Η πλάνη της άφιξης: Γιατί η επιτυχία δεν είναι ποτέ αρκετή

Στην αέναη αναζήτηση της ευτυχίας και της ολοκλήρωσης, συχνά πέφτουμε στην παγίδα να πιστεύουμε ότι η επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου ή ορόσημου θα μας φέρει διαρκή ικανοποίηση. Αυτή η ψευδαίσθηση είναι γνωστή ως “Πλάνη της Άφιξης” (The Arrival Fallacy), ένα φαινόμενο που εξερευνάται εις βάθος από τον Sahil Bloom. Όπως αποδεικνύεται, το να φτάσεις στην κορυφή δεν είναι πάντα τόσο λαμπερό όσο φαίνεται, και η πραγματική ευτυχία βρίσκεται συχνά στο ταξίδι, όχι στον προορισμό.

 
Το παράδοξο της επιτυχίας: Η περίπτωση του Scottie Scheffler

Πρόσφατα, ο κορυφαίος γκόλφερ στον κόσμο, Scottie Scheffler, έγινε viral όχι για τις εντυπωσιακές επιδόσεις του στο γκολφ, αλλά για μια ειλικρινή απάντηση που έδωσε σε συνέντευξη πριν από το Open Championship. Ερωτηθείς πόσο καιρό γιορτάζει μια νίκη, ο Scheffler αποκάλυψε την εφήμερη φύση της ευφορίας που φέρνει η επιτυχία: “Νιώθεις σαν να δουλεύεις όλη σου τη ζωή για να γιορτάσεις τη νίκη σε ένα τουρνουά για λίγα λεπτά. Διαρκεί μόνο λίγα λεπτά, αυτό το είδος ευφορικού συναισθήματος… Και μετά είναι, τι θα φάμε για δείπνο;”.

Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει ένα βαθύτερο πρόβλημα: την έλλειψη ολοκλήρωσης που νιώθει παρά τις νίκες. Ο Scheffler παραδέχτηκε ότι “αυτή δεν είναι μια ζωή που σε γεμίζει. Σε γεμίζει από την άποψη της επίτευξης, αλλά δεν σε γεμίζει από την άποψη των βαθύτερων τόπων της καρδιάς σου”. Αυτό το αίσθημα κενού, παρόλο που βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του, είναι ένα φαινόμενο που προκαλεί τόσο σύγχυση όσο και κατανόηση στο ευρύ κοινό. Πολλοί αναρωτιούνται πώς κάποιος που έχει επιτύχει τόσο πολλά μπορεί να νιώθει τέτοια κενότητα, ενώ άλλοι αναγνωρίζουν μια παρόμοια εμπειρία στη δική τους ζωή, έστω και σε μικρότερη κλίμακα.

 
Ο Σίσυφος και η πλάνη της άφιξης

Αυτή η ανθρώπινη τάση να αναζητούμε συνεχώς περισσότερα, μόνο και μόνο για να βρεθούμε στην αρχή, περιγράφεται τέλεια μέσα από τον μύθο του Σίσυφου. Στην αρχαία ελληνική μυθολογία, ο Σίσυφος καταδικάστηκε σε αιώνια μάταιη προσπάθεια: να σπρώχνει έναν ογκόλιθο σε έναν απότομο λόφο, μόνο και μόνο για να κυλήσει αυτός πίσω κάθε φορά που πλησίαζε την κορυφή. Ο Σίσυφος έγινε η προσωποποίηση του ατέρμονου μόχθου, της αδιάκοπης αναζήτησης για περισσότερα που ποτέ δεν χορταίνει.

Όπως επισημαίνει ο Sahil Bloom, όλοι ζούμε μια δική μας σισύφεια ύπαρξη. “Πλησιάζουμε την κορυφή του βουνού μας—με όλη την αναμενόμενη ευτυχία και ολοκλήρωση που θα φέρει—μόνο και μόνο για να βρεθούμε πίσω στη βάση”. Η “πλάνη της άφιξης” είναι ακριβώς αυτή η ψευδής υπόθεση: ότι η επίτευξη ενός στόχου θα δημιουργήσει διαρκή αισθήματα ικανοποίησης.

 
Η εμπειρία της απογοήτευσης από την επιτυχία

Η κοινωνία μας μάς έχει ενσταλάξει την πεποίθηση ότι η επίτευξη εξωτερικών πραγμάτων – χρήματα, φήμη, πλούτος, επιτυχία – θα οδηγήσει στην ευτυχισμένη κατάσταση που αναζητούμε. Εκφράζουμε αυτή την πεποίθηση με φράσεις όπως: “Όταν αποκτήσω [Χ], τότε θα είμαι ευτυχισμένος” ή “Μόλις επιτύχω [Ψ], τότε θα νιώσω ικανοποίηση”. Ωστόσο, η πραγματικότητα συχνά διαφέρει.

Ο ηθοποιός Dax Shepard μοιράστηκε τη σκοτεινή του εμπειρία με αυτή την ύπαρξη, δηλώνοντας: “Με πληρώνουν ένα σωρό χρήματα, με αναγνωρίζουν στο αεροδρόμιο, κάνω όλα όσα ονειρευόμουν να κάνω για 30 χρόνια, όλα έγιναν πραγματικότητα. Και είμαι ο λιγότερο ευτυχισμένος που υπήρξα ποτέ στη ζωή μου, είμαι [τόσο κοντά] στο να μην θέλω να είμαι ζωντανός όσο ποτέ, και έχω κάθε ένα πράγμα στο χαρτί που ήθελα”. Για τον Shepard, αυτή η στιγμή ήταν μια αφύπνιση, συνειδητοποιώντας ότι οι προσδοκίες για ευτυχία που συνδέονται με την επίτευξη στόχων είναι συχνά ψευδαισθήσεις. Ο Jim Carrey το συνόψισε εύστοχα: “Νομίζω ότι όλοι πρέπει να γίνουν πλούσιοι και διάσημοι και να κάνουν όλα όσα ονειρεύτηκαν ποτέ για να δουν ότι δεν είναι η απάντηση”.

 
Η διαφορετική όψη της επιτυχίας

Είναι εύκολο να απορρίψουμε αυτές τις δηλώσεις ως “προβλήματα σαμπάνιας” όταν βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια της αναζήτησης της επιτυχίας. Στην αρχή, οι σταδιακές νίκες, όπως τα χρήματα, μπορούν πράγματι να προσφέρουν διαρκή ευτυχία, καθώς μας επιτρέπουν να καλύψουμε βασικές ανάγκες και να φροντίσουμε τους γύρω μας. Ωστόσο, πέρα από ένα ορισμένο σημείο, τα πράγματα αλλάζουν.

Μια δυνατή σκηνή από την ταινία “Cool Runnings” ενσαρκώνει αυτή την αλήθεια. Ο προπονητής της ομάδας, ο οποίος κέρδιζε συνεχώς σε όλη του τη ζωή, εξηγεί σε έναν αθλητή του: “Ένα χρυσό μετάλλιο είναι ένα υπέροχο πράγμα, αλλά αν δεν είσαι αρκετός χωρίς αυτό, ποτέ δεν θα είσαι αρκετός με αυτό”.

Ο Scottie Scheffler, παρά τη συνεχιζόμενη επιτυχία του και τη νίκη του στο Open Championship λίγες μέρες μετά την viral συνέντευξή του , φαίνεται να έχει κατανοήσει αυτή τη σοφία. Δηλώνει την αγάπη του για τη δουλειά, την πρακτική, και το να ζει τα όνειρά του, αλλά υπογραμμίζει: “Θα προτιμούσα πολύ να είμαι ένας σπουδαίος πατέρας παρά ένας σπουδαίος γκόλφερ”.

 
Η ευτυχία είναι ένα εσωτερικό ταξίδι

Η αληθινή ευτυχία δεν βρίσκεται στην κατοχή, αλλά στο γίγνεσθαι. Είναι ένα εσωτερικό έργο. Ο Sahil Bloom τονίζει ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται στο ταξίδι, στην αναζήτηση, στο κυνήγι, στη διαδικασία, στην προσμονή. Είναι η στιγμή ακριβώς πριν το επιτύχεις.

Εν κατακλείδι, η “πλάνη της άφιξης” μας υπενθυμίζει ότι κανένας εξωτερικός στόχος, όσο λαμπρός κι αν είναι, δεν μπορεί να προσφέρει διαρκή ευτυχία αν δεν είμαστε ήδη ολοκληρωμένοι ως άτομα. Ένα χρυσό μετάλλιο είναι πράγματι ένα υπέροχο πράγμα, αλλά αν δεν είσαι αρκετός χωρίς αυτό, ποτέ δεν θα είσαι αρκετός με αυτό. Η πραγματική πληρότητα βρίσκεται στην πορεία, στην ανάπτυξη, και στην εσωτερική μας κατάσταση, όχι απλώς στην επίτευξη ενός προορισμού.

 
mywaypress.gr –Περιεχόμενο αξίας με την υποστήριξη  υβριδικής νοημοσύνης.

Για  αναγνώστες με μεγάλο εύρος προσοχής.