Καλώς ορίσατε στην «άπειρη εργάσιμη ημέρα»

Η νέα πραγματικότητα της ψηφιακής εξάντλησης

 
Η παραδοσιακή αντίληψη της εργασίας «9 με 5» αποτελεί πλέον παρελθόν για εκατομμύρια εργαζόμενους παγκοσμίως. Στη θέση της έχει αναδυθεί η «ατέρμονη εργάσιμη ημέρα», ενα υβριδικό μοντέλο εργασίας χωρίς σαφή αρχή και τέλος, το οποίο εκτείνεται από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ, συμπεριλαμβανομένων και των Σαββατοκύριακων. Μια πρόσφατη έκθεση της Microsoft με τίτλο “Work Trend Index Special Report” αποκαλύπτει, μέσω ανωνυμοποιημένων δεδομένων εκατομμυρίων χρηστών του Microsoft 365, τις ανησυχητικές διαστάσεις αυτής της νέας πραγματικότητας.

 
Η ανατομία της διάσπασης της προσοχής

Σύμφωνα με την έκθεση, η οποία ανέλυσε δεδομένα ενός έτους έως τον Φεβρουάριο του 2025, η διατήρηση της συγκέντρωσης κατά τις επίσημες ώρες εργασίας έχει καταστεί εξαιρετικά δύσκολη. Οι εργαζόμενοι γνώσης δέχονται ειδοποιήσεις από εφαρμογές (email, ημερολόγια, μηνύματα) κατά μέσο όρο κάθε 1,75 λεπτά. Αυτό μεταφράζεται σε 275 διακοπές κατά τη διάρκεια μιας τυπικής οκτάωρης εργάσιμης ημέρας, καθιστώντας την εστιασμένη εργασία σχεδόν αδύνατη.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από την αύξηση της απομακρυσμένης εργασίας, η οποία, ενώ προσφέρει γεωγραφική ευελιξία, διασπείρει την εργασία σε όλο το 24ωρο. Τα δεδομένα είναι αποκαλυπτικά:

• Μία στις πέντε συναντήσεις πραγματοποιείται πλέον εκτός του «κανονικού» ωραρίου εργασίας.
• Οι συναντήσεις που γίνονται μετά τις 8 μ.μ. έχουν αυξηθεί κατά 16% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
• Ο μέσος εργαζόμενος στέλνει ή λαμβάνει 50 ή περισσότερα μηνύματα εκτός των βασικών ωρών εργασίας.
• Παράλληλα, ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων ξεκινά την εργασία του ήδη από τις 6 το πρωί.

Ένα επιπλέον στοιχείο που εντείνει την αίσθηση του χάους είναι ο απρογραμμάτιστος χαρακτήρας μεγάλου μέρους της εργασίας. Το 57% των συναντήσεων είναι ad hoc κλήσεις χωρίς πρόσκληση στο ημερολόγιο, ενώ μία στις δέκα προγραμματισμένες συναντήσεις οργανώνεται την τελευταία στιγμή. Για πολλούς, η εργάσιμη ημέρα μοιάζει με μια συνεχή «πλοήγηση στο χάος», όπου αντιδρούν στις προτεραιότητες των άλλων, χάνοντας την επαφή με τους δικούς τους στόχους.

 
Το παράδοξο της ευελιξίας

Η άνοδος της τηλεργασίας έχει καταστήσει φυσιολογική την εργασία οποιαδήποτε στιγμή και από οπουδήποτε. Αυτή η εξέλιξη παρουσιάζεται συχνά ως μια μορφή ευελιξίας, επιτρέποντας στους εργαζόμενους να προσαρμόζουν την εργασία στις προσωπικές τους ανάγκες. Για παράδειγμα, μπορεί να επιστρέφουν στη δουλειά το βράδυ, αφού βάλουν τα παιδιά για ύπνο, ή να καλύπτουν εκκρεμότητες το Σαββατοκύριακο.

Ωστόσο, το αρνητικό επακόλουθο αυτής της «ευελιξίας» είναι ότι η εργάσιμη ημέρα δεν τελειώνει ποτέ ουσιαστικά. Η συνεχής διαθεσιμότητα και η αδυναμία αποσύνδεσης αποτελούν μια βέβαιη συνταγή για την επαγγελματική εξουθένωση (burnout) του εργατικού δυναμικού.

 
 Τεχνολογία ως πρόβλημα και (εν δυνάμει) λύση

Η έκθεση της Microsoft σκιαγραφεί μια ανησυχητική εικόνα της σύγχρονης εργασιακής ζωής, όπου τα οφέλη της τεχνολογίας και της ευελιξίας αντισταθμίζονται από την έντονη πίεση και τη διάβρωση των προσωπικών ορίων. Είναι αξιοσημείωτο ότι η ίδια η Microsoft, τα προϊόντα της οποίας (Outlook, Teams) αποτελούν τον μηχανισμό αυτών των συνεχών διακοπών, προτείνει την τεχνητή νοημοσύνη ως πιθανή λύση για την ανάληψη μέρους αυτού του φόρτου. Παρ’ όλα αυτά, το ίδιο το άρθρο που παρουσιάζει την έκθεση παραδέχεται ότι, μέχρι στιγμής, η τεχνητή νοημοσύνη δεν φαίνεται να έχει επιφέρει κάποια ουσιαστική βελτίωση.

Συμπερασματικά, η «ατέρμονη εργάσιμη ημέρα» είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που πηγάζει από την κουλτούρα της διαρκούς συνδεσιμότητας. Ενώ η ευελιξία παραμένει ζητούμενο, η τρέχουσα υλοποίησή της οδηγεί σε έναν κατακερματισμένο και χαοτικό τρόπο εργασίας που απειλεί την ευημερία και την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Η εξεύρεση μιας βιώσιμης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση της σύγχρονης εποχής.

 
mywaypress.gr – Για προσεκτικούς αναγνώστες