Οι δασμοί του Τραμπ: Μια οικονομική επανάσταση;

Δημοσιεύματα του axios.com  περιγράφουν τις εκτεταμένες νέες δασμολογικές πολιτικές του πρώην Προέδρου Τραμπ, τονίζοντας την πιθανή αναταραχή που θα προκαλέσουν στην αμερικανική οικονομία, στις επιχειρήσεις και στις διεθνείς σχέσεις. Υπογραμμίζουν πώς αυτοί οι δασμοί, που χαρακτηρίζονται ως “οικονομική επανάσταση”, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές, αυξημένο κόστος για τις επιχειρήσεις και πιθανές οικονομικές δυσκολίες. Επιπλέον, οι πηγές εξετάζουν την ιστορική χρήση των δασμών, τους λόγους για τους οποίους οι πλούσιες χώρες συνήθως τους αποφεύγουν και τις αντιφατικές απόψεις σχετικά με τις επιπτώσεις της ελεύθερης έναντι της προστατευτικής εμπορικής πολιτικής.

1. Ποιο είναι το βασικό σκεπτικό πίσω από την επιβολή ευρείας κλίμακας δασμών από τον Πρόεδρο Τραμπ;

Το σκεπτικό του Προέδρου Τραμπ βασίζεται στην πεποίθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υποστεί αδικία και εκμετάλλευση από ξένες χώρες για δεκαετίες. Θεωρεί ότι η επιβολή δασμών είναι ο μόνος τρόπος για να αναγκάσει αυτές τις χώρες να πληρώσουν και να ανατρέψει αυτή την κατάσταση, σηματοδοτώντας μια «οικονομική επανάσταση».

2. Ποιες είναι οι πιθανές άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτών των δασμών για τους Αμερικανούς και την αμερικανική οικονομία;

Οι άμεσες συνέπειες πιθανότατα θα περιλαμβάνουν αύξηση των τιμών σε μια ευρεία γκάμα αγαθών, από τρόφιμα και ένδυση μέχρι αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά είδη. Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος για τα αμερικανικά νοικοκυριά, κάτι που εκτιμάται κατά μέσο όρο σε 2,3% ή 3.800 δολάρια ετησίως. Μακροπρόθεσμα, η επιβολή δασμών αυξάνει το κόστος για τις επιχειρήσεις, οδηγώντας ενδεχομένως σε μειωμένη παραγωγή, απολύσεις και ακόμη και πτωχεύσεις. Αν και υπάρχει η ελπίδα για αναβίωση της εγχώριας παραγωγής, αυτό είναι μια μακροπρόθεσμη διαδικασία που απαιτεί χρόνο και επενδύσεις.

3. Γιατί οι οικονομολόγοι εκφράζουν ανησυχίες για την ευρεία χρήση δασμών;

Οι οικονομολόγοι ανησυχούν επειδή οι δασμοί είναι ουσιαστικά φόροι που επιβαρύνουν τις εισαγωγικές εταιρείες και τελικά μετακυλίονται στους καταναλωτές. Ιστορικά, η ευρεία χρήση δασμών, όπως κατά την περίοδο του νόμου Smoot-Hawley, θεωρείται ότι συνέβαλε στην επιδείνωση της Μεγάλης Ύφεσης. Επιπλέον, οι δασμοί μπορούν να οδηγήσουν σε αντίποινα από άλλες χώρες, πλήττοντας τις αμερικανικές εξαγωγές και προκαλώντας εμπορικούς πολέμους.

4. Πώς διαφέρει η τρέχουσα προσέγγιση του Προέδρου Τραμπ στην επιβολή δασμών από προηγούμενες χρήσεις τους στις Ηνωμένες Πολιτείες;

Ιστορικά, οι δασμοί αποτελούσαν σημαντική πηγή εσόδων για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αλλά η χρήση τους μειώθηκε σημαντικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς οι χώρες προσπάθησαν να άρουν τα εμπορικά εμπόδια. Ενώ ο Πρόεδρος Τραμπ είχε επιβάλει δασμούς και στην πρώτη του θητεία, η τρέχουσα προσέγγιση είναι πολύ πιο εκτεταμένη, στοχεύοντας σχεδόν όλες τις χώρες και όλα τα αγαθά, σε πολύ υψηλότερα ποσοστά και με επίκληση μιας νομικής διάταξης έκτακτης ανάγκης που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ για τέτοιο σκοπό.

5. Ποιες χώρες και περιοχές, ακόμη και απροσδόκητα, έχουν ήδη επηρεαστεί από τους δασμούς;

Οι δασμοί του Προέδρου Τραμπ έχουν επηρεάσει ένα ευρύ φάσμα χωρών, συμπεριλαμβανομένων στενών συμμάχων και μικρών, φτωχών εθνών. Παραδείγματα περιλαμβάνουν το Ισραήλ, το οποίο αντιμετώπισε έναν αναδρομικό δασμό παρά την κατάργηση των δικών του δασμών στα αμερικανικά προϊόντα, το Λεσότο, μια μικρή αφρικανική χώρα που αντιμετωπίζει υπαρξιακή κρίση λόγω υψηλού δασμού, και ακόμη και την ακατοίκητη αυστραλιανή περιοχή των Νήσων Χερντ και Μακντόναλντ.

6. Ποια είναι η επιχειρηματολογία των υποστηρικτών των δασμών;

Οι υποστηρικτές των δασμών υποστηρίζουν ότι η ελεύθερη αγορά και η παγκοσμιοποίηση έχουν βλάψει τους Αμερικανούς εργαζομένους, ιδιαίτερα στον μεταποιητικό τομέα. Πιστεύουν ότι οι δασμοί θα βοηθήσουν στην αναβίωση της εγχώριας παραγωγής, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην προτεραιότητα των εθνικών συμφερόντων και των εργατικών οικογενειών. Θεωρούν ότι οι ανησυχίες για το αυξημένο κόστος είναι μια τακτική εκφοβισμού και ότι οι εταιρείες που αποκομίζουν μεγάλα κέρδη μπορούν να απορροφήσουν μέρος αυτού του κόστους.

7. Υπάρχουν παραδείγματα όπου η επιβολή δασμών από άλλες χώρες δεν συνεπάγεται αυτόματα την επιβολή αντίστοιχων δασμών από τις ΗΠΑ; Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ναι, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πλούσιες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, μπορεί να επιλέξουν να μην επιβάλουν αμέσως αντίστοιχους δασμούς σε χώρες που επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Ο κύριος λόγος είναι ότι οι δασμοί αποτελούν φόρο που πληρώνουν οι εισαγωγικές εταιρείες και συνήθως μετακυλίεται στους καταναλωτές. Εφόσον ούτε οι εταιρείες ούτε οι καταναλωτές επιθυμούν να πληρώνουν περισσότερους φόρους, ασκούν πιέσεις για χαμηλότερους δασμούς. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ μπορεί να μην επιβάλλουν δασμούς σε φαρμακευτικά προϊόντα από την Ινδία για να διατηρήσουν χαμηλές τις τιμές των φαρμάκων για τους Αμερικανούς, ακόμη και αν η Ινδία επιβάλλει δασμούς σε αντίστοιχα αμερικανικά προϊόντα.

8. Ποιες είναι οι πιθανές ενέργειες της κυβέρνησης Τραμπ για την αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων των δασμών;

Η κυβέρνηση Τραμπ αναμένει ότι οι ίδιοι οι δασμοί θα αποφέρουν σημαντικά έσοδα, τα οποία υπολογίζονται έως και 600 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Επιπλέον, ο Πρόεδρος Τραμπ έχει εκφράσει την πρόθεσή του να προχωρήσει σε περαιτέρω φορολογικές περικοπές, πέραν της επέκτασης των μειώσεων του 2017, σε τομείς όπως οι υπερωρίες και τα φιλοδωρήματα. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν αυτά τα μέτρα θα είναι επαρκή για να αντισταθμίσουν πλήρως το αυξημένο κόστος για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις που προκαλούνται από τους δασμούς.

Οι συγκεκριμένες πηγές αναφέρονται εκτενώς στο θέμα της επιβολής δασμών από τον Πρόεδρο Τραμπ, περιγράφοντάς το ως μια “οικονομική επανάσταση”. Σύμφωνα με τις πηγές, η πολιτική των δασμών του Τραμπ βασίζεται σε μια “απλή θέση: Η Αμερική έχει ταπεινωθεί και εκμεταλλευτεί από ξένες χώρες για δεκαετίες — και μόνο αυτός έχει το θάρρος να τις κάνει να πληρώσουν”. Η πηγή σημειώνει ότι το “προσωπικό σύμπλεγμα θύματος του Τραμπ έχει τροφοδοτήσει μεγάλο μέρος της πολιτικής του σταδιοδρομίας” και τώρα αυτό επεκτείνεται παγκοσμίως, επηρεάζοντας όλο τον κόσμο.

Οι πηγές τονίζουν την εκτατική κλίμακα των δασμών που επιβλήθηκαν. Σύμφωνα με την πηγή, σε μια ομιλία 48 λεπτών, ο Πρόεδρος Τραμπ ανατάραξε τον προϋπολογισμό κάθε Αμερικανού, τον ισολογισμό κάθε αμερικανικής εταιρείας και κάθε παγκόσμια συμμαχία, υπογραμμίζοντας ότι οι δασμοί, ένα εργαλείο που κάποτε ήταν ασαφές, έχουν “τεράστια δύναμη, ειδικά όταν θεσπίζονται τόσο εκτεταμένα”. Η πηγή αναφέρει ότι “καμία χώρα δεν είναι πολύ μικρή, πολύ ασήμαντη ή πολύ πιστή για να ξεφύγει από την οργή ενός προέδρου που πιστεύει ότι η Αμερική έχει εξαπατηθεί για δεκαετίες”, παραθέτοντας παραδείγματα όπως το Ισραήλ, το Λεσότο και ακόμη και την αυστραλιανή νησιωτική περιοχή Heard.

Παρόλο που η πηγή αναγνωρίζει ότι ο Τραμπ “έχει δίκιο ότι πολλές χώρες εμπλέκονται σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και ότι η παγκοσμιοποίηση έχει αποδυναμώσει βασικά τμήματα της βιομηχανικής βάσης της Αμερικής”, η πηγή προειδοποιεί ότι το “κόστος αυτό πιθανότατα θα είναι υψηλό”. Η προσδοκία του Τραμπ είναι ότι οι αμερικανικές βιομηχανίες θα αναπληρώσουν τη ζήτηση για αγαθά που προέρχονται από άλλες χώρες, αλλά οι πηγές σημειώνουν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει γρήγορα λόγω της μείωσης του εργατικού δυναμικού στη μεταποίηση.

Οι πηγές επίσης αναλύουν τις πιθανές οικονομικές συνέπειες των δασμών του Τραμπ. Η πηγή προειδοποιεί για μια “διατάραξη του βιοτικού επιπέδου των Αμερικανών” και για το ότι οι εταιρείες πρόκειται να ανακαλύψουν πόσο άσχημα μπορούν να γίνουν τα πράγματα, με πιθανές επιπτώσεις για χρόνια. Η πηγή είναι σαφής ότι οι “υψηλοί δασμοί για τους περισσότερους Αμερικανούς έχουν μια απλή και επώδυνη συνέπεια: Θα έχουν λιγότερα χρήματα για να ξοδέψουν”. Αυτό συμβαίνει επειδή οι δασμοί πιθανότατα θα αυξήσουν τις τιμές βασικών αγαθών όπως τρόφιμα, ρούχα και αυτοκίνητα, αφήνοντας λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα. Η πηγή αναφέρει μια ευρέως αναφερόμενη εκτίμηση από το Yale Budget Lab, σύμφωνα με την οποία οι δασμοί θα ισοδυναμούν με μια μέση “μείωση μισθού” κατά 2,3% ή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά 3.800 δολάρια ετησίως για κάθε αμερικανικό νοικοκυριό. Οι πηγές υπογραμμίζουν ότι οι χαμηλότεροι εισοδηματίες θα πληγούν περισσότερο. Επιπλέον, η πηγή εξηγεί ότι ακόμη και τα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Αμερική ενδέχεται να αυξήσουν τις τιμές λόγω του κόστους των εισαγόμενων εξαρτημάτων και πρώτων υλών.

Σε σχέση με την ιστορική χρήση των δασμών, η πηγή αναφέρει ότι από την αποικιακή εποχή μέχρι τις αρχές του 1900, οι δασμοί ήταν η κυρίαρχη πηγή εσόδων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Ωστόσο, η πηγή εξηγεί ότι η εξάρτηση από τους δασμούς είχε προβλήματα, και η πηγή αναφέρει ότι η χρήση τους υποχώρησε τον τελευταίο αιώνα επειδή ζημίωναν τα γεωργικά συμφέροντα, επιβάρυναν δυσανάλογα τα άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα και δεν συγκέντρωναν αρκετά χρήματα για ένα σύγχρονο κράτος. Η πηγή επίσης τονίζει τον ρόλο του νόμου Smoot-Hawley κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης και την άποψη των οικονομολόγων ότι ο προστατευτισμός αυτός επιδείνωσε την κρίση. Η πηγή αναφέρει ότι μεταπολεμικά, οι ΗΠΑ και άλλες ανεπτυγμένες χώρες σταδιακά κατήργησαν τους δασμούς ελπίζοντας να διασφαλίσουν την ειρήνη μέσω της οικονομικής διασύνδεσης.

Παρόλα αυτά, η πηγή σημειώνει ότι οι δασμοί δεν μηδενίστηκαν ποτέ και η πηγή αναφέρει ότι ενώ ήταν σχετικά χαμηλοί τα τελευταία χρόνια, οι πολιτικές που ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας του Τραμπ αναμένεται να αυξήσουν τον μέσο δασμό στο 22,5%, επίπεδο υψηλότερο από αυτόν της εποχής του Smoot-Hawley και περίπου στα επίπεδα του 1909. Η πηγή επισημαίνει ότι αυτή τη φορά η κλίμακα των δασμών του Τραμπ είναι “τάξεις μεγέθους μεγαλύτερη”, καλύπτοντας σχεδόν όλα τα αγαθά και όλες τις χώρες, και επιβάλλονται με την επίκληση μιας “κατεπείγουσας εξουσίας που δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ για αυτόν τον σκοπό”. Η πηγή επίσης προειδοποιεί ότι οι αυξήσεις τιμών για τους καταναλωτές ενδέχεται να έρθουν πολύ σύντομα.

Η πηγή εξηγεί ότι οι πλούσιες χώρες γενικά δεν προτιμούν την επιβολή δασμών στους εμπορικούς τους εταίρους, ανεξάρτητα από τις πολιτικές των εταίρων αυτών, επειδή οι δασμοί είναι ένας φόρος που πληρώνεται από τις εισαγωγικές εταιρείες και μετακυλίεται στους καταναλωτές, και κανείς από τους δύο δεν επιθυμεί να πληρώνει φόρους.

Τέλος, η πηγή παρουσιάζει και την άποψη των υποστηρικτών των δασμών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η ελεύθερη αγορά έβλαψε τους Αμερικανούς εργαζομένους και ότι ο Τραμπ επαναφέρει μια εποχή που θέτει αυτούς τους ανθρώπους σε προτεραιότητα, με την υποστήριξη συνδικαλιστικών οργανώσεων που πιστεύουν ότι οι δασμοί θα δημιουργήσουν καλές θέσεις εργασίας και θα επαναφέρουν τη μεταποίηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, η πηγή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αν αυτοί οι δασμοί τεθούν σε ισχύ, η εποχή των φθηνών αγαθών λόγω της παγκοσμιοποίησης θα τελειώσει, δημιουργώντας έναν “εταιρικό εφιάλτη” με πιθανές αυξήσεις τιμών, απολύσεις και πτωχεύσεις.