Η διείσδυση στην αγορά του Αζερµπαϊτζάν διευρύνει σημαντικά τον ζωτικό χώρο των Ελλήνων εξαγωγέων. Οι κατηγορίες προϊόντων και τα πεδία επενδύσεων και ανταλλαγής τεχνογνωσίας
• «Η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και η περαιτέρω δραστηριοποίηση της ελληνικής επιχειρηµατικής κοινότητας µε σκοπό τον µεγαλύτερο βαθµό παρουσίας στην εδώ αγορά, όχι µόνο ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και νέων µορφών συνεργασίας είναι και θα παραµείνει ο βασικός στόχος των δράσεων του Γραφείου ΟΕΥ»
• Στρατηγικό πρόγραμμα πολλαπλών δράσεων για την στήριξη επιχειρηµατικών σχέσεων αλλά και προσέλκυσης επενδύσεων από το Γραφείο Οικονοµικών και Εµπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ελλάδος στο Μπακού
«Η γεωστρατηγική θέση του Αζερµπαϊτζάν και τα αποθέµατα ενεργειακών πρώτων υλών που διαθέτει το τελευταίο προσελκύουν το µεγαλύτερο όγκο ξένων επενδύσεων στον ενεργειακό τοµέα, που αποτελεί τον κύριο µοχλό ανάπτυξης της αζερικής οικονοµίας.
Ο πλούτος της χώρας σε υδρογονάνθρακες επιτρέπει θετικά πρόσηµα στο ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια, παρά τις διαστάσεις της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης.
Το ίδιο ισχύει και για το εµπορικό ισοζύγιο της χώρας, το οποίο, εξαρτώµενο από τις εξαγωγές πετρελαίου, παραµένει θετικό.
Επισηµαίνεται όµως ότι στους σηµαντικότερους τοµείς της οικονοµίας δεσπόζουν κρατικά µονοπώλια και ότι το επίπεδο ανάπτυξης του τραπεζικού και χρηµατοπιστωτικού τοµέα δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Οι εµπορικές συναλλαγές µεταξύ των δύο χωρών
Οι εµπορικές συναλλαγές µεταξύ των δύο χωρών δεν εξελίσσονται ικανοποιητικά για την ελληνική πλευρά. Τα παρακάτω στοιχεία που παραθέτουµε προέρχονται αποκλειστικά από την Ελληνική Στατιστική Αρχή.
Σηµειώνεται ότι τα στατιστικά στοιχεία των αρµοδίων στατιστικών των δύο χωρών παρουσιάζουν µεγάλες αποκλίσεις τα τελευταία χρόνια, οι οποίες δεν δικαιολογούνται από στατιστικό λάθος και δεν οφείλονται στην εφαρµογή διαφορετικής µεθοδολογίας.
Επικεντρώνονται κυρίως στον τοµέα των αζερικών εξαγωγών προς την Ελλάδα, οι οποίες αποτελούνταισχεδόν στο σύνολό τους από υδρογονάνθρακες και τα παράγωγά τους. Η µόνη επιµέρους αιτιολογία που µπορεί να δοθεί είναι ότι η Κρατική Στατιστική Επιτροπή του Αζερµπαϊτζάν δεν καταχωρεί εισαγωγές αξίας µικρότερης των 250 χιλ. δολαρίων και συνεπώς τα εισαγωγικά µεγέθη είναι µικρότερα από τα αντίστοιχα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε σε 11.078.267 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 27,2 %
Σύµφωνα µε στοιχεία, τα οποία περιήλθαν στο Γραφείο µας από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, κατά τo 2012, η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε σε 11.078.267 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 27,2 % σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα 2011.
Την πρώτη θέση µεταξύ των εξαγώγιµων ειδών καταλαµβάνουν οι σωλήνες (πρόκειται για εξαγωγή που πραγµατοποίησαν τα Σωληνουργεία Κορίνθου Α.Ε.), τα φαρµακευτικά προϊόντα, οι πέτρες (πρόκειται για εξαγωγή διακοσµητικής πέτρας που πραγµατοποίησε ελληνική εταιρεία για επένδυση ξενοδοχειακής µονάδας στο Αζερµπαϊτζάν), τα γλυκά, τα ενδύµατα από γουνοδέρµατα (οι δύο µεγαλύτερες εδώ εισαγωγικές εταιρείες διατηρούν άριστη συνεργασία µε τις ελληνικές επιχειρήσεις γουνοποιών την τελευταία δεκαετία, καθώς η ελληνική γούνα απολαµβάνει εξαιρετικής φήµης στο Αζερµπαϊτζάν), τα χαρτικά και οι συσκευές κλιµατισµού (αφορά σταθερή τα τελευταία χρόνια συνεργασία γνωστής ελληνικής εταιρείας µε εδώ τοπικούς εταίρους).
Άλλα προϊόντα που εξάγει η χώρα µας στο Αζερµπαϊτζάν είναι οχήµατα ειδικών χρήσεων, αλουµίνιο, κόλλες, ενδύµατα, βερνίκια κ.ά. (σε µικρές ποσότητες).
Η Ελλάδα δεν συγκαταλέγεται στους σηµαντικούς προµηθευτές του Αζερµπαϊτζάν, η δε συµµετοχή της στην κάλυψη αναγκών της χώρας από εισαγωγές είναι ελάχιστη.
Η αζερική οικονοµία, λόγω µη αυτάρκειας στην παραγωγή, πραγµατοποιεί µεγάλες εισαγωγές όλων των κατηγοριών ήτοι κεφαλαιουχικά αγαθά, καταναλωτικά είδη και τρόφιµα.
Η Ελλάδα διαθέτει σειρά προϊόντων, τα οποία αποτελούν αντικείµενο εισαγωγών στο Αζερµπαϊτζάν από ανταγωνίστριες χώρες.
Οι χώρες αυτές όµως καταβάλλουν ουσιαστικές, συστηµατικές και αποτελεσµατικές προσπάθειες διείσδυσης στην εδώ αγορά.
Τα επιχειρήµατα περί µεγάλης γεωγραφικής απόστασης και δύσκολης πρόσβασης στην εγχώρια αγορά του Αζερµπαϊτζάν καταρρίπτονται από τα ίδια τα αποτελέσµατα που σηµειώνουν οι ανταγωνίστριές µας ευρωπαϊκές χώρες.
Οι εισαγωγές της Ελλάδος από το Αζερµπαϊτζάν περιορίζονται σε ελάχιστες οµάδες προϊόντων
Η συνολική αξία των ελληνικών εισαγωγών από το Αζερµπαϊτζάν, σύµφωνα µε την Ελληνική Στατιστική Αρχή, ανέρχεται σε 493.820.777 εκατ. Ευρώ για το 2012.
Οι εισαγωγές της Ελλάδος από το Αζερµπαϊτζάν περιορίζονται σε ελάχιστες οµάδες προϊόντων.
Συγκεκριµένα, αφορούν κυρίως ακατέργαστο πετρέλαιο, ακατέργαστα λάδια από πετρέλαιο και ασφαλτούχα ορυκτά και δευτερευόντως αλουµίνιο, προκειµένου να γίνει επεξεργασία του και να επανεξαχθεί και χυµούς φρούτων.
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή στα στοιχεία δωδεκάµηνου 2012 αναδεικνύει πολύ σηµαντική αύξηση των αζερικών εξαγωγών προς τη χώρα µας, σε σχέση µε το 2011, σε ποσοστό 67,8%.
Το εµπορικό ισοζύγιο µεταξύ των δύο χωρών είναι παραδοσιακά ελλειµµατικό για την Ελλάδα (- 482.742.510 εκατ. Ευρώ για το 2012).
Συµφωνία για την Αµοιβαία Προστασία των Επενδύσεων
Οι δύο χώρες υπέγραψαν, κατά την επίσηµη επίσκεψη του τότε Προέδρου της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας στο Μπακού (Ιούνιος 2004) Συµφωνία για την Αµοιβαία Προστασία των Επενδύσεων, ενώ η Συµφωνία Αποφυγής ∆ιπλής Φορολογίας υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 2009 µετά από πολλά χρόνια, κατά τα οποία η εν λόγω συµφωνία παρέµενε σε εκκρεµότητα.
Οι δύο πλευρές αποφάσισαν να προβούν στην επαναδιαπραγµάτευση της Συµφωνίας Αποφυγής ∆ιπλής Φορολογίας στο τέλος του 2008, εν όψει της επικείµενης επίσηµης επίσκεψης του Προέδρου του Αζερµπαϊτζάν στην Αθήνα, κατά την οποία και υπεγράφη η εν λόγω συµφωνία. Μέχρι στιγµής δεν υπάρχουν επενδυτικά προγράµµατα που να αφορούν έργα σε µία από τις δύο χώρες.
Αποτίμηση οικονομικών και εμπορικών σχέσεων
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι εµπορικές συναλλαγές µεταξύ των δύο χωρών δεν εξελίσσονται ικανοποιητικά για την ελληνική πλευρά.
Ενώ το Αζερµπαϊτζάν πραγµατοποιεί ετησίως εισαγωγές προϊόντων ύψους 9,65 δις. δολ. (2012), η Ελλάδα παραµένει ασήµαντος εµπορικός του εταίρος, παρά το γεγονός ότι το εύρος των εξαγώγιµων προϊόντων της θα επέτρεπε, κατόπιν καταβολής αναγκαίων συστηµατικών προσπαθειών, τη διείσδυσή τους στην εδώ αγορά.
Αναφερόµενοι σε συστηµατικές προσπάθειες, εννοούµε την αύξηση του βαθµού γνωριµίας των ελληνικών προϊόντων στο αζερικό καταναλωτικό κοινό, µέσα από στοχευµένες εκδηλώσεις (ενηµερωτικές ηµερίδες, εκδηλώσεις γευσιγνωσίας/οινογνωσίας, διαφηµιστικές καταχωρήσεις, εκθέσεις, επιχειρηµατικές αποστολές, προσκλήσεις εµπορικών επισκεπτών, καλλιέργεια επαφών κ.α.), τις οποίες θα έπρεπε να επιδιώκει η ελληνική επιχειρηµατική κοινότητα.
Όλες οι ως άνω ενέργειες θεωρούνται αυτονόητες και υλοποιούνται από τις ανταγωνίστριές µας χώρες, µε αποτέλεσµα τα προϊόντα τους να βρίσκονται στα ράφια των αζερικών καταστηµάτων.
Αν δεν πετύχουµε την αλλαγή της σηµερινής κατάστασης, θα αντιµετωπίζουµε πάντα το φαινόµενο του χαµηλού επιπέδου των εµπορικών µας σχέσεων.
Από την άλλη πλευρά, αναγνωρίζουµε ότι το χαµηλό επίπεδο των ελληνικών εξαγωγών προς το Αζερµπαϊτζάν µπορεί να δικαιολογηθεί από την ύπαρξη εµποδίων, δασµολογικών και µη, τα οποία όµως συναντούν όλοι οι ξένοι επιχειρηµατίες, προσπαθώντας να προωθήσουν τα προϊόντα τους στην εδώ αγορά.
Σηµειώνονται, ωστόσο, ορισµένα µη δασµολογικά εµπόδια εξαιτίας των οποίων η αγορά παραµένει δύσκολη στην πρόσβασή της από τις ελληνικές επιχειρήσεις, όπως οι πολύ αργές διαδικασίες στα τελωνεία, η παντελής απουσία επιχειρηµατικής κουλτούρας δυτικού τύπου, η νοοτροπία ενός µουσουλµανικού στην πλειονότητά τους κόσµου µε πολύ ισχυρές ακόµη πρώην σοβιετικές δοµές, η γλώσσα επικοινωνίας στις συναλλαγές (σχεδόν αποκλειστικά η αζερική και η ρωσική – η αγγλική και µόνο οµιλείται από πολύ µικρό αριθµό µέρος του πληθυσµού περιλαµβανοµένων των περισσοτέρων αζέρων επιχειρηµατιών), τα κλειστά και άτυπα κυκλώµατα διακίνησης προϊόντων και ο µονοπωλιακός ή ο ολιγοπωλιακός χαρακτήρας της αγοράς σε αρκετές κατηγορίες προϊόντων.
Ακόµη, τα οικονοµικά κριτήρια δεν είναι τα µόνα που λαµβάνονται υπόψη από τους εδώ παράγοντες για τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο επιχειρηµατικής συνεργασίας.
Πολλοί µεταξύ των τελευταίων επηρεάζονται από στερεότυπα του παρελθόντος, που θέλουν την Ελλάδα να ακολουθεί αντιτουρκική και φιλοαρµενική πολιτική και, συνεπώς, αντιµετωπίζουν αρνητικά την ανάπτυξη στενότερων επιχειρηµατικών σχέσεων µε τη χώρα µας.
Ενδεικτικό παράδειγµα αποτελεί η ύπαρξη επενδύσεων της τάξης των 17 δις $ ΗΠΑ που έχει δροµολογήσει το Αζερµπαϊτζάν στην Τουρκία.
Τα παραπάνω εξηγούν τους λόγους για τους οποίους οι εξαγωγές µας προς το Αζερµπαϊτζάν παραµένουν σε χαµηλά επίπεδα, αν και µε αυξητική τάση για το 2012 δεδοµένων των προσπαθειών που καταβάλλονται τόσο από την ελληνική επιχειρηµατική κοινότητα όσο και από το Γραφείο ΟΕΥ σε συνεργασία µε την Πρεσβεία.
Εκτίµησή µας είναι ότι µόνο µια σηµαντική εξέλιξη στις διµερείς σχέσεις (όπως λ.χ. η επιλογή του ενεργειακού αγωγού TAP, µε εταιρική συµµετοχή της κρατικής εταιρείας Socar) θα µπορούσε να ανατρέψει τη σηµερινή εικόνα, καθώς θα περνούσε στον αζερικό επιχειρηµατικό κόσµο το µήνυµα έναρξης πραγµατοποίησης επενδύσεων στην Ελλάδα, µε αποτέλεσµα τη διεύρυνση και εµβάθυνση των οικονοµικών και εµπορικών σχέσεων των δύο χωρών.
Λόγω όλων των προαναφερόµενων ιδιαιτεροτήτων της τοπικής αγοράς, η ύπαρξη τοπικού εταίρου και η συµµετοχή εταιρειών σε εδώ διεθνείς εκθέσεις µε την εκ παραλλήλου συστηµατική καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων µε τους αζέρους επιχειρηµατίες και τον εγκλιµατισµό των ελλήνων επιχειρηµατιών στην αζερική πραγµατικότητα και νοοτροπία θεωρούνται ως οι πλέον απαραίτητες µέθοδοι για τη δραστηριοποίηση ξένων εταιρειών σε αυτήν.
Βελτιωµένες συνθήκες για τις µεταφορές εµπορευµάτων αναµένεται να δηµιουργηθούν και µε την ολοκλήρωση της κατασκευής της σιδηροδροµικής γραµµής Μπακού-Τιφλίδας-Καρς (2013-14), η οποία θα επιτρέψει και την απευθείας σύνδεση µε τα ευρωπαϊκά σιδηροδροµικά δίκτυα.
Θεωρούµε, επίσης, ότι η προσχώρηση του Αζερµπαϊτζάν στον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου (WTO) θα εξασφαλίσει ξεκάθαρο δασµολογικό πλαίσιο και θα οδηγήσει σταδιακά τη διοίκηση της χώρας σε συµµόρφωση προς στις αρχές του εν λόγω Οργανισµού.
Προς το παρόν, κατά τις διαπραγµατεύσεις ένταξης στο WTO,η αζερική κυβέρνηση συνεχίζει να υποστηρίζει το αίτηµά της για απόδοση καθεστώτος αναπτυσσόµενης χώρας (και όχι ανεπτυγµένης), µε ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ας σηµειωθεί δε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και άλλοι διεθνείς οργανισµοί (Παγκόσµια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης κ.α.) καταβάλλουν προσπάθειες, µέσω συγκεκριµένων προγραµµάτων, προς την κατεύθυνση της εναρµόνισης όχι µόνο του νοµικού καθεστώτος αλλά και της καλύτερης δυνατής πρακτικής εφαρµογής της νοµοθεσίας της χώρας, µε βάση τα δυτικά πρότυπα.
Όλες αυτές οι προσπάθειες γίνονται µε στόχο την διευκόλυνση της πρόσβασης ξένων προϊόντων, υπηρεσιών και επενδύσεων στην αγορά του Αζερµπαϊτζάν, η οποία παρουσιάζει πολλές ανάγκες στον τοµέα του κεφαλαιουχικού εξοπλισµού, των καταναλωτικών αγαθών, καθώς και των τροφίµων, δεδοµένου ότι ο παραγωγικός ιστός της χώρας τελεί υπό ανάπτυξη.
Προοπτικές συνεργασίας
• Προϊόντα:
Προτείνεται η ενίσχυση των ελληνικών εξαγωγών σε µεγαλύτερη ποικιλία ελληνικών προϊόντων και από µεγαλύτερο αριθµό επιχειρήσεων.
1.Ενδεικτικά αναφέρονται: φάρµακα, τρόφιµα (φρούτα, ελαιόλαδο, ελιές, γαλακτοκοµικά-φέτα, γλυκά, µπισκότα κ.ά.), οικοδοµικά υλικά (µάρµαρο, αλουµίνιο, µονωτικά υλικά, είδη υγιεινής, υδραυλικά κ.ά.), γεωργικά µηχανήµατα, ανελκυστήρες, κλιµατιστικά, ένδυση, γούνες, φωτιστικά, ηλεκτρικές συσκευές και ηλεκτρολογικό υλικό, καλλυντικά, καλώδια κ.ά.
• Επενδύσεις και ανταλλαγή τεχνογνωσίας:
2.Συµµετοχή ελληνικών εταιρειών στον κατασκευαστικό τοµέα (οδικοί άξονες, έργα υποδοµής σε υδροηλεκτρικούς σταθµούς, άλλα έργα υποδοµής στην ενέργεια),
3.συµµετοχή σε έργα ΑΠΕ (η ανάπτυξη των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας αποτελεί µία από τις προτεραιότητες της αζερικής κυβέρνησης για τα προσεχή χρόνια),
4.µεταφορά τεχνογνωσίας στον τοµέα παραγωγής και επεξεργασίας τροφίµων,
5.ενίσχυση συνεργασίας στον τοµέα της υγείας (φαρµακευτική βιοµηχανία, έργα υποδοµής νοσοκοµείων, ιδιωτικά διαγνωστικά και θεραπευτικά κέντρα),
6.ενίσχυση του τουρισµού (ενόψει ιδίως της από 28/5/2013 εγκαινίασης απευθείας αεροπορικής σύνδεσης Αθηνών – Μπακού από την Aegean Airlines σε συνεργασία µε το ελληνικό τουριστικό γραφείο Nomos Travel),
7.συµβουλευτικές υπηρεσίες,
8.µεταφορά τεχνογνωσίας στον τοµέα της γεωργίας, ιδίως για την ενίσχυση της παραγωγικότητας (χρήση κατάλληλων λιπασµάτων, σπόρων, γεωργικών µηχανηµάτων κ.ά.), αλλά και στους τοµείς ελαφριάς βιοµηχανίας,
9.συνεργασία στους τοµείς ναυτιλίας και τηλεπικοινωνιών,
-ενίσχυση πολιτικής για την προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα.
Η ίδρυση του νεοσυσταθέντος σωµατείου “Ελληνοαζερικό εµπορικό και οικονοµικό επιµελητήριο“, µε έδρα την Αθήνα (εκκρεµεί η διαδικασία στο Υπουργείο Ανάπτυξης, προκειµένου να λάβει επισήµως το καθεστώς επιµελητηρίου) µε την προοπτική να ενισχύσει την εµβάθυνση της οικονοµικής και εµπορικής συνεργασίας µεταξύ των δύο χωρών.
Η κυβέρνηση της χώρας εφαρµόζει προγράµµατα ανάπτυξης των υποδοµών και της βιοµηχανίας κυρίως στην περιφέρεια
Η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και η περαιτέρω δραστηριοποίηση της ελληνικής επιχειρηµατικής κοινότητας µε σκοπό τον µεγαλύτερο βαθµό παρουσίας στην εδώ αγορά, όχι µόνο ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και νέων µορφών συνεργασίας είναι και θα παραµείνει ο βασικός στόχος των δράσεων του Γραφείου ΟΕΥ της Πρεσβείας.
Από την άλλη πλευρά, οι έλληνες επιχειρηµατίες θα πρέπει να επιδείξουν µεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη συγκεκριµένη αγορά και τις δυνατότητες που παρουσιάζει για συνεργασίες, κυρίως στους µη πετρελαιοπαραγωγικούς τοµείς της οικονοµίας.
Η κυβέρνηση της χώρας εφαρµόζει προγράµµατα ανάπτυξης των υποδοµών και της βιοµηχανίας, κυρίως στην περιφέρεια.
Οι µορφές συµµετοχής ξένων επιχειρήσεων είναι ποικίλες.
Μέσο συνεργασίας µε σχετικά µειωµένη ανάληψη επιχειρηµατικού κινδύνου αποτελεί η Κρατική Εταιρεία Επενδύσεων (Azerbaijan Investment Company), όπου εταίρος είναι το ίδιο το κράτος (συγκεκριµένα το Υπουργείο Οικονοµικής Ανάπτυξης της χώρας).
Τούτο παρέχει ένα σχετικά υψηλό βαθµό ασφάλειας για τον ξένο επενδυτή.
Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητη η σύσταση µικτής επιχείρησης (joint venture), µε αξιόπιστο τοπικό εταίρο, ο οποίος, µε τη γνώση της αγοράς, µπορεί να διευκολύνει την συγκεκριµένη προσπάθεια.
Στην περίπτωση που επιδιώκεται µόνο εξαγωγική δραστηριότητα, είναι απαραίτητη η ανεύρεση αξιόπιστου τοπικού αντιπροσώπου, που να έχει πρόσβαση σε δίκτυα διανοµής.
Επιπλέον, σκόπιµη κρίνεται η εξέταση των δυνατοτήτων πρόσβασης στην αγορά του Αζερµπαϊτζάν, µέσω συνεργασιών µε εταιρείες τρίτων χωρών, οι οποίες έχουν ήδη εξασφαλίσει την επιτυχηµένη εγκατάστασή τους στην εδώ αγορά, µε τη µορφή υπεργολαβιών ή τριγωνικών συνεργασιών.
Τέλος, ενδείκνυται η συµµετοχή όσων ελληνικών εταιρειών έχουν πραγµατικό ενδιαφέρον για την αγορά του Αζερµπαϊτζάν στις εδώ οργανούµενες διεθνείς εκθέσεις, προκειµένου να αποκτήσουν χρήσιµες επαφές µε τον εδώ επιχειρηµατικό κόσµο.
Στρατηγικό πρόγραμμα πολλαπλών δράσεων για την στήριξη επιχειρηµατικών σχέσεων και προσέλκυση επενδύσεων από το Γραφείο Οικονοµικών και Εµπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας Μπακού
Το Γραφείο Οικονοµικών και Εµπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας Μπακού προέβη µέσα στο 2012 –όσο και κατά τα προηγούµενα έτη- σε ποικίλες δραστηριότητες, προκειµένου να ενισχύσει τις οικονοµικές και εµπορικές σχέσεις της χώρας µας µε το Αζερµπαϊτζάν.
Οι δράσεις αυτές για το 2012 συνοψίζονται ως εξής:
1.Τα προγράµµατα που στήριξε η Ελλάδα είχαν σχέση µε την εκπαιδευτική υποδοµή (ανακαίνιση σχολικών κτιρίων), την παροχή εκπαιδευτικού εξοπλισµού, τη βελτίωση νοσοκοµειακών υποδοµών, την εκπαίδευση σε θέµατα υγείας κ.ά.
Εξάλλου, ελληνικά πανεπιστηµιακά ιδρύµατα και οργανισµοί διαχειρίστηκαν και προσέφεραν βοήθεια εκ µέρους της Ε.Ε, κυρίως στον τοµέα εκπαίδευσης στελεχών και εφαρµογής ευρωπαϊκών προδιαγραφών σε διάφορους τοµείς στο Αζερµπαϊτζάν.
Ελληνική ΜΚΟ διοργάνωσε, σε συνεργασία µε το εδώ Υπουργείο ∆ικαιοσύνης, εκπαιδευτικές ηµερίδες για δικαστές και δικαστικούς επιµελητές, αναπτύσσοντάς τους τις αρχές του ευρωπαϊκού δικαίου.
Τέλος, το Πανεπιστήµιο Πατρών, σε συνεργασία µε ΜΚΟ, εφήρµοσε πρόγραµµα καταπολέµησης της ιωδιοπενίας και εφαρµόζει πρόγραµµα αντιµετώπισης της φυµατίωσης. Από το 2010 έπαψαν να εγκρίνονται νέες χρηµατοδοτήσεις.
√ Κατά το 2011 έτος ολοκληρώθηκε πρόγραµµα διετούς διάρκειας υποστήριξης του Αζερικού Υπουργείου Οικονοµικής Ανάπτυξης, το οποίο χρηµατοδοτήθηκε από την Ε.Ε. (πρόγραµµα TACIS) µε σεµινάρια για εκπαιδευτές σε θέµατα θερµοκηπιακής αγροτικής παραγωγής.
Τα εν λόγω σεµινάρια οργανώθηκαν σε συνεργασία µε τον ΕΟΜΜΕΧ, το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας και το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Τα σεµινάρια πραγµατοποιήθηκαν στο Λενκοράν (Νότιο Αζερµπαϊτζάν) και στο Μπακού.
√ Το Γραφείο ΟΕΥ συνέχισε να συνεργάζεται µε το Ελληνικό Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και την Κρατική Υπηρεσία Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας του Αζερµπαϊτζάν για την υλοποίηση του συγχρηµατοδοτούµενου από το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταµείο ΟΣΕΠ, προγράµµατος αύξησης ενεργειακής αποδοτικότητας δύο σχολικών κτηρίων, (“Greening Public Buildings in Azerbaijan: Promotion of energy efficient materials and technologies”).
Η υπογραφή του συµβολαίου υλοποίησης του προγράµµατος που εκκρεµούσε από το 2010 έγινε στις αρχές Μαΐου του 2012 µε την υποστήριξη του Γραφείου ΟΕΥ και της Πρεσβείας.
Στη συνέχεια, άρχισε η υλοποίηση του προγράµµατος, το οποίο αναµένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου 2013.
√ Το Γραφείο ΟΕΥ συνέχισε να στηρίζει και να παρακολουθεί την υλοποίηση του ευρωπαϊκού προγράµµατος διδυµοποίησης (Twinning Project) στον τοµέα προστασίας δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας στο Αζερµπαϊτζάν, µε τίτλο: «Capacity Development for Enhancing Enforcement of Copyright and Related Rights in the Republic of Azerbaijan».
Το πρόγραµµα υλοποιείται από οµάδα φορέων µε επικεφαλής το “Ευρωπαϊκό Κέντρο ∆ηµοσίου ∆ικαίου”, το οποίο εδρεύει στην Αθήνα και συµµετέχοντες εταίρους από Γερµανία και Ισπανία.
Το πρόγραµµα – µοναδικό µέχρι στιγµής µε εµπλοκή φορέα από τη χώρα µας, του οποίου η εφαρµογή άρχισε στις 22 Αυγούστου 2011 – στοχεύει στη θωράκιση του θεσµικού πλαισίου και των τεχνολογικών δυνατοτήτων του Αζερικού Οργανισµού Πνευµατικής Ιδιοκτησίας, τη βελτίωση του νοµικού και ρυθµιστικού πλαισίου, την επιµόρφωση/εκπαίδευση των κυριότερων εµπλεκόµενων φορέων και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης σε θέµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας.
Το πρόγραµµα θα ολοκληρωθεί το Μάιο 2013 και χρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση µε προϋπολογισµό 1.099.783,80 ευρώ.
Ακόµη, σηµειώνεται, ότι κατά το 2012, το Γραφείο ΟΕΥ και η Πρεσβεία υποστήριξαν δύο ακόµη προσπάθειες για ανάληψη προγραµµάτων διδυµοποίησης από ελληνικούς φορείς.
√ Το Γραφείο ΟΕΥ συνέδραµε στελέχη των Ελληνικών Χρηµατιστηρίων Α.Ε. κατά τη διάρκεια επίσκεψής τους στο Μπακού για την υπογραφή Μνηµονίου Κατανόησης για ανταλλαγή πληροφόρησης και συνεργασίας µεταξύ του «Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών της ∆ηµοκρατίας του Αζερµπαϊτζάν» και των «Ελληνικών Χρηµατιστηρίων Α.Ε.» (Μemorandum of Understanding between the National Depository Center of the Republic of Azerbaijan and the Hellenic Exchanges S.A. on the Information Sharing and cooperation).
H υπογραφή του µνηµονίου έλαβε χώρα στις 5 Οκτωβρίου 2012 στο πλαίσιο συνεδρίου που διοργάνωσε το ως άνω αζερικό κέντρο µεταξύ 4-6 Οκτωβρίου 2012.
2. Στήριξη επιχειρηµατικών σχέσεων, παρακολούθηση διεθνών εκθέσεων στη χώρα διαπίστευσης και ανταλλαγή τεχνογνωσίας
– Πραγµατοποιήθηκε η 18η ∆ιεθνής Έκθεση ∆οµικών Υλικών και Κατασκευών (Bakubuild 2012) στο Μπακού από 17 έως 20 Οκτωβρίου 2012, στην οποία η Ελλάδα µετείχε µε οκτώ εταιρείες (εκ των οποίων πέντε σε συνεργασία µε τον “Ελληνικό Οργανισµό Εξωτερικού Εµπορίου” και τρεις ανεξαρτήτως αυτού.
Το Γραφείο ΟΕΥ παρακολούθησε την Έκθεση και στήριξε συστηµατικά τις ελληνικές συµµετοχές πριν, κατά τη διάρκεια και µετά την ολοκλήρωση της Έκθεσης (ενηµέρωση των εκθετών για την αζερική αγορά, προετοιµασία φακέλων µε επικαιροποιηµένο πληροφοριακό υλικό που είχε ήδη αποσταλεί στους εκθέτες, προγραµµατισµός συναντήσεων των εκθετών µε σηµαντικούς παράγοντες του κατασκευαστικού κλάδου της χώρας, παροχή διερµηνέων προς διευκόλυνση των εκθετών και της διοργανώτριας εταιρείας της έκθεσης ITECA).
– Κατά τη διάρκεια του 2012, το Γραφείο ΟΕΥ και η Πρεσβεία συνεργάστηκαν πολύ συχνά µε τους ιδιοκτήτες του ελληνικού τουριστικού γραφείου Nomos Travel, οι οποίοι ανέλαβαν πρωτοβουλία για τη σύσταση του προαναφερθέντος ελληνοαζερικού οικονοµικού και εµπορικού επιµελητηρίου.
Το Επιµελητήριο συστήθηκε το Νοέµβριο 2012 και στις 18 ∆εκεµβρίου 2012 οργάνωσε στην Αθήνα ηµερίδα για την ανάπτυξη των οικονοµικών και εµπορικών σχέσεων Ελλάδας- Αζερµπαϊτζάν.
Στις 6-8 Μαρτίου 2013 έλαβε χώρα η διοργάνωση από το Επιµελητήριο ελληνο-αζερικού επιχειρηµατικού φόρουµ στο Μπακού, το οποίο πραγµατοποιήθηκε µε τη συνδροµή του Γραφείου ΟΕΥ.
Συµπερασµατικώς, το Γραφείο ΟΕΥ παρακολουθεί και υποστηρίζει από την πρώτη στιγµή την ίδρυση του ως άνω Επιµελητηρίου και την πραγµατοποίηση του εν λόγω φόρουµ.
– Το Γραφείο ΟΕΥ συνέδραµε τον κ. Ιωάννη Μανάκο, ερευνητή στο Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου ‘Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Θεσσαλονίκης για να παράσχει εκπαιδευτικά σεµινάρια σε στελέχη της αζερικής εταιρείας Azerkosmos, η οποία έχει την ευθύνη για την εκτόξευση και εκµετάλλευση του πρώτου αζερικού τηλεπικοινωνιακού δορυφόρου.
Η εκτόξευση έλαβε χώρα την 8η Φεβρουαρίου 2013 και τα σεµινάρια αναµένεται να πραγµατοποιηθούν την προσεχή άνοιξη στη Θεσσαλονίκη.
3. Πληροφόρηση επιχειρηµατιών και κλαδικών φορέων στην Ελλάδα
– Κατά το 2012, το Γραφείο ΟΕΥ απάντησε αναλυτικά και συστηµατικά στο σύνολο των 223 υποβληθέντων εµπορικών αιτηµάτων, ενώ κατά το 2011 είχε απαντήσει σε 136 (παρουσιάστηκε αύξηση υποβολής αιτηµάτων κατά 67%), παρέχοντας έγκυρους καταλόγους εδώ εισαγωγέων (συνήθως κατόπιν πολυήµερων αναζητήσεων σε αζερικές βάσεις δεδοµένων) και άλλων επίκαιρων αρχείων (στοιχεία κρατικών και κλαδικών φορέων – χρήσιµων διευθύνσεων κ.ά.), παρά την έλλειψη επιτόπιου προσωπικού στο Γραφείο.
– Τον Οκτώβριο του 2012 το Γραφείο ξεκίνησε κλαδική µελέτη για τα προϊόντα των ελαιών και του ελαιόλαδου (ο τοµέας τροφίµων θεωρείται κατά προτεραιότητα κλάδος που προτείνει το Γραφείο ΟΕΥ για εξαγωγική δραστηριότητα των Ελλήνων επιχειρηµατιών προς το Αζερµπαϊτζάν). Η έρευνα ολοκληρώθηκε στις 31-01-2013.
4. Προσέλκυση επενδύσεων
– Τον Ιούνιο του 2012, το Γραφείο ΟΕΥ υποστήριξε ενεργώς την αποστολή εκπροσώπων της κρατικής αζερικής εταιρείας παραγωγής και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας Azerenerji στην Ελλάδα, κατά την οποία διερευνήθηκαν ενδεχόµενα αζερικών επενδύσεων σε τοµείς ενέργειας και ακίνητης περιουσίας στη χώρα µας (πραγµατοποιήθηκαν συναντήσεις µε µεγάλο αριθµό τραπεζών, το ΤΑΙΠΕ∆, οµίλους ΤΕΡΝΑ και ΜΕΤΚΑ κατόπιν σχετικής καθοδήγησης του Γραφείου).
5. Συνεργασία µε συλλογικούς και κλαδικούς φορείς στο Αζερµπαϊτζάν
– Το Γραφείο ΟΕΥ διατηρεί τακτική επαφή µε το σύνολο των φορέων του εδώ επιχειρηµατικού κόσµου περιλαµβανοµένης της αγγλικών συµφερόντων µοναδικής εδώ εταιρείας οργάνωσης διεθνών εκθέσεων (ITECA).
Ενηµερώνει δε συνεχώς τους εδώ φορείς και τα κλαδικά επιµελητήρια για τη διοργάνωση των διεθνών εκθέσεων που πραγµατοποιούνται στην Ελλάδα και συνεργάζεται µαζί τους για την αποστολή ενδιαφερόµενων µελών/εκπροσώπων τους σε αυτές (όπως στο 1ο Παρευξείνιο Επιχειρηµατικό Φόρουµ ΣΕΒ-ΣΒΒΕ-ΣΕΒΕ, Θεσσαλονίκη, 23-02-2012 και στην 37η ∆ιεθνή Έκθεση Γούνας Καστοριάς, Καστοριά, 4-7 Μαϊου 2012).
H Προϊσταµένη του Γραφείου πραγµατοποίησε επισκέψεις και στους πέντε (5) εδώ επιχειρηµατικούς φορείς (τον κρατικό AZPROMO και τα Chamber of Commerce and Industry of Azerbaijan, National Confederation of Entrepreneurs’ Οrganization of Azerbaijan, National Center for Productivity and Competitiveness of Azerbaijan, EEIG). Οι σχέσεις του Γραφείου είναι σε πολύ καλό επίπεδο µε όλους τους παραπάνω φορείς.
6. ∆ιοργάνωση εκδηλώσεων
Το Γραφείο ΟΕΥ συνεργάστηκε και συνέδραµε την Πρεσβεία στη διοργάνωση των ακόλουθων ηµερίδων και εκδηλώσεων:
– Ηµερίδα µε την ευκαιρία της επετείου των 20 χρόνων διπλωµατικών σχέσεων Ελλάδος – Αζερµπαϊτζάν (27-03-2012)
– Παρουσίαση της χώρας µας σε ειδικό περίπτερο κατά τη διάρκεια του 2ου Ετήσιου ∆ιεθνούς Φεστιβάλ της εδώ ∆ιπλωµατικής Ακαδηµίας (27-04-2012)
– Eκδηλώσεις / επιδείξεις ελληνικής γούνας που διοργανώθηκαν από τις δύο κυριότερες αζερικές εισαγωγικές εταιρείες ελληνικής γούνας στο Αζερµπαϊτζάν, Κarolina Valiant και Femina (20-09-2012 και 10-10-2012) µε την στήριξη του Γραφείου ΟΕΥ.
Λοιπές δράσεις
– To Γραφείο ΟΕΥ σε συνεργασία µε την Πρεσβεία κατέβαλαν πολλές προσπάθειες για προσέλκυση Αζέρων τουριστών στη χώρα µας (αυτές επικεντρώθηκαν κυρίως σε συνεργασία µε το ATA Travel, µέλος του ισχυρού αζερικού οµίλου ATA HOLDING 46 GROUP). Πάντως, κατά το 2012 δεν σηµειώθηκε αξιοσηµείωτη αύξηση τουριστικού ρεύµατος προς ελληνικούς προορισµούς.
Οι προσπάθειες αυτές ενδέχεται να τελεσφορήσουν το 2013, όταν εγκαινιασθεί η απευθείας αεροπορική σύνδεση Αθηνών – Μπακού από την εταιρεία Aegean Airlines, σε συνεργασία µε την εταιρεία Nomos Travel.
Οι Αζέροι τουρίστες υψηλής εισοδηµατικής στάθµης ιεραρχούν τον τουρισµό ως µία από τις πρώτες προτεραιότητές τους, πραγµατοποιώντας τουλάχιστον ένα ταξίδι στο εξωτερικό ετησίως.
Ο κύριος προορισµός µέχρι σήµερα είναι η Τουρκία και τα παράλια της Μεσογείου, ακολουθούν οι γειτονικές χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Τελευταία καταγράφεται τάση αύξησης τουριστικού ρεύµατος, κυρίως προς το Ντουµπάι, όπου το θέµα θεώρησης εισόδου δεν αποτελεί εµπόδιο.
Μέχρι στιγµής, ο αριθµός τουριστών προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά το µεγάλο ενδιαφέρον που υφίσταται, είναι περιορισµένος, λόγω των περιορισµών που τίθενται από τις διατάξεις Schengen.
Το ενδιαφέρον που διαγράφεται είναι συνεχώς αυξανόµενο, εφόσον οι υψηλόµισθοι Αζέροι τουρίστες επιθυµούν να αλλάξουν τον παραδοσιακό τους πρώτο προορισµό και να κάνουν διακοπές σε ευρωπαϊκές χώρες και όχι µόνο στην Τουρκία.
Η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους πρώτους στόχους, κυρίως λόγω της ιστορίας αλλά και των φυσικών καλλονών της.
Αξίζει να συγκρατηθεί εδώ η συστηµατική προσπάθεια που καταβάλλεται από το Γραφείο µας σε συνεργασία µε την Πρεσβεία για το άνοιγµα της αγοράς στον τουριστικό τοµέα και την προσέλκυση Αζέρων τουριστών υψηλής εισοδηµατικής στάθµης, γεγονός το οποίο αρχίζει να έχει ορατά αποτελέσµατα.
Η έναρξη των απευθείας αεροπορικών πτήσεων Αθήνας-Μπακού µέσω της Aegean Airlines και η πώληση τουριστικών πακέτων αναµένεται να αλλάξει το τοπίο σ’αυτόν τον τοµέα.
– Κατά τη διάρκεια του έτους, το Γραφείο ΟΕΥ συνέδραµε συστηµατικά µεµονωµένες ελληνικές εταιρείες, των οποίων οµάδες στελεχών επισκέφθηκαν το Μπακού, µε σκοπό τη διερεύνηση εδώ επιχειρηµατικών συνεργασιών (ενδεικτικά αναφέρονται οι εταιρείες European Profiles, NU* Age, Space Hellas, Alumil, Aluminco, Mαθιός Πυρίµαχα Α.Ε., ΝΕL Lines).
– Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, το Γραφείο ΟΕΥ συµµετείχε στις συναντήσεις Οικονοµικών και Εµπορικών Συµβούλων των κ-µ της Ε.Ε. που πραγµατοποιήθηκαν στο Μπακού.
– Το Γραφείο ΟΕΥ διατηρεί άριστες σχέσεις µε στελέχη ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισµών/τραπεζών/χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων και οργανισµών που διατηρούν παραρτήµατα στο Αζερµπαϊτζάν (World Bank, ΙΟΜ, European Bank for Development and Reconstruction / EBRD, OSCE, Ernst & Young, PriceCooperWaterHouse, Deloitte & Touche, κ.ά.) και µε στελέχη µεγάλων εδώ ξένων εταιρειών (ΤOTAL, BP, CCC, κ.ά.).
– Το Γραφείο υποστηρίζει το Κέντρο Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισµού του Σλαβικού Πανεπιστηµίου του Μπακού, ήταν παρόν σε όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που αυτοδιοργάνωσε κατά τη διάρκεια του 2012 και προσέφερε βοήθεια όπου του ζητήθηκε σε συνεργασία µε την Πρεσβεία.
– Το Γραφείο διατηρεί επαφή µε την ∆ιπλωµατική Ακαδηµία του Αζερµπαϊτζάν (Αzerbaijan Diplomatic Academy, ADA) και µετείχε συχνά, κατά τη διάρκεια του έτους, σε οµιλίες και εκδηλώσεις που διοργάνωσε η Ακαδηµία.»
Πηγή: Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μπακού – Ετήσια έκθεση γραφείου Απρίλιος 2013
www.mywaypress.gr
