Πώς διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του κλάδου ΤΠΕ μετά το Ταμείο Ανάκαμψης;

Η ψηφιακή τεχνολογία ως μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αλλά και η επόμενη μέρα μετά το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, οι επόμενες θεματικές του def 2024

 
Συζητούνται η δυναμική του κλάδου ΤΠΕ στην Ελλάδα, τονίζοντας την ταχεία ανάπτυξή του σε σχέση με την υπόλοιπη οικονομία. Συζητούνται οι προοπτικές του κλάδου, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει (όπως η έλλειψη εξωστρέφειας και εξειδικευμένου προσωπικού), και ο ρόλος του Ταμείου Ανάκαμψης στην προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού. Επισημαίνεται η ανάγκη για μακροπρόθεσμη στρατηγική και συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη διατήρηση της δυναμικής αυτής

 
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, ο κλάδος της ψηφιακής τεχνολογίας αναπτύσσεται με ρυθμό τέσσερις φορές μεγαλύτερο από την υπόλοιπη οικονομία, γεγονός που καταδεικνύει τη δυναμική του. Η πληροφορική, μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού, δίνει τη δυνατότητα στις ελληνικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.

Αναλυτικότερα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός ωφελεί την ελληνική οικονομία με τους εξής τρόπους:

• Αύξηση της ανταγωνιστικότητας: Ο κλάδος ΤΠΕ δίνει τη δυνατότητα στις ελληνικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.
• Ανάπτυξη του κλάδου ΤΠΕ: Ο κλάδος ΤΠΕ αναπτύσσεται με ρυθμό τέσσερις φορές μεγαλύτερο από την υπόλοιπη οικονομία.
• Δημιουργία ευκαιριών: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες για την ελληνική οικονομία.
• Εξωστρέφεια: Η ενίσχυση της εξωστρέφειας των εταιρειών του κλάδου ΤΠΕ είναι σημαντική για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Οι εταιρείες του κλάδου πρέπει να αρχίσουν να δραστηριοποιούνται συστηματικά στο εξωτερικό.
• Εκσυγχρονισμός του δημοσίου: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό του δημοσίου, με την Ελλάδα να είναι πρώτη στην Ευρώπη στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών.
• Αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης: Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει δώσει ώθηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας και έχει προσφέρει ευκαιρίες ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο έχουν συμβάλει στην πρόοδο και την ανασυγκρότηση των εταιρειών του κλάδου.
• Ανάπτυξη νέων τεχνολογιών: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δημιουργεί την ανάγκη για ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, όπως το Cloud και το AI.
• Επενδύσεις σε υποδομές: Για την περαιτέρω ανάπτυξη του ψηφιακού τομέα, απαιτούνται συνεχείς επενδύσεις σε υποδομές.
• Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού: Η εκπαίδευση και η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού σε νέες τεχνολογίες είναι απαραίτητη για την επιτυχή μετάβαση στην ψηφιακή εποχή.
• Δημιουργία εθνικού προϊόντος: Για τη δημιουργία εθνικού προϊόντος, απαιτούνται παραγωγική μονάδα, ανθρώπινο δυναμικό, ψηφιακή κουλτούρα και τα κατάλληλα skills.

Ωστόσο, υπάρχουν και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως η χαμηλή συμμετοχή του κλάδου ΤΠΕ στις εξαγωγές, η έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας και εξειδικευμένου προσωπικού, και η ανάγκη συντήρησης των ψηφιακών έργων μετά το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι σημαντικό να υπάρξει μια ξεκάθαρη στρατηγική δράσης για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και να προωθηθεί η καινοτομία και οι συνέργειες.

 
Ο κλάδος των ΤΠΕ στην Ελλάδα αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις, παρά τη σημαντική ανάπτυξή του.

• Χαμηλή συμμετοχή στις εξαγωγές: Το ποσοστό συμμετοχής του κλάδου ΤΠΕ στις ελληνικές εξαγωγές είναι μόλις 4%, και η αύξηση αυτού του ποσοστού αποτελεί σημαντική πρόκληση. Οι εταιρείες του κλάδου πρέπει να δραστηριοποιηθούν συστηματικά στο εξωτερικό.
• Ανάγκη για επενδύσεις: Απαιτούνται συνεχείς επενδύσεις σε υποδομές για να μπορέσει ο κλάδος της πληροφορικής να καταστήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.
• Έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού: Υπάρχει έλλειψη προσωπικού στον κλάδο, γεγονός που αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξή του. Επιπλέον, απαιτείται εκπαίδευση του υπάρχοντος προσωπικού σε νέες τεχνολογίες αιχμής. Η δημιουργία στελεχών δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στον κλάδο της πληροφορικής, αλλά πρέπει να επεκταθεί και σε άλλους κλάδους.
• Έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας και δεξιοτήτων: Εκτός από την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, υπάρχει έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας και δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την κατάλληλη ανάπτυξη του κλάδου.
• Αξιοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης: Μετά την ολοκλήρωση των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, υπάρχει πρόκληση για τη συντήρηση και τη διατήρηση της λειτουργικότητάς τους. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη να βρεθούν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για νέα έργα και τις επεκτάσεις τους.
• Αξιοποίηση των δεδομένων: Υπάρχει ανάγκη να βρεθεί τρόπος να αξιοποιηθούν τα χιλιάδες ανοιχτά δεδομένα που παράγονται, ώστε να εξαχθεί χρήσιμη πληροφορία.
• Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών: Υπάρχει πρόκληση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα αξιοποιηθούν τεχνολογίες αιχμής όπως η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ), καθώς δεν υπάρχει ακόμη μια ξεκάθαρη στρατηγική.
• Εξωστρέφεια και καινοτομία: Η προώθηση της καινοτομίας και η τόνωση της εξωστρέφειας αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τον κλάδο.
• Μετάβαση από την ποσοτική στην ποιοτική αξιολόγηση: Υπάρχει ανάγκη να υπάρξει μετάβαση από την ποσοτική αξιολόγηση των έργων στην ποιοτική αξιολόγηση, ώστε να φανεί ο αντίκτυπος των έργων στην καθημερινότητα των πολιτών.
• Ανάγκη για συνεργασίες: Είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν συμμαχίες και συνεργασίες, ώστε η χώρα να προχωρήσει στην επόμενη μέρα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Επίσης, απαιτείται συνεργασία με άλλες χώρες για διεθνή έργα.
• Διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης: Υπάρχει αγωνία για τη διατήρηση των ρυθμών ανάπτυξης του κλάδου μετά την ολοκλήρωση των έργων του ΤΑΑ.
• Επέκταση τεχνογνωσίας: Υπάρχει ανάγκη να επεκταθεί η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε στον δημόσιο τομέα και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και στο εξωτερικό.
• Ασφάλεια στον κυβερνοχώρο (Cybersecurity): Είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στην ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια.
• Εκσυγχρονισμός και ενσωμάτωση νέων λύσεων: Μεγάλη πρόκληση είναι ο εκσυγχρονισμός και η ενσωμάτωση νέων λύσεων και εφαρμογών στην καθημερινότητα.
• Αλλαγή στο μοντέλο παροχής υπηρεσιών στην τεχνολογία: Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο παροχής υπηρεσιών στην τεχνολογία και ο ιδιωτικός τομέας να βοηθήσει τον δημόσιο.
• Δημιουργία και επέκταση custom λύσεων: Υπάρχει πρόκληση να επεκταθούν οι custom λύσεις που δημιουργήθηκαν σε άλλους τομείς, εκτός από τον δημόσιο.

 
Πώς διασφαλίζεται η βιωσιμότητα μετά το Ταμείο Ανάκαμψης;

Η διασφάλιση της βιωσιμότητας μετά το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί σημαντική πρόκληση, καθώς τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο έχουν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Για να εξασφαλιστεί η συνέχεια του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας και η βιωσιμότητα των έργων, απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες σε διάφορους τομείς:

• Συντήρηση των ψηφιακών έργων: Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η συντήρηση των ψηφιακών έργων που χρηματοδοτήθηκαν από το ΤΑΑ, ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν αποτελεσματικά μετά το τέλος του.
• Αναζήτηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων: Πρέπει να βρεθούν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για την υλοποίηση και επέκταση των έργων, καθώς και για τη συντήρησή τους, μετά τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης.
• Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας: Η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε κατά την υλοποίηση των έργων του ΤΑΑ πρέπει να αξιοποιηθεί και να εφαρμοστεί τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στο εξωτερικό.
• Εξωστρέφεια και εξαγωγή τεχνογνωσίας: Οι ελληνικές εταιρείες πληροφορικής θα πρέπει να επικεντρωθούν στην εξωστρέφεια και στην εξαγωγή τεχνογνωσίας, δημιουργώντας ιδιοπαραγόμενα προϊόντα.
• Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό: Είναι σημαντικό να επενδυθεί στην εκπαίδευση και την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες τεχνολογίες και τις προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού. Αυτό περιλαμβάνει και την εκπαίδευση του ήδη υπάρχοντος προσωπικού σε νέες τεχνολογίες όπως το GenAI.
• Ανάπτυξη ψηφιακής κουλτούρας: Υπάρχει ανάγκη για την καλλιέργεια της “digital first” κουλτούρας, αλλά και των απαραίτητων ψηφιακών δεξιοτήτων.
• Δημιουργία οικοσυστήματος: Η δημιουργία ενός ισχυρού οικοσυστήματος και η δημιουργία συμμαχιών είναι σημαντική για την ανάπτυξη του τομέα.
• Εστίαση στην ποιότητα και τον αντίκτυπο: Πρέπει να δοθεί έμφαση στον αντίκτυπο των έργων στην καθημερινότητα των πολιτών και να απαγκιστρωθούμε από την λογική της ποσοτικής αξιολόγησης.
• Ασφάλεια και Κυβερνοασφάλεια: Η ασφάλεια και η κυβερνοασφάλεια είναι κρίσιμες για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των ψηφιακών έργων.
• Συνεργασίες: Οι συνεργασίες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα πρέπει να συνεχιστούν για την περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα.

Επιπλέον, είναι απαραίτητο να υπάρξει μια ξεκάθαρη στρατηγική για την αξιοποίηση των τεχνολογιών αιχμής όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, καθώς και να αξιοποιηθούν τα χιλιάδες ανοιχτά δεδομένα που παράγονται. Στόχος είναι η μετάβαση από την ποσοτική αξιολόγηση των έργων στην ποιοτική, με έμφαση στον αντίκτυπό τους στην καθημερινότητα.