«Η Ελλάδα έχει υποπέσει σε ένα είδος πολιτικά υποκινούμενης ύφεσης»

Γιατί η συνεχής πολιτική λιτότητας βλάπτει την Ελλάδα- Στραγγαλίστηκε η οικονομία από τα μέτρα λιτότητας

 
Ρουμπινί: Ζωντανό το ενδεχόμενο ενός Grexit -Μοσκοβισί: Να υπάρξει πραγματική μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό σύστημα

 
Τα μέτρα λιτότητας δεν έδωσαν την απαιτούμενη ώθηση για την αναζωπύρωση της οικονομίας. Αλλά και οι κυβερνήσεις δεν εφάρμοσαν τους όρους που θα έκαναν τη χώρα ανταγωνιστική. Η Ελλάδα διολισθαίνει συνεχώς στην ύφεση.

Στην αρχή της νέας χρονιάς ο έλληνας πρωθυπουργός προσπάθησε να μεταδώσει αισιοδοξία. Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του προανήγγειλε ότι το 2016 η Ελλάδα θα αφήσει πίσω της την κρίση και θα βγει από την κηδεμονία των δανειστών. Βέβαια, την ίδια υπόσχεση έδωσε ο πρωθυπουργός όταν ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης πριν από ένα χρόνο και το ίδιο υποσχέθηκε πριν από αυτόν το 2013 ο τότε συντηρητικός πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Βέβαια ο Σαμαράς, είχε κατά μία έννοια δίκιο, εφόσον το δεύτερο τετράμηνο του 2014 η ανάπτυξη επέστρεψε στην χώρα, που μπόρεσε να βγει στις αγορές και να δανειστεί με αποδεκτούς όρους. Η εκλογική νίκη του συνασπισμού ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τέλος του περασμένου Ιανουαρίου έπνιξε την όποια ανάκαμψη αποκλείοντας τη χώρα από τις αγορές. «Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι κατά πολύ χειρότερη από ό,τι πριν ένα χρόνο» διαπιστώνει ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας Μπέρενμπεργκ στην εφημερίδα Handelsblatt. «Η χώρα έχει υποπέσει σε ένα είδος πολιτικά υποκινούμενης ύφεσης. Ο Αλέξης Τσίπρας και ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης με την ανώφελη συγκρουσιακή πολιτική τους έχουν σπείρει τόσο φόβο και έχουν διώξει τόσο κεφάλαιο από τη χώρα που η Ελλάδα πολύ αργά μπορεί πλέον να ανακάμψει από αυτήν την ‘αφαίμαξη’». Οι Έλληνες πέρασαν επτά δύσκολα χρόνια με απανωτά μέτρα λιτότητας. Παρόλα αυτά το αποτέλεσμα της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι εντυπωσιακό. Οι κρατικές δαπάνες μειωθήκαν από 79,4 δις ευρώ το 2009 στα 55,7 δις το 2015. Στο ίδιο διάστημα το κρατικό έλλειμμα συρρικνώθηκε από το 15,4 στο 4,6% του ΑΕΠ. Καμιά άλλη χώρα της ευρωζώνης δεν κατάφερε τέτοια επίδοση.

Αλλά το τίμημα ήταν υψηλό. Η Ελλάδα υπό την πίεση των μέτρων λιτότητας των δανειστών έφτασε σχεδόν στα όρια της εξαθλίωσης. Η οικονομική της επίδοση το 2008 από 233 δις ευρώ έπεσε στα 175, 6 δις ευρώ πέρυσι, υπέστη δηλαδή μείωση της τάξης του 25%. Καμιά άλλη χώρα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν βίωσε μια τόσο βαθιά και μακράς διάρκειας ύφεση. Μπορεί να συγκριθεί μόνο με την Μεγάλη Ύφεση αρχές της δεκαετίας του 1930 στις ΗΠΑ.

Παράλληλα με την ανεργία αυξάνεται το χρέος. Παρά το κούρεμα το 2012 το ύψος του χρέους είναι συγκριτικά με την οικονομική επίδοση της χώρας υψηλότερο από ποτέ άλλοτε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει ότι φέτος θα φτάσει το 199,7% του ΑΕΠ σε σχέση με το 157%, αμέσως μετά το κούρεμα του 2012. Με το τρίτο πακέτο βοήθειας το χρέος διογκώνεται ακόμη περισσότερο. Το ποσό που έχει καταβάλει η Ελλάδα για την αποπληρωμή του ισοδυναμεί με το πενταπλάσιο των φορολογικών εισπράξεων της περσινής χρονιάς. Και όμως η Αθήνα δεν μπορεί να ορθοποδήσει σε σύγκριση με άλλες χώρες σε κρίση, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Επικριτές της πολιτικής λιτότητας υποστηρίζουν ότι η στρατηγική διάσωσης της Ελλάδας ήταν μονομερής γιατί επικεντρώθηκε στη δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς αναπτυξιακές ωθήσεις. Ακόμη και το ΔΝΤ παραδέχθηκε εσχάτως ότι υποβαθμίσε τον κίνδυνο «στραγγαλισμού» της οικονομίας από τα μέτρα λιτότητας.

Αυτό είναι βέβαια η μισή αλήθεια. Η Ελλάδα διολίσθησε τόσο βαθιά στην ύφεση επειδή οι διάφορες κυβερνήσεις της αντιτάχθηκαν στην εφαρμογή εκείνων των διαρθρωτικών μέτρων, που θα έκαναν την οικονομία της ανταγωνιστική και θα την οδηγούσαν πίσω στο μονοπάτι της ανάπτυξης.

Πολλούς από τους όρους που τώρα ο Αλέξης Τσίπρας υπό την πίεση των δανειστών αναγκάζεται να εφαρμόσει, υπήρχαν και στα προηγούμενα προγράμματα. Μόνο που πάντα αναβάλλονταν, γιατί ήταν αντιλαϊκοί. Θα είναι ο Τσίπρας αυτός που θα τους εφαρμόσει; «Πιθανότατα ένα μίνιμουμ των όρων για τους οποίους επιμένουν οι δανειστές», πιστεύει ο Χόλγκερ Σμίντινγκ. «Η διαδικασία είναι τόσο επώδυνη που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Και ελλείψει ενός πραγματικά μεταρρυθμιστικού ζήλου η κυβέρνηση συνασπισμού θα έχει μεγάλες δυσκολίες στην εφαρμογή τους». Τα συμπέρασμα του γερμανού οικονομολόγου ηχεί απαισιόδοξα: «Πραγματική ώθηση για την αναθέρμανση της ελληνικής οικονομίας δεν πρόκειται να έρθει, η χώρα θα παραμείνει καταρχήν καθηλωμένη στο έδαφος».

 
Ρουμπινί: Ζωντανό το ενδεχόμενο ενός Grexit

Η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη μπορεί απλά να αναβλήθηκε, όχι να αποσοβήθηκε, προειδοποιεί ο Νουριέλ Ρουμπινί, τονίζοντας ότι το ασφαλιστικό όπως και άλλες μεταρρυθμίσεις βάζουν την Ελλάδα σε πορεία σύγκρουσης με τους δανειστές.

Σε άρθρο του στο Project-Syndicate, o γνωστός οικονομολόγος κάνει προβλέψεις για τις προκλήσεις με τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπος ολόκληρος ο πλανήτης το νέο έτος, υποστηρίζοντας πως οι γεωπολιτικοί και γεωοικονομικοί κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται, ενώ ζωντανό, όπως εκτιμά, παραμένει και το ενδεχόμενο ενός Grexit.

Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, η Μέση Ανατολή φλέγεται και ένας πόλεμος μεταξύ σουνιτών-σιιτών γίνεται ολοένα και πιο ορατός. Επιπλέον, η άνοδος της Κίνας τροφοδοτεί ένα ευρύ φάσμα εδαφικών διαφορών στην Ασία, το ουκρανικό ζήτημα είναι πιθανό να αναζωπυρωθεί μέσα στο έτος, ενώ νέες επιδημίες είναι πιθανό να χτυπήσουν τον πλανήτη. Απειλή αποτελεί όμως και ένας διαδικτυακός πόλεμος.

Η Ευρώπη, όμως, είναι αυτή που μπορεί να αποτελέσει το «σημείο μηδέν» σε γεωπολιτικό επίπεδο το 2016 σύμφωνα με τον οικονομολόγο. Αρχικά, μια έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη μπορεί απλά να αναβλήθηκε το περασμένο έτος, αφού είναι πιθανό το ασφαλιστικό να αποτελέσει νέο σημείο τριβής μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών της χώρας το 2016.

«Το Grexit θα μπορούσε να είναι η αρχή του τέλους για τη νομισματική ένωση, καθώς οι επενδυτές θα αναρωτιούνταν πιο μέλος της, πιθανόν ακόμη και κάποια από το σκληρό κορμό της όπως η Φινλανδία, θα ήταν η επόμενη που θα έφευγε», υποστηρίζει ο Ρουμπινί.

Αν συμβεί όμως ένα «Grexit», τότε σύμφωνα με τον Ρουμπινί θεωρείται πολύ πιθανό και ένα «Brexit». Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη και η μεταναστευτική κρίση έχουν κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο να αποζητά ολοένα και περισσότερο την απομόνωσή του από την ΕΕ. Για τους Βρετανούς, η ΕΕ μοιάζει με ένα ένα πλοίο που βυθίζεται.

Και μετά και το Brexit, πιθανότατα να ζητήσει η Σκωτία την απόσχισή της από το Ηνωμένο Βασίλειο με αποτέλεσμα η Βρετανία να διαλυθεί. Αυτό θα μπορούσε να εμπνεύσει και άλλα αποσχιστικά κινήματα -αρχίζοντας από την Καταλονία η οποία αποζητά την ανεξαρτησία της.

 
Μοσκοβισί: Να υπάρξει πραγματική μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό σύστημα

Πεπεισμένος ότι η ελληνική κρίση αποτελεί πλέον παρελθόν εμφανίστηκε ο Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί, μιλώντας στον γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό iTele.

«Πιστεύω ότι έχουμε αφήσει πίσω μας πια την ελληνική κρίση», σημείωσε ερωτηθείς σχετικά ο κ. Μοσκοβισί.

Αναφερόμενος στην Ελλάδα, εξέφρασε την ελπίδα «να μείνουμε στον σωστό δρόμο και την πορεία επιτυχίας που ακολουθούμε από το καλοκαίρι».

Υπογράμμισε δε ότι η ελληνική κυβέρνηση μέχρι τώρα έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της, ενώ στάθηκε στην ανάγκη να τηρηθούν οι δεσμεύσεις και σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό σύστημα, ώστε να υπάρξει μια πραγματική μεταρρύθμιση του.

Πηγές:  Deutsche Welle, ΑΠΕ