«Ο Στάθης Ευσταθιάδης υπήρξε ο ίδιος η ένσαρκος ιστορία του Βήματος»
• Ανακοίνωση της Νέας Δημοκρατίας για την απώλεια του Στάθη Ευσταθιάδη- O Σταύρος Θεοδωράκης για τον Στάθη Ευσταθιάδη
• Ο αποχαιρετισμός από τον Γιώργο Μαλούχο σε άρθρο του με τίτλο «Ο Στάθης Ευσταθιάδης και η αποδρομή μιας εποχής»
• Το τελευταίο άρθρο του Στάθη Ευσταθιάδη που απεβίωσε το Σάββατο και φιλοξενείται στο «Βήμα της Κυριακής»
Απεβίωσε ο δημοσιογράφος του Βήματος Στάθης Ευσταθιάδης
Πέθανε το Σάββατο ο δημοσιογράφος του Βήματος Στάθης Ευσταθιάδης. Μέχρι την τελευταία στιγμή βρισκόταν στο γραφείο του και αρθρογραφούσε για τη διεθνή πολιτική σκηνή στο «Βήμα της Κυριακής» και στο vima.gr.
Ο Στάθης Ευσταθιάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Φοίτησε στο Βαρβάκειο και στη συνέχεια στο Χημικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Λοζάνης και στο Τμήμα Διπλωματίας και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Ήταν μέλος της ΕΣΗΕΑ και του International Press Institute, που εδρεύει στη Βιέννη, και διαπιστευμένος ανταποκριτής του Βήματος από τη δεκαετία του ’60 στην Ουάσιγκτον και στον ΟΗΕ. Τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Δημοσιογραφίας Μπότση και της Ακαδημίας Αθηνών για το ήθος και την έντιμη δημοσιογραφία. Ήταν επίσης μέλος της Διπλωματικής Ακαδημίας του Υπουργείου Εξωτερικών και του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου της, και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών και του Τιμητικού Συμβουλίου του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Ανακοίνωση της Νέας Δημοκρατίας για την απώλεια του Στάθη Ευσταθιάδη
Από το Γραφείο Τύπου της Νέας Δημοκρατίας, για την απώλεια του διπλωματικού συντάκτη Στάθη Ευσταθιάδη, εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
«Εκφράζουμε τη θλίψη μας για την απώλεια του συναδέλφου Στάθη Ευσταθιάδη.
Από τους πλέον έμπειρους διπλωματικούς συντάκτες – μέχρι και τις τελευταίες στιγμές της ζωής του – ενημέρωνε έγκυρα και έγκαιρα, μέσα από την αρθρογραφία του, για όλες τις σημαντικές εξελίξεις στην διεθνή πολιτική σκηνή.
Διακρίθηκε και βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Δημοσιογραφίας Μπότση και την Ακαδημία Αθηνών, για το ήθος και την έντιμη δημοσιογραφία.
Εκφράζουμε στους οικείους του τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια».
O Σταύρος Θεοδωράκης για τον Στάθη Ευσταθιάδη
Με ανάρτησή του στο Twitter o Σταύρος Θεοδωράκης αποχαιρέτησε τον Στάθη Ευσταθιάδη:
“Δεν σταματούσε ποτέ το ρεπορτάζ ο “πρύτανης” Στάθης Ευσταθιάδης. Πάντα είχε κάτι σημαντικό να σου πει. Συλλυπητήρια σε οικογένεια και φίλους
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Ποταμιού Δημήτρης Τσιόδρας για τον Στάθη Ευσταθιάδη
«Θυμάμαι τον Στάθη Ευσταθιάδη, από τις διάφορες δημοσιογραφικές αποστολές. Κορυφαίος του διπλωματικού ρεπορτάζ εκείνος, νέοι πολιτικοί συντάκτες εμείς. Καλλιεργημένος, ευγενής, πάντα ενημερωμένος και με βαθιές γνώσεις, με ανησυχία και πραγματικό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις. Πρόθυμος κάθε στιγμή να συζητήσει και να ανταλλάξει απόψεις μαζί μας. Συνέχιζε το ρεπορτάζ ενώ θα μπορούσε να βρίσκεται πίσω από ένα διευθυντικό γραφείο και είχε πάντα την ίδια μαχητικότητα όταν άλλοι συνάδελφοί του είχαν συνταξιοδοτηθεί προ πολλού. Θα μείνει πάντα στη μνήμη μας για την δημοσιογραφική ποιότητα και τον χαρακτήρα του. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του.»
Ο αποχαιρετισμός του Γιώργου Μαλούχου σε άρθρο του στο Βήμα, με τίτλο «Ο Στάθης Ευσταθιάδης και η αποδρομή μιας εποχής»
«Ήταν στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, όταν ετοιμάζαμε πυρετωδώς τους εννέα τόμους για την ιστορία του Βήματος που το 2012 συμπλήρωνε τα 90 (πρώτα) χρόνια της έκδοσής του, όταν συνεργάστηκα για πρώτη φορά με τον Στάθη Ευσταθιάδη, μπορώ να πω με δέος. Πνιγμένος μέσα μία θάλασσα από δεκάδες χιλιάδες πρωτοσέλιδων, άρθρων, πραγματολογικών ιστορικών στοιχείων και πολιτικών αναλύσεων επί όλων των μεγάλων (και όχι μόνον) ελληνικών και διεθνών ζητημάτων που καθόρισαν την πορεία της χώρας και του κόσμου από το 1922 που πρωτοεκδόθηκε η εφημερίδα, μέχρι την ώρα που οι τόμοι αυτοί έπρεπε να τυπωθούν, ο τρόμος του λάθους ή της κακής εκτίμησης, είχε καταστεί κυρίαρχος. Όμως η πολυτέλεια του χρόνου την οποία συνήθως απολαμβάνει ένα ογκώδες, σύνθετο έργο, εν προκειμένω όχι απλώς δεν υπήρχε, αλλά, αντίθετα, τα χρονοδιαγράμματα ήταν κυριολεκτικά ασφυκτικά. Και η κούραση, που όταν γίνει μόνιμο καθεστώς θολώνει τη ματιά και τη σκέψη, γινόταν όλο και πιο απειλητική όσο πλησιάζαμε προς ένα τέλος που δεν μπορούσε να μετατεθεί. Τότε ήταν που, γράφοντας την ιστορία του Βήματος, σκέφτηκα ότι η μόνη δύναμη που μπορούσε να βοηθήσει απέναντι σε αυτό το χάος δυσκολιών, ήταν η ίδια η ζώσα ιστορία του Βήματος: οι άνθρωποι του διπλανού γραφείου: άνθρωποι όμως που, την εμπειρία και τη γνώση τους μπορεί να την είχαμε δίπλα μας, αλλά κάθε άλλο παρά συνηθισμένη ήταν και που, όσο κι αν έψαχνες, δεν θα μπορούσες να τη βρεις πουθενά αλλού.
Ένα πρωί λοιπόν, με τους έξι από τους εννέα τόμους να έχουν ήδη περάσει από το στάδιο της πρώτης διόρθωσης και τους υπόλοιπους ακόμα να γράφονται, κατέφυγα σε αυτή τη ζώσα ιστορία: στον Στάθη Ευσταθιάδη και στον στενό του φίλο, βετεράνο του διπλωματικού και των διεθνών, Σύμβουλο Εκδόσεως του Βήματος Γιάννη Καρτάλη με ένα και μοναδικό, πλην, από κάθε άποψη «βαρύ» αίτημα: να διαβάσουν όλο αυτό το υλικό, σε ελάχιστο πλέον χρόνο, και να κάνουν τις παρατηρήσεις τους. Με στραβοκοίταξαν και οι δύο. Όμως το έκαναν. Και οι δύο. Ήταν η αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στην ιστορική αυτή εφημερίδα που τους παρακίνησε να φορτωθούν με όλο αυτό το βάρος. Όταν, μετά από λίγες ημέρες, άρχισε να έρχεται πίσω το υλικό ήταν ένα είδος λύτρωσης: οι παρατηρήσεις ήταν ελάχιστες, πραγματολογικού χαρακτήρα και σε ένα ή δύο σημεία, αντικείμενο πολιτικής συζήτησης η οποία και ακολούθησε. Οι τόμοι αυτοί είναι γνωστοί, αν μη τι άλλο, στο κοινό του Βήματος και στην ταυτότητά τους ο Στάθης Ευσταθιάδης και ο Γιάννης Καρτάλης αναφέρονται, επαξίως, ως Σύμβουλοι Εκδόσεως.
Δεν ήταν αυτή η γνωριμία μου με τον Στάθη Ευσταθιάδη: γνωριζόμασταν πολλά χρόνια πριν και φυσικά πάντοτε ήμουν αναγνώστης του, μέχρι το τέλος: όταν ένας δημοσιογράφος έχει διατελέσει επί δεκαετίες ανταποκριτής του Βήματος στις ΗΠΑ και τον ΟΗΕ, όταν έχει ζήσει τόσους Αμερικανούς προέδρους από κοντά και γνωρίζει από πρώτο χέρι τόσα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία, δεν είναι αυτονόητο να περιμένεις με τεράστιο ενδιαφέρον τι έχει να πει σε μια στιγμή σαν αυτή της μετάβασης των ΗΠΑ από την περίοδο Ομπάμα στην εποχή Τραμπ; Αυτό ήταν και το θέμα του τελευταίου του άρθρου, ώρες πριν φύγει από τη ζωή, με τον τρόπο που οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ευλογία των θεών προς εκείνους τους θνητούς που την αξίζουν: στον ύπνο του. Την προηγουμένη βρισκόταν ακόμα στο γραφείο του και δούλευε, στα 91 του χρόνια, όπως κάθε μέρα, μπαίνοντας πρώτος το πρωί στο κτήριο του Βήματος και φεύγοντας περίπου τελευταίος το βράδυ.
Σε εκείνο το διάστημα της προαναφερθείσας σύντομης πλην πυκνής συνεργασίας για τα 90 χρόνια του Βήματος όμως, ακριβώς λόγω του εύρους του έργου, ήταν που είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Ευσταθιάδη μέσα από το σύνολο του πνευματικού, ηθικού, γνωστικού, αναλυτικού και επαγγελματικού του φάσματος. Και μπορώ με ασφάλεια να πω κάτι που ίσως του ιδίου δεν θα του άρεσε να ακούσει: ήταν φαινόμενο. Και, μάλιστα, σε όλα αυτά τα πεδία ταυτόχρονα. Ηταν εκπληκτικό το τι μπορούσες να αποκομίσεις συζητώντας μαζί του, τόσο από τις αναμνήσεις του που ξεκινούσαν εναργές από τα χρόνια της Ευρώπης του Μεσοπολέμου, όσο και από τις δεκαετίες του στις ΗΠΑ, όταν, κάποτε, ειδικά στα πρώτα χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση, περίπου κάθε λέξη που έγραφε γινόταν αντικείμενο, συχνά… διηπειρωτικής, ανάλυσης.
Ο Χρήστος Λαμπράκης του είχε προτείνει περισσότερες από μία φορές να αναλάβει διευθυντικές θέσεις στον Οργανισμό, ειδικά στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ζητώντας του να επιστρέψει γι αυτό το σκοπό από την Αμερική. Εκείνος δεν είχε δεχθεί: ήταν γραφιάς. Ο Λαμπράκης επιστράτευσε ακόμα και την φυσική κόπωση από τόσα ατελείωτα ταξίδια πάνω από τον Ατλαντικό, επί τόσα χρόνια. Μα ο Ευσταθιάδης δεν ήθελε να είναι απολύτως τίποτε άλλο παρά γραφιάς. Όμως, η γνώμη του για το τι έπρεπε να γίνει βάραινε πολύ. και την είχε πει. Και ο Λαμπράκης, ορθώς, την άκουσε. Ο διάδοχος του Λαμπράκη, Σταύρος Ψυχάρης αντιμετώπισε πάντοτε, μέχρι την τελευταία ώρα, τον Στάθη Ευσταθιάδη με έναν μοναδικό σεβασμό, όπως άλλωστε και όλοι μας στο Βήμα.
Ήταν αρκετά πυκνές οι συζητήσεις μας τα τελευταία χρόνια, οι οποίες κατέληγαν όλες στην ίδια επωδό: «μα επιτέλους, πρέπει να γράψετε ένα βιβλίο. Δεν είναι δυνατόν να αφήσετε όλη αυτή την μαρτυρία να χαθεί!» Στο τέλος, είχαμε βαρεθεί και οι δύο: και εγώ να του το λέω και εκείνος να μου απαντάει «όχι»…
Ο Στάθης Ευσταθιάδης υπήρξε ο ίδιος η ένσαρκος ιστορία του Βήματος. Και έφυγε σε μια πολύ παράξενη στιγμή – σχεδόν σαν σε παιγνίδι μιας μοίρας που θέλει κάτι να μας πει. Μαζί του φεύγει και μια ολόκληρη εποχή για Το Βήμα, για την Ελλάδα και για τον κόσμο, όπως πέρασε μέσα από τα γραπτά του όλα αυτά τα χρόνια. Είναι, δυστυχώς, μια πικρή αποδρομή: όχι μόνο γι αυτό που φεύγει, μα και γι αυτό που έρχεται».
Το τελευταίο άρθρο του Στάθη Ευσταθιάδη που απεβίωσε το Σάββατο φιλοξενείται στο «Βήμα της Κυριακής»
«Οι πονοκέφαλοι και οι προτεραιότητες του Τραμπ»
Δύο μόνο εβδομάδες πριν από την ορκωμοσία του και με την οργάνωση του Οβάλ Γραφείου και των άλλων γραφείων στον Λευκό Οίκο ακόμη στα αρχικά στάδια, ο Ντόναλντ Τραμπ, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν έχει δώσει ούτε δείγμα της πολιτικής που θα εφαρμόσει ούτε αν έχει αντιληφθεί ότι δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν όσα έλεγε και διακήρυττε στα προεκλογικά ντιμπέιτ, γεγονός το οποίο ιδιαίτερα ανησυχεί το Κογκρέσο και έδωσε νέα τροφή στους αρθρογράφους και στους πολιτικούς αναλυτές.
Ο «θορυβώδης λαϊκιστής» («Nation»), ο «πολιτικά ανιστόρητος» («Washington Post»), o «νεόκοπος στην πολιτική αρένα της μοναδικής υπερδύναμης» («Der Spiegel») αναλαμβάνει την ηγεσία των ΗΠΑ σε μια στιγμή που η χώρα του έχει σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, η διεθνής επιρροή της βρίσκεται σε υποχώρηση και η παγκοσμιοποίηση έχει προκαλέσει και εξακολουθεί να προκαλεί θεμελιακές ανατροπές και νέες καταστάσεις σε όλον τον κόσμο.
Οι προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου ανέδειξαν πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά η Χίλαρι Κλίντον πήρε πάνω από 2 εκατομμύρια περισσότερες ψήφους, πράγμα που πρόβαλε όσο τίποτε άλλο ως σήμερα ότι η χώρα έχει χάσει το ενιαίο «χρώμα» της, σε βαθμό πολύ πιο έντονο από ό,τι στα χρόνια του πολέμου στο Βιετνάμ. Είναι ίσως ο κοινός παρονομαστής τον οποίο ο Τραμπ δεν θα μπορεί να αγνοήσει σε όποια απόφαση είτε μέτρο λάβει. Θα χρειαστεί ένα εξάμηνο τουλάχιστον για να διαμορφωθεί και να σταθεροποιηθεί η «πολιτική Τραμπ». Θα αρχίσει φυσικά με την επίλυση των εσωτερικών προβλημάτων. Και είναι πολλά αυτά, μερικά πολύ σοβαρά.
Οι προεκλογικές εξαγγελίες για τείχος στα σύνορα με το Μεξικό, για ριζικές αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική, για αποχώρηση από διεθνείς οικονομικο-εμπορικές συμφωνίες, για τις υποδομές, την ακύρωση της πολιτικής του Ομπάμα για την κοινωνική ασφάλιση ασφαλώς δεν μπορεί να βρίσκονται πρώτες στην ιεράρχηση της πολιτικής του νέου προέδρου, ούτε οι σχέσεις με άλλες χώρες είτε ο πόλεμος σε Συρία – Ιράκ. Η οικονομική κατάσταση, το ψαλίδι ανάμεσα στην αμοιβή εργασίας του εργάτη βιομηχανίας (9 δολάρια την ώρα) και της μεσαίας τάξης (28-32 δολάρια την ώρα), δεν μπορεί να συνεχιστεί. Είναι πρόβλημα-δυναμίτης. Ο Τραμπ το αντιλαμβάνεται εξ ιδίας πείρας όσο κανένας προηγούμενος πρόεδρος – αλλά κανένας δεν γνωρίζει τι μέτρα σκέφτεται να πάρει, τα οποία θα πρέπει να εγκριθούν και από το συντηρητικό Κογκρέσο.
Παράλληλα ο πρόεδρος Τραμπ θα ακυρώσει την υπογραφή του Μπαράκ Ομπάμα στη διεθνή συμφωνία για το περιβάλλον ως προτεραιότητα. «Πονοκέφαλος» και για τον ίδιο τον Τραμπ θα είναι η επιλογή του νέου αρχιδικαστή. Το περιβάλλον του λέει ότι ο νέος πρόεδρος θα ήθελε έναν ούτε συντηρητικό ούτε πολύ φιλελεύθερο αλλά δεν είναι βέβαιος αν αυτός θα είχε την ψήφο του Κογκρέσου και διστάζει να αποφασίσει μολονότι η συμπλήρωση του Ανώτατου Δικαστηρίου επείγει.
Η υποστήριξη μιας καθαρά ισραηλινής στρατηγικής, ο ρόλος της Αμερικής στον πόλεμο σε Συρία – Ιράκ, οι σχέσεις με τη Ρωσία, με την Κίνα και με την Ευρώπη είναι, κατά σειρά προτεραιότητας, τα προβλήματα εξωτερικής πολιτικής που θα χειριστεί ο Τραμπ – όχι με μεγάλο ενθουσιασμό, όπως ομολογεί. Το Πεντάγωνο ζητεί ουσιαστική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, αλλά ούτε ο ίδιος ούτε ένα μεγάλο ποσοστό στο Κογκρέσο το θέλουν. Αλλωστε άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στη Συρία θα επηρέαζε καθοριστικά τις σχέσεις του με τη Ρωσία, πράγμα που ασφαλώς δεν θέλει ο Τραμπ.
Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δείξει ενδιαφέρον για στενές σχέσεις και συνεργασία με τον Τραμπ σε όλα τα κεφάλαια σχέσεων θέτοντας ως θεμέλιο την άρση των κυρώσεων, ο Τραμπ έχει προσανατολιστεί σε παράλληλη άποψη και γι’ αυτό επέλεξε υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας πρόσωπα με θετική πείρα από προηγούμενη συνεργασία τους με τη Ρωσία και αν δεν συμβεί κάτι έκτακτο, λ.χ. αντίδραση των υπερσυντηρητικών του Κογκρέσου, η οποία έχει ήδη εκδηλωθεί, οι σχέσεις Ουάσιγκτον – Μόσχας θα καλύπτουν θετικά τον χώρο από την τουριστική ανάπτυξη ως τον χάρτη επιχειρήσεων στη Συρία, ως τον εξοπλισμό και τον ρόλο του ΝΑΤΟ, ως τα μέσα μεταφοράς πυρηνικών όπλων και ηλεκτρονικής παρακολούθησης.
Επικίνδυνη η πορεία των σχέσεων με την Κίνα
Η πορεία των σχέσεων με την Κίνα προβλέπεται απογοητευτική ως επικίνδυνη. Εδώ είναι το Πεντάγωνο που δείχνει επιφυλάξεις, αλλά ο Τραμπ δεν κρύβει ότι θα αναθεωρήσει την άτυπη συμφωνία για «μία και μόνη Κίνα» – γεγονός το οποίο προκάλεσε εντονότατες ρηματικές αντιδράσεις του Πεκίνου – ενισχύοντας στρατιωτικά την Ταϊβάν, αγνοώντας την αυθαίρετη επέκταση της Κίνας στη Νότια Κινεζική Θάλασσα με τις υφαλοκρηπίδες όπου η Κίνα εγκατέστησε όπλα και μετακινώντας στον Ειρηνικό Ωκεανό αεροπλάνα και υψηλού πολεμικού δυναμικού στόλο.
Η περίπτωση ουσιαστικής αναθεώρησης της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, την οποία θέλουν το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και η πλειοψηφία στο Κογκρέσο, δεν φαίνεται να βρίσκεται στις προτεραιότητες του Τραμπ, όπως και η Ευρώπη. Άλλωστε η Γηραιά Ήπειρος είναι υπό αναμόρφωση. Το 2017 γίνονται εκλογές στη Γερμανία και στη Γαλλία, ενεργοποιείται το Βrexit και αλλάζει η κυβερνητική διακυβέρνηση στην Τουρκία με δημοψήφισμα. Αν εξαιρέσουμε τις υποβαθμισμένες σχέσεις των ΗΠΑ με τη Βρετανία, οι απόψεις του Τραμπ αλλά και πολλών από τους μέλλοντες υπουργούς του για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αρνητικές, ιδιαίτερα για την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, μολονότι της αναγνωρίζει «πρωτεία» μεταξύ των ηγετών της Ευρώπης. (Πηγή: Το Βήμα της Κυριακής)
Ο Στάθης Ευσταθιάδης ήταν δημοσιογράφος. Αρθρογραφούσε για τη διεθνή πολιτική στο «Βήμα της Κυριακής και στο vima.gr
