ΣΕΣΜΑ: Προβληματίζει η οικονομία σε βάθος 12μηνου
Η 3η τριμηνιαία έρευνα στις επιχειρήσεις-μέλη του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ)
Η βελτίωση των προσδοκιών για τα βασικά οικονομικά μεγέθη, η οποία είχε καταγραφεί από την προηγούμενη έρευνα για το διάστημα Απριλίου – Ιουνίου 2014, αναστράφηκε κατά το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2014. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι ο μέσος όρος των διαφορών «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων για τα πέντε μεγέθη του GMCCI – Οικονομική Συγκυρία (βλέπε INFO) μειώθηκε από 48,7 σε 36,9. Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των συνιστωσών του δείκτη για την οικονομική μεγέθυνση, την ανεργία και τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου. Αντίθετα, οι προσδοκίες για τις εξαγωγές βελτιώθηκαν και αυτές για τον πληθωρισμό έμειναν σχεδόν αμετάβλητες. Πρέπει να υπογραμμισθεί ότι ο χρονικός ορίζοντας των προσδοκιών που καταγράφονται από τον GMCCI – Οικονομική Συγκυρία είναι το το επόμενο δωδεκάμηνο.
Οι προβλέψεις αυτές επιμερίζονται στις μεταβολές των εξής κρίσιμων μεγεθών: ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ποσοστό ανεργίας, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και πληθωρισμός.
Οι προβλέψεις για το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης
Παρά τις επίσημες προβλέψεις, κατά το τελευταίο τρίμηνο μόνο οι μισές επιχειρήσεις προβλέπουν επιτάχυνση της μεγέθυνσης της οικονομίας το επόμενο δωδεκάμηνο, ενώ κατά το διάστημα Απριλίου-Ιουνίου το αντίστοιχο ποσοστό προσέγγιζε το 80%. Η μείωση αυτή του ποσοστού των «θετικών» απαντήσεων οδήγησε σε μεγάλη μείωση της διαφοράς τους με τις «αρνητικές», από 77,1 σε 48,0.
Οι προβλέψεις για την ανεργία
Δυσμενέστερες είναι και οι προσδοκίες για την ανεργία. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων, 57,1%, θεωρεί ότι θα παραμείνει στάσιμη το επόμενο έτος. Το ποσοστό αυτών που θεωρούν ότι θα υπάρξει μείωση περιορίστηκε στο 34,7%. Αντίθετα, από την προηγούμενη έρευνα είχε η αντίθετη εικόνα. Έτσι η διαφορά μεταξύ των ποσοστών που προβλέπουν μείωση ανεργίας και αυτών που προβλέπουν αύξηση μειώθηκε απότομα 54,2 το προηγούμενο τρίμηνο σε 26,5 τώρα.
Οι προβλέψεις για τις ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου
Αντίστοιχη είναι και η εικόνα γα τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, που είναι εξαιρετικά σημαντικές για την μεγέθυνση και την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Η αισιοδοξία που είχε καταγραφεί από την προηγούμενη έρευνα μετριάστηκε απότομα. Συγκεκριμένα, παρά το γεγονός ότι περισσότεροι από τους μισούς σύμβουλοι προσδοκούν αύξηση επενδύσεων το επόμενο έτος, το ποσοστό τους έχει μειωθεί από 75,5% το προηγούμενο τρίμηνο σε 54,0%. Από την άλλη πλευρά, το μερίδιο αυτών που προβλέπουν επενδυτική στασιμότητα αυξήθηκε από 16,3% σε 44,0%. Με τον τρόπο αυτό, το ισοζύγιο απαντήσεων χειροτέρευσε από 67,3 σε 52,0.
Οι προβλέψεις για τις εξαγωγές
Αντίθετα με τα υπόλοιπα μεγέθη, βελτίωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο σημειώθηκε στις προσδοκίες για τις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Η σχετική πλειονότητα των συμβούλων εξακολουθεί μεν να προβλέπει στασιμότητα εξαγωγών, αλλά το σχετικό ποσοστό μειώθηκε σημαντικά, από 61,2% σε 54,0%. Από την άλλη πλευρά, αυξήθηκε το ποσοστό εκείνων που προβλέπουν υψηλότερες εξαγωγές το επόμενο δωδεκάμηνο. Συνεπώς, το ισοζύγιο «θετικών» – «αρνητικών» βελτιώθηκε από 30,6 σε 46,0. Οι αλλαγές των προσδοκιών αυτών πρέπει να σχετίζονται με τις ευνοϊκές εξελίξεις στον τουρισμό.
Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό
Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό κατέγραψαν μικρή μόνο μεταβολή. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων εκτιμούν ότι κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες ο ελαφρύς αποπληθωρισμός θα συνεχιστεί. Ωστόσο, το σχετικό ποσοστό μειώθηκε από 65,3% το προηγούμενο τρίμηνο σε 60,0% τώρα. Από την άλλη αυξήθηκε ελαφρά το μερίδιο όσων προβλέπουν θετική μεταβολή των τιμών και το ισοζύγιο «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων μειώθηκε ελαφρά από 14,3 σε 12,0.
Οι προβλέψεις για τους παραγωγικούς συντελεστές το επόμενο δωδεκάμηνο.
(GMCCI – Παραγωγικοί Συντελεστές)
Στο δεύτερο τμήμα της έκθεσης αναλύονται οι προβλέψεις για τις εξελίξεις που αφορούν τους παραγωγικούς συντελεστές (βλέπε INFO). Και στον τομέα αυτό υπήρξε επιδείνωση των προσδοκιών. Ωστόσο, αυτή ήταν μικρότερη από ό,τι η αντίστοιχη που καταγράφηκε στην οικονομική συγκυρία. Ο μέσος όρος του ισοζυγίου «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων μειώθηκε από 33,1 σε 29,7. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν η χειροτέρευση των προσδοκιών που αφορούν την επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο. Οι εκτιμήσεις για τις υπόλοιπες συνιστώσες του δείκτη βελτιώθηκαν ή παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες.
Οι προβλέψεις για την αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου δυναμικού
Ειδικότερα, η πλειονότητα των συμβούλων προβλέπει ότι η αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου δυναμικού θα παραμείνει στάσιμη. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό μειώθηκε από 69,4% το προηγούμενο τρίμηνο σε 60,0% τώρα. Από την άλλη πλευρά, καταγράφηκε και ένα πολύ αυξημένο μερίδιο όσων προβλέπουν βελτίωση. Έτσι, το ισοζύγιο «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων διευρύνθηκε σημαντικά από 30,6 σε 40,0 μονάδες.
Οι προβλέψεις για τις δημόσιες υποδομές
Οι προβλέψεις την κατάσταση των δημόσιων υποδομών βελτιώθηκαν. Το ποσοστό «αισιοδοξίας» αυξήθηκε ενώ σταθερό παρέμεινε αυτό της «απαισιοδοξίας». Έτσι, η διαφορά «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων από αρνητική, -2, έγινε θετική 8,0. Οι εξελίξεις αυτές πιθανώς σχετίζονται και με την επανεκκίνηση διαφόρων δημοσίων έργων.
Οι προβλέψεις για τις συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων
Από την άλλη πλευρά, οι συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων δεν προβλέπεται να μεταβληθούν ουσιαστικά. Ευχερέστερη χρηματοδότηση προβλέπει το 44,0% των συμβούλων έναντι ποσοστού 49,0% της προηγούμενης έρευνας. Ωστόσο, το ποσοστό αυτών που προβλέπουν δυσχερέστερη χρηματοδότηση μειώθηκε από 8,2% σε 4,0%. Συνεπώς, η διαφορά αισιοδοξίας – απαισιοδοξίας παρέμεινε στο 40,0.
Οι προβλέψεις για την επιχειρηματικότητα
Αντίθετα με τις μεταβολές στις προηγούμενες συνιστώσες του GMCCI – Παραγωγικοί Συντελεστές, οι προβλέψεις των συμβούλων για την επιχειρηματικότητα επιδεινώθηκαν απότομα. Συγκεκριμένα, το τμήμα που προβλέπει βελτίωση το επόμενο έτος μειώθηκε από 61,2% που είχε καταγράψει η προηγούμενη έρευνα σε 36,7%. Σχεδόν αντίστοιχα αυξήθηκε το μερίδιο αυτών που δεν προβλέπουν μεταβολές. Όμως, το ισοζύγιο χειροτέρευσε από 57,1 σε 30,6.
Οι προβλέψεις για το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο
Επιδείνωση υπήρξε τέλος και όσον αφορά το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο εντός του οποίου δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις. Η πλειονότητα των διευθυντικών στελεχών εκτιμά ότι δεν θα υπάρξουν ουσιαστικές μεταβολές το επόμενο δωδεκάμηνο. Ωστόσο, μειώθηκε αρκετά το ποσοστό εκείνων που προβλέπουν βελτίωση και έτσι το «θετικό» – «αρνητικό» ισοζύγιο επιδεινώθηκε ελαφρά, από 38,8 σε 30,0.
Οι ανασχετικοί παράγοντες στην επιχειρηματική δράση
Δεν υπήρξαν πολλές σημαντικές αλλαγές στις απόψεις των επιχειρήσεων για τα προσκόμματα στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Όπως σημείωνε και η προηγούμενη έκθεση: «… είναι κυρίως οι ανεπάρκειες του κρατικού μηχανισμού που δρουν ανασχετικά στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων.» Επίσης, δε μεταβλήθηκε σημαντικά η σειρά κατάταξης των ανασχετικών παραγόντων μεταξύ του δευτέρου και του τρίτου τριμήνου του 2014.
Το σημαντικότερο πρόσκομμα εξακολουθούν να είναι οι συχνές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα. Το σκορ τους ήταν 4,50 με μέγιστο το 5,00. Ακολούθησε, όπως και στις δύο προηγούμενες έρευνες, η αναποτελεσματική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Στην τρίτη θέση, ωστόσο, πέρασαν οι δυσχέρειες χρηματοδότησης. Την πεντάδα των παραγόντων με σκορ υψηλότερο του 4,00, κλείνουν η έλλειψη συνέχειας στη λειτουργία της κρατικής μηχανής και η υψηλή φορολογία.
INFO: Ο ΣΕΣΜΑ δημιούργησε το νέο δείκτη, το Δείκτη Εμπιστοσύνης Συμβούλων Μάνατζμεντ (Greek Management Consultants Confidence Index – GMCCI), ο οποίος έχει δύο συνιστώσες.
Η πρώτη, GMCCI – Οικονομική Συγκυρία, αποτυπώνει τις προσδοκίες των διευθυνόντων και στελεχών των επιχειρήσεων Συμβούλων Μάνατζμεντ για την πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών κατά το επόμενο δωδεκάμηνο.
Η δεύτερη, GMCCI – Παραγωγικοί Συντελεστές, καταγράφει τις εκτιμήσεις τους για τις μεταβολές στη διαθεσιμότητα και στην ποιότητα των βασικών παραγωγικών συντελεστών, ήτοι το ανθρώπινο δυναμικό, τις συνθήκες χρηματοδότησης, τις δημόσιες υποδομές, την επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο. Η βελτίωση της παραγωγικότητας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην έξοδο από την ύφεση, στην επιχειρούμενη αλλαγή του προσανατολισμού και στην μακρόπνοο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Έτσι η συνιστώσα αυτή του GMCII έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Και οι δύο υποδείκτες καταρτίζονται από δεδομένα που προέρχονται από τριμηνιαίες έρευνες στα μέλη και στελέχη των επιχειρήσεων–μελών του ΣΕΣΜΑ και προκύπτουν από τη διαφορά μεταξύ «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων.
Επιπλέον, οι έρευνες καταγράφουν τα κυριότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση. Το τμήμα αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο γιατί απηχεί την εμπειρία συμβούλων που παρέχουν υποστήριξη σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων και συνεπώς είναι σε θέση να γνωρίζουν τους όποιους ανασταλτικούς παράγοντες.
Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Βασίλειος Ρεγκούζας, γενικός γραμματέας του ΔΣ του ΣΕΣΜΑ.
