Ο Jeffrey Sacks στον ρόλο του Αριστοτέλη, ο Ban Ki-moon στον ρόλο του Κομφούκιου

Ο Jeffrey Sacks στον ρόλο του Αριστοτέλη, ο Ban Ki-moon στον ρόλο του Κομφούκιου, στο πλαίσιο των εργασιών του διεθνούς συνεδρίου Athens Democracy Forum.

 
Οι δύο σπουδαίοι φιλόσοφοι της αρχαιότητας της Δύσης και της Ανατολής διά στόματος των δύο καλεσμένων του πάνελ, που συντόνισε ο επικεφαλής του γραφείου των New York Times στο Παρίσι, Roger Cohen, μίλησαν διαλογικά για το μπορούν οι αντίστοιχες σχολές σκέψεις να προσφέρουν στις φιλελεύθερες δημοκρατίες σήμερα. Ο πυρήνας της κουβέντας ήταν τι μπορούμε να κάνουμε για έναν καλύτερο κόσμο.

Ο «Αριστοτέλης» Jeffrey Sacks, καθηγητής του Πανεπιστημίου Columbia, μίλησε για τη βάση της καλής διακυβέρνησης: όλα πρέπει γίνονται για το καλό βάσει της ηθικής και των ηθικών αξιών, μια ιδέα που διατρέχει όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα, μίλησε για τις έννοιες της «προσφοράς» και της «ευγένειας», ως πυλώνων της συνεννόησης των κρατών και των λαών σήμερα, της υποχώρησης και της προσοχής σε όσα ζητεί ο «άλλος» σε κάθε επίπεδο, δίχως εύκολους διαχωρισμούς και ανώφελους μανιχαϊσμούς.

Ο «Κομφούκιος» Ban Ki-moon, πολύπειρος ως εκ της θέσεώς του ως πρώην γ.γ. του ΟΗΕ, έκανε εξαρχής λόγο για την έλλειψη «ηγεσίας» στους ηγέτες του παρόντος, αναφερόμενος στην έλλειψη ενός παγκόσμιου οράματος που θα δημιουργήσει πολίτες του κόσμου που δεν θα περιχαρακώνονται στα όρια της χώρας τους. Ταυτόχρονα, ο πρώην γ.γ. του ΟΗΕ δήλωσε απερίφραστα την πλήρη του απογοήτευση από την επιθετικότητα του Πούτιν στη Ρωσία, υπογραμμίζοντας εμφατικά ότι «η κτηνωδία δεν αποτελεί επιλογή» στον σύγχρονο κόσμο.

Παίρνοντας ξανά τον λόγο, ο Jeffrey Sacks προσπάθησε να εξηγήσει τον λόγο της διαμάχης Ανατολής και Δύσης όπως τη βλέπουμε σήμερα σε όλα τα επίπεδα, με κεντρικό άξονα τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δήλωσε μάλιστα ότι, έχοντας χρηματίσει σύμβουλος πολλών ηγετών σε Ανατολή και Δύση, γνωρίζει από πρώτο χέρι ότι η Δύση απεμπόλησε τις υποσχέσεις της προς την πρώην ΕΣΣΔ για μη επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει την επιθετικότητα του Ρώσου προέδρου κατά της Ουκρανίας. Ο καθηγητής του Columbia τόνισε την ανάγκη της κατανόησης των δύο πλευρών, φέροντας ως παράδειγμα τη διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας, σημειώνοντας: η Κίνα έχει προχωρήσει, έχει προσφέρει στον κινεζικό λαό καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και αυτό που χρειάζεται να κάνει η Δύση είναι να κάτσει στο ίδιο τραπέζι μαζί της και να γίνει μία σοβαρή προσπάθεια αλληλοκατανόησης και όχι αντεγκλήσεων.

Στο γενικό πλαίσιο της αλληλοκατανόησης, πάντως, συμφώνησε και ο Ban Ki-moon, ο οποίος έφερε ως βασική αρχή της ειρηνικής συνύπαρξης την υποχώρηση όταν υπάρχουν οξείες διαφωνίες, αναδεικνύοντας τον βασικό άξονα της συνεργασίας.

 
 -OPENING PANEL ON THE STATE OF DEMOCRACY

Το πάνελ, ομόφωνα, δήλωσε ευθύς εξαρχής ότι ο κόσμος σήμερα χαρακτηρίζεται από τον ανταγωνισμό δημοκρατίας και απολυταρχίας. Ο συγγραφέας και ακαδημαϊκός Yascha Mounk μάλιστα δήλωσε αυτό που θεώρησε ότι το πάνελ Σακς-Μπαν δεν είπε καθαρά: ανεξάρτητα από την κατανόηση των δύο πλευρών, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν εκείνος που αποφάσισε να εισβάλει στην Ουκρανία, σημειώνοντας σε αυτό το πλαίσιο ότι είναι πολύ σημαντικό να συζητηθεί σε όλα τα επίπεδα τι έχει πάει στραβά και οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο αίτημα για δημοκρατία και ελευθερία, ζητώντας να διαχωρίζουμε πάντως τις κυβερνήσεις από τους πολίτες.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η συγγραφέας και πολιτική στοχαστής Ece Temelkuran δήλωσε με σαφήνεια ότι η δημοκρατία έχει απογοητεύσει τους πολίτες της Δύσης, κάτι που, όπως είπε, άφησε πολύ χώρο στον λαϊκισμό και στην απολυταρχία που εμφανίζεται καθ’ όλη την ιστορία ως σωτήρας. Συνεχίζοντας τη σκέψη της, ανέφερε ότι σήμερα οι πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι από τη δημοκρατία, δεν ενθουσιάζονται με εκείνη, διότι… κρυώνουν, συμπληρώνοντας ότι η δημοκρατία θέλει δουλειά «από τα κάτω». Αναφερόμενη στη χώρα της, την Τουρκία, όπου διώκεται, η Ece Temelkuran σημείωσε ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν κατάφερε μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια της εξουσίας του να βασιστεί στην άγνοια, την ανισότητα και τη φτώχεια των πολιτών, που είχαν ήδη ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’80, προσφέροντάς τους… ψωμί.

Ο Mo Ibrahim, ιδρυτής και επικεφαλής του ομώνυμου ιδρύματος, ξεκίνησε λέγοντας ότι η Δύση δεν κράτησε η ίδια τις υποσχέσεις που έδωσε στην Αφρική για ελευθερία και δημοκρατία, υποσχέσεις που δεν κράτησε όχι μόνο για την αφρικανική ήπειρο αλλά και για τον ίδιο της τον εαυτό. Μάλιστα, απευθυνόμενος στον Ban Ki-moon, δήλωσε με πάσα ευγένεια ότι ο ΟΗΕ είναι δυσλειτουργικός στα ζητήματα που εξέτασε το πάνελ.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Τυνησίας Mehdi Jomaa αναφέρθηκε στο «μετά» της Αραβικής Άνοιξης, που για τη χώρα του σήμανε πολλά βήματα εκδημοκρατισμού, αλλά, όπως είπε, λείπει η καλή ηγεσία προς έναν λαό που δεν ήταν προετοιμασμένος για το δημοκρατικό πολίτευμα που τόσο είχε ανάγκη. Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι βασική μέριμνα πρέπει να δοθεί στην προετοιμασία των επόμενων γενεών ηγετών για την καθιέρωση και την κατοχύρωση της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

 
Info photo

BAN KI MOON, ROGER COHEN, JEFFREY SACHS