Ο κλάδος ΤΠΕ έχει σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης, αλλά υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν

Νέα μελέτη της Deloitte για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών, με τίτλο «Οι προοπτικές του κλάδου ΤΠΕ στην Ελλάδα», που παρουσιάστηκε σήμερα στο digital economy forum 2024: Navigating the digital future, εξετάζει τις προοπτικές του κλάδου ΤΠΕ στην Ελλάδα, αναλύοντας τον σημερινό του ρόλο στην οικονομία, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει. Βασίζεται σε συνεντεύξεις με ηγετικά στελέχη και έρευνα σε 200 στελέχη εταιρειών ΤΠΕ, καταδεικνύοντας αισιοδοξία για το μέλλον, αλλά και την ανάγκη για υποστηρικτικές πολιτικές. Η μελέτη προτείνει στρατηγικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη του κλάδου, όπως επενδύσεις στην καινοτομία και ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, με στόχο την εδραίωσή του ως βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και την αύξηση της συμβολής του στο ΑΕΠ. Παρουσιάζονται προβλέψεις για το μέγεθος του κλάδου έως το 2029, υποδεικνύοντας σημαντική αύξηση.

 
Ο κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Ελλάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της χώρας. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών του κλάδου αγγίζει τα 13,8 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ απασχολούνται σε αυτόν πάνω από 300.000 εργαζόμενοι, με πάνω από 160.000 να είναι ειδικοί ΤΠΕ.

Επιπλέον, ο κλάδος προσελκύει ξένες επενδύσεις, με το 24% των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα να κατευθύνεται σε αυτόν τον τομέα. Ο κλάδος ΤΠΕ συνεισφέρει στην οικονομία και με άλλους τρόπους:

• Προωθεί την καινοτομία, με πάνω από το 70% των επιχειρήσεών του να είναι καινοτομικά ενεργές.
• Συμβάλλει στις εξαγωγές, με το 4% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας να προέρχεται από τον τομέα ΤΠΕ.
• Ενισχύει την αποδοτικότητα του Δημόσιου τομέα, με εκτιμώμενα οφέλη ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ από το gov.gr και το ΚΕΔ στα πρώτα 5 χρόνια λειτουργίας τους.
• Περιορίζει τη φοροδιαφυγή, με 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ πρόσθετα έσοδα από την ψηφιοποίηση διαδικασιών της Δημόσιας Διοίκησης.

Ο ρυθμός ανάπτυξης του κλάδου ΤΠΕ την τελευταία πενταετία (2019-2023) είναι περίπου τετραπλάσιος από τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η ανάπτυξη του κλάδου από το 2019 έως το 2024 ξεπέρασε τις προσδοκίες, εν μέρει λόγω και της επιτάχυνσης του ψηφιακού μετασχηματισμού ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19. Ο κλάδος ΤΠΕ προβλέπεται να συνεχίσει την ανοδική του πορεία, φτάνοντας σε ιστορικά υψηλά μεγέθη το 2029, με μέγεθος αγοράς 10,4 δισεκατομμύρια ευρώ (4,6% του ΑΕΠ) ή και υπό συνθήκες σύγκλισης με την ΕΕ, στα 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ (5,5% του ΑΕΠ).

Εκτός από την άμεση συνεισφορά του, ο κλάδος ΤΠΕ έχει και σημαντικές έμμεσες και επαγωγικές επιπτώσεις στην οικονομία, οι οποίες μπορούν να φτάσουν τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό καθιστά τον κλάδο ΤΠΕ έναν καταλύτη για την ελληνική οικονομία, με δυνατότητα να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξή της τα επόμενα χρόνια.

 
Ο κλάδος ΤΠΕ στην Ελλάδα αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις και ευκαιρίες.

Προκλήσεις:

• Έλλειψη Ταλέντου: Η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού στον τομέα ΤΠΕ αποτελεί σημαντική πρόκληση για την ανάπτυξη του κλάδου. Η προσέλκυση και η διατήρηση ταλέντου, καθώς και η προώθηση περισσότερων νέων στην εξειδίκευση στις ΤΠΕ, είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
• Κανονιστικοί Περιορισμοί: Οι κανονιστικοί περιορισμοί μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξη του κλάδου ΤΠΕ. Η βελτίωση του ευρύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι κρίσιμη για την υπέρβαση αυτής της πρόκλησης.
• Ψηφιακές Υποδομές: Το επίπεδο των υποδομών πληροφορικής στη χώρα χαρακτηρίζεται ως ανεπαρκές από μεγάλο ποσοστό των στελεχών του κλάδου. Η ανάπτυξη και βελτίωση των ψηφιακών υποδομών, όπως τα data centers, τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και η ευρυζωνικότητα, είναι απαραίτητες για την υποστήριξη των εξελισσόμενων αναγκών των επιχειρήσεων.
• Κοινωνικοοικονομικές Αβεβαιότητες: Οι κοινωνικοοικονομικές αβεβαιότητες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις επενδύσεις στον τομέα ΤΠΕ. Η δημιουργία ενός σταθερού και προβλέψιμου οικονομικού περιβάλλοντος είναι σημαντική για την προσέλκυση επενδύσεων.

Ευκαιρίες:

• Αναδυόμενες Τεχνολογίες: Ο κλάδος ΤΠΕ έχει την ευκαιρία να αξιοποιήσει τις αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η Κυβερνοασφάλεια και το Υπολογιστικό Νέφος. Η εστίαση σε αυτές τις τεχνολογίες μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική ανάπτυξη και δημιουργία νέων ευκαιριών.
• Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες για τον κλάδο ΤΠΕ. Ο κλάδος μπορεί να υποστηρίξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε διάφορους τομείς της οικονομίας, όπως η υγεία, η ενέργεια και τα χρηματοοικονομικά.
• Διεθνοποίηση: Ο κλάδος ΤΠΕ έχει τη δυναμική να διεθνοποιήσει τις δραστηριότητές του. Η προώθηση του κλάδου στο εξωτερικό, η συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια και η πραγματοποίηση εμπορικών αποστολών μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση των εξαγωγών και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
• Καινοτομία: Η καινοτομία αποτελεί βασικό παράγοντα ανάπτυξης για τον κλάδο ΤΠΕ. Η στήριξη του οικοσυστήματος καινοτομίας, η εστίαση σε αναδυόμενες τεχνολογίες και η υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων μπορούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα του κλάδου.

Συνολικά, ο κλάδος ΤΠΕ στην Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, αλλά και παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης. Η αντιμετώπιση των προκλήσεων και η αξιοποίηση των ευκαιριών μπορούν να οδηγήσουν σε μια δυναμική ανάπτυξη του κλάδου, συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

 
Ο κλάδος ΤΠΕ στην Ελλάδα έχει σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης, αλλά υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν.

Για να ενισχυθεί η ανάπτυξη του κλάδου,  προτείνονται  οι ακόλουθες στρατηγικές κατευθύνσεις:

Επένδυση στην Καινοτομία:

• Στήριξη οικοσυστήματος καινοτομίας στον τομέα ΤΠΕ.
• Εστίαση & εξαγωγή τεχνογνωσίας σε αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη.
• Εστίαση σε λύσεις για σημαντικές εθνικές ανάγκες (π.χ. Άμυνα, Ασφάλεια, Πολιτική Προστασία).
• Δημιουργία νέου τεχνολογικού πάρκου μεγάλης κλίμακας, επικεντρωμένο στην επιστήμη των ΤΠΕ, λειτουργικό εντός των επόμενων 3 ετών.
• Υιοθέτηση καινοτομίας στη Δημόσια Διοίκηση, εκτός διαγωνιστικών διαδικασιών.
• Αύξηση δαπανών καινοτομίας κατά 0,2% του ΑΕΠ ετησίως, με στόχο το 3% του ΑΕΠ σε βάθος 5-7 ετών.

Διεθνοποίηση του κλάδου:

• Ενίσχυση εξαγωγών στη βάση διεθνώς ανταγωνιστικών λύσεων/προϊόντων.
• Έμφαση σε κλάδους με ισχυρή διεθνή παρουσία (π.χ., τουρισμός, ναυτιλία).
• Δημιουργία πλατφόρμας για την προώθηση του κλάδου και τη διασύνδεση με επιχειρήσεις του εξωτερικού.
• Διοργάνωση ετήσιου συνεδρίου διεθνούς βεληνεκούς με αντικείμενο τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών.
• Οργάνωση 5 εμπορικών αποστολών κατ’ έτος, με αποκλειστική εστίαση σε ΤΠΕ, σε συνδιοργάνωση με τους κλαδικούς φορείς.

Ενίσχυση του Ανθρώπινου Δυναμικού:

• Αύξηση/ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου ΤΠΕ.
• Προσέλκυση ταλέντου & προώθηση περισσότερων νέων στην εξειδίκευση σε ΤΠΕ.
• Εστίαση τόσο σε hard όσο και σε soft skills.
• Δημιουργία 30 νέων μεταπτυχιακών προγραμμάτων συναφών με ΤΠΕ, με στόχο 1.500 επιπλέον αποφοίτους ετησίως.
• Απονομή 1.000 tech visas σε ετήσια βάση, για την εισαγωγή ταλέντου και τεχνογνωσίας από το εξωτερικό.
• Επαναπατρισμός 1.000 στελεχών/ειδικών ΤΠΕ σε βάθος 5 ετών, μέσω στοχευμένων αγορών, σε συνεργασία με κλαδικούς φορείς.

Ψηφιακή Οικονομία:

• Βελτίωση του ευρύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
• Επίτευξη ψηφιακής ωριμότητας οικονομίας και κοινωνίας.
• Ενδυνάμωση επάρκειας ανθρώπινου δυναμικού στη Δημόσια Διοίκηση.
• Εδραίωση μίας digital first κουλτούρας.
• Προσέλκυση επενδύσεων για ανάπτυξη data centers.
• 100% φορολογική υπερέκπτωση για επενδύσεις και δράσεις κατάρτισης σε επιλεγμένες τεχνολογίες αιχμής (π.χ. cybersecurity, AI, quantum).
• 100% εξασφάλιση χρηματοδότησης σε ετήσια βάση για τη συντήρηση και επέκταση των συστημάτων ΤΠΕ της Δημόσιας Διοίκησης.
• 100% ψηφιοποίηση όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου και υποχρεωτική εξάλειψη έγχαρτων συναλλαγών εντός των επόμενων 5 ετών.

Εφαρμόζοντας αυτές τις στρατηγικές κατευθύνσεις, ο κλάδος ΤΠΕ στην Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του και να συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.