Η Ελλάδα επεκτείνει το δίχτυ προστασίας της ελληνικής και της μεσογειακής φύσης
Η επέκταση του δικτύου περιοχών Natura 2000 στην Ελλάδα και κυρίως στο θαλάσσιο τμήμα του αποτελεί ένα βήμα εξαιρετικής σημασίας για την προστασία της φύσης στη χώρα μας αλλά και τη Μεσόγειο. Μετά την κομβική αυτή εξέλιξη, το ευρωπαϊκό δίχτυ προστασίας για την ελληνική φύση θα καλύπτει το 28% περίπου των εδαφών της χώρας και το 22% περίπου της θάλασσάς της, ενώ η Ελλάδα αυξάνει τη συμβολή της στον παγκόσμιο στόχο για το ποσοστό κάλυψης προστατευόμενων περιοχών. Τώρα είναι επιτακτικό να διασφαλιστεί άμεσα η ολοκληρωμένη και αποτελεσματική διαχείριση και προστασία των περιοχών αυτών.
Μετά την επέκταση του δικτύου Natura 2000 που δημοσιεύτηκε με την υπογραφή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το δίκτυο των περιοχών Natura 2000 στην Ελλάδα αυξάνεται σημαντικά, με την επέκταση 63 υφιστάμενων περιοχών και τον χαρακτηρισμό 32 νέων. Η αύξηση αυτή αφορά κυρίως τη θαλάσσια έκταση του δικτύου που από 6,12% που ήταν μέχρι πρότινος, διευρύνεται στο 22% περίπου.
«Η σημασία της κίνησης της Ελλάδας έχει προεκτάσεις πέρα από τα εθνικά μας σύνορα. Η προσθήκη των ελληνικών θαλάσσιων περιοχών Natura αυξάνει σημαντικά και το συνολικό ποσοστό κάλυψης προστατευόμενων περιοχών στη Μεσόγειο και την Ευρώπη, που ακόμα υπολείπονται του παγκόσμιουστόχου», τόνισε ο Δημήτρης Καραβέλλας, Γενικός Διευθυντής του WWF Ελλάς και Πρόεδρος της Θαλάσσιας Μεσογειακής Πρωτοβουλίας του WWF. «Ο χαρακτηρισμός των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών είναι απαραίτητος για τη διατήρηση μίας ζωντανής θάλασσας, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως η αλιεία και ο τουρισμός».
Η σημαντική αυτή απόφαση από τη μία αντικατοπτρίζει τον πλούτο της ελληνικής φύσης και ειδικά των ελληνικών θαλασσών. Από την άλλη δημιουργεί προβληματισμό, καθώς μέχρι σήμερα η Ελλάδα δεν έχει ανταποκριθεί επαρκώς στην εφαρμογή των υποχρεώσεών της ώστε οι προστατευόμενες περιοχές να μη μένουν μόνο στα χαρτιά. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν οριστεί στόχοι διατήρησης για τις περιοχές Natura 2000 ενώ έχουν εγκριθεί μόνο 2 σχέδια διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.
Επεκτείνοντας το δίκτυο περιοχών Natura 2000, η Ελλάδα εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της, όπως προκύπτουν από τη διεθνή Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα. Η Ελλάδα τηρεί τη δέσμευση της, τον περασμένο Οκτώβριο στο παγκόσμιο συνέδριο “Our Ocean” στη Μάλτα, για αύξηση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών σε ποσοστό 20% μέχρι το 2020.
Η συμπλήρωση του δικτύου Natura 2000, αποτελεί ακόμη εξαιρετικής σημασίας βήμα για την πλήρη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη φύση στη χώρα μας. Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε διαπιστώσει ότι η Ελλάδα δεν είχε χαρακτηρίσει επαρκή αριθμό θαλάσσιων περιοχών Natura ώστε να προστατεύει θαλάσσια προστατευόμενα είδη και τύπους οικοτόπων, όπως θαλασσοπούλια και λιβάδια ποσειδωνίας. Οι προτάσεις της Ελλάδας θα αξιολογηθούν εκ νέου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να κρίνει κατά πόσο συμπληρώνει τα κενά που είχαν εντοπιστεί.
«Με την απόφασή της για επέκταση των περιοχών Natura 2000, η Ελλάδα παραμένει συνεπής στη στάση που κράτησε κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης των ευρωπαϊκών οδηγιών για τη φύση, υποστηρίζοντας τότε ότι απαιτείται καλύτερη εφαρμογή τους», δήλωσε η Ιόλη Χριστοπούλου, υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον του WWF Ελλάς για να συμπληρώσει: «Ωστόσο ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς. Ο χαρακτηρισμός των προστατευόμενων περιοχών δεν επαρκεί για την αποτελεσματική προστασία τους. Απαιτείται ολοκληρωμένη διαχείριση, ένα λειτουργικό σύστημα διοίκησης, το οποίο θα εξασφαλίζει τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και επαρκή χρηματοδότηση. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος πρέπει να σπεύσει ώστε να εξασφαλίσει αυτά τα απαραίτητα στοιχεία. Το σχετικό σχέδιο νόμου για το μέλλον των φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών που είδαμε πριν ένα μήνα στη δημόσια διαβούλευση ακόμα δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή. Αν δεν κατατεθεί μέσα στις επόμενες μέρες, υπάρχει κίνδυνος από την 1η Ιανουαρίου, οι νέες αυτές περιοχές, να αποκτήσουν μόνο στα χαρτιά δίχτυ προστασίας και να μείνουν μετέωρες, όπως ακριβώς συμβαίνει εδώ και χρόνια με το 70% του δικτύου Natura 2000 στη χώρα».
info
1-Η κοινή απόφαση 50743/11.12.2017 των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β΄4432.
2-Το οικολογικό δίκτυο Natura 2000 βασίζεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη φύση και συγκεκριμένα την οδηγία για τους οικοτόπους 92/43/ΕΟΚ από την οποία προκύπτει ο χαρακτηρισμός Τόπων Κοινοτικής Σημασίας και στη συνέχεια Ειδικών Ζωνών Διατήρησης και της οδηγίας για άγρια πτηνά 2009/147/ΕΚ από την οποία προκύπτει ο χαρακτηρισμός των Ζωνών Ειδικής Προστασίας. Διαβάστε περισσότερα για τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές εδώ: http://www.wwf.gr/images/pdfs/marine-protected-areas.pdf .
3-Υπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέρη της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα έχουν υιοθετήσει από το 2010 στόχους ώστε οι προστατευόμενες περιοχές, οι οποίες θα πρέπει να διατηρούνται μέσω αποτελεσματικής και δίκαιης διαχείρισης, να καλύπτουν το 17% της χερσαίας και το 10% της θαλάσσιας έκτασης του πλανήτη, μέχρι το 2020.
4-Πριν μερικούς μήνες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολογώντας τις οδηγίες για τις περιοχές Natura 2000, κατέληξε ότι είναι κατάλληλες για την επίτευξη του απώτερου στόχου που είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας, αλλά ότι απαιτείται καλύτερη εφαρμογή τους. Στο πλαίσιο αυτό εξέδωσε Σχέδιο Δράσης για την φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία, στο οποίο η ολοκλήρωση του δικτύου Natura 2000, ειδικά στον θαλάσσιο χώρο, αποτελεί μία από τις 15 δράσεις προτεραιότητας. Για τη σημασία του για την Ελλάδα δείτε εδώ: http://www.wwf.gr/blog/1949-ena-thetiko-proto-vima-gia-ti-fysi-stin-evropi και για το κοινό αίτημα των περιβαλλοντικών οργανώσεων: https://www.wwf.gr/images/pdfs/2017May22_ECActionPlan_YPEN_NGOs_Ltr.pdf
5-Στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης κατατέθηκαν πολλές προτάσεις που φαίνεται ωστόσο ότι σε μεγάλο βαθμό δεν αξιοποιήθηκαν από το ΥΠΕΝ:Παρατηρήσεις WWF Ελλάς επί της διαβούλευσης «Νέες περιοχές προς ένταξη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000», Ιούλιος 2016. Γνώμη Επιτροπής Φύση 2000 επί των προτάσεων του ΥΠΕΝ (Σεπτέμβριος 2016).
6-Διαβάστε εδώ τις παρατηρήσεις 11 περιβαλλοντικών οργανώσεων στο σχέδιο νόμου για την οργάνωση των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών: http://www.wwf.gr/news/2034-thetika-stoixeia-alla-kai-provlimatismos-gia-to-nomosxedio-tou-ypen
infographics για την αξία των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών
