Επένδυση στη δημόσια υγεία είναι επένδυση στην κοινωνία
Οι επιδημιολογικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις της πανδημίας του COVID-19 ήταν το θέμα της 21ης Συνάντησης του «Forum για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας». Η διαδικτυακή -λόγω της συγκυρίας- συνάντηση στις 26-28 Ιουνίου 2020, ασχολήθηκε με την περιπέτεια της χώρας και της παγκόσμιας κοινότητας από την πανδημία COVID-19, η οποία, εκτός από τα πλήγματα στην υγεία και την κοινωνία, ανέδειξε τις περιοχές του υγειονομικού τομέα που χρήζουν μεταρρύθμισης.
Η ταχύτητα εξάπλωσης της πανδημίας και η δυσκολία των κυβερνήσεων και των δημοσίων αρχών να τη διαχειριστούν αποτελεσματικά, έχουν θέσει σε αμφισβήτηση τα υπάρχοντα συστήματα υγείας και αναδεικνύουν πρωτοφανή ζητήματα που επιτάσσουν την αναζήτηση αποτελεσματικών παρεμβάσεων. Οι επιδημίες βαθαίνουν τις ανισότητες και επηρεάζουν δυσανάλογα τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, γεγονός που καταγράφεται καθημερινά στις συνέπειες από την πανδημία. Μόνο μέτρα δημόσιας υγείας μπορούν να περιορίσουν ή και να αναχαιτίσουν τις συνέπειες της πανδημίας.
Η πανδημία αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς στη χώρα μας με μέτρα δημόσιας υγείας (φυσική αποστασιοποίηση, ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, προστασία των ευπαθών ομάδων, ατομική και συλλογική υγιεινή). Η επιτυχία της αντιμετώπισης της πανδημίας έως σήμερα προσέδωσε κύρος στη χώρα μας και έφερε στην επικαιρότητα το ζήτημα της δημόσιας υγείας· καθώς μόνο με μέτρα δημόσιας υγείας, δηλαδή με εμβολιασμό, αναμένεται να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα της αντιμετώπισης της πανδημίας, ενώ η ιατρική περίθαλψη μπορεί να συνεισφέρει μόνο επικουρικά μέχρι την ανάπτυξη αποτελεσματικού εμβολίου.
Στην 21η Συνάντηση του Forum, μέσω της προσέγγισης 360 μοιρών που υιοθετήθηκε, αναλύθηκαν όχι μόνο οι συνέπειες από την πανδημία αλλά και τα μέτρα αντιμετώπισής της. Συζητήθηκαν οι επιπτώσεις στην υγεία, την κοινωνία, την ψυχική υγεία, οι ανάγκες για κοινωνική υποστήριξη των μειονοτήτων και των ειδικών πληθυσμών, και οι οικονομικές επιπτώσεις, ο ρόλος της φαρμακοβιομηχανίας στην ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών και εμβολίων, των ΜΜΕ και του διαδικτύου στην εκπαίδευση των πολιτών αλλά και στη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Αναδείχθηκε ο κεντρικός ρόλος της Δημόσιας Υγείας, ως κυρίαρχος στη διαχείριση των συνεπειών μιας πανδημίας.
Οι πανδημίες προκαλούν γεωπολιτικές, σεισμικές αλλαγές και σε συνέχεια της τρέχουσας πανδημίας, η παγκόσμια κοινότητα χρειάζεται ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο ασφάλειας της υγείας των πολιτών της με διεπιστημονική προσέγγιση στη δημόσια υγεία.
Παρακολουθώντας τα βίντεο των ομιλιών / συζητήσεων από τις τέσσερις συνεδρίες της συνάντησης, που είναι διαθέσιμα στη σελίδα της 21ης Συνάντησης, αποκτά κανείς πολύ καλή γνώση όλων των δεδομένων για τη χώρα μας και συνολικά.
Περισσότερα για το περιεχόμενο της συνάντησης:
Ο καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος, στην εισαγωγική ομιλία του και επισκόπηση της πανδημίας έκανε μια πρώτη αποτίμηση και αναφέρθηκε στις στρατηγικές που υιοθετήθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο και στη χώρα μας. Επισήμανε τα θετικά των παρεμβάσεων της ελληνικής κυβέρνησης, τη διαφύλαξη του κύρους της χώρας, αλλά και την ανάγκη για ένα νέο επιχειρησιακό σχέδιο, αναγκαίες παρεμβάσεις και αναδιάρθρωση της δημόσιας υγείας που θα θωρακίσουν την κοινωνία μας. Για τη χώρα μας, υπογράμμισε την ανάγκη δημιουργίας μιας κρατικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας.
Η Βάνα Σύψα, παρουσίασε τα προβλεπτικά επιδημιολογικά υποδείγματα στον COVID-19. Η Ελλάδα είχε πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τα περισσότερα κράτη. Συνολικά από την αρχή της επιδημίας μέχρι τέλος Απριλίου, ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων στην Ελλάδα εκτιμάται ότι δεν ξεπέρασε τα 28.000. Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης μείωσαν τον αριθμό των επαφών καθώς και τον τρόπο που έρχονται σε επαφή οι διαφορετικές ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Ο συνδυασμός των μέτρων μπόρεσε να μειώσει το R0 σε επίπεδα κάτω από το 1, δηλαδή να περιορίσει την επιδημία. Ο Αθανάσιος Σκουτέλης, παρουσίασε το οδοιπορικό των θεραπευτικών παρεμβάσεων, ενώ ο καθηγητής Γεώργιος Τσάκος, περιέγραψε το τραγικό οδοιπορικό των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας στη Μεγάλη Βρετανία, τη σημασία της ηγεσίας του πολιτικού προσωπικού αλλά και την ανάγκη για πολιτικές κοινωνικής προστασίας των ευάλωτων ομάδων, μείωση των ανισοτήτων και ενδυνάμωση των μέτρων δημόσιων πολιτικών υγείας για την προστασία της υγείας.
Η Μένη Μαλλιώρη, αναφέρθηκε στην «ψυχοπαθολογία» που μπορεί να παρουσιασθεί κατά τη διάρκεια ή μετά την πανδημία ως «αντίδραση στο στρες» και την ανάγκη ψυχοκοινωνικής μέριμνας, ενώ ο Γιώργος Κουλιεράκης, στην ομιλία του αναφέρθηκε στις κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας, την ανάγκη διατήρησης της κοινωνικής συνοχής και τις στρατηγικές παρέμβασης για να χτιστεί η κοινωνική ανθεκτικότητα.
Ο Κυριάκος Σουλιώτης, παρουσίασε ερευνητικά ευρήματα από μια μελέτη αποτίμησης των μέτρων περιορισμού και των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας στην Ελλάδα, η οποία διεξήχθη με τη συνεργασία του Τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών-Αιγινήτειο Νοσοκομείο, της Γ’ Ψυχιατρικής Κλινικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας.
Ο Πλάτων Τήνιος, αναφέρθηκε στην Πανευρωπαϊκή έρευνα SHARE Corona Survey 2020, ένα εργαλείο ανάλυσης μακροβιότητας που έχει μετατραπεί σε μια μοναδική βάση δεδομένων για τη μελέτη της πανδημίας.
Τη συμβολή της φαρμακοβιομηχανίας παρουσίασε η Έλενα Χουλιάρα, αναφερόμενη στην έρευνα για να βρεθεί αποτελεσματική θεραπεία και την έρευνα για την παρασκευή αποτελεσματικού εμβολίου, ενώ η Έφη Σίμου, στην ομιλία της με θέμα COVID-19 και ΜΜΕ αναφέρθηκε διεξοδικά στις θεωρίες συνωμοσίας και τα fake news, που βασίζονται στην επιστημονική αβεβαιότητα της τρέχουσας περιόδου και προκαλούν ανησυχία, φόβο και συχνά πανικό στους πολίτες.
Στη συνεδρία για την οικονομική διάσταση της πανδημίας ο Πάνος Τσακλόγλου, μίλησε για τη μακροοικονομική διάσταση της πανδημίας, τη μεγάλη αβεβαιότητα της εποχής με τις προβλέψεις διαρκώς να χειροτερεύουν, αλλά και για τα μέτρα στήριξης της οικονομίας και των νοικοκυριών. Ο Άγγελος Τσακανίκας, μίλησε για τις οικονομικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις του τομέα της υγείας, αλλά και για τις ευκαιρίες για ανάπτυξη με τις κατάλληλες πολιτικές. Τις οικονομικές διαστάσεις του COVID-19 για το σύστημα υγείας και οικονομικά στοιχεία για το κόστος διαχείρισης των κρουσμάτων παρουσίασε ο Κώστας Αθανασάκης. Πέρα από το κόστος των επιβεβαιωμένων περιστατικών COVID-19 για το σύστημα υγείας, που υπολογίζεται στα 12,1 εκατ. ευρώ μέχρι τα μέσα Απριλίου 2020, με βάση στοιχεία του Γεν. Γραμματέα Γιάννη Κωτσιόπουλου, το κράτος ξόδεψε επιπλέον περίπου 320 εκατομμύρια ευρώ για διάφορους λόγους, χωρίς να υπολογισθούν πολλά άλλα κόστη, όπως αυτά της καθυστερημένης φροντίδας, της άτυπης φροντίδας κ.ο.κ. Συνολικά, η Ελλάδα είχε υποδεκαπλάσια περιστατικά (319,1 περιστατικά ανά εκατομμύριο) σε σύγκριση με την Ευρώπη (όπου ο μέσος όρος ανά εκατομμύριο είναι 3.465,3 περιστατικά) εξοικονομώντας περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ.
Στην καταληκτική συνεδρία του Forum, ο καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος συντόνισε μια συζήτηση ειδικών δημόσιας υγείας, των Γιάννη Τούντα, Άγι Τσουρού, Βασίλη Διαμαντόπουλου, Γιώργου Μακρυνού, Αλκιβιάδη Βατόπουλου, όπου αναδείχθηκε η ανάγκη για την ανασυγκρότηση και αναβάθμιση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας στη χώρα μας, όχι μόνο για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, αλλά γενικότερα για την θωράκιση της κοινωνίας μας μετά την πανδημία, με μια αναβάθμιση στην κεντρική διοίκηση και την περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση. Απαιτείται στελέχωση των παραπάνω δομών με ειδικούς γιατρούς δημόσιας υγείας και κοινωνικής ιατρικής, επόπτες δημόσιας υγείας και επισκέπτες υγείας, αλλά και ενίσχυση της διεπιστημονικής σύνθεσης των υπηρεσιών δημόσιας υγείας με τη συμμετοχή πολλών άλλων επιστημόνων υγείας. Μια επένδυση στη δημόσια υγεία είναι μια μακροχρόνια επένδυση για την κοινωνία μας. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης και ο Γενικός Γραμματέας Παναγιώτης Πρεζεράκος οι οποίοι αναφέρθηκαν στις προκλήσεις της περιόδου της πανδημίας της COVID-19 σε εθνικό επίπεδο, στη διαρκή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, την εθνική στρατηγική, την ισχυρή πολιτική δέσμευση και την ομαδική εργασία με στόχο πάντα το εθνικό συμφέρον και επίκεντρο τον άνθρωπο.
