Σημαντική επιτυχία ερευνητών του Κέντρου Ερευνών Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κύπρου
• Βαθύτερη κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν στον καρκίνο του νεφρού
Το διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα του νεφρού είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του νεφρού. Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του καρκίνου αυτού είναι η μεγάλη ανθεκτικότητα που παρουσιάζει στη θεραπεία, με περιορισμένη ή μηδενική ανταπόκριση στην ακτινοθεραπεία, την ορμονική θεραπεία και τη χημειοθεραπεία. Μια πιο συνολική και εμπεριστατωμένη κατανόηση των μοριακών σηματοδοτικών οδών που απορρυθμίζονται στο καρκινικό νεφρικό κύτταρο θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναγνώριση νέων προγνωστικών δεικτών και ενδεχομένως στην ανακάλυψη νέων τρόπων θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Σε πρόσφατη έρευνα που έγινε στο Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, του οποίου προΐσταται ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Δέλτας, έγινε μετα-ανάλυση δεδομένων γονιδιακής έκφρασης από πέντε μεγάλες ανεξάρτητες μελέτες στο διαυγοκυτταρικό νεφροκυτταρικό καρκίνωμα.
Η επιστημονική υπόθεση την οποία διερεύνησε ο μετα-διδακτορικός συνεργάτης Δρ Απόστολος Ζαραβίνος, ήταν ότι σε διαφορετικούς ασθενείς από διαφορετικές μελέτες ίσως υπάρχουν κοινά γονίδια που απορρυθμίζονται σε κοινά μεταβολικά μονοπάτια. Η αξιολόγηση δεδομένων από πέντε διαφορετικές μελέτες προερχόμενες από διαφορετικές ερευνητικές ομάδες, θα εξασφάλιζε την υψηλή πιθανότητα ότι τα γονίδια που θα εντόπιζαν οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, θα είχαν πραγματική σημασία και αληθινό ρόλο στην απορρύθμιση που οδηγεί στην καρκινογένεση, επομένως θα είχαν και υψηλότερη πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν ως νέοι βιοδείκτες για το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι τα καρκινικά κύτταρα του νεφρού χρησιμοποιούν περισσότερους από ένα μηχανισμούς, καθώς επίσης και μια σειρά διαφορετικών βιολογικών οδών, για την επίτευξη του κακοήθους μετασχηματισμού τους. Το νεφρικό καρκίνωμα αποτελείται από διαφορετικούς καρκίνους οι οποίοι ευρίσκονται εντός του νεφρού, όπου ο κάθε ένας χαρακτηρίζεται από διαφορετικό ιστολογικό προφίλ, ακολουθεί διαφορετική κλινική πορεία και αποκρίνεται διαφορετικά απέναντι στις θεραπείες διότι ακριβώς είναι αποτέλεσμα της απορρύθμισης διαφορετικών γονιδίων.
Στην παρούσα μελέτη δόθηκε έμφαση στο γεγονός ότι το διαυγές νεφροκυτταρικό καρκίνωμα είναι κυρίως μια μεταβολική ασθένεια.
Η κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν σε απορρυθμισμένα μεταβολικά μονοπάτια αυτής της ασθένειας, θέτει τη βάση για την ανάπτυξη καινούριων στοχευόμενων θεραπευτικών προσεγγίσεων καθώς επίσης και για την ανάπτυξη νέων βιολογικών δεικτών.
Για την επιβεβαίωση μερικών εκ των αποτελεσμάτων με πειράματα στο Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής, ο Δρ Ζαραβίνος χρησιμοποίησε υλικό από βιοψίες ασθενών που είχαν τύχει περίθαλψης στο Ασκληπιείο Γενικό Νοσοκομείο Βούλας στην Ελλάδα, από την ομάδα του Καθ. Δημήτρη Δελακά. Στην όλη ερευνητική διαδικασία είχε επίσης συνεισφορά το ιστοπαθολογικό τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, του οποίου προΐσταται η Δρ. Ιωάννα Ζουβάνη, το οποίο διατηρεί μακρόχρονη στενή συνεργασία με το Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Η εργασία αυτή είχε επιλεγεί ανάμεσα σε πολλές χιλιάδες για να παρουσιαστεί στο 50ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Νεφρολογίας (ERA-EDTA) τον περασμένο Μάιο στην Κωνσταντινούπολη, ενώ η αναρτημένη ανακοίνωση επέδειξε τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα ανάμεσα στα θέματα «Γενετικών ασθενειών και μοριακής γενετικής».
Η ίδια εργασία δημοσιεύθηκε μόλις πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση (Journal) Oncoscience, ενώ η Eικόνα 2 της εργασίας επελέγη για να κοσμήσει το εξώφυλλο του σχετικού τεύχους, γεγονός που είναι ιδιαίτερα τιμητικό για την ομάδα των Κυπρίων ερευνητών.
Ο Δρ Ζαραβίνος, μετά από εργασία 26 μηνών στο Κέντρο Ερευνών Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, εδράζεται πλέον στη Στοκχόλμη της Σουηδίας όπου συνεχίζει το ερευνητικό του έργο στο περίφημο Ινστιτούτο Καρολίνσκα σε θέματα καρκίνου.
INFO Photo: Τα διαγράμματα Venn απεικονίζουν τα κοινώς υπερ-εκφρασμένα γονίδια στο διαυγές νεφροκυτταρικό καρκίνωμα, έναντι του φυσιολογικού νεφρού, ανάμεσα σε πέντε διαφορετικές μελέτες γονιδιακής έκφρασης, όπως αναδείχθηκαν μέσα από την εργασία αυτή. Η εικόνα αυτή επελέγη για το εξώφυλλο του σχετικού τεύχους του Journal Oncoscience. http://www.impactjournals.com/oncoscience/
