Η αποτυχημένη στρατηγική του Ιράν και το παράθυρο ευκαιριών του Ισραήλ
Η αναφερόμενη επίθεση με drone του Ισραήλ σε ιρανική αεροπορική βάση κοντά στο Ισφαχάν νωρίς την Παρασκευή, μετά την άνευ προηγουμένου πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ την περασμένη Κυριακή, σηματοδοτεί μια σημαντική στιγμή στον κλιμακούμενο σκιώδη πόλεμο μεταξύ των δύο αντιπάλων. Ο περιορισμένος χαρακτήρας των αντιποίνων του Ισραήλ και η σιωπηλή απάντηση του Ιράν υποδηλώνουν ότι και οι δύο πλευρές μπορεί να προσπαθούν να υποχωρήσουν από το χείλος μιας συνολικής σύγκρουσης. Αλλά αυτή η επίθεση είναι επίσης ένα σαφές σημάδι ότι το στρατηγικό τοπίο της Μέσης Ανατολής αλλάζει γρήγορα, και το Ισραήλ έχει ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας να πιέσει το πλεονέκτημά του.
Για χρόνια, το Ιράν επιδιώκει να δημιουργήσει ένα «δακτύλιο πυρός» γύρω από το Ισραήλ, εξοπλίζοντας τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τις σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία και το Ιράκ και τους Χούτι στην Υεμένη. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί μια πολυμέτωπη απειλή που θα έκανε το Ισραήλ να σκεφτεί δύο φορές για να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Όμως, παρά τις τεράστιες επενδύσεις του Ιράν σε αυτό το δίκτυο πληρεξουσίων, η πυραυλική άμυνα του Ισραήλ, με τη βοήθεια των δυτικών και αραβικών εταίρων του, μπόρεσε να αναχαιτίσει τη συντριπτική πλειοψηφία των άνω των 300 ιρανικών drones και βαλλιστικών πυραύλων.
Αυτή η επίθεση είναι ένα ξεκάθαρο σημάδι ότι το στρατηγικό τοπίο της Μέσης Ανατολής αλλάζει γρήγορα και το Ισραήλ έχει ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας να πιέσει το πλεονέκτημά του.
Αυτή η αποτυχημένη επίθεση είναι απλώς το τελευταίο σημάδι ότι η περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων μεταβάλλεται υπέρ του Ισραήλ. Οι Συμφωνίες του Αβραάμ, με τις οποίες το Ισραήλ εξομαλύνει τις σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, άνοιξαν νέες ευκαιρίες για συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ του Ισραήλ και των σουνιτικών αραβικών κρατών. Ακόμη και η Σαουδική Αραβία, εδώ και καιρό προπύργιο των αντι-ισραηλινών συναισθημάτων, βρίσκει κοινό σκοπό με την Ιερουσαλήμ μπροστά στην ιρανική απειλή.
Ωστόσο, το Ισραήλ άργησε να προσαρμόσει το δόγμα ασφαλείας του σε αυτές τις νέες πραγματικότητες. Το στρατιωτικό και το κατεστημένο της υπηρεσίας πληροφοριών παραμένει βυθισμένο σε μια αμυντική στάση, που αποτρέπει τον κίνδυνο και εκχωρεί την πρωτοβουλία στο Ιράν. Η πρόσφατη δολοφονία ενός Ιρανού στρατηγού στη Συρία, αντί ενός διοικητή πληρεξουσίου κατώτερου επιπέδου, ήταν μια προκλητική κίνηση που κάλεσε τα Ιρανά αντίποινα χωρίς να υποβαθμίσει σημαντικά τις δυνατότητες του Ιράν. Αποκάλυψε επίσης σοβαρά κενά συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών του Ισραήλ και με τον σύμμαχό του στις ΗΠΑ.
Για να ανακτήσει τη στρατηγική πρωτοβουλία, το Ισραήλ πρέπει να υιοθετήσει μια αλλαγή παραδείγματος στην προσέγγισή του στο Ιράν. Αντί απλώς να προσπαθεί να περιορίσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες και την περιφερειακή επιρροή του Ιράν, το Ισραήλ θα πρέπει να υιοθετήσει μια πιο προληπτική στάση με στόχο να υπονομεύσει ενεργά τη σταθερότητα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει μυστικές επιχειρήσεις για την εκμετάλλευση των εθνικών και πολιτικών ρωγμών εντός του Ιράν και την υποστήριξη της εγχώριας αντιπολίτευσης στο καθεστώς. Ένα νέο «Σχέδιο Ελευθερίας του Ιράν» επικεντρωμένο στην πολιτική υπονόμευση θα ήταν ένα καλό συμπλήρωμα των υφιστάμενων στρατιωτικών και μυστικών προσπαθειών του Ισραήλ.
Το Ισραήλ θα πρέπει επίσης να ενημερώσει τις αντιλήψεις του για την αποτροπή, ώστε να βασίζεται περισσότερο στην εξουδετέρωση των ιρανικών δυνατοτήτων παρά στην απειλή με αντίποινα. Αυτό θα απαιτήσει συνεχείς επενδύσεις σε πολυεπίπεδη αντιπυραυλική άμυνα και στενό συντονισμό με τους Άραβες εταίρους για την αποκοπή των ιρανικών γραμμών ανεφοδιασμού προς τους πληρεξούσιους του.
Εάν το Ιράν συνεχίσει να διασχίζει τις κόκκινες γραμμές, το Ισραήλ θα πρέπει να είναι έτοιμο να χτυπήσει απευθείας τα ιρανικά πυρηνικά και στρατιωτικά μέσα. Η ιρανική ηγεσία πρέπει να καταλάβει ότι το Ισραήλ δεν θα περιμένει έως ότου αποκτήσει ένα πυρηνικό όπλο για να δράσει και ότι οποιαδήποτε επίθεση προέρχεται από ιρανικό έδαφος θα αντιμετωπιστεί με σθεναρή απάντηση.
Το Ισραήλ θα πρέπει να υιοθετήσει μια πιο προληπτική στάση με στόχο να υπονομεύσει ενεργά τη σταθερότητα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Στο διπλωματικό μέτωπο, το Ισραήλ θα πρέπει να αξιοποιήσει την αυξανόμενη ευθυγράμμιση με τα σουνιτικά αραβικά κράτη για να απομονώσει περαιτέρω το Ιράν και να οικοδομήσει μια περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφάλειας ικανή να αποτρέψει την ιρανική επιθετικότητα. Οι Συμφωνίες του Αβραάμ παρέχουν ένα θεμέλιο για αυτό που θα μπορούσε να γίνει ένα «ΝΑΤΟ της Μέσης Ανατολής» που κατοχυρώνει τη συνεργασία Ισραήλ-Σουνιτών Αράβων.
Η εφαρμογή αυτής της στρατηγικής αλλαγής θα απαιτήσει μια νέα γενιά ισραηλινής ηγεσίας πρόθυμη να αμφισβητήσει παρωχημένες υποθέσεις και να αναλάβει υπολογισμένους κινδύνους. Η επιθετική στάση της σημερινής κυβέρνησης είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά μένει να δούμε αν μπορεί να ξεπεράσει τη θεσμική αδράνεια και άλλους εγχώριους περιορισμούς.
Η επίθεση της 15ης Απριλίου ήταν μια κλήση αφύπνισης για το Ισραήλ. Αποκάλυψε τα όρια της στρατηγικής πληρεξουσίου του Ιράν, αλλά και την ανεπάρκεια της σημερινής αποτρεπτικής στάσης του Ισραήλ. Με το Ιράν τώρα σε επίθεση και τους Άραβες γείτονές του δεκτικούς σε διευρυμένους δεσμούς ασφαλείας, το Ισραήλ έχει ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας να αναδιαμορφώσει την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων προς όφελός του. Αλλά για να γίνει αυτό θα απαιτήσει τολμηρή ηγεσία, δημιουργική στρατηγική και προθυμία να σπάσει το status quo. Το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο, για το Ισραήλ και για την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ο Γκρεγκ Ρομάν είναι διευθυντής του Φόρουμ Μέσης Ανατολής και πρώην αξιωματούχος των Υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας του Ισραήλ.
Πηγή: meforum.org
