ΙΟΒΕ: Η παραγωγική βάση της οικονομίας παραμένει ασθενής, η ανεργία εξαιρετικά υψηλή και το επίπεδο επενδύσεων πολύ χαμηλό

Η παραγωγική βάση της οικονομίας παραμένει ασθενής, η ανεργία εξαιρετικά υψηλή και το επίπεδο επενδύσεων πολύ χαμηλότερο από αυτό που θα στηρίξει μια μεσοπρόθεσμα ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας. Ο δημοσιονομικός χώρος είναι πεπερασμένος και το δημόσιο χρέος παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Ως εκ τούτου, όχι μόνο η φορολογική ελάφρυνση αλλά και η γενικότερη ενδυνάμωση της θέσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα είναι εφικτή μόνο στο βαθμό που θα ενισχύεται συστηματικά η παραγωγική βάση της οικονομίας και στο βαθμό που τα επιμέρους μέτρα οικονομικής πολιτικής θα συμβάλλουν σε αυτή την ενίσχυση, υπογραμμίζει το Μηνιαίο Δελτίο Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας «Νοέμβριος 2019» του ΙΟΒΕ. Αναλυτικά:

 
ΕΛΛΑΔΑ: Μικρή βελτίωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος τον Νοέμβριο, σε υψηλά επίπεδα

Μικρή ανάκαμψη παρουσίασε ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος τον Νοέμβριο, στις 107,0 από 106,7 μονάδες τον Οκτώβριο. Η διόρθωση του προηγούμενου μήνα, συνεπώς, αποδεικνύεται προσωρινή, καθώς ο δείκτης επανέρχεται, έστω και οριακά, σε ανοδική πορεία. Στους επιμέρους τομείς της παραγωγής οι διακυμάνσεις των προσδοκιών των επιχειρήσεων είναι οριακές. Η μικρή ανοδική τάση προέρχεται κυρίως από βελτίωση στις Υπηρεσίες και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη. Συνολικά, στο διάστημα αυτό φαίνεται πως ολοκληρώνεται ένας θετικός κύκλος ενίσχυσης των προσδοκιών που ξεκίνησε με τη λήξη του τρίτου προγράμματος προσαρμογής και ενδυναμώθηκε στην προεκλογική περίοδο και τους πρώτους μετεκλογικούς μήνες. Ο δείκτης κλίματος έχει επανέλθει περίπου σε υψηλό δεκαετίας, ενώ αυτός της καταναλωτικής εμπιστοσύνης περίπου σε υψηλό εικοσαετίας. Κατά την περίοδο αυτή, παρατηρείται ενίσχυση επιμέρους τομέων της οικονομίας, αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας, σταθεροποίηση του τουρισμού σε υψηλά επίπεδα, και συνέχιση της καλής εξαγωγικής επίδοσης ορισμένων κλάδων. Ταυτόχρονα υπάρχει σημαντική μείωση του κόστους χρηματοδότησης της χώρας και αντιστροφή φορολογικών μέτρων, με μείωση της σχετικής επιβάρυνσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Συνολικά, υπάρχει η αίσθηση πως η κρίση σε μεγάλο βαθμό ανήκει στο παρελθόν και πως τα πραγματικά διαθέσιμα εισοδήματα θα αυξάνονται στο επόμενο διάστημα έστω και σταδιακά. Η συνέχιση, όμως, αυτής της θετικής εξέλιξης, θα εξαρτηθεί κρίσιμα, πέρα από τις διεθνείς εξελίξεις, από τις αποφάσεις της οικονομικής πολιτικής στη χώρα. Η παραγωγική βάση της οικονομίας παραμένει ασθενής, η ανεργία εξαιρετικά υψηλή και το επίπεδο επενδύσεων πολύ χαμηλότερο από αυτό που θα στηρίξει μια μεσοπρόθεσμα ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας. Ο δημοσιονομικός χώρος είναι πεπερασμένος και το δημόσιο χρέος παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Ως εκ τούτου, όχι μόνο η φορολογική ελάφρυνση αλλά και η γενικότερη ενδυνάμωση της θέσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα είναι εφικτή μόνο στο βαθμό που θα ενισχύεται συστηματικά η παραγωγική βάση της οικονομίας και στο βαθμό που τα επιμέρους μέτρα οικονομικής πολιτικής θα συμβάλλουν σε αυτή την ενίσχυση.

Αναλυτικότερα:

 στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση ενισχύθηκε, καθώς ο δείκτης των εκτιμήσεων για τα αποθέματα κινήθηκε ανοδικά και οι προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες μεταβλήθηκαν ήπια.

 στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα ενισχύθηκαν, ενώ οι αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες.

 στο Λιανικό Εμπόριο, οι θετικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις μεταβάλλονται ήπια, οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους μεταβάλλονται εντονότερα, ενώ τα αποθέματα περιορίζονται αισθητά.

 στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων μεταβάλλονται, όπως και οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση αλλά και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της.

 στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά και την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους ενισχύονται, ενώ εξασθενεί η πρόθεση για αποταμίευση και περιορίζονται οι εκτιμήσεις για τρέχουσες αγορές.

 
Βιομηχανία: Μικρή επιδείνωση επιχειρηματικών προσδοκιών, λόγω επιδείνωσης εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση, αλλά και την προσεχή παραγωγή

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία υποχώρησε τον Νοέμβριο, στις 102,9 (από 105,3 τον Οκτώβριο) μονάδες, επίπεδο υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (97,9 μον.). Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση ενισχύθηκε ήπια, το ισοζύγιο στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες περιορίστηκε ελαφρά, ενώ οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα αυξήθηκαν ελαφρώς

 
Ε.Ε – ΕΥΡΩΖΩΝΗ: Οριακή ενίσχυση στον δείκτη οικονομικού κλίματος στην Ευρωζώνη, αλλά και στην ΕΕ

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος ανακάμπτει τον Νοέμβριο στην Ευρωζώνη καθώς αυξήθηκε κατά 0,5 μονάδες στις 101,3 μονάδες όπως και στην ΕΕ (αύξηση κατά 0,9 μον.) όπου διαμορφώθηκε στις 100,0 μονάδες. Η βελτίωση του δείκτη στην Ευρωζώνη εκπορεύεται κυρίως από τη βελτίωση του κλίματος στο Λιανικό εμπόριο (+0,7), στην καταναλωτική εμπιστοσύνη (+0,4), στη Βιομηχανία (+0,3) και στις Υπηρεσίες (+0,3) και λιγότερο από την ήπια υποχώρηση στις Κατασκευές (-1,3). Όσον αφορά στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, ο δείκτης ενισχύθηκε πιο έντονα στην Ισπανία (+0,7), ενώ μεταβλήθηκε ηπιότερα στην Γερμανία και στην Γαλλία (+0,4 σε αμφότερες), ενώ παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος στην Ιταλία (-0,1) και επιδεινώθηκε στην Ολλανδία (-1,0).

Στην ΕΕ, η ενίσχυση των προσδοκιών προκύπτει κυρίως ως αποτέλεσμα της σημαντικής βελτίωσης του δείκτη στο Ην. Βασίλειο (+1,1) αλλά και της ηπιότερης ενίσχυσης του δείκτη στην Πολωνία (+0,7). Σε τομεακό επίπεδο, ο δείκτης στην Βιομηχανία βελτιώθηκε ελαφρά όπως και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, εντονότερα στις Υπηρεσίες και στο Λιανικό εμπόριο, ενώ υποχώρησε ήπια στις Κατασκευές. Αντίστοιχα, οι προσδοκίες στην απασχόληση διαφοροποιούνται, καθώς παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες σε Βιομηχανία και Υπηρεσίες, ενώ ενισχύθηκαν στις Κατασκευές και στο Λιανικό εμπόριο. Όσον αφορά στις τιμές, αυτές κινήθηκαν πτωτικά σε Βιομηχανία και Υπηρεσίες, αυξήθηκαν οριακά στο Λιανικό εμπόριο και παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητες στις Κατασκευές.