Κοινή δήλωση Ελλάδος – ΗΠΑ: «Τα ζητήματα θαλασσίων ζωνών να λύνονται με βάση το διεθνές δίκαιο»

Τις εξαιρετικές διμερείς τους σχέσεις και την αμοιβαία επιθυμία τους να εμβαθύνουν περαιτέρω τη συνεργασία σε μια σειρά από τομείς, από την άμυνα και την ασφάλεια, τις επενδύσεις και την ενέργεια, μέχρι την παιδεία και τον πολιτισμό επιβεβαίωσαν Ελλάδα και ΗΠΑ, σύμφωνα με την κοινή δήλωση που δημοσιεύθηκε μετά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο στη Θεσσαλονίκη.

Οι δύο πλευρές διενήργησαν μια ανασκόπηση υψηλού επιπέδου του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας, εν αναμονή του τρίτου Στρατηγικού Διαλόγου που θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσινγκτον το 2021.

Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά στην κοινή δήλωση, «Ελλάδα και ΗΠΑ επαναβεβαίωσαν την κοινή τους πεποίθηση ότι τα ζητήματα θαλασσίων ζωνών πρέπει να επιλύονται ειρηνικά και με βάση το διεθνές δίκαιο», αλλά και την επιθυμία τους να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στο πλαίσιο του σχήματος “3+1″».

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν την επιβεβαιωμένη ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεργαστεί με άλλες χώρες της περιοχής για την επίτευξη συμφωνιών οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. ΗΠΑ και η Ελλάδα επανέλαβαν επίσης την αφοσίωσή τους στην ενίσχυση της στενής συνεργασίας τους ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, χρησιμοποιώντας όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή».

«Οι δύο πλευρές επανέλαβαν την επιθυμία τους να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε διάφορους τομείς στο πλαίσιο του σχήματος “3 + 1 ” (Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες), η οποία ξεκίνησε στην Ιερουσαλήμ τον Μάρτιο του 2019, καθώς αυτή η συνεργασία μπορεί να συμβάλλει στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή».

ΗΠΑ και Ελλάδα επανέλαβαν ακόμη τη στήριξή τους για την ένταξη όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων σε ευρωπαϊκούς και διατλαντικούς θεσμούς, ενώ υπογραμμίστηκε και η προσπάθεια της Ελλάδας για το σκοπό αυτό, με τη συμφωνία των Πρεσπών, τονίζοντας τη σημασία της συνεπούς εφαρμογής της συμφωνίας με καλή πίστη.

Σε ό,τι αφορά τα θέματα άμυνας και ασφάλειας, Ελλάδα και ΗΠΑ εξέφρασαν την πρόθεση να ενισχύσουν περαιτέρω τη στρατηγική εταιρική τους σχέση επεκτείνοντας και εμβαθύνοντας τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας, η οποία επικαιροποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2019 και συμβάλλει σημαντικά στην ασφάλεια και των δύο εθνών. Στον επόμενο Στρατηγικό Διάλογο, και οι δύο πλευρές σκοπεύουν να συζητήσουν πώς να αλληλοβοηθούνται περαιτέρω στη διατήρηση ισχυρών, ικανών και διεπιχειρησιακών δυνατοτήτων των ενόπλων δυνάμεων.

Οι δύο πλευρές υπογράμμισαν τη συνεργασία τους στον τομέα της ασφάλειας από τρομοκρατία, διεθνείς εγκληματικές οργανώσεις και άλλους παράγοντες απειλής, ενώ τονίστηκε πως, παρά την παγκόσμια πανδημία, η εξαιρετική συνεργασία συνεχίστηκε αμείωτη. Εξετάστηκαν τρόποι περαιτέρω βελτίωσης της ανταλλαγής πληροφοριών και της συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ενώ δεσμεύτηκαν για την πλήρη εφαρμογή της κοινής δήλωσης του 2016 σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης (βίζα).

Στην κοινή δήλωση υπογραμμίζεται ακόμη πως ΗΠΑ και Ελλάδα προσβλέπουν στην ενίσχυση του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ των δύο χωρών. «ΗΠΑ και Ελλάδα χαιρέτισαν την έναρξη νέων επενδύσεων και εξαγορών από αμερικανικές εταιρείες στην Ελλάδα και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενθαρρύνουν αυτήν την τάση. Οι δύο κυβερνήσεις προσβλέπουν στην αύξηση της συνεργασίας τους στο εμπόριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα αποδίδουν μεγάλη σημασία στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, το 5G και της ιδιωτικοποίησης στρατηγικών υποδομών».

Αναφορικά με τον τομέα της ενέργειας, οι δύο πλευρές χαιρέτισαν την ολοκλήρωση του ελληνικού τμήματος του αγωγού TAP και αναμένουν να συζητήσουν στον προσεχή Στρατηγικό Διάλογο την αμοιβαία υποστήριξή τους για το διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), το έργο της κατασκευής σταθμού υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη, την ιδιωτικοποίηση της υπόγειας αποθήκης της Καβάλας, το έργο Διασύνδεσης Ελλάδας-Σκοπίων και άλλα εμπορικά βιώσιμα έργα, τα οποία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τον αγωγό αερίου EastMed.

Η κοινή δήλωση αναφέρεται τέλος στη συμμετοχή των ΗΠΑ στους εορτασμούς για την 200η επέτειο για την ανεξαρτησία της Ελλάδος το 2021, την πρόθεση να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των πανεπιστημίων των δύο χωρών, τις εκπαιδευτικές και ακαδημαϊκές ανταλλαγές, καθώς και να συνεχίσουν τη μακροχρόνια συνεργασία τους για την προστασία της πολιτιστικής ιδιοκτησίας της Ελλάδας.

 
Υπογραφή επιστημονικής και τεχνολογικής συμφωνίας Ελλάδας- ΗΠΑ

Την κοινή δέσμευση Ηνωμένων Πολιτειών και Ελλάδας για την προαγωγή της επιστήμης και της τεχνολογίας προς όφελος της ευημερίας των πολιτών και της οικονομίας, αλλά και της προώθησης της ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο, αντανακλά η σχετική συμφωνία που υπέγραψαν σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και Ανάπτυξης & Επενδύσεων της χώρας μας.

Τα παραπάνω επισήμανε ο ομογενής υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Μάικλ Κράτσιος, επικεφαλής Τεχνολογίας στον Λευκό Οίκο, λίγα λεπτά πριν από την υπογραφή της συμφωνίας, παρουσία του Έλληνα υφυπουργού Ενέργειας και Τεχνολογίας, Χρίστου Δήμα. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη -από το 1980- επικαιροποίηση της ελληνοαμερικανικής σχέσης στον συγκεκριμένο τομέα, σύμφωνα με τον κ.Κράτσιο.
«Ήμουν στη Θεσσαλονίκη για τη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2018 (σ.σ. όταν τιμώμενη χώρα ήταν οι ΗΠΑ), μαζί με τον υπουργό Εμπορίου, Γουΐλμπερ Ρος, και έχουμε προχωρήσει τόσο καταπληκτικά έκτοτε» είπε ο κ.Κράτσιος και πρόσθεσε: «Για εμάς αυτή η συμφωνία αναδεικνύει τη δέσμευση και των δύο εθνών μας στην προαγωγή της επιστήμης και της τεχνολογίας, προς όφελος της ευημερίας των πολιτών μας, της οικονομίας του μέλλοντος και της ασφάλειας. Ανοίγει τον δρόμο για έναν αριθμό νέων επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη, για ΣΔΙΤ και τεχνολογικές ανακαλύψεις και για τις δύο χώρες μας».

Κατά τον κ.Κράτσιο, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα είναι φυσικοί εταίροι στην επιστήμη και την τεχνολογία και το να εμπεδωθούν τα κοινά ιδανικά στο πεδίο αυτό, μέσα από τη συνεργασία των δύο χωρών, είναι πιο σημαντικό από ποτέ. «Κάποιες προτεραιότητες που έχουμε στον Λευκό Οίκο για την τεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και το 5G, τις μοιράζονται και οι ομόλογοί μας εδώ στην Ελλάδα και είμαστε ευτυχείς και δεσμευμένοι στο να δουλέψουμε μαζί τους για να προωθήσουμε την ανάπτυξή τους (αυτών των τομέων)» είπε χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για ένα «συλλογικό μονοπάτι μπροστά».

 
Το ιστορικό της συμφωνίας
Το ιστορικό των διαδικασιών που οδήγησαν στην υπογραφή της συμφωνίας -η οποία επρόκειτο αρχικά να υπογραφεί τον περασμένο Μάρτιο, αλλά καθυστέρησε λόγω πανδημίας- παρουσίασε από την πλευρά του ο κ.Δήμας. Οπως είπε, η συζήτηση επί της συμφωνίας είχε αρχίσει ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, στο πλαίσιο του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ και ήταν κάτι που η χώρα μας έπρεπε να κάνει, καθώς είχε διμερείς συμφωνίες με πολλά άλλα κράτη, αλλά όχι με τις ΗΠΑ.

«Mετά τον στρατηγικό διάλογο τον περασμένο χειμώνα είχαμε τη συζήτηση με τον Μάικλ (Κράτσιο) στις ΗΠΑ και συμφωνήσαμε πολύ γρήγορα ότι είναι απαραίτητο να υπογράψουμε αυτή τη συμφωνία. Ήμασταν έτοιμοι να την υπογράψουμε τον Μάρτιο, αλλά η Covid-19 χτύπησε την πόρτα μας. Ελπίζουμε ότι (η συμφωνία) θα βοηθήσει να χτίσουμε περισσότερες γέφυρες μεταξύ των δύο χωρών για επιστήμονες, ερευνητές και νέους επιχειρηματίες των δύο χωρών» τόνισε.