Στην 1η θέση παγκοσμίως η ελληνική ναυτιλία
Σημαντική είναι η άνοδος της μεταφορικής ικανότητας του ελληνόκτητου στόλου που ανήλθε στους 303,6 εκατ. τόνους το 2014, από 281,5 εκατ. το 2013, 263,6 εκατ. το 2012, και μόλις 176,4 εκατ. τόνους το 2005. Σημειώθηκε επομένως σωρευτική αύξηση κατά 127,2 εκατ. τόνους, ή αύξηση κατά 72,1%, τα τελευταία 10 έτη.
Παράλληλα, ο αριθμός των πλοίων αυξήθηκε σημαντικά κατά 134 μονάδες το 2014, με αποτέλεσμα ο ελληνόκτητος στόλος να αριθμεί 4.707 πλοία το 2014 από 4.573 το 2013, έναντι 3.970 σκάφη το 2005. Αυξήθηκε επομένως σημαντικά η μέση χωρητικότητα των πλοίων σε 64.495 τόνους το 2014 από 61.550 το 2013, έναντι 44.436 τόνων το 2005. Ωστόσο, ο υπό ελληνική σημαία στόλος κατέγραψε μικρότερη αύξηση την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα μόνο το 22% του ελληνόκτητου στόλου να βρίσκεται το 2014 υπό ελληνική σημαία, ποσοστό μειωμένο κατά 10 περίπου εκατοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία.
Η αύξηση του αριθμού των πλοίων και της μεταφορικής ικανότητας υποδηλώνει ότι προστίθενται στον ελληνόκτητο στόλο μεγαλύτερα και νεώτερα πλοία και αποσύρονται τα μικρότερα. Επισημαίνεται ότι τόσο η αύξηση του μέσου μεγέθους των ελληνικών πλοίων, όσο και η μεταφορική τους ικανότητα παραμένει αμείωτη από το 2001.
Είναι ενδεικτικό ότι τα μεγαλύτερα πλοία (άνω των 20.000 τόνων) αυξήθηκαν σημαντικά σε 3.307 το 2014 από 3.122 το 2013, έναντι 2.338 το 2005, παρουσιάζοντας μάλιστα διαρκή άνοδο στην ανωτέρω χρονική περίοδο. Σημαντική είναι και η μείωση της μέσης ηλικίας των ελληνικών πλοίων υπό ελληνική και ξένη σημαία (άνω των 20 χιλ. τόνων) στα 9,1 έτη το 2014, από 9,8 έτη το 2013, 10,7 έτη το 2012, έναντι 19,3 έτη το 2003. Η μέση ηλικία των ελληνικών πλοίων, στην κατηγορία αυτή είναι πολύ χαμηλότερη, τόσο της αντίστοιχης του παγκόσμιου στόλου (2014: 15 έτη), όσο και των πλοίων της ΕΕ-28 (2014: 13 έτη).
Ο υπό ελληνική διαχείριση στόλος βρίσκεται συνεχώς στην 1η θέση παγκοσμίως σε μεταφορική ικανότητα και στην 3η θέση της παγκόσμιας κατάταξης από πλευράς αριθμού πλοίων. Σύμφωνα με την Review of Maritime Transport (2014), οι έλληνες εφοπλιστές ήλεγχαν το 2014 το 15,5% της παγκοσμίου μεταφορικής ικανότητας (με πλοία μεγαλύτερα των 1.000 τόνων), με δεύτερη την Ιαπωνία (13,6%) και την Κίνα (11,9%) και διακινούν το 45% των θαλάσσιων μεταφορών της ΕΕ-28. Έχουν επίσης στην ιδιοκτησία τους το 27% περίπου του παγκόσμιου στόλου στα δεξαμενόπλοια και δεν υπολείπονται στα φορτηγά ξηρού φορτίου με ποσοστό 22,0% στη διεθνή κατάταξη, μετά την Ιαπωνία (23,0%). Αντίθετα, υστερεί η συμμετοχή στα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου αερίου (9,0%) και εμπορευματοκιβωτίων (8,0%).
Επιχειρηματικές ευκαιρίες αναμένεται να προκύψουν από την άνοδο του διεθνούς, και κυρίως του δια θαλάσσης, εμπορίου στα προσεχή έτη. Σύμφωνα με το ΔΝΤ το διεθνές εμπόριο αυξήθηκε κατά 3,1% 2014 (θαλάσσιο: +4,2%) και εκτιμάται επιτάχυνσή του κατά 3,8% το 2015.
Σημειώνεται εδώ ότι ο δείκτης εμπιστοσύνης της παγκόσμιας ναυτιλίας, που καταρτίζεται από τον Οίκο Moore Stephens, στις 5,3 μονάδες τον Μάιο 2015 (από 1 το χαμηλό ως 10 το υψηλό), έναντι των 5,5 μονάδων του Φεβρουαρίου 2015.
Πάρα ταύτα, έχουν πλέον διαμορφωθεί προσδοκίες για υψηλότερους ναύλους σε όλους τους κλάδους της εμπορικής ναυτιλίας στο προσεχές χρονικό διάστημα, που προέρχεται από προσδοκία της ανάκαμψης της διεθνούς οικονομίας, και τη συγκράτηση του ανοδικού ρυθμού του παγκόσμιου (πλην Ελληνικού) στόλου.
Οι ναύλοι ξηρού φορτίου, παρουσίασαν το 2014 μεταπτώσεις. Εντούτοις, ήδη από τις αρχές του 2015 ο δείκτης εμφανίζει ανοδική τάση, όπως προκύπτει από την εξέλιξη του δείκτη της ναυλαγοράς ξηρού φορτίου.
Η αύξηση του θαλασσίου εμπορίου επέφερε αύξηση των εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές κατά 7,3% το 2014, (€11,4 δισ. ή 6,4% του ΑΕΠ), έναντι πτώσης κατά 9,3% το 2013 €10,7 δισ. ή 5,8% του ΑΕΠ.
Επισημαίνεται ότι οι εισροές εισοδημάτων από τις ελληνικές θαλάσσιες μεταφορές μειώθηκαν σημαντικά στην πενταετία 2009-2013 στο 5,9% του ΑΕΠ, από 6,9% του ΑΕΠ που ανήρχοντο κατά την προηγούμενη πενταετία.
Από πλευράς προστιθέμενης αξίας, μολονότι ο ελληνόκτητος στόλος αντιστοιχεί στο 45% του ευρωπαϊκού, η Ελλάδα αναλογεί μόνο στο 13% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του ναυτιλιακού κλάδου της οικονομίας της ΕΕ-29, ενώ ο γερμανικών συμφερόντων στόλος αν και αντιστοιχεί στο 19% του ευρωπαϊκού, αντιπροσωπεύει το 20% της προστιθέμενης αξίας του ευρωπαϊκού ναυτικού κλάδου (πηγή: Oxford Economics 2014).
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η προστιθέμενη αξία του ναυτιλιακού κλάδου αναλογούσε το 2013 το 4,0% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της οικονομίας, έναντι 3,1% το 2010. Η μικρή συμβολή της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία εν σχέσει με το μέγεθος του ελληνόκτητου στόλου οφείλεται στη μικρή συγκέντρωση των ναυτιλιακών εταιριών εντός της χώρας. Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ, η προσέλκυση ναυτιλιακών εταιρειών ελληνικών συμφερόντων και η ενίσχυση της ναυτιλιακής συστάδας της χώρας δύναται να συντελέσουν στην αποφασιστική επέκταση της συμβολής της εμπορικής ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία.
Πηγή: Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank
