Πολωνική Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών

• Plus-Πολωνική αγορά βιολογικών προϊόντων

Μιλώντας στο 12^ο Συνέδριο των Πολωνών Εξαγωγέων, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομίας Janusz Piechocinski δήλωσε ότι δημιουργείται μια νέα τράπεζα που θα στηρίζει το πολωνικό εξωτερικό εμπόριο. Επίσης, ο κ. Piechocinski υποσχέθηκε βελτιωμένη λειτουργία του Οργανισμού Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων KUKE και περισσότερη κινητικότητα από την κρατική αναπτυξιακή τράπεζα BGK. Επιχειρώντας να αιτιολογήσει την απόφαση της κυβέρνησης να ιδρύσει μια «Πολωνική Τράπεζα Εξαγωγών & Εισαγωγών», ο Υπουργός Οικονομίας παρατήρησε ότι οι απλές αγοραπωλησίες δεν αποτελούν πλέον την κυρίαρχη μορφή συναλλαγής και ότι απαιτούνται συχνά πρόσθετες επενδύσεις στο πλαίσιο της υλοποίησης των σύγχρονων εμπορικών συμφωνιών. Η ιδέα της δημιουργίας της νέας τράπεζας είχε γίνει για πρώτη φορά γνωστή τον Μάιο τ.έ.. Η αποστολή της τράπεζας θα συνίσταται στην υποστήριξη των εγχειρημάτων πολωνικών επιχειρήσεων σε επισφαλείς αγορές. Επίσης, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ανακοίνωσε ότι το Υπουργείο Οικονομίας προτίθεται να εγκαινιάσει άμεσα κύκλο συναντήσεων και αναλύσεων σχετικά με τη μεθοδολογία διείσδυσης σε ξένες αγορές. Προτεραιότητες του Υπουργείου αποτελούν ο αγροδιατροφικός τομέας, το άνοιγμα νέων αγορών για τους Πολωνούς παραγωγούς και η αύξηση της αξίας των εξαγωγών στο 60% του ΑΕΠ εντός πενταετίας, από 40% σήμερα. Τέλος, ο κ. Piechocinski δήλωσε ότι αναμένονται καλά νέα μέχρι το τέλος του τ.έ. όσον αφορά στις πολωνικές εξαγωγές στις ασιατικές αγορές.

 
Εμπόριο Πολωνίας-Αφρικής

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο επικεφαλής του πολωνικού οργανισμού προώθησης επενδύσεων PAIiIZ, κ. Slawomir Majman, οι εμπορικές συναλλαγές της Πολωνίας με τις χώρες της Αφρικής αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% των συνολικών εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της χώρας, αλλά η επίδοση αυτή θα μπορούσε να αυξηθεί στο 3% μέσα στην επόμενη διετία. Κατά τον κ. Majman, η αφρικανική ήπειρος αποτελεί έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, λόγω των εκεί ανεκμετάλλευτων πλουτοπαραγωγικών πηγών και της ταχείας οικονομικής μεγέθυνσής της. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομίας, ο όγκος του διμερούς πολωνο-αφρικανικού εμπορίου ήταν της τάξης των 4,5 δισ. δολαρίων το 2013 (+22%), ενώ στο α΄ εννεάμηνο του τ.έ. η αξία των διμερών εμπορικών συναλλαγών ανήλθε στα 2,99 δισ. δολάρια. Το 2013, η αξία των πολωνικών εξαγωγών στις αφρικανικές αγορές αυξήθηκε κατά 34% έναντι του 2012, ανερχόμενη στα 2,6 δισ. δολάρια. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι η αύξηση των πολωνικών εξαγωγών του διαστήματος Ιανουαρίου-Ιουλίου τ.έ., έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος, ήταν της τάξης του 109% στην περίπτωση της Αγκόλας, 81% στην περίπτωση της Μοζαμβίκης, 62% στην περίπτωση της Αιθιοπίας, 41% για τη Ζάμπια, 32% για τη Γκάνα, 21% για τη Ν. Αφρική και 19% για τη Σενεγάλη. Σημειώνεται ότι στις τέσσερις τελευταίες χώρες διοργανώθηκαν, πρόσφατα, πολωνικές επιχειρηματικές αποστολές, ενώ το Υπ. Οικονομίας και ο PAIiIZ υλοποιούν το πρόγραμμα GoAfrica, με αντικείμενο την υποστήριξη των πολωνικών επιχειρήσεων που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην Αφρική. Πάντως, άλλοι παρατηρητές, όπως ο Jacek Adamski της ένωσης εργοδοτών Lewiatan, δε συμμερίζονται την αισιοδοξία περί αύξησης των συναλλαγών με την Αφρική στο 3% των συνολικών εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της Πολωνίας εντός της επόμενης διετίας, αν και δέχονται ότι η αυξητική τάση μπορεί να διατηρηθεί, βοηθούμενη και από τη μείωση των συναλλαγών της Πολωνίας με χώρες της Ανατολής.

 
«Επενδυτική Γραμματεία 16+1»

Στις 19.11 τ.έ. εγκαινιάστηκε, στη Βαρσοβία, η λειτουργία «Γραμματείας Επενδύσεων» 16 χωρών της ΚΑ Ευρώπης (Αλβανία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, ΠΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Πολωνία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία) και της Κίνας («16+1»). Η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην αύξηση των κινεζικών επενδύσεων στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης. Η Γραμματεία δημιουργήθηκε κατόπιν σχετικής απόφασης των οργανισμών προώθησης επενδύσεων των ανωτέρω 17 χωρών, ενώ η τελετή των εγκαινίων έλαβε χώρα στην έδρα της πολωνικής Κάτω Βουλής (Sejm), κατά τη διάρκεια οικονομικού σεμιναρίου στο οποίο συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Κίνα και κινεζικά επενδυτικά σχήματα που αναζητούν σχετικές ευκαιρίες στην Ευρώπη. Ο Πολωνός Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομίας Janusz Piechocinski, που παρέστη στην συνάντηση, δήλωσε ότι οι συζητήσεις περιστράφηκαν όχι μόνο γύρω από τις δυνατότητες αξιοποίησης της εισροής κινεζικών κεφαλαίων στην Ευρώπη αλλά και γύρω από τις δυνατότητες ανάπτυξης ευρω-κινεζικών επενδυτικών εγχειρημάτων σε τρίτες αγορές. Έδρα της νέας Γραμματείας θα είναι η έδρα του «Πολωνικού Οργανισμού Πληροφόρησης και Ξένων Επενδύσεων» PAIiIZ. Ο επικεφαλής του τελευταίου, κ. S. Majman, δήλωσε συναφώς ότι οι κινεζικές επενδύσεις είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη της περιοχής και εξέφρασε την ικανοποίησή του που ένας μηχανισμός προώθησης αυτών των επενδύσεων αποκτά πλέον υπόσταση. Από την κινεζική πλευρά, ο κ. Liu Dianxun, του αντίστοιχου οργανισμού προώθησης επενδύσεων, χαρακτήρισε την ίδρυση της Γραμματείας ως επιτυχή και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα αποτελέσει προοίμιο περαιτέρω συνεργασίας. Η «Επενδυτική Γραμματεία 16+1» θα είναι αρμόδια για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με επενδυτικές ευκαιρίες, την υλοποίηση δράσεων κατάρτισης και εκπαίδευσης και τη διοργάνωση συνεδρίων για υποψήφιους επενδυτές.

 
Χρηματοδότηση Καινοτομίας

Σύμφωνα με δηλώσεις της επικεφαλής του Οργανισμού Βιομηχανικής Ανάπτυξης (ARP) κας Aleksandra Magaczewska, ο ARP θα διοχετεύσει περίπου 1,3 δισ. Ζλότυ στη χρηματοδότηση καινοτόμων εγχειρημάτων. Μέχρι σήμερα, ο οργανισμός χρηματοδοτούσε κυρίως αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων. Ο Υπουργός Θησαυροφυλακίου Wlodzimierz Karpinski ανακοίνωσε ότι το Υπουργείο του θα στηρίξει την προσπάθεια του ARP. Συνολικά, οι χρηματοδοτήσεις του οργανισμού για εγχειρήματα των τομέων καινοτομίας, αναδιάρθρωσης και επενδύσεων κατά το διάστημα 2014-2020 θα είναι της τάξης των 3 δισ. Ζλότυ.

 
ΕΟΖ

Σύμφωνα με στοιχεία που περιέχονται σε έκθεση της KPMG με τίτλο “20 years of special economic zones in Poland”, η αξία του συνόλου των επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στις 14 Ειδικές Οικονομικές Ζώνες της Πολωνίας θα ξεπεράσει τα 100 δισ. Ζλότυ στο τέλος του τ.έ., ενώ ο αριθμός των νέων θέσεων εργασίας που έχουν δημιουργηθεί θα φτάσει στις 287.000. Τα Διοικητικά Συμβούλια των ΕΟΖ εκτιμούν ότι το 2014 η αξία των νέων επενδύσεων στις ζώνες είναι αυξημένη κατά 7,5% σε σύγκριση με το 2013, ανερχόμενη στα 7,8 δισ. Ζλότυ. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση της τελευταίας πενταετίας. Το 2004, όταν η Πολωνία εντάχθηκε στην ΕΕ, η αξία των επενδύσεων στις ΕΟΖ ανερχόταν στα 20 δισ..

 
• Πολωνική αγορά βιολογικών προϊόντων

Έντονα αυξητική εμφανίζεται η τάση της ζήτησης βιολογικών προϊόντων στην πολωνική αγορά, μολονότι δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η ένταση του φαινομένου οφείλεται πρωτίστως στο χαμηλό επίπεδο από το οποίο ξεκινά αυτή η άνοδος.

Όσον αφορά στην παραγωγική βάση, οι εγχώριες μεταποιητικές επιχειρήσεις διαμαρτύρονται για την περιορισμένη διαθεσιμότητα ντόπιων πρώτων υλών, καθώς σημαντικό μέρος των τελευταίων εξάγεται. Αυτή η αδυναμία θα μπορούσε να διορθωθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα, καθώς ολοένα και περισσότερες εκτάσεις αγροτικών καλλιεργειών χαρακτηρίζονται ως εκτάσεις παραγωγής τροφίμων βιολογικής καλλιέργειας.

Η εγχώρια ζήτηση βιολογικών τροφίμων τριπλασιάστηκε στα τελευταία τέσσερα έτη, ανερχόμενη στα 650 εκ. – 700 εκ. Ζλότυ (περίπου € 160 εκ.) το 2014. Καθώς η τάση κατανάλωσης προϊόντων της ευρύτερης κατηγορίας προϊόντων «υγιεινής διατροφής» εκδηλώνεται στην πολωνική αγορά -των 38,5 εκ. κατοίκων -με κάποια καθυστέρηση, σε σχέση με τις δυτικοευρωπαϊκές αγορές, ενισχύεται σταθερά στη πάροδο των χρόνων η αγοραστική συνείδηση που αφορά στη κατανάλωση προϊόντων υγιεινής διατροφής, άρα υπάρχει σημαντική ανάγκη αναπλήρωσης των ελλείψεων που παρουσιάζονται.

Παρ’ όλα αυτά, τα οικολογικά και βιολογικά προϊόντα εξακολουθούν να ανήκουν σε μια εξειδικευμένη αγορά (niche market), ενώ υπάρχουν ακόμη περιθώρια δραστηριοποίησης ξένων προμηθευτών, αφού η ποικιλία των εμπορευμάτων (βιολογικών προϊόντων) που παράγονται εγχωρίως παραμένει περιορισμένη.

Σύμφωνα με δηλώσεις του επικεφαλής της μεγαλύτερης πολωνικής επιχείρησης του κλάδου Bio Planet S.A. (www.bioplanet.pl), κ. Sylwester Struzyna, στην έγκριτη πολωνική εφημερίδα Rzeczpospolita, (σημειώνεται ότι  η Bio Planet είναι η ηγέτιδα εταιρεία του κλάδου και διευρύνει σταδιακά τη βάση διαμετακομιστικού εμπορίου της), εκτιμάται ότι, η ζήτηση βιολογικών προϊόντων θα μπορούσε να αυξηθεί στα 2,8 δισ. Ζλότυ (€ 660 εκ.) μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια (σε μια τέτοια περίπτωση, στα βιολογικά τρόφιμα θα αντιστοιχούσε το 1% της συνολικής αγοράς τροφίμων, από 0,2% που τούς αντιστοιχεί σήμερα).

Ειδικά και όσον αφορά στη  ‘’Bio Planet’’, σημειώνεται ότι είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και διανομέας βιολογικών προϊόντων στη χώρα (εδρεύει στο Leszno της δυτικής Πολωνίας). Από τις αρχές του 2015, η εταιρεία θα είναι εισηγμένη στην εναλλακτική πλατφόρμα συναλλαγών NewConnect του Χρηματιστηρίου Βαρσοβίας WSE, μαζί με την εταιρεία παραγωγής φυτικών βιολογικών προϊόντων Symbio Polska S.A. (www.symbio.pl) και τη μεγαλύτερη αλυσίδα λιανεμπορίου του κλάδου Organic Farma Zdrowia (www.organicmarket.pl), ενώ άλλες σημαντικές  επιχειρήσεις του κλάδου είναι οι χονδρεμπορικές EkoWital (www.eko-wital.pl) και Api-Eko (www.apieko.pl).

Με την εισαγωγή των μετοχών της στο χρηματιστήριο, η Bio Planet επιδιώκει να εντλήσει χρηματοδότηση ύψους 2,7 εκ. Ζλότυ (€ 640.000). Η εταιρεία σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα νέο κέντρο logistics στην περιοχή της Βαρσοβίας, το οποίο θα έχει έκταση 6.500 τ.μ. και θα στοιχίσει 3,7 εκ. Ευρώ. Εφόσον το νέο κέντρο παραδοθεί – όπως προγραμματίζεται– στα τέλη του 2015, η εταιρεία θα τετραπλασιάσει την αποθηκευτική ικανότητά της. Μια τέτοια εξέλιξη θα ευνοούσε την υλοποίηση του σχεδιασμού της Bio Planet για αύξηση των πωλήσεών της και του μεριδίου που κατέχει στην αγορά βιολογικών προϊόντων (13% το 2014). Η εταιρεία εκτιμάται ότι θα έχει φέτος έσοδα της τάξης των 62 εκ. Ζλότυ (από 43 εκ. το 2013) και κέρδη 1,5 εκ. Ζλότυ (από 1 εκ. το 2013). Η Bio Planet συνεργάζεται με την αλυσίδα Organic Farma Zdrowia και την αλυσίδα Zolty Cesarz (www.zoltycesarz.pl). Στην τελευταία, που εκδίδει και το μηνιαίο περιοδικό “Wegetarianski Swiat” (www.wegetarianski.pl),  ανήκουν εννέα καταστήματα (3 στη Βαρσοβία, 2 στην Κρακοβία και από ένα σε Gdynia, Grudziadz, Torun και Bydgoszcz), μέσω των οποίων διακινούνται προϊόντα του κλάδου.

Επιπλέον, η Bio Planet προμηθεύει την αλυσίδα bars και εστιατορίων χορτοφαγίας και αυστηρής χορτοφαγίας (vegetarian/vegan) Green Way S.A. (http://www.greenway.pl/ ) – μεγαλύτερη εταιρεία εστίασης του τομέα χορτοφαγίας στη χώρα, με 50 καταστήματα – και συνεργάζεται με το κλαδικό περιοδικό/portal Bio Kurier (www.biokurier.pl).

Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις του κλάδου προμηθεύονται πρώτες ύλες από ξένες και εγχώριες αγροτικές επιχειρήσεις του τομέα βιολογικής καλλιέργειας. Ο αριθμός των εγχώριων αγροτικών επιχειρήσεων του τομέα έχει αυξηθεί τα τελευταία έτη, ανερχόμενος στις 27.093 στα τέλη του 2013 (στοιχεία Επιθεώρησης Αγροδιατροφικών Προϊόντων IJHARS, www.ijhar-s.gov.pl). Οι επιχειρήσεις αυτές καλλιεργούν 6.699,69 στρέμματα. Στα τέλη του 2013 υπήρχαν στην Πολωνία 407 μεταποιητικές επιχειρήσεις παραγωγής βιολογικών/οικολογικών τροφίμων (από 312 το 2012, 293 το 2010, 236 το 2008 και 170 το 2006). Εβδομήντα οκτώ (78) από αυτές εντοπίζονται στην περιφέρεια Mazowieckie της πρωτεύουσας Βαρσοβίας, 53 στην δυτική περιφέρεια Wielkopolskie (53) με πρωτεύουσα το Poznan, και 45 στην ανατολική περιφέρεια Lubelskie με πρωτεύουσα το Lublin.

Σε ολόκληρη τη χώρα, περίπου 600 μικρά και πολύ μικρά εξειδικευμένα καταστήματα (50% της συνολικής αγοράς βιολογικών) εμπορεύονται βιολογικά/οικολογικά προϊόντα, ενώ μερικά βιολογικά/οικολογικά προϊόντα συναντώνται και στα ράφια (συγκεκριμένων τμημάτων) ορισμένων supermarkets ή καταστημάτων πώλησης συμβατικών τροφίμων (25% συνολικής αγοράς βιολογικών).

Επίσης, όλο και πιο συχνά συναντώνται βιολογικά/οικολογικά προϊόντα στις λαϊκές αγορές (20% της συνολικής αγοράς βιολογικών). Δειγματοληπτικά σημειώνουμε ότι, η εταιρεία MyEcolife (http://myecolife.pl) διοργανώνει περιστασιακά ένα “BioBazar” στη Βαρσοβία και στο Katowice, ενώ επίσης στη Βαρσοβία στην οδό Zelazna, λειτουργεί κάθε Σάββατο λαϊκή αγορά με αποκλειστικά βιολογικά προϊόντα (κρέας, κοτόπουλο, φρούτα-λαχανικά, ψωμί, τυρί, γάλα, αυγά και καλλυντικά), με ολοένα αυξανόμενο αριθμό τόσο συμμετεχόντων εμπόρων, όσο και επισκεπτών.

Σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας ερευνών αγοράς Euromonitor International, το 2015 και το 2016 αναμένεται περαιτέρω αύξηση των πωλήσεων συσκευασμένων βιολογικών τροφίμων και ποτών στην πολωνική αγορά :

Επισημαίνεται ότι τα βιολογικά τρόφιμα διατίθενται στην εγχώρια αγορά σε τιμές 50% έως 150% υψηλότερες εκείνων των ομοειδών συμβατικών (δηλ. μη βιολογικών) προϊόντων. Οι υψηλές τιμές αποθαρρύνουν αρκετούς υποψήφιους καταναλωτές και καθιστούν, εκ των πραγμάτων, τα εν λόγω προϊόντα προσιτά – πρωτίστως – στους εύπορους κατοίκους των αστικών κέντρων. Πέραν των υψηλών τιμών του λιανεμπορίου, εμπόδια για την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών τροφίμων αποτελούν τα σχετικώς αναποτελεσματικά δίκτυα διανομής και το μικρό μέγεθος των παραγωγικών δομών.

Σύμφωνα με αναλυτές του κλάδου, οι τιμές θα υποχωρήσουν σημαντικά μόνον όταν η αγορά μεγεθυνθεί αρκετά και η ζήτηση αυξηθεί. Προς το παρόν, το υψηλό κόστος μεταφοράς αποτελεί τον κύριο παράγοντα διατήρησης των τιμών σε υψηλό επίπεδο, αφού δεν υφίστανται αρκετές χονδρεμπορικές επιχειρήσεις του κλάδου ή μεταφορικές εταιρείες που να ειδικεύονται στη διανομή των συγκεκριμένων προϊόντων. Λόγω της ανεπάρκειας των δικτύων διανομής, οι παραγωγοί αναγκάζονται συχνά να διαθέτουν τα προϊόντα τους μόνο μέσω τοπικών/περιφερειακών αγορών.

Όσον αφορά στο καταγεγραμμένο ενδιαφέρον των καταναλωτών για τα βιολογικά τρόφιμα, σύμφωνα με έρευνες γνώμης, το 8% των Πολωνών καταναλωτών αγοράζει τέτοιου είδους τρόφιμα τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ενώ η σχετική κατά κεφαλήν δαπάνη ανέρχεται στα 3 Ευρώ (μεγάλη διαφορά σε σύγκριση με χώρες όπως η Γερμανία, όπου η αντίστοιχη δαπάνη υπερβαίνει τα 70 Ευρώ), αν και τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία εμφανίζουν σημαντικές αποκλίσεις.

Πηγή: Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, Πρεσβεία Ελλάδος,  Βαρσοβία