ΙΟΒΕ: Περαιτέρω επιδείνωση επιχειρηματικών προσδοκιών, λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις για την παραγωγή
Ελαφρά επιδείνωση οικονομικού κλίματος τον Οκτώβριο, λόγω κυρίως της υποχώρησης των προσδοκιών στη Βιομηχανία και Λιανικό Εμπόριο, προκύπτει από τα αποτελέσματα των Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας στον Τομέα της Βιομηχανίας για τον μήνα Οκτώβριο που διενεργεί το ΙΟΒΕ και ανακοινώθηκαν σήμερα. Αναλυτικά:
Τον Οκτώβριο, o Δείκτης Οικονομικού Κλίματος υποχωρεί ελαφρώς και διαμορφώνεται στις 101 μονάδες (από 101,3 τον Σεπτέμβριο). Η εξέλιξη αυτή προκύπτει κυρίως από νέα έντονη επιδείνωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία και τη μικρότερη υποχώρηση σε Λιανικό Εμπόριο, εξελίξεις που αντισταθμίζονται ωστόσο από τη σημαντική βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας – και ιδιαίτερα του επιχειρηματικού τομέα – δεν έχουν βελτιωθεί μετά την έξοδο από το πρόγραμμα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις αβεβαιότητες του διεθνούς περιβάλλοντος (όπως π.χ. η ολοκλήρωση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, οι πολιτικές προστατευτισμού σε διάφορες χώρες, τα χαρακτηριστικά που θα λάβει το Brexit, η δημοσιονομική πολιτική της Ιταλίας) που επηρεάζουν ιδιαίτερα τους εξωστρεφείς κλάδους της οικονομίας, οδηγεί σε χαμηλές προσδοκίες για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Περαιτέρω επιδείνωση επιχειρηματικών προσδοκιών, λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις για την παραγωγή
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία διαμορφώνεται τον Οκτώβριο χαμηλότερα έναντι του Σεπτεμβρίου, στις 98,9 (από 104,5) μονάδες, ουσιαστικά κινούμενος στο ίδιο επίπεδο με το αντίστοιχο περυσινό (99,2 μον.). Η πόλωση του εμπορικού πολέμου που έχει ξεσπάσει μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας (π.χ. επιβολή δασμών σε κινεζικές εισαγωγές αξίας 250 δισ. δολαρίων) εντείνει το περιβάλλον αβεβαιότητας στις εμπορικές ροές σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκτός όμως από αυτές τις εξελίξεις, υπάρχουν ακόμη τρεις παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την παγκόσμια οικονομία και συνεπώς και την ελληνική εξαγωγική βιομηχανία και οικονομία: περιορισμός της ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, αύξηση του κόστους του χρήματος, δηλαδή των επιτοκίων, και η ευρύτερη πολιτική αστάθεια σε μεγάλες οικονομικές ζώνες του πλανήτη.
Υπενθυμίζεται ότι ο δείκτης προσδοκιών στη βιομηχανία συνιστά έναν πρόδρομο δείκτη για τη βιομηχανική παραγωγή. Οι δύο δείκτες άλλωστε είναι πολύ κοντά, με τον δείκτη προσδοκιών να αποτυπώνει συνήθως με προβάδισμα ενός ή δύο μηνών την εξέλιξη στην πραγματική μεταβολή της βιομηχανικής παραγωγής. Άλλωστε από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι η μεταβολή στη βιομηχανική παραγωγή τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο ήταν θετική (+1,7%), ενώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2017 έχει αυξηθεί κατά 1,2%.
Πάντως παρά το δυσμενές διεθνές περιβάλλον, οι εξαγωγές εξακολουθούν να στηρίζουν δυναμικά την εγχώρια μεταποίηση, καθώς εκείνες των βιομηχανικών προϊόντων τον Αύγουστο -χωρίς τα καύσιμα – κινούνται ανοδικά κατά +11,5% σε σχέση με πέρυσι.
Συνολικά φέτος οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων κινούνται ανοδικά, καθώς όπως αποτυπώνεται και στον παρακάτω πίνακα, την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2018 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων έχουν αυξηθεί κατά 13,8%. Οι εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων έχουν επίσης αυξηθεί την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2018 αλλά κατά πολύ λιγότερο από τις εξαγωγές την ίδια περίοδο (3,7%), ενώ το εμπορικό έλλειμμα στα συγκεκριμένα προϊόντα έχει μειωθεί από €11.414 εκατ. στα €11.040 εκατ., δηλαδή κατά 3,3%, περισσότερο από το αντίστοιχο του συνόλου των εξαγόμενων προϊόντων (-2,4%).
Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση διευρύνεται, ενώ και το ισοζύγιο στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες επιδεινώνεται, με το δείκτη στις εκτιμήσεις για τα αποθέματα να μην μεταβάλλεται .
Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, το σχετικό ισοζύγιο χάνει 10 μονάδες και διαμορφώνεται στις +13, με το 25% (από 31%) των επιχειρήσεων να προβλέπει άνοδο της παραγωγής του το επόμενο τρίμηνο και ένα 12% (από 8%) μείωσή της.
Ο δείκτης στις προβλέψεις για την απασχόληση κινείται στα ίδια επίπεδα τον Οκτώβριο (-1 μον.), με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης το προσεχές τρίμηνο να κινείται στο 9%, έναντι ενός 10% που αναμένει εκ νέου υποχώρηση. Οι θετικές προβλέψεις για τις πωλήσεις τους προσεχείς μήνες παραμένουν τον Οκτώβριο στο ίδιο επίπεδο (+26 μον. το ισοζύγιο), με το 35% των επιχειρήσεων να αναμένει άνοδο το προσεχές χρονικό διάστημα και το 9% μείωσή τους. Ο δείκτης εκτιμήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις μειώνεται στις +11 (από +15) μονάδες.
Στους δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας καταγράφονται τον Οκτώβριο κυρίως πτωτικές τάσεις: οι εκτιμήσεις για τις εξαγωγές κατά το τελευταίο τρίμηνο περιορίζονται (+11 από +20 μον. ο δείκτης), όπως συμβαίνει και στις εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού (-16 από 0 μον. ο δείκτης), με τις προβλέψεις για εξαγωγές τους προσεχείς μήνες να παραμένουν επί της ουσίας στα ίδια επίπεδα (+16 από +17 μον. ο δείκτης). Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών, το σχετικό ισοζύγιο κινείται στις +4 (από +9) μονάδες, με το 85% των επιχειρήσεων να μην αναμένει μεταβολές τους το επόμενο τρίμηνο. Εξάλλου, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σε όρους τιμών παραγωγού στη βιομηχανία, καταγράφεται σχετική οριακά άνοδος τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Αύγουστο (0,7%) και άνοδος της τάξης του 6,8% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Οι τρέχουσες παραγγελίες επιδεινώνονται τον Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, στη βασική μεταβλητή για το επίπεδο συνολικών παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, ο αρνητικός δείκτης διαμορφώνεται τον Οκτώβριο στις -15 (από -8) μονάδες, με το 20% (από 17%) των επιχειρήσεων να δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες και το 5% (από 9%) να αναφέρει εκ νέου το αντίθετο. Ως προς τα αποθέματα έτοιμων προϊόντων, το σχετικό ισοζύγιο παραμένει στις +11 μονάδες, με το 16% (από 14%) των επιχειρήσεων να αναφέρει υψηλά για την εποχή αποθέματα και το 6% (από 3%) να δηλώνει το αντίθετο.
Οι μήνες εξασφαλισμένης παραγωγής διαμορφώνονται στους 5,1 (από 4,4) μήνες, ενώ στο 70,7% παραμένει το ποσοστό χρησιμοποίησης εργοστασιακού δυναμικού. Γενικά άλλωστε μετά το καλοκαίρι του 2015, η χρησιμοποίηση του εργοστασιακού δυναμικού έχει ενισχυθεί σημαντικά, κινούμενη συνήθως πάνω από το 70%, λόγω της αυξημένης παραγωγής.
Σχετικά με τα ερωτήματα που τίθενται ανά τρίμηνο στην έρευνα, οι εκτιμήσεις για τις νέες παραγγελίες επιδεινώνονται τον Οκτώβριο σε σύγκριση με τον Ιούλιο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις +5 (από +9) μονάδες. Το 12% (από 10%) των επιχειρήσεων του τομέα αναφέρει πτώση των νέων παραγγελιών του, έναντι ενός 17% (από 18%) που δηλώνει αυξημένες νέες παραγγελίες. Ως προς τους λόγους που παρεμποδίζουν την παραγωγική δραστηριότητα, το 42% (από 40%) των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η επιχειρηματική λειτουργία του είναι απρόσκοπτη, ενώ από τις υπόλοιπες, ένα 29% δηλώνει ως σημαντικότερο εμπόδιο την ανεπάρκεια ζήτησης και το 13% την κεφαλαιακή ανεπάρκεια. Στο τριμηνιαίο ερώτημα σχετικά με την ανταγωνιστική θέση των επιχειρήσεων στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται, οι εκτιμήσεις των ερωτηθέντων κινούνται χαμηλότερα έναντι του προηγούμενου τριμήνου ως προς την εγχώρια αγορά (+10 από +12 μον. ο δείκτης) και την αγορά της ΕΕ (+7 από +11 μον. ο δείκτης) και οριακά ως προς τις λοιπές αγορές (+11 από +12 μον. το ισοζύγιο). Τέλος, στο τριμηνιαίο ερώτημα σχετικά με τις προβλέψεις των επιχειρήσεων για τον προορισμό των εξαγωγών τους τους προσεχείς μήνες, καταγράφεται πτώση στους σχετικούς δείκτες σε σχέση με τη μέτρηση Ιουλίου προς την ΕΕ (+12 από +17 μον.), τις Βαλκανικές (0 από +7 μον ο δείκτης.), αλλά και τις λοιπές χώρες (+11 από +23 μον.).
