Πώς μετράμε αν η οικονομία της Κίνας είναι «μπροστά» από την αμερικανική;

Ανάλυση στο noahpinion.blog εξετάζει τις δυσκολίες σύγκρισης του μεγέθους των οικονομιών Κίνας και ΗΠΑ, αναλύοντας δύο βασικές μεθόδους: το ΑΕΠ σε ισοτιμίες αγοράς (που δείχνει πλεονέκτημα των ΗΠΑ) και το ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP) (που δείχνει πλεονέκτημα της Κίνας). Η διαφορά οφείλεται σε παράγοντες όπως η υποτίμηση του γιουάν και οι δυσκολίες ακριβούς μέτρησης του PPP. Τέλος, το κείμενο επισημαίνει ότι η βιομηχανική παραγωγή αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη στρατηγική ισχύ, ανεξάρτητα από τις μετρήσεις του ΑΕΠ.

 
Ποιες είναι οι δύο βασικές μέθοδοι σύγκρισης του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) μεταξύ χωρών; Υπάρχουν δύο κύριες μέθοδοι: το ΑΕΠ σε τιμές αγοράς (nominal GDP) και το ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (Purchasing Power Parity – PPP). Το ΑΕΠ σε τιμές αγοράς υπολογίζεται μετατρέποντας το ΑΕΠ μιας χώρας σε δολάρια ΗΠΑ χρησιμοποιώντας την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία. Το ΑΕΠ σε PPP προσαρμόζει τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών μεταξύ χωρών για να λάβει υπόψη τις διαφορές στο κόστος ζωής.

 
Γιατί υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ των αναφερόμενων ρυθμών ανάπτυξης της Κίνας και της φαινομενικής υστέρησης σε σχέση με τις ΗΠΑ; Η ασυμφωνία προκύπτει κυρίως από το ποια μέθοδο σύγκρισης ΑΕΠ χρησιμοποιείται. Ενώ η Κίνα έχει υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης (π.χ., 5% το 2024) σε σχέση με τις ΗΠΑ (3,1% το 2024), το ΑΕΠ της σε τιμές αγοράς φαίνεται να υστερεί λόγω της υποτίμησης του γουάν έναντι του δολαρίου. Δηλαδή, ακόμα και αν η οικονομία της Κίνας παράγει περισσότερα αγαθά, όταν υπολογίζεται σε δολάρια με τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες, φαίνεται να είναι μικρότερη.

 
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης του ΑΕΠ σε τιμές αγοράς για τη σύγκριση οικονομιών; Το ΑΕΠ σε τιμές αγοράς είναι εύκολο να υπολογιστεί, καθώς βασίζεται σε σαφείς και αδιαμφισβήτητες συναλλαγματικές ισοτιμίες. Είναι επίσης χρήσιμο όταν συγκρίνουμε την ικανότητα των χωρών να εισάγουν αγαθά. Ωστόσο, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες μπορούν να επηρεαστούν από την κυβερνητική πολιτική, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε στρεβλώσεις της πραγματικής οικονομικής παραγωγής. Επίσης, δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.

 
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης του ΑΕΠ σε PPP για τη σύγκριση οικονομιών; Το ΑΕΠ σε PPP θεωρητικά παρέχει μια καλύτερη σύγκριση της πραγματικής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, καθώς προσαρμόζει τις διαφορές στις τοπικές τιμές. Είναι πιο κατάλληλο για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου. Όμως, η μέτρηση του PPP είναι δύσκολη και υπόκειται σε αβεβαιότητες. Τα δεδομένα μπορεί να είναι παλιά, οι μετρήσεις μπορεί να μην είναι αντιπροσωπευτικές των πραγματικών τιμών και μπορεί να μην λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές ποιότητας μεταξύ των προϊόντων.

 
Γιατί οι συγκρίσεις του ΑΕΠ σε PPP δείχνουν την Κίνα να ξεπερνά τις ΗΠΑ, ενώ οι συγκρίσεις σε τιμές αγοράς δείχνουν το αντίθετο; Το ΑΕΠ σε PPP λαμβάνει υπόψη τις χαμηλότερες τοπικές τιμές στην Κίνα για αγαθά και υπηρεσίες, όπως οι παροχές υγείας και η στέγαση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα μεγαλύτερο προσαρμοσμένο ΑΕΠ για την Κίνα. Από την άλλη, η υποτίμηση του γουάν μειώνει το ΑΕΠ της Κίνας όταν μετατρέπεται σε δολάρια, με αποτέλεσμα να φαίνεται μικρότερο σε σύγκριση με τις ΗΠΑ με τη χρήση τιμών αγοράς.

 
Πώς μπορεί η πολιτική συναλλαγματικής ισοτιμίας να επηρεάσει τις συγκρίσεις του ΑΕΠ; Οι πολιτικές συναλλαγματικών ισοτιμιών μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά το φαινόμενο μέγεθος μιας οικονομίας. Εάν η Κίνα επιλέξει να αφήσει το γουάν να ενισχυθεί, το ονομαστικό ΑΕΠ της θα μπορούσε να αυξηθεί, οδηγώντας σε αλλαγή της σχετικής κατάταξής της. Αντίστροφα, αν υποτιμήσει το νόμισμά της για να αυξήσει τις εξαγωγές, το ΑΕΠ της θα φαίνεται μικρότερο, αν και η οικονομία της μπορεί να είναι πιο ισχυρή όσον αφορά τις εξαγωγικές δυνατότητες.

 
Ποια μέθοδος σύγκρισης ΑΕΠ είναι πιο κατάλληλη για την αξιολόγηση της εθνικής ισχύος; Δεν υπάρχει μία μόνο μέθοδος. Ενώ το ΑΕΠ σε PPP είναι καλύτερο για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου, δεν είναι απαραίτητα κατάλληλο για την αξιολόγηση της εθνικής ισχύος. Η παραγωγή φυσικών αγαθών, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, ο χάλυβας και τα πλοία, που είναι κυρίως εγχώριας κατανάλωσης, μπορεί να είναι πιο σημαντική για την εθνική ισχύ, ειδικά σε περιόδους σύγκρουσης. Για να γίνει μια ολοκληρωμένη σύγκριση, πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών δαπανών, της βιομηχανικής παραγωγής, και της τεχνολογικής ικανότητας.

 
Γιατί πρέπει οι ΗΠΑ να ανησυχούν για την παραγωγική ικανότητα της Κίνας παρά το γεγονός ότι το ονομαστικό ΑΕΠ της είναι χαμηλότερο; Με τον κόσμο να γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνος, η παραγωγική ικανότητα είναι σημαντική για την εθνική ασφάλεια και στρατιωτική ισχύ. Η Κίνα είναι ένας μεγάλος παραγωγός αγαθών, και αυτή η ικανότητα θα μπορούσε να μεταφραστεί σε στρατιωτική ισχύ σε περίπτωση σύγκρουσης. Επομένως, το να βασίζεται κανείς μόνο στις συγκρίσεις του ΑΕΠ σε τιμές αγοράς θα ήταν επικίνδυνα εφησυχαστικό για τις ΗΠΑ, και η χώρα πρέπει να εστιάσει στην ενίσχυση της δικής της παραγωγικής ικανότητας.

 
Πώς επηρεάζουν οι μέθοδοι μέτρησης του ΑΕΠ την αντίληψη για την οικονομική υπεροχή

Οι μέθοδοι μέτρησης του ΑΕΠ επηρεάζουν σημαντικά την αντίληψη για την οικονομική υπεροχή μεταξύ των χωρών, ειδικά μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι σύγκρισης του ΑΕΠ:

• ΑΕΠ σε τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες (ονομαστικό ΑΕΠ): Αυτή η μέθοδος μετατρέπει το ΑΕΠ μιας χώρας σε δολάρια ΗΠΑ χρησιμοποιώντας τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες. Είναι εύκολο να υπολογιστεί, αλλά οι διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες μπορούν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι αλλάζει το σχετικό μέγεθος των οικονομιών, ακόμα κι αν η παραγωγή παραμένει σταθερή. Για παράδειγμα, η υποτίμηση του γουάν έναντι του δολαρίου έχει οδηγήσει στο να φαίνεται ότι το ονομαστικό ΑΕΠ της Κίνας έχει μειωθεί σε σχέση με των ΗΠΑ. Εάν το γουάν ανατιμηθεί, το ονομαστικό ΑΕΠ της Κίνας θα μπορούσε να φανεί ότι αυξάνεται. Αυτή η μέθοδος είναι χρήσιμη για να καταλάβουμε πόσα εισαγόμενα μπορεί να αγοράσει μια χώρα.
• ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (ΙΑΔ): Αυτή η μέθοδος προσαρμόζει το ΑΕΠ για τις διαφορές στο κόστος ζωής μεταξύ των χωρών. Διεθνείς οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, συλλέγουν στοιχεία για τις τοπικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών, δημιουργώντας έναν δείκτη τιμών και έναν συντελεστή μετατροπής ΙΑΔ για τη σύγκριση των οικονομιών. Η μέθοδος αυτή θεωρητικά παρέχει μια καλύτερη εικόνα για το πόσα “πραγματικά πράγματα” παράγουν οι χώρες. Ωστόσο, υπάρχουν πρακτικά προβλήματα με αυτήν τη μέθοδο, όπως η δυσκολία στη λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος τιμών και η καθυστέρηση στην ενημέρωση των δεδομένων. Επιπλέον, η ΙΑΔ δυσκολεύεται να συγκρίνει την ποιότητα των αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των χωρών και τις διαφορετικές καταναλωτικές προτιμήσεις.

Η επιλογή μεταξύ των δύο μεθόδων επηρεάζει την αντίληψη για την οικονομική υπεροχή. Όταν χρησιμοποιείται το ονομαστικό ΑΕΠ, φαίνεται ότι η Κίνα υστερεί έναντι των ΗΠΑ, ενώ με την ΙΑΔ, φαίνεται ότι η Κίνα έχει ήδη ξεπεράσει τις ΗΠΑ. Η ΙΑΔ θεωρείται πιο κατάλληλη για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου, καθώς λαμβάνει υπόψη τις τοπικές τιμές. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν η ΙΑΔ είναι η σωστή μέθοδος για τη σύγκριση της εθνικής ισχύος, δεδομένου ότι η στρατιωτική δύναμη και η παραγωγή αγαθών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς μπορεί να είναι πιο σημαντικά. Κάποιοι προτείνουν τη δημιουργία ενός “στρατιωτικού ΙΑΔ”.

Επιπλέον, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι συγκρίσεις θα πρέπει να επικεντρώνονται κυρίως στα φυσικά αγαθά και όχι στις ακριβές υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η στέγαση, όταν πρόκειται για την εθνική ισχύ. Για παράδειγμα, η Κίνα παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια, χάλυβα, τσιμέντο, οχήματα και πλοία από τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η εστίαση μόνο σε φυσικά αγαθά παραβλέπει σημαντικούς παράγοντες για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, όπως η στέγαση και η υγειονομική περίθαλψη.

 
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μέτρησης του ΑΕΠ με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης;

Η μέτρηση του ΑΕΠ με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (ΙΑΔ) έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, τα οποία είναι σημαντικά για την κατανόηση της οικονομικής ισχύος και του βιοτικού επιπέδου μιας χώρας.

Πλεονεκτήματα της μέτρησης του ΑΕΠ με βάση την ΙΑΔ:

• Καλύτερη σύγκριση του πραγματικού επιπέδου παραγωγής: Η ΙΑΔ προσπαθεί να προσαρμόσει τις διαφορές στις τοπικές τιμές, παρέχοντας μια πιο ακριβή σύγκριση του πόσα “πραγματικά πράγματα” παράγουν οι διάφορες χώρες. Αυτό είναι σημαντικό επειδή οι συναλλαγματικές ισοτιμίες μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος των αγαθών και υπηρεσιών σε κάθε χώρα.
• Πιο κατάλληλη για σύγκριση του βιοτικού επιπέδου: Επειδή οι περισσότερες αγορές των πολιτών γίνονται σε τοπικό επίπεδο (όπως ενοίκιο, ιατρική περίθαλψη, μεταφορές), η ΙΑΔ προσφέρει μια καλύτερη βάση για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου, καθώς λαμβάνει υπόψη τις τοπικές τιμές και όχι τις διεθνείς συναλλαγματικές ισοτιμίες. Το πόσο “πραγματικά πράγματα” μπορεί να αγοράσει κάποιος σε μια χώρα εξαρτάται περισσότερο από τις τοπικές τιμές παρά από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Μειονεκτήματα της μέτρησης του ΑΕΠ με βάση την ΙΑΔ:

• Δυσκολία στη συλλογή αντιπροσωπευτικών δεδομένων: Οι ομάδες ερευνητών που συλλέγουν τα δεδομένα για τις τοπικές τιμές δεν είναι πάντα σε θέση να λάβουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα. Για παράδειγμα, ενδέχεται να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση σε ακριβές περιοχές, όπως μεγάλες πόλεις, και λιγότερη σε μικρότερες πόλεις ή αγροτικές περιοχές, ή να εστιάσουν σε προϊόντα υψηλής ποιότητας και όχι σε πιο οικονομικές εναλλακτικές.
• Καθυστέρηση στην ενημέρωση των δεδομένων: Οι τιμές αλλάζουν γρήγορα, ενώ οι ομάδες έρευνας δεν μπορούν να διεξάγουν πλήρεις έρευνες σε ετήσια βάση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναθεωρήσεις που αλλάζουν την κατανόησή μας για το παρελθόν και το παρόν.
• Δυσκολία σύγκρισης της ποιότητας των αγαθών και υπηρεσιών: Η ΙΑΔ δυσκολεύεται να λάβει υπόψη τις διαφορές στην ποιότητα των αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των χωρών. Για παράδειγμα, μια υπηρεσία όπως το κούρεμα μπορεί να είναι καλύτερης ποιότητας σε μια χώρα από ό,τι σε μια άλλη, αλλά οι στατιστικές συχνά δεν το καταγράφουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε τομείς όπως η ιατρική περίθαλψη και η στέγαση, όπου η ποιότητα μπορεί να διαφέρει σημαντικά.
• Δυσκολία σύγκρισης διαφορετικών καταναλωτικών προτύπων: Οι καταναλωτικές προτιμήσεις διαφέρουν μεταξύ των χωρών. Για παράδειγμα, κάποια χώρα μπορεί να δαπανά περισσότερα χρήματα στην υγειονομική περίθαλψη και λιγότερα στη στέγαση, και αυτό μπορεί να οφείλεται στις διαφορετικές ανάγκες και όχι στις τιμές.
• Αμφισβήτηση της αξιοπιστίας της ΙΑΔ: Λόγω των προβλημάτων μέτρησης, υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με την αξιοπιστία των αριθμών ΙΑΔ. Κάποιοι μπορεί να θεωρούν την ΙΑΔ ως “άχρηστη”, αν και αυτό δεν ισχύει, καθώς είναι μια πολύτιμη, αν και δύσκολη, μέθοδος.
• Αμφισβήτηση της καταλληλότητας της ΙΑΔ για σύγκριση της εθνικής ισχύος: Η ΙΑΔ μπορεί να μην είναι ο καταλληλότερος δείκτης για τη σύγκριση της εθνικής ισχύος, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη σημαντικούς παράγοντες όπως η στρατιωτική δύναμη και η ικανότητα παραγωγής αγαθών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς. Για τη μέτρηση της εθνικής ισχύος, η παραγωγή φυσικών αγαθών, όπως χάλυβας, τσιμέντο και ηλεκτρική ενέργεια, μπορεί να είναι πιο σημαντική.

Συνολικά, η ΙΑΔ είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου και της πραγματικής παραγωγής μεταξύ των χωρών, αλλά έχει σημαντικά μειονεκτήματα και δεν είναι απαραίτητα ο καταλληλότερος δείκτης για τη σύγκριση της εθνικής ισχύος.

 
Πώς χρησιμοποιούνται οι μετρήσεις του ΑΕΠ για τη σύγκριση της εθνικής ισχύος;

Οι μετρήσεις του ΑΕΠ χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση της εθνικής ισχύος, αν και υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με το ποια μέθοδος μέτρησης είναι η πιο κατάλληλη. Το ΑΕΠ μπορεί να μετρηθεί με δύο βασικούς τρόπους:

• ΑΕΠ σε τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες (ονομαστικό ΑΕΠ): Αυτή η μέθοδος είναι απλή και εύκολη, καθώς χρησιμοποιεί τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες για τη μετατροπή του ΑΕΠ κάθε χώρας σε δολάρια ΗΠΑ.
  • Πλεονεκτήματα: Είναι εύκολο να υπολογιστεί και είναι χρήσιμο για να καταλάβουμε πόσα εισαγόμενα προϊόντα μπορεί να αγοράσει μια χώρα. Επίσης, μπορεί να αντικατοπτρίζει την επιρροή μιας χώρας σε διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς.
  • Μειονεκτήματα: Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες μπορεί να επηρεαστούν από τις κυβερνητικές πολιτικές και όχι από τις πραγματικές οικονομικές συνθήκες. Επίσης, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες δεν επηρεάζουν άμεσα το βιοτικό επίπεδο, καθώς οι περισσότερες αγορές των πολιτών γίνονται σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, όταν η συναλλαγματική ισοτιμία ενός νομίσματος υποτιμάται, μπορεί να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η οικονομία της χώρας μειώνεται, ενώ στην πραγματικότητα η ανταγωνιστικότητά της στις εξαγωγές αυξάνεται.
• ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (ΙΑΔ): Αυτή η μέθοδος προσπαθεί να προσαρμόσει τις διαφορές στις τοπικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών, παρέχοντας μια πιο ακριβή εικόνα του πραγματικού όγκου παραγωγής κάθε χώρας.
  • Πλεονεκτήματα: Θεωρείται καλύτερος δείκτης για τη σύγκριση του βιοτικού επιπέδου, καθώς λαμβάνει υπόψη τις τοπικές τιμές και όχι τις διεθνείς συναλλαγματικές ισοτιμίες.
  • Μειονεκτήματα: Είναι δύσκολο να μετρηθεί με ακρίβεια, καθώς οι ομάδες που συλλέγουν τα δεδομένα ενδέχεται να μην έχουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των τοπικών τιμών και η συλλογή δεδομένων γίνεται σε περιοδική βάση, οπότε τα δεδομένα μπορεί να είναι παρωχημένα. Επίσης, η ΙΑΔ δυσκολεύεται να συγκρίνει την ποιότητα των αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των χωρών.

Ωστόσο, για τη σύγκριση της εθνικής ισχύος, η ΙΑΔ μπορεί να μην είναι ο καταλληλότερος δείκτης. Για παράδειγμα, η τιμή ενός κουρέματος δεν είναι σημαντικός παράγοντας για την εθνική ισχύ. Αντίθετα, παράγοντες όπως οι στρατιωτικές δαπάνες, η παραγωγή φυσικών αγαθών (π.χ. χάλυβας, τσιμέντο, ηλεκτρική ενέργεια) και η δυνατότητα μετατροπής της πολιτικής παραγωγής σε στρατιωτική παραγωγή μπορεί να είναι πιο σημαντικοί.

Ορισμένοι ερευνητές προσπαθούν να δημιουργήσουν μια «στρατιωτική ΙΑΔ» που να λαμβάνει υπόψη τις στρατιωτικές δαπάνες, δείχνοντας ότι οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας είναι πιο κοντά σε αυτές των ΗΠΑ από ό,τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία. Επιπλέον, η παραγωγή φυσικών αγαθών και η μετατροπή της πολιτικής παραγωγής σε στρατιωτική παραγωγή θεωρείται από κάποιους σημαντική για την εθνική ισχύ. Για παράδειγμα, το 2023, η Κίνα παρήγαγε πολύ περισσότερα αυτοκίνητα, χάλυβα, τσιμέντο, ηλεκτρική ενέργεια από τις ΗΠΑ, ενώ η παραγωγή των ναυπηγείων της Κίνας ξεπέρασε το 50% της παγκόσμιας παραγωγής.

Συνοψίζοντας, ενώ το ΑΕΠ, μετρούμενο είτε με τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες είτε με ΙΑΔ, παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για το μέγεθος μιας οικονομίας, η σύγκριση της εθνικής ισχύος απαιτεί μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη και άλλους παράγοντες, όπως η στρατιωτική ικανότητα και η βιομηχανική παραγωγή.