Οι 5 σημαντικότερες οικονομικές προκλήσεις για την Ελλάδα

Το  Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Economic Research της Alpha Bank παρέχει μια επισκόπηση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δελτίο αναλύει την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, εξετάζοντας επενδυτικές ευκαιρίες και γεωπολιτικούς κινδύνους. Επισημαίνει την ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας και την αύξηση των ξένων άμεσων επενδύσεων. Αξιολογεί την κατάσταση της τραπεζικής ένωσης στην Ευρώπη και εξετάζει την ελκυστικότητα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού. Τέλος, εξετάζει τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της ΖτΕ και της Κίνας.

 
Έλεγχος πραγματικότητας

 
Οι 5 σημαντικότερες οικονομικές προκλήσεις για την Ελλάδα

Η ανάλυση επικεντρώνεται κυρίως στις θετικές οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα και δεν αναφέρει ρητά τις προκλήσεις. Ωστόσο, μπορούμε να εξαγάγουμε κάποιες πιθανές προκλήσεις από τα δεδομένα που παρουσιάζονται.

• Επίπεδο Ανταγωνισμού: Παρά την πρόοδο στην προσέλκυση Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), η Ελλάδα κατατάσσεται 19η στην Ευρώπη όσον αφορά την ελκυστικότητα για επενδύσεις το 2024. Αυτό υποδεικνύει έντονο ανταγωνισμό και την ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
• Ποιοτική Σύνθεση Επενδύσεων: Ενώ οι επενδύσεις τύπου “greenfield” αυξάνονται, το ποσοστό τους παραμένει χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ-27. Αυτό δείχνει ότι η Ελλάδα πρέπει να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας.
• Φορολογία: Η έρευνα της EY αναφέρει τη φορολογία ως το μόνο κριτήριο λήψης επενδυτικών αποφάσεων όπου η Ελλάδα δεν παρουσιάζει ικανοποιητική εικόνα.
• Γεωπολιτικοί Κίνδυνοι: Η κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή αποτελεί σημαντικό παράγοντα αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία, με πιθανές επιπτώσεις και στην Ελλάδα, όπως η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και η επιβράδυνση της νομισματικής χαλάρωσης.
• Εξάρτηση από Κοινοτικούς Πόρους: Η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και το ΕΣΠΑ. Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των επενδύσεων και μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων αυτών.

Σημείωση: Η ανάλυση δεν αναφέρει άλλες πιθανές προκλήσεις, όπως το υψηλό δημόσιο χρέος, η ανεργία και η γραφειοκρατία.

Επιπτώσεις της γεωπολιτικής αβεβαιότητας στις επενδυτικές προοπτικές της Ελλάδας

Παρά τις θετικές προοπτικές για την ελληνική οικονομία, η γεωπολιτική αβεβαιότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τις επενδυτικές πρωτοβουλίες και την ανάπτυξη.

• Η κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν προσθέτει αστάθεια στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, αυξάνοντας τους γεωπολιτικούς κινδύνους.
• Ο ρόλος του Ιράν ως πετρελαιοπαραγωγός χώρα εγείρει ανησυχίες για πιθανή αύξηση της τιμής του πετρελαίου, εάν πληγούν οι ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.
• Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, ή η παρεμπόδιση των εμπορικών ροών από την Ερυθρά Θάλασσα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναζωπύρωση του πληθωρισμού.
• Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να καθυστερήσει τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, κάνοντας δυσκολότερη τη χρηματοδότηση επενδύσεων.

Συνοπτικά, η γεωπολιτική αβεβαιότητα, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις επενδυτικές προοπτικές της Ελλάδας, μέσω της αύξησης του πληθωρισμού και της καθυστέρησης χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.

 
Προκλήσεις και ευκαιρίες για το Ευρωπαϊκό Τραπεζικό Σύστημα

Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες.

Προκλήσεις:

• Κατακερματισμός: Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα παραμένει σε μεγάλο βαθμό κατακερματισμένο, περιορίζοντας την ικανότητά του να αντλεί επαρκή κεφάλαια και ρευστότητα για τη χρηματοδότηση σημαντικών έργων.
• Έλλειψη ενοποίησης: Η απουσία ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων δυσχεραίνει την ενοποίηση του τραπεζικού τομέα και την εμπιστοσύνη των καταθετών σε περιόδους κρίσεων.
• Ανταγωνισμός: Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από ξένους, κυρίως αμερικανικούς, χρηματοπιστωτικούς κολοσσούς με υψηλότερη χρηματιστηριακή αξία.
• Γεωπολιτικοί κίνδυνοι: Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως η κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, δημιουργούν αβεβαιότητα και μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις επενδύσεις και την ανάπτυξη.

Ευκαιρίες:

• Συγχωνεύσεις και εξαγορές: Η ενθάρρυνση των συγχωνεύσεων τραπεζών στη ζώνη του ευρώ θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία ισχυρότερων χρηματοπιστωτικών ομίλων με δυνατότητα ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.
• Ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης: Η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, με την υιοθέτηση ενός κοινού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων και την αναμόρφωση του πλαισίου διαχείρισης κρίσεων, θα ενισχύσει τη σταθερότητα και την ανθεκτικότητα του τραπεζικού συστήματος.
• Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος: Η περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα καταστήσει την Ευρώπη πιο ελκυστική για ξένες επενδύσεις, ενισχύοντας την ανάπτυξη και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τις τράπεζες.
• Χρηματοδότηση της κλιματικής μετάβασης: Η στήριξη της κλιματικής μετάβασης προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τις τράπεζες, καθώς μπορούν να χρηματοδοτήσουν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης.

Συμπερασματικά, το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο. Αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, αλλά παράλληλα έχει μπροστά του σημαντικές ευκαιρίες. Η ικανότητα του συστήματος να αξιοποιήσει αυτές τις ευκαιρίες και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις θα καθορίσει την μελλοντική του πορεία.

 
Σύντομη ανάλυση οικονομικών προκλήσεων για την Ελλάδα

• Επίπεδο Ανταγωνισμού: Η Ελλάδα, παρά την πρόοδο, αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό στην προσέλκυση επενδύσεων. Βρίσκεται στην 19η θέση στην Ευρώπη όσον αφορά την ελκυστικότητα, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
• Ποιοτική Σύνθεση Επενδύσεων: Η Ελλάδα προσελκύει επενδύσεις τύπου “greenfield”, οι οποίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη. Ωστόσο, το ποσοστό αυτών των επενδύσεων, οι οποίες συνήθως φέρνουν υψηλή προστιθέμενη αξία, παραμένει χαμηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27. Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια για προσέλκυση επενδύσεων υψηλής ποιότητας πρέπει να εντατικοποιηθεί.
• Φορολογία: Η Ελλάδα υστερεί στον τομέα της φορολογίας, σύμφωνα με την έρευνα της EY. Η φορολογία αποτελεί σημαντικό κριτήριο για τους επενδυτές, και η βελτίωση του φορολογικού πλαισίου κρίνεται απαραίτητη για την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων.
• Γεωπολιτικοί Κίνδυνοι: Οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή δημιουργούν αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις και για την Ελλάδα, όπως η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και η πιθανή καθυστέρηση στην εφαρμογή χαλαρότερης νομισματικής πολιτικής.
• Εξάρτηση από Κοινοτικούς Πόρους: Οι δημόσιες επενδύσεις στην Ελλάδα στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε κοινοτικούς πόρους, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και το ΕΣΠΑ. Η εξάρτηση αυτή δημιουργεί ανησυχία για τη βιωσιμότητα των επενδύσεων μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων αυτών. Η Ελλάδα οφείλει να διασφαλίσει τη συνέχιση των επενδύσεων και με εθνικούς πόρους.