Ελλάδα- Κίνα: To ανεκμετάλλευτο εξαγωγικό δυναμικό
• Εντοπισμός Ελληνικών Προϊόντων με προοπτικές αύξησης εξαγωγών- Το εισαγωγικό δυναμικό της Κίνας σε τεχνολογικά προηγμένα βιομηχανικά προϊόντα δεν έχει αξιοποιηθεί από τις ελληνικές επιχειρήσεις
• Ανερχόμενα αστικά κέντρα και κατανομή πλούσιων προσώπων -Προώθηση προϊόντων μέσω κοινωνικών δικτύων
Στην Κίνα εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται περίπου 50 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων ενώ το σύνολο των ελληνικών παραγωγικών επενδύσεων στη χώρα, από το 1978 μέχρι τον Αύγουστο 2012 αναλύεται σε 114 επενδυτικά σχέδια με υλοποιηθείσες επενδύσεις της τάξης των 92,99 εκατ. δολαρίων.
Τα στοιχεία αναφέρονται στην ετήσια έκθεση για την Κίνα του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας , με συντάκτες τους κ.κ. Εμμανουήλ Στάντζο, γενικό σύμβουλο ΟΕΥ Β’ και Γεώργιο Σακουφάκη, γραμματέα ΟΕΥ Α’ .
Αναλυτικά όπως σημειώνουν: «Η Ελλάδα βρίσκεται στην 54η θέση των εξαγωγών της Κίνας με 3,949,368,486 δολ. ΗΠΑ, και στην 92η θέση όσον αφορά στις εισαγωγές της Κίνας από άλλες χώρες με συνολικές εισαγωγές για το 2013 433,266,752 δολ. ΗΠΑ.
Το διμερές εμπόριο αγαθών Ελλάδας- Κίνας αναπτύσσεται ικανοποιητικά κατά τα τελευταία έτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Διοίκησης Τελωνείων της Λ.Δ. της Κίνας, οι ελληνικές εξαγωγές το 2013 αυξήθηκαν στα 434,14 εκατ. δολάρια, σημειώνοντας ποσοστιαία αύξηση κατά 1,35% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι κινεζικές εξαγωγές προς την Ελλάδα σημείωσαν περαιτέρω πτώση στα 3.216 εκατ. δολάρια (-10,5%). Αντίστοιχα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2013 δείχνουν αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κατά 10% (419,7 εκατ. ευρώ) και μείωση των εισαγωγών κατά 4% (2,19 δισ. ευρώ). Χάρις στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και της μείωσης των ελληνικών εισαγωγών τα τελευταία έτη, οι ελληνικές εξαγωγές αναλογούν πλέον σε περίπου 1/5 των κινεζικών εξαγωγών προς την Ελλάδα (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ).
Βασική αιτία της σημαντικής απόκλισης μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών εκτιμάται ότι αποτελεί η απουσία ισόρροπου διμερούς διατομεακού εμπορίου στους κλάδους μεταποίησης, μηχανολογικού εξοπλισμού και υψηλής τεχνολογίας, που συνθέτουν άνω του 80% του διεξαγόμενου διεθνούς εμπορίου με την Κίνα. Αυτή η ανισορροπία οφείλεται κυρίως στην ισχνή παραγωγική βάση της Ελλάδας σε αυτούς τους τομείς, καθώς και στα σημαντικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Κίνα, όπως φθηνό εργατικό δυναμικό, φορολογικά κίνητρα για προσέλκυση επενδύσεων στους συγκεκριμένους κλάδους και συνακόλουθες οικονομίες κλίμακας, λόγω μεγέθους εσωτερικής αγοράς. Εξάλλου, σε ορισμένους παραδοσιακούς κλάδους μεταποίησης (ενδύματα, υποδήματα, παιχνίδια κ.ά.), που η χώρα μας είχε στο παρελθόν συγκριτικά πλεονεκτήματα, η Κίνα κυριαρχεί σήμερα όχι μόνον έναντι της Ελλάδας αλλά σχεδόν έναντι όλων των ανεπτυγμένων οικονομιών. Αντίστοιχα, στον κλάδο τροφίμων-ποτών, όπου η Ελλάδα διαθέτει, ακόμα, συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Κίνας, κυρίως σε επίπεδο ποιότητας, η πρόσβαση στην κινεζική αγορά δυσχεραίνεται, μεταξύ άλλων, από μη δασμολογικά εμπόδια καθώς και από την πολιτική επισιτιστικής επάρκειας και διασφάλισης αξιοπρεπούς διαβίωσης του αγροτικού πληθυσμού.
Τα βασικά εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα για το 2013 στην Κίνα ήταν μάρμαρα (δολομίτης, τραβερτίνα), βαμβάκι, μέταλλα (προϊόντα αλουμινίου και απορρίμματα μετάλλων), προϊόντα πετρελαίου, δέρματα και γουνοδέρματα, χημικά και πλαστικά (φάρμακα, απορρίμματα πλαστικών και χρωστικές ύλες), ηλεκτρικά είδη (κυρίως ηλεκτρικά φουρνάκια), πολτοί και χαρτιά (κυρίως χαρτιά και χαρτόνια για ανακύκλωση), τρόφιμα και ποτά (κυρίως ελαιόλαδα, ζυμαρικά, κρασιά).
Αντίστοιχα, τα βασικά κινεζικά προϊόντα για το 2013 στην Ελλάδα ήταν πλοία (επιβατικά πλοία, κρουαζιερόπλοια, οχηματαγωγά (φέρι-μποτ), φορτηγά), δίοδοι, τρανζίστορ ημιαγωγοί κλπ, Η/Υ (Μηχανές επεξεργασίας δεδομένων κλπ), προϊόντα κινητής τηλεφωνίας, ελάσματα και ταινίες, από αργίλιο, παιχνίδια συσκευές τεχνητού κλίματος, ναυτικά βαρούλκα φορτώσεως. γερανοί, γερανογέφυρες, κλπ, υποδήματα, είδη ταξιδιού.
Εντοπισμός Ελληνικών Προϊόντων με προοπτικές αύξησης εξαγωγών
Υφίσταται, ακόμη, ανεκμετάλλευτο εξαγωγικό δυναμικό, δεδομένου ότι η Ελλάδα εισήλθε στην κινεζική αγορά καθυστερημένα και σε πολλούς τομείς βρίσκεται ακόμη σε στάδιο διερεύνησης ή διαδικασίας εισόδου. Επίσης, αναμένεται θετική επίδραση στις προοπτικές εισόδου των ελληνικών προϊόντων από το διακηρυγμένο κυβερνητικό στόχο για την ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης – κατανάλωσης. Η Ελλάδα, στην παρούσα συγκυρία, δείχνει να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Κίνας, κυρίως, στην εξαγωγή τροφίμων και ποτών, ορυκτών (κυρίως μάρμαρα) και ακατέργαστων ή ημικατεργασμένων υλών (απορρίμματα μετάλλων, χαρτοπολτός, δέρματα). Σημειώνεται, ότι το εισαγωγικό δυναμικό της Κίνας σε τεχνολογικά προηγμένα βιομηχανικά προϊόντα (ενδιάμεσα και τελικά) δεν έχει αξιοποιηθεί από τις ελληνικές επιχειρήσεις, παρόλο που τα πεδία αυτά θα αποδεικνύονταν, ενδεχομένως, πολύ πιο πρόσφορα και αποδοτικά σε σχέση με τους παραδοσιακούς κλάδους με τους οποίους η Ελλάδα εκπροσωπείται, αυτή τη στιγμή, στην Κίνα.
Προτάσεις περαιτέρω αναπτύξεως των ελληνικών εξαγωγών
Η Κίνα θα παραμείνει και τα επόμενα χρόνια μια σημαντική και βιώσιμη αγορά για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων της χώρας μας παρότι η κινεζική αγορά καθίσταται ολοένα και πιο ανταγωνιστική καθώς λόγω μεγέθους και ρυθμών ανάπτυξης αποτελεί στόχο για τις παγκόσμιες εξαγωγές.
Η μεταρρύθμιση της πολιτικής απόκτησης ενός παιδιού (δικαίωμα απόκτησης και δεύτερου αν ο ένας γονέας είναι μοναχοπαίδι) αυξάνει τις προοπτικές εξαγωγής προϊόντων που αφορούν την παιδική ένδυση, διασκέδαση και διατροφή. Αντίστοιχα η γήρανση του πληθυσμού (η γενιά της μεγάλης πληθυσμιακής έκρηξης είναι ήδη στην τρίτη ηλικία) αναμένεται να δημιουργήσει ζήτηση υπηρεσιών περίθαλψης και ευγηρίας.
Επίσης, υπάρχουν ευνοϊκές προοπτικές ζήτησης για ενέργεια, φαρμακευτικά, χημικά, ιατρικό εξοπλισμό, υλικά κατασκευής, μηχανήματα, επώνυμα προϊόντα ένδυσης και διατροφής.
Για τα την εισαγωγή μη επεξεργασμένων τροφίμων και μια σειρά ζωικών προϊόντων απαιτείται η σύναψη ειδικών υγειονομικών Πρωτοκόλλων μεταξύ του ΥΠΑΑΤ και της αρμόδιας Γενικής Επιθεώρησης Ποιότητας Ελέγχου και Καραντίνας (AQSIQ) διαδικασία ιδιαίτερα μακροχρόνια. Επί του παρόντος, εκκρεμεί η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας επί της εξαγωγής σαλιγκαριών, βαμβακόσπορου και ακατέργαστου μαλλιού προβάτου. Σε σχέση με την αγορά τροφίμων, υπάρχει εκφρασμένο ενδιαφέρον από αρμόδια αρχή AQSIQ για εισαγωγές φρούτων γεγονός που έχει τεθεί υπόψη ΥΠΑΑΤ. Τούτο απαιτεί την υπογραφή σχετικών πρωτοκόλλων με την ελληνική πλευρά. ένα για κάθε είδος φρούτων κλπ διαδικασία που μπορεί να έχει κάποια διάρκεια αλλά είναι απαραίτητο να εκκινήσει. Απαραίτητη είναι κατά τη γνώμη μας η ανάληψη πρωτοβουλίας από το ΥΠΑΑΤ για εκκίνηση διαδικασιών σύναψης σχετικών πρωτοκόλλων με βάση τις παραγωγικές και εξαγωγικές δυνατότητες και προοπτικές της χώρας σε συνεργασία με τις παραγωγικές μονάδες που ενδιαφέρονται καθόσον θα πρέπει να τις επισκεφτούν και να τις εγκρίνουν οι υπεύθυνοι της AQSIQ. Το σχετικό κόστος της αποστολής συνήθως αναλαμβάνεται από τις εταιρίες.
Επιπλέον θα μπορούσε να αναφερθεί εδώ, συμπληρωματικά, η προοπτική της τεράστιας αύξησης των κινέζων τουριστών στη χώρα μας τα επόμενα χρόνια θα ευνοήσει και την αύξηση των ελληνικών εξαγωγών καθώς τούτοι θα καταστούν γνώστες των ελληνικών γεύσεων και προϊόντων.
Ανερχόμενα αστικά κέντρα και κατανομή πλούσιων προσώπων
Η διάχυση της ανάπτυξης σε όλες τις περιοχές της Κίνας είναι εκ των σημαντικότερων προτεραιοτήτων της κινεζικής κυβέρνησης. Πέραν των γνωστών μητροπολιτικών κέντρων σε Βορρά (Πεκίνο), Ανατολή (Σαγκάη) και Νότο (Guangzhou – Shenzhen), υπάρχουν οι λεγόμενες πόλεις δεύτερου και τρίτου επιπέδου (second & third tier-level cities) που ανέρχονται οικονομικά, τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και αγοραστικής δύναμης των πολιτών τους. Η εταιρική στρατηγική εισόδου στην κινεζική αγορά θα πρέπει να διαμορφωθεί με βάση και αυτή τη σημαντική παράμετρο, καθώς σε αυτές τις πόλεις παρουσιάζονται οι σημαντικότερες ευκαιρίες.
Σύμφωνα, εξάλλου, με το Hurun Wealth Report 2013, στην Κίνα κατοικούν 1.050.000 άτομα με περιουσία μεγαλύτερη από 10 εκ. γιουάν (1,6 εκ. δολάρια ΗΠΑ), αύξηση 3% σε σχέση με το 2011. Από αυτούς, οι 64.500 διαθέτουν περισσότερα από 100 εκ. γιουάν και οι 315, περισσότερα από 10 δισ. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούσιων παρατηρείται στο Πεκίνο (180.000 άτομα) και ακολουθούν η επαρχία Guangdong και η Σαγκάη.
Η μέση ηλικία των πλούσιων Κινέζων είναι 38 ετών και η σχέση ανδρών – γυναικών 7:3. Συλλέγουν ρολόγια και κινεζική κλασική τέχνη. Διαθέτουν κατά μέσο όρο 3 αυτοκίνητα και 4 ρολόγια. Έχουν 20 μέρες διακοπές το χρόνο και τους αρέσουν τα ταξίδια, το γκολφ και το κολύμπι. Το ένα τρίτο από αυτούς δεν πίνει και οι μισοί δεν καπνίζουν.
Πωλήσεις μέσω διαδικτύου
Το ηλεκτρονικό εμπόριο καθίσταται όλο και πιο σημαντικό στην κινεζική οικονομία με ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης. καθώς ο μέσος κινέζος καταναλωτής διενεργεί μεγάλο ποσοστό συναλλαγών του διαδικτυακά. Από τον Αύγουστο του 2010, οι βιομηχανικές και οι εμπορικές επιχειρήσεις ξένου κεφαλαίου μπορούν να διενεργούν πωλήσεις μέσω διαδικτύου, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου. Οι ξένες επιχειρήσεις που έχουν ως αποκλειστικό αντικείμενο την πώληση αγαθών μέσω διαδικτύου, θα πρέπει να λαμβάνουν σχετική άδεια σε επίπεδο τοπικής Κυβέρνησης.
Οι βιομηχανικές επιχειρήσεις μπορούν να πωλούν μέσω διαδικτύου μόνο τα αγαθά που παράγουν οι ίδιες. Εμπορικές εταιρίες που δεν δραστηριοποιούνται στην πώληση λιανικής, δεν μπορούν να διεξάγουν πωλήσεις μέσω διαδικτύου, παρά μόνο αν τροποποιηθεί το καταστατικό τους.
Εκτός της δυνατότητας πωλήσεων μέσω ίδιας ιστοσελίδας, υπάρχει και αυτή της δημιουργίας «ηλεκτρονικού καταστήματος» σε κάποιο διαδικτυακό κόμβο ηλεκτρονικών συναλλαγών (marketplace). Ηγετική θέση μεταξύ των marketplaces της Κίνας, κατέχει το Taobao, του ομίλου εταιριών Alibaba. Με 370 εκ. εγγεγραμμένα μέλη, το Taobao ελέγχει το 80% των online αγορών λιανικής της χώρας. Το Taobao αποτελείται από τα TMall, B2C marketplace, και το Taobao Marketplace, όπου οι καταναλωτές πωλούν και ανταλλάσσουν προϊόντα μεταξύ τους. Άλλα δημοφιλή B2C marketplaces είναι τα Dangdang και 360buy-Jingdong.
Εκτιμάται ότι η online αγορά λιανικής της Κίνας ανήλθε σε 1,3 τρισ. γιουάν το 2012 (~ 160 δισ. ευρώ), έχοντας παρουσιάσει μέση ετήσια αύξηση 70% από το 2009 (6,3% επί των συνολικών λιανικών πωλήσεων στη Λ.Δ. Κίνας). Εξ αυτού του ποσού, το 40% αντιστοιχεί σε συναλλαγές B2C (business to customer) και το υπόλοιπο σε συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών (C2C). Είναι τόσο σημαντική η απήχηση των ηλεκτρονικών marketplaces στη χώρα, που ακόμα και εταιρίες ειδών υπερπολυτελείας ανοίγουν καταστήματα σε ηλεκτρονικά marketplaces, όχι αναγκαστικά επειδή αναμένουν πωλήσεις, αλλά κυρίως ως ένα ακόμα μέσο προώθησης.
Βασικοί Νόμοι: Measures for the Administration on Foreign Investment in Commercial Fields (2004), Circular of the General Office of the Ministry of Commerce on Issues Concerning Examination and Approval of Foreign-Invested Projects of Selling Goods via the Internet and Automat (2010)
Προώθηση προϊόντων μέσω κοινωνικών δικτύων
Οι μέθοδοι προώθησης που μπορεί να υιοθετήσει μια εταιρία, εξαρτώνται βεβαίως από τη φύση των προϊόντων ή υπηρεσιών και από τη στρατηγική της, με τις διαθέσιμες επιλογές και την αποτελεσματικότητά τους, περίπου ανάλογη σε όλο τον κόσμο. Στην ενότητα αυτή, γίνεται μνεία μόνο στο ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς η επιρροή τους αυξάνεται διαρκώς στην Κίνα. Τα διεθνή μέσα τύπου twitter είναι μεν αποκλεισμένα στη χώρα, ωστόσο έχουν αναπτυχθεί πλήθος αντίστοιχων κινεζικών εκδοχών τους.
Στην Κίνα οι εταιρίες δημιουργούν, συνήθως, το δικό τους λογαριασμό και υλοποιούν καμπάνιες μάρκετινγκ με σύντομα μηνύματα (posts) για τα προϊόντα τους, προσφορές, διαγωνισμούς κλπ., ενώ συμπληρωματικά, μπορεί να κάνουν και διαφημιστική καταχώρηση στο portal της εταιρίας που διαχειρίζεται το social media. Το κόστος μιας καμπάνιας μάρκετινγκ σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης για 1-3 μήνες υπολογίζεται σε 100.000 γιουάν (~ 12.000 ευρώ). Ειδικοί εκτιμούν, πάντως, ότι αυτή η προσέγγιση είναι αποτελεσματικότερη στην περίπτωση των ήδη καταξιωμένων brands, σε αντίθεση με τα νέα.
Μια άλλη τακτική είναι η έμμεση προώθηση προϊόντων, μέσω των blogs διαμορφωτών κοινής γνώμης. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, εταιρίες δημόσιων σχέσεων προσφέρουν σε πρόσωπα με επιρροή (με πολλούς followers στο blog τους) ως και 5.000 γιουάν (~ 600 ευρώ) για κάθε post στο blog τους, με αναφορά των προϊόντων που προωθούν. Εκτιμάται ότι η επιρροή ενός δημοφιλούς microblog με 1 εκ. followers, μπορεί να συγκριθεί με αυτήν μιας εθνικής κυκλοφορίας εφημερίδας, ενώ αν έχει 10 εκ., αντιστοιχεί στην επιρροή τηλεοπτικού σταθμού.
Ισχυρότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα θεωρείται το weibo.com της εταιρίας Sina Corp., το t.qq.com της Tencent Technology Shenzhen Co., Ltd., ενώ ταχέως ανερχόμενο είναι το Weixin (WeChat) της Tencent.
Το 2009 υπήρχαν στην Κίνα 155 εκ. χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σήμερα, ο αριθμός τους έχει φτάσει τα 395 εκ., ενώ μέχρι το 2015, εκτιμάται ότι 488 εκ. άτομα θα χρησιμοποιούν κάποιο social media, τουλάχιστον μία φορά το μήνα.
Bασικές επισημάνσεις
Η σπουδαιότητα της κινεζικής οικονομίας είναι προφανής τόσο ως πηγή επενδύσεων για τη χώρα μας όσο και ως μια δυνητικά βασική αγορά – προορισμό των ελληνικών εξαγωγών και ήδη τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί δικαίως στο επίκεντρο της οικονομικής διπλωματίας της χώρας μας.
Ως βασικές επισημάνσεις προς την περαιτέρω επίτευξη αυτών των στόχων θα μπορούσαν να αναφερθούν τα εξής:
Δεδομένου ότι έπειτα από μια σχετική στασιμότητα – επακόλουθο της κρίσης της ελληνικής οικονομίας έχουν επανεκκινήσει οι εμπορικές αποστολές από την Ελλάδα προς την Κίνα, απαιτείται συντονισμός των φορέων για κοινές και ομαδοποιημένες κατά τομέα αποστολές και όχι συχνές και αλληλοκαλυπτόμενες. Επίσης, όπως αναφέρθηκε, οι αποστολές αυτές πρέπει να περιλάβουν στο σχεδιασμό τους, πέραν των πόλεων του παραλιακού μετώπου, μεγάλες πόλεις της κεντρικής και δυτικής Κίνας που έχουν ήδη αναπτυγμένη αστική τάξη η οποία ενδιαφέρεται για τα δυτικά προϊόντα.
Ακόμη πρέπει να αξιοποιηθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό η ευκαιρία πωλήσεων μέσω των μεγάλων ηλεκτρονικών καταστημάτων με την τοποθέτηση σε αυτά ελληνικών προϊόντων. Οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου αποκτούν όλο και μεγαλύτερο ποσοστό των λιανικών πωλήσεων καθώς ο Κινέζος καταναλωτής έχει μια εκπληκτική εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τον Έλληνα. Η αξιοποίηση αυτή μπορεί να παρακάμψει ένα σημαντικό πρόβλημα για τον Έλληνα εξαγωγέα, ήτοι την ανεύρεση αξιόπιστων δικτύων διανομής.
Πρέπει επίσης οι ελληνικές εταιρείες να εγκαθιδρύσουν συνεργασίες με μεγάλους τομεακούς κρατικούς οργανισμούς. Ως παράδειγμα αναφέρεται ο Οργανισμός COFCO ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον εφοδιασμό της κινεζικής αγοράς με βασικά εισαγόμενα είδη διατροφής. Ένα μικρό για τον Οργανισμό συμβόλαιο εφοδιασμού αντιστοιχεί σε σημαντικότατες πωλήσεις για την μέση ελληνική επιχείρηση. Σημειώνεται εδώ η προοπτική συνεργασίας των ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών με κινεζικές για ανάληψη έργων στην Ευρώπη δεδομένου ότι για τις τελευταίες δεν είναι εύκολη η πρόσβαση λόγω ζητημάτων πιστοποίησης, μη συμμόρφωσης με ευρωπαϊκές προδιαγραφές και λοιπών γραφειοκρατικών εμποδίων. Η τυχόν δημιουργία μεικτών επιχειρήσεων θα ήταν αμοιβαία επικερδής. Αναφέρουμε το παράδειγμα της κολοσσιαίας κρατικής εταιρείας CGGC με παγκόσμια παρουσία εκτός Δυτικής Ευρώπης και Β. Αμερικής η οποία εξέφρασε επιθυμία επέκτασης στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας.
Η αντιμετώπιση των μεγάλων περιβαλλοντικών προβλημάτων της χώρας που επήλθαν ως παρενέργεια της ταχύτατης ανάπτυξης, προσφέρει ευκαιρίες στις ελληνικές εταιρείες που έχουν σχετικό αντικείμενο αλλά και των ερευνητικών ιδρυμάτων που έχουν ως αντικείμενο την περιβαλλοντική έρευνα και δημιουργία σχετικών προϊόντων ή υπηρεσιών. Δεδομένου δε του υψηλού επιπέδου έρευνας της χώρας μας σε τομείς αιχμής όπως ημιαγωγοί, κινητές εφαρμογές κλπ θα ήταν σκόπιμη η από ελληνικής πλευράς προώθηση των προϊόντων της έρευνας στην αντίστοιχη κινεζική αγορά ή η συνεργασία με αντίστοιχους φορείς.
Επίσης θα ήταν σκόπιμη η άμεση πληροφόρηση της κινεζικής επενδυτικής, χρηματοοικονομικής και τραπεζικής αγοράς για τα εν εξελίξει και μελλοντικά προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων στη χώρα μας από το ΤΑΙΠΕΔ.
Σε ότι αφορά στην προσέλκυση κινέζων τουριστών ή αγοραστών στη χώρα μας θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η τάση αυτών να μεταφέρουν αυτούσιες τις συνήθειές τους και τις ιδιαίτερες πολιτιστικές αναφορές τους στη χώρα που επισκέπτονται ή διαμένουν. Άρα θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη δημιουργία συγκροτημάτων αποκλειστικά για κινέζους (μια μορφή Chinatown) ή στη δυνατότητα παροχής των προϊόντων και υπηρεσιών των οποίων η χρήση είναι στην καθημερινότητα του κινεζικού λαού.
Τέλος σε ότι αφορά την προσέγγιση των Ελλήνων για την είσοδό τους στην κινεζική αγορά θα πρέπει να τονιστεί για μια ακόμη φορά ότι απαιτείται σοβαρότητα, επαρκής διάθεση πόρων, μακροχρόνια προοπτική, δημιουργία προσωπικών σχέσεων εμπιστοσύνης, αποβολή νοοτροπίας εύκολου και γρήγορου κέρδους αλλά και προσοχή διότι πέραν από ενδεχόμενες ευκαιρίες, ελλοχεύουν και αρκετοί κίνδυνοι εξαπάτησης. Αντίστοιχα οι κινέζοι επενδυτές, τουρίστες και εν δυνάμει κάτοικοι στην Ελλάδα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, σοβαρότητα, εντιμότητα, φιλόξενο πνεύμα και διάθεση γνωριμίας με την κουλτούρα τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Κινέζοι δίνουν μεγάλη έμφαση στην τυχόν θετική στάση απέναντί τους και την τυχόν ύπαρξη «κινεζοφοβίας», για το λόγο αυτό θα πρέπει από τους αρμόδιους φορείς να καλλιεργηθεί η εμπέδωση από το μέσο Έλληνα η αίσθηση του σεβασμού προς τον κινεζικό λαό και πολιτισμό ως έναν ιδιαίτερο και φιλικό προς εμάς, δεδομένης και της αντίστοιχης κινεζικής προσέγγισης προς το λαό μας.»
