Τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες μπορούν να καταλάβουν σημαντικά μεγαλύτερα μερίδια αγοράς στην Πολωνία
• Προτάσεις αναλήψεως εξειδικευμένων δράσεων προς ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας στην πολωνική αγορά
Μελέτη για τους τομείς ανάπτυξης των ελληνικών εξαγωγών προς την πολωνική αγορά των 38,5 εκ. δυνητικών καταναλωτών, δημοσιοποίησε το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Βαρσοβία, με συντάκτες τους κ.κ.Παντελή Γιαννούλη, Σύμβουλο ΟΕΥ Α΄ και Αδαμάντιο Καρυτιανό, Γραμματέα ΟΕΥ Β΄. Αναλυτικά η έκθεση αναφέρει τα ακόλουθα:
• Υπηρεσίες
«Στον τομέα των υπηρεσιών παράγεται πλέον το 63% του πολωνικού ΑΕΠ και απασχολείται το 57% του εργατικού δυναμικού. Συμπληρωματικώς προς τα αναφερθέντα στις ενότητες που αφορούν στους άλλους δύο τομείς της παραγωγής και σε όσα αναφέρονται παρακάτω – στην ενότητα που αφορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα – επισημαίνεται ότι ειδικά ο κλάδος παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις αναπτύσσεται δυναμικά.
Η ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης έχει κατορθώσει να προσελκύσει αρκετές εταιρείες του κλάδου παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια, συγκεντρώνοντας πλέον περίπου 1.000 σχετικά κέντρα (BPO, ITO, SSC, R&D) και απασχολώντας σχεδόν 300.000 άτομα. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για επενδύσεις αμερικανικών και δυτικοευρωπαϊκών εταιρειών.
Περισσότερα από 400 από αυτά τα κέντρα λειτουργούν στην Πολωνία. Ανήκουν σε 300 διαφορετικούς επενδυτές και απασχολούν 110.000 εργαζομένους.
Το 80% αυτών βρίσκεται στα επτά κύρια αστικά κέντρα της χώρας (Βαρσοβία, Κρακοβία, Βρότσλαβ, Πόζναν, Ουτζ, Κατοβίτσε, Γκντανσκ).
Η πλειονότητα (60%) των κέντρων παροχής υπηρεσιών δραστηριοποιείται στον τομέα των χρηματοοικονομικών και λογιστικών υπηρεσιών, ενώ τα υπόλοιπα δραστηριοποιούνται, μεταξύ άλλων στις ΤΠΕ και στην εξυπηρέτηση πελατών.
Εννέα στα δέκα κέντρα παρέχουν υπηρεσίες σε πελάτες από τη Δ. Ευρώπη. Περισσότερα στοιχεία περιέχονται, μεταξύ άλλων, σε σχετικές εκδόσεις (στην αγγλική) του πολωνικού οργανισμού προσέλκυσης επενδύσεων PAIiIZ (βλ. υπερσυνδέσμους www.paiz.gov.pl/files/?id_plik=20741 και www.paiz.gov.pl/files/?id_plik=20742).
Στον τομέα των υπηρεσιών που σχετίζονται με το διαμετακομιστικό εμπόριο (logistics), η Πολωνία έχει ήδη αξιοποιήσει αρκετά την ευνοϊκή γεωγραφική της θέση.
Σύμφωνα με την EUROSTAT, πολωνικά φορτηγά αυτοκίνητα μετέφεραν τον μεγαλύτερο όγκο εμπορευμάτων σε επίπεδο ΕΕ το 2011.
Οι εγκαταστάσεις των σημαντικότερων επιχειρήσεων του κλάδου βρίσκονται κατά κύριο λόγο (1/3) στην ευρύτερη περιφέρεια της Βαρσοβίας (περίπου 2,6 εκ. τ.μ. αποθηκευτικών χώρων σύμφωνα με την JonesLangLaSalle), λόγω της γειτνίασης με βασικούς οδικούς άξονες, ενώ ακολουθούν πόλεις όπως το Πόζναν και το Βρότσλαβ.
Σε σχετικές εγκαταστάσεις έχει επενδύσει, μεταξύ άλλων και ο κολοσσός του διαδικτυακού εμπορίου Amazon, που μεταφέρει, μάλιστα, στην Πολωνία μέρος των δραστηριοτήτων της από τη Γερμανία.
Η Πολωνία διαθέτει περίπου 2.760 χλμ. αυτοκινητοδρόμων και δρόμων ταχείας κυκλοφορίας, ενώ στην προγραμματική περίοδο 2014-2020 θα κατασκευαστούν ακόμη 1.800 χλμ..
Στον τομέα των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών, η Πολωνία αποτελεί, μεταξύ άλλων, τμήμα της γραμμής μεταφοράς αγαθών από/προς την Κίνα προς/από τη Δ. Ευρώπη.
Δεδομένης της ύπαρξης λιμένων στις πολωνικές ακτές της Βαλτικής, εκτεταμένου σιδηροδρομικού δικτύου και αριθμού αερολιμένων στην πολωνική επικράτεια, καταβάλλονται προσπάθειες για την ανάδειξη της ανταγωνιστικότητας της χώρας στο πεδίο των συνδυασμένων μεταφορών.
• Διαχείριση Οικονομικής Κρίσης
Η Πολωνία δεν ανήκει ακόμα στην Ευρωζώνη, όμως η σχέση της με την τελευταία χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά υψηλό βαθμό αλληλεξάρτησης. Παρ’ όλα αυτά, κατά τα έτη 2009-2013, η πολωνική οικονομία ήταν η μόνη οικονομία κ-μ της Ε.Ε. που απέφυγε την ύφεση, κυρίως χάρις στην κυμαινόμενη συναλλαγματική ισοτιμία του Ζλότυ, τις περιορισμένες ανισορροπίες κατά τον χρόνο εκδήλωσης της κρίσης, την επιλογή των κατάλληλων μέτρων νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, τη μικρή αλλά σταθερή αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης, την αύξηση των εξαγωγών καθώς και την αυξημένη εισροή κοινοτικών πόρων μέσω της Πολιτικής Συνοχής .
Κατά την τελευταία τετραετία, η κυβέρνηση δρομολόγησε την υλοποίηση ενός ευρέος φάσματος μεταρρυθμίσεων, οι οποίες στοχεύουν στην εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών, στον περιορισμό του κινδύνου διάδοσης της κρίσης, στην αναβάθμιση της μεσοπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της πολωνικής οικονομίας και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μέσω της μεταρρύθμισης των συνταξιοδοτικών ταμείων, της αύξησης των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης (από τα 60 στα 67, μέχρι το 2040, για τις γυναίκες και από τα 65 στα 67, μέχρι τα 2020, για τους άνδρες), της στήριξης της καινοτομίας και της εξωστρέφειας, καθώς και του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.
• Διμερές Εμπόριο
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το σύνολο του 2013, ο όγκος του ελληνοπολωνικού εμπορίου ήταν της τάξης των 724 εκ. Ευρώ. Η μεν αξία των ελληνικών εξαγωγών στην Πολωνία ανήλθε στα 291 εκ. Ευρώ, η δε αξία των πολωνικών εξαγωγών στην Ελλάδα στα 432 εκ. Ευρώ. Η αξία του (εις βάρος μας) ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε στα 141 εκ. Ευρώ.
Η αξία των ελληνικών εξαγωγών στην Πολωνία στο σύνολο του 2013 (+5% έναντι του 2012, +4% έναντι του 2011 και +10% έναντι του 2010) ήταν η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα αξία ελληνικών εξαγωγών στη χώρα, πιστοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχει η πολωνική αγορά των 38,5 εκ. κατοίκων για τα ελληνικά προϊόντα.
Με την ανωτέρω αξία εξαγωγών (291 εκ.), η Πολωνία καταλαμβάνει την 26η θέση της διεθνούς κατάταξης των χωρών προορισμού των ελληνικών εξαγωγών, αντιπροσωπεύοντας συνολικό μερίδιο εξαγωγών της τάξης του 1,1%, και την 10η θέση της αντίστοιχης ευρωπαϊκής κατάταξης.
Από την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το 2013 (τετραψήφιοι κωδικοί Συνδυασμένης Ονοματολογίας για εισαγωγές/εξαγωγές με αξία μεγαλύτερη των 100.000 Ευρώ), προκύπτουν τα εξής:
• Ελληνικές Εξαγωγές στην Πολωνία
Κυριότερες ομάδες εξαγόμενων προϊόντων είναι οι ακόλουθες:
1. Κωδ. 7604 έως 7610: Προϊόντα αλουμινίου με αξία εξαγωγών 58 εκ. Ευρώ.
2. Κωδ. 0802-0813: Φρέσκοι Καρποί και Φρούτα με 36,5 εκ. Ευρώ.
3. Κωδ. 3901-3926: Πολυμερή & Προϊόντα πλαστικών με 28,9 εκ. Ευρώ.
4. Κωδ. 3003-3004: Φάρμακα με 26,9 εκ. Ευρώ.
5. Κωδ. 2001-2009: Καρποί-Φρούτα Παρασκευασμένα με 26,8 εκ. Ευρώ.
6. Κωδ. 8415-8481: Μηχανές-Συσκευές με 8,9 εκ. Ευρώ.
7. Κωδ. 1006: Ρύζι με 8,9 εκ. Ευρώ
8. Κωδ. 8703-8708: Οχήματα με 8,4 εκ. Ευρώ.
9. Κωδ. 5601-5608: Υφαντικές ύλες-Υφάσματα με 6,6 εκ. Ευρώ.
10. Κωδ. 3303-3307: Αρώματα-Προϊόντα προσ. περιποίησης με 6,2 εκ. Ευρώ.
11. Κωδ. 8506-8544: Ηλεκτρικές-Ηλεκτρονικές συσκευές με 5,7 εκ. Ευρώ.
12. Κωδ. 0701-0711: Λαχανικά με 5,2 εκ. Ευρώ.
Στις ανωτέρω δώδεκα ομάδες προϊόντων αντιστοιχεί το 78% των συνολικών μας εξαγωγών στην Πολωνία.
• Ελληνικές Εισαγωγές από την Πολωνία
Κυριότερες ομάδες εισαγόμενων προϊόντων είναι οι ακόλουθες:
1. Κωδ. 8409 έως 8481: Αντλίες-Μηχανές με αξία εισαγωγών 62,2 εκ. Ευρώ.
2. Κωδ. 0201-0207: Κρέατα με 27,9 εκ. Ευρώ.
3. Κωδ. 3303-3307: Αρώματα-Προϊόντα προσ. περιποίησης με 23,4 εκ. Ευρώ.
4. Κωδ. 4002-4016: Καουτσούκ-Ελαστικά με 18,9 εκ. Ευρώ.
5. Κωδ. 2707-2710: Έλαια πετρελαίου με 17,8 εκ. Ευρώ.
6. Κωδ. 9004-9028: Όργανα-Μετρητές με 15,7 εκ. Ευρώ.
7. Κωδ. 8504-8544: Ηλεκτρικές-Ηλεκτρονικές Μηχανές/Συσκευές με 15,5 εκ. Ευρώ.
8. Κωδ. 2402-2403: Πούρα, Τσιγάρα, Καπνός με 15,4 εκ. Ευρώ.
9. Κωδ. 1701-1704: Ζάχαρη-Ζαχαρώδη Προϊόντα με 14,9 εκ. Ευρώ.
10. Κωδ. 4804-4823: Χαρτί-Χαρτικά με 14,7 εκ. Ευρώ.
11. Κωδ. 8212: Ξυράφια με 13,4 εκ. Ευρώ.
12. Κωδ. 9401-9406: Έπιπλα με 12,6 εκ. Ευρώ.
13. Κωδ. 3901-3926: Πολυμερή –Προϊόντα πλαστικών με 11,8 εκ. Ευρώ.
14. Κωδ. 0702-0713: Λαχανικά με 11,1 εκ. Ευρώ.
15. Κωδ. 8703-8709: Οχήματα με 11,0 εκ. Ευρώ.
Στις ανωτέρω δεκαπέντε ομάδες προϊόντων αντιστοιχεί το 66% των συνολικών μας εισαγωγών από την Πολωνία.
• Εντοπισμός ελληνικών προϊόντων με προοπτικές αύξησης εξαγωγών
Προϊόντα Π.Ο.Π. – Π.Γ.Ε.
Νωπά οπωροκηπευτικά
Φιλέτα ψαριών
Κρασί
Τυριά
Πρώτες ύλες μαγειρικής-ζαχαροπλαστικής
Δομικά υλικά (μάρμαρα, φωτιστικά)
Είδη κουζίνας και μπάνιου (βρύσες, νεροχύτες, νιπτήρες)
Προϊόντα αλουμινίου
• Προτάσεις περαιτέρω αναπτύξεως των ελληνικών εξαγωγών
Η προσπάθεια εξαγωγής ελληνικών προϊόντων στην πολωνική αγορά κρίνεται σκόπιμο να συνδυάζεται με ενέργειες προβολής (καταχωρίσεις/διαφημίσεις σε ΜΜΕ, προωθητικές ενέργειες in-shop, εκδηλώσεις γευσιγνωσίας κλπ.) ή/και με συμμετοχή σε στοχευμένες εμπορικές-επιχειρηματικές αποστολές.
Ως προς τις προοπτικές συγκεκριμένων κλάδων, στους οποίους θα μπορούσε να υπάρχει ενδιαφέρον για τη δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρήσεων, σημειώνονται τα εξής:
Στις Τεχνολογίες περιβάλλοντος, ζήτηση αναμένεται να υπάρξει ως προς την επεξεργασία αποβλήτων/λυμάτων και τη διαχείριση απορριμμάτων, αν και η χρηματοδότηση έργων αυτού του είδους ίσως συναντήσει εμπόδια, δεδομένης της οικονομικής κατάστασης πολλών πολωνικών Ο.Τ.Α..
Στον τομέα των Τροφίμων βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία ανασυγκρότησης του εγχώριου λιανεμπορίου, η οποία σε συνδυασμό με την όλο και συχνότερη εμφάνιση ποιοτικών προϊόντων θα μπορούσε να δημιουργήσει ευκαιρίες τοποθέτησης ελληνικών προϊόντων.
Στις ΤΠΕ αναμένεται ότι θα παρουσιαστούν ευκαιρίες στους τομείς του mobile computing, του cloud computing και της ασφάλειας δικτύων.
Στον τομέα της Ιατρικής τεχνολογίας, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα πεδία που σχετίζονται με τη γήρανση του πληθυσμού και την εμφάνιση παθήσεων που αποδίδονται στον σύγχρονο τρόπο ζωής.
Στη Χημική βιομηχανία ζήτηση υπάρχει στους τομείς των φαρμακευτικών προϊόντων και των συνθετικών υλών σε πρωτογενή μορφή.
Στη Μεταλλευτική βιομηχανία, ενδέχεται να υπάρξει αύξηση των δαπανών για την υγιεινή και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας.
Στον Κατασκευαστικό τομέα, η έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 θα έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή τόνωση της σχετικής ζήτησης, ειδικά στους τομείς των έργων υποδομής και των επαγγελματικών χώρων, σε αντίθεση με τον τομέα της κατασκευής κατοικιών, που έχει επηρεαστεί αρνητικά από την αυστηροποίηση του πλαισίου χορήγησης στεγαστικών δανείων.
• Επενδύσεις
Όσον αφορά στην ελληνική επενδυτική παρουσία, υπολογίζεται ότι περισσότερες από 40 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις στην Πολωνία. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:
– επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ιδρυθεί επισήμως με ελληνικά κεφάλαια από τις μητρικές τους εταιρείες στην Ελλάδα,
– επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ιδρυθεί με κεφάλαια εταιρειών που εδρεύουν σε τρίτες χώρες, ανήκουν όμως σε ελληνικούς ομίλους (π.χ. η εταιρεία τηλεπικοινωνιών PLAY έχει ιδρυθεί από την κυπριακή εταιρεία Olympia Development, η οποία ανήκει στον ελληνικό όμιλο επιχειρήσεων Π. Γερμανού),
– ατομικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν ιδρυθεί από δραστηριοποιούμενους στην Πολωνία Έλληνες πολίτες.
Εξ’ αυτών,
– 5 δραστηριοποιούνται στο τομέα της βιομηχανίας (3Ε, Chipita, Flexopack, Μαϊλλης, Πλαστικά Κρήτης),
– 3 στον τομέα της βιοτεχνίας,
– 1 στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (TEΡΝΑ),
– 3 στιςκατασκευές (Intracom, Alfa Grissin, J&P Avax),
– 1 στις τηλεπικοινωνίες (όμιλος Γερμανού),
– 12 στις υπηρεσίες (Ναυτιλιακές, Τυχερών Παιγνίων, Πληροφορικής, Εκπαίδευσης, Μεταφορών, Χρηματοοικονομικές και Νομικές) και
– 18 στον τομέα του εμπορίου (τρόφιμα, φρούτα/λαχανικά, προϊόντα προσωπικής περιποίησης, μάρμαρα, πλαστικά, καυστήρες, πόρτες ασφαλείας, έπιπλα κουζίνας, βιομηχανικά ψυγεία, φωτιστικά και βιομηχανικές μπαταρίες).
Το ύψος του επενδεδυμένου κεφαλαίου (μετά από την πώληση της Eurobank στην αυστριακή Raiffeisen Bank, που ολοκληρώθηκε το 2013) υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 700 εκ. Ευρώ, ενώ οι απασχολούμενοι στις εν λόγω επιχειρήσεις είναι περισσότεροι από 5.000.
Μεγαλύτερες επενδύσεις παραμένουν αυτές της 3Ε, της Γερμανός-PLAY, της TERNA, της Chipita και της Μαϊλλης.
Αξιοσημείωτη ελληνική επενδυτική/επιχειρηματική παρουσία στην Πολωνία υπάρχει από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η παρουσία αυτή έγινε εντονότερη μετά από την ένταξη της Πολωνίας στην Ε.Ε. (2004) και κορυφώθηκε στο διάστημα 2004-2008. Έκτοτε, οι ιδρύσεις νέων επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων επικεντρώνονται κυρίως στον τομέα του εμπορίου, ενώ καταγράφονται και εξελίξεις όπως:
– αναστολή εργασιών/αποχωρήσεις επιχειρήσεων, λόγω μη επίτευξης στόχων (αναφέρονται οι εταιρείες Folli-Follie, Sprider, Ridenco και Notos) ή
– ιδρύσεις εταιρειών και μη δραστηριοποίησή τους τελικά (αναφέρονται οι εταιρείες S&B Industrial Minerals, Hellenic Fabrics και Stacy Investments).
Δεν υφίστανται αξιοσημείωτες πολωνικές άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα.
• Προτάσεις προσέλκυσης επενδύσεων
Η Πολωνία αποτελεί χώρα πρωτίστως προσέλκυσης και μόνο δευτερευόντως εκροής επενδύσεων. Σημαντικές πολωνικές επενδύσεις στο εξωτερικό συνίστανται σε επενδύσεις εταιρειών του κλάδου ενέργειας (π.χ. εξόρυξη πετρελαίου στη Νορβηγία, στο Καζακστάν κλπ.).
Συναφώς, σύμφωνα με σχετική έρευνα της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Παν/μίου του Toruń, η πλειονότητα των πολωνικών επενδύσεων στην αλλοδαπή – συνολικής αξίας 50 δισ. δολαρίων – εντοπίζεται στην Ε.Ε. (78%), και συγκεκριμένα στο Λουξεμβούργο (30%), στο Ηνωμένο Βασίλειο (14,2%), στην Κύπρο (8,5%), στην Ολλανδία (7,8%), στη Λιθουανία (6,4%), στην Τσεχία (6,4%) και στη Γερμανία (5,4%).
Όσον αφορά στους προτιμώμενους τομείς, οι πολωνικές επιχειρήσεις επενδύουν σε ποσοστό 53,4% στον τομέα των υπηρεσιών, σε ποσοστό 34,6% στη μεταποίηση, σε ποσοστό 4,2% στις κατασκευές και σε ποσοστό 2,5% στην ενέργεια.
Όσον αφορά στην προτιμώμενη μορφή επένδυσης, το 48,2% των σχεδίων αφορά τη δημιουργία εντελώς νέων επιχειρήσεων (greenfield projects), το 34,5% παίρνει την μορφή της εξαγοράς μεριδίου συμμετοχής σε ξένη εταιρεία, ενώ το υπόλοιπο 17,3% παίρνει τη μορφή της πλήρους μεταβίβασης της ιδιοκτησίας υφιστάμενης εταιρείας.
• Τουρισμός
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, για το σύνολο του 2013, ο αριθμός των Πολωνών επισκεπτών στην Ελλάδα ανήλθε στις 386.000 περίπου, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 51,4%, σε σχέση με το 2012. Οι Πολωνοί επισκέπτες αντιπροσωπεύουν το 1,9% των συνολικών αφίξεων στην Ελλάδα, ενώ η Πολωνία βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα των κυριότερων χωρών προέλευσης ταξιδιωτών προς τη χώρα μας.
Πέραν αυτών, στο τέλος του α΄ τριμήνου τ.έ., η Ελλάδα βρισκόταν στην πρώτη θέση των προτιμήσεων των Πολωνών όσον αφορά στις κρατήσεις πολωνικών charters (στοιχεία Ένωσης Πολωνών Tour Operators, www.pzot.pl), με μερίδιο αγοράς 19% – ακολουθούμενη από Αίγυπτο (14,5%) και Τουρκία (13,9%) –, σημειώνοντας αύξηση κατά 64% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2013.
• Προτάσεις ενίσχυσης τουριστικών ροών προς τη χώρα μας
-Εντατικότερη και συντονισμένη προβολή του ελληνικού τουριστικού προϊόντος (εντός του 2014 αναμένεται να λειτουργήσει Γραφείο ΕΟΤ στη Βαρσοβία).
-Συμμετοχή ενδιαφερομένων σε εκθέσεις του τουριστικού κλάδου στην Πολωνία.
-Πύκνωση (συχνότητα) και διεύρυνση (περισσότερα ελλ. αεροδρόμια) δρομολογίων αεροπορικών εταιρειών προς/από την Ελλάδα. Προς το παρόν, εκτός των πτήσεων charter, τακτικά δρομολόγια εκτελούν η Aegean, η LOT και η Ryanair.
• Τομείς Συνεργασίας
Η Πολωνία αποτελεί μια δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά, ειδικά μετά και την ένταξή της στην Ε.Ε.. Το μέγεθος της αγοράς της (πληθυσμός σχεδόν 39 εκ.) σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό του πληθυσμού νεαρής ηλικίας, η διατήρηση θετικών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης ακόμα και κατά τη διάρκεια της κρίσης (2008 – 2013), η σταδιακή σύγκλιση του εισοδηματικού και βιοτικού επιπέδου των Πολωνών με τον μ.ό της Ε.Ε. και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών με την καθοριστική συμβολή των κοινοτικών πόρων καθιστούν την Πολωνία ελκυστική αγορά για την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας και την πραγματοποίηση επενδύσεων. Οι ίδιοι παράγοντες, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική θέση της χώρας, δημιουργούν επίσης δυνατότητες αξιοποίησής της ως βάση για την επέκταση στις γειτονικές αγορές (Ρωσία / θύλακας Καλίνινγκραντ, χώρες της Βαλτικής, Λευκορωσία, Ουκρανία, Τσεχία, Σλοβακία).
Μεγάλες αλλοδαπές και εγχώριες εταιρείες όλων των κλάδων εγκαινίασαν και εδραίωσαν την παρουσία τους στην πολωνική αγορά κατά την προηγούμενη δεκαετία. Παράλληλα, η χώρα αναδεικνύεται σταδιακά σε σημαντικό κέντρο έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα των νέων τεχνολογιών.
Όσον αφορά στους τομείς στους οποίους θα μπορούσε να ενδυναμωθεί η ελληνική παρουσία, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τομέας του τουρισμού, ενώ, όπως προκύπτει από την ανάλυση των ελληνικών εξαγωγών, ιδιαίτερα θετικές προοπτικές εμφανίζονται για τα προϊόντα αλουμινίου, τα νωπά φρούτα και τα μεταποιημένα τρόφιμα.
Πέραν αυτών, σημειώνεται, εκ νέου, ότι η προσπάθεια εξαγωγής ελληνικών προϊόντων στην πολωνική αγορά κρίνεται σκόπιμο να συνδυάζεται με ενέργειες προβολής (καταχωρίσεις/διαφημίσεις σε ΜΜΕ, προωθητικές ενέργειες in-shop, εκδηλώσεις γευσιγνωσίας κλπ.) ή/και με συμμετοχή σε στοχευμένες εμπορικές-επιχειρηματικές αποστολές.
Επίσης, κρίνεται σκόπιμο να παρακολουθούνται οι μεταβολές των συνηθειών/προτύπων των Πολωνών καταναλωτών. Παραδείγματος χάριν:
- Για την πώληση ελαιολάδου – προϊόν το οποίο για τον μέσο Πολωνό καταναλωτή αποτελεί προϊόν delicatessen – η προτιμώμενη συσκευασία είναι τα κυρίως τα 500 ml ή τα 750 ml, ενώ συναντώνται και συσκευασίες των 250 ml.
- Στην πώληση φέτας, η συσκευασία θα πρέπει να είναι αεροστεγής και μικρή της τάξης των 200-250 gr ή όπως ορισμένα προϊόντα του ανταγωνισμού σε 250 gr σε συσκευασία με άλμη με έτοιμα κομμένα μικρά τεμάχια τα οποία είναι έτοιμα να διατεθούν προς κατανάλωση. Επίσης επισημαίνεται ότι, παρά το γεγονός ότι οι Πολωνοί καταναλώνουν (και παράγουν) μεγάλες ποσότητες κίτρινων τυριών (edam, gouda κλπ), δεν γνωρίζουν ακόμη τα ιδιαίτερα εύγευστα ελληνικά κίτρινα τυριά.
- Στην πώληση γιαούρτης, λόγω ισχυρής εδώ γαλακτοβιομηχανίας, η λιανική τιμή πώλησης πολωνικού γιαουρτιού είναι περίπου 4 φορές μικρότερη από την αντίστοιχη τιμή πώλησης ελληνικού γιαουρτιού.
- Στις πωλήσεις ψαριών, η κύρια καταναλωτική τάση συνίσταται στην προτίμηση φιλέτων ψαριών χωρίς κόκαλα, είτε νωπών είτε κατεψυγμένων.
- Στις πωλήσεις κρασιών, αν και η κατά κεφαλήν κατανάλωση είναι μικρή σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (καθώς στην εγχώρια κατανάλωση προηγείται η βότκα και ακολουθεί η μπύρα), οι πωλήσεις κρασιού αυξάνονται σταθερά κάθε χρόνο, με τα ελληνικά κρασιά, παρά την αναμφίβολη ποιότητά τους, να καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις στις εισαγωγές. Αυτό αποδίδεται, κυρίως, στη σημαντικά υψηλότερη τιμή τους (το 85% της πολωνικής αγοράς λιανικής κινείται στην τιμή των 25 Ζλότυ δηλ. περίπου 6 Ευρώ) και στην μικρή αναγνωρισιμότητά τους σε σχέση με ιταλικά, γαλλικά, αμερικανικά και ισπανικά κρασιά.
Τέλος, θα θέλαμε να επισημάνουμε, γενικότερα, την προσοχή που πρέπει να δείχνουν οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις εξαγωγές, ως προς την επιλογή τοπικού συνεργάτη καθώς και ως προς την ανάγκη διασταύρωσης των στοιχείων της αλλοδαπής επιχείρησης ή του εκπροσώπου της, καθώς τυχόν λανθασμένη επιλογή είναι δεδομένο ότι οδηγεί σε απώλεια χρόνου, χρημάτων και εμπορευμάτων.
• Δράσεις Οικονομικής Διπλωματίας-Εκδηλώσεις-Απήχηση
Κατά το 2013:
– Τον Μάιο έλαβε χώρα, στη Βαρσοβία, εκδήλωση προώθησης των Κρητικών φρούτων και λαχανικών.
– Τον Μάιο έλαβε χώρα, στη Βαρσοβία, εκδήλωση προώθησης του Ροδιακού τουριστικού προϊόντος.
– Διοργανώθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών, ελληνική επιχειρηματική αποστολή στη Βαρσοβία, με την ευκαιρία της επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια στην Πολωνία (8-9 Ιουλίου). Στο πλαίσιο σχετικού Ελληνο-Πολωνικού Επιχειρηματικού Φόρουμ, οι εκπρόσωποι 15 ελληνικών εταιρειών είχαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν σειρά Β2Β προγραμματισμένων συναντήσεων με εκπροσώπους 80 περίπου πολωνικών εταιρειών, διερευνώντας τις προοπτικές νέων συνεργασιών. Τομείς ενδιαφέροντος ήταν εκείνοι των τροφίμων και των περιβαλλοντικών τεχνολογιών.
– Στο διάστημα 20-23 Οκτωβρίου, η Ελληνική Πρεσβεία Βαρσοβίας, η Περιφέρεια Κρήτης, τα τέσσερα Επιμελητήρια του νησιού (Ηρακλείου, Χανίων, Ρεθύμνου και Λασιθίου) και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης, συνδιοργάνωσαν Πολωνική επιχειρηματική, τουριστική και δημοσιογραφική αποστολή στην Κρήτη. Η αποστολή στόχευε στην παρουσίαση των δυνατοτήτων της πολωνικής αγοράς, στην περαιτέρω προώθηση των ελληνικών προϊόντων στην πολωνική αγορά, στη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας μεταξύ Ελλήνων και Πολωνών επιχειρηματιών και στην ευρύτερη τουριστική προβολή της Κρήτης στην πολωνική αγορά.
– Τον Νοέμβριο έλαβε χώρα, στη Βαρσοβία, εκδήλωση προώθησης του τουριστικού προϊόντος της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
– Στις 16 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν στη Βαρσοβία επιχειρηματικές συναντήσεις μεταξύ 25 πολωνικών και 11 ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες συμμετείχαν σε επιχειρηματική αποστολή του κλάδου τροφίμων, την οποία διοργάνωσε ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ). Τις Β2Β συναντήσεις διοργάνωσε το Γραφείο ΟΕΥ σε συνεργασία με το Πολωνικό Εμπορικό Επιμελητήριο (KIG).
• Προτάσεις αναλήψεως εξειδικευμένων δράσεων προς ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας στην πολωνική αγορά
Κύριο πρόσκομμα για την κατάκτηση περαιτέρω μεριδίων από την εδώ αγορά, εκτιμούμε ότι αποτελεί η απουσία εκδηλώσεων προβολής και δράσεων προώθησης, προϊόντων και υπηρεσιών.
Λαμβάνοντας υπόψη
- την αποκέντρωση του πολωνικού πληθυσμού (οι δέκα μεγαλύτερες πόλεις συγκεντρώνουν πληθυσμό περίπου 6,5 εκ. κατοίκων ή 17% του συνόλου)
- το μεγάλο ποσοστό διακύμανσης, στα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ των 16 περιφερειών
- την μεγάλη διαφορά στα επίπεδα ανάπτυξης της πρωτεύουσας Βαρσοβίας σε σχέση με τις μικρότερες πόλεις
- το μεγάλο αναλογικά ποσοστό αλλοδαπών κατοίκων που συγκεντρώνει η πρωτεύουσα Βαρσοβία σε σχέση με τις υπόλοιπες πολωνικές πόλεις (π.χ. Πρεσβείες, Τράπεζες, Διεθνείς Οργανισμούς, Εταιρείες κλπ)
- τις συνθήκες έντονου ανταγωνισμού που επικρατούν στην εδώ αγορά σε συγκεκριμένους κλάδους (π.χ. τροφίμων)
- τις συνεχείς εκδηλώσεις προβολής και υποστήριξης προϊόντων και υπηρεσιών από τις ανταγωνίστριες προς την Ελλάδα χώρες π.χ. στα τρόφιμα Ιταλία, Ισπανία, στον τουρισμό Τουρκία, Τυνησία
- το γεγονός ότι στα τρόφιμα γερμανικά, πορτογαλικά και γαλλικά προϊόντα υποστηρίζονται από την εδώ παρουσία γερμανικών, πορτογαλικών και γαλλικών SuperMarkets
- το γεγονός ότι οι διατροφικές συνήθειες των πολωνών αλλά και γενικότερα των βορειοευρωπαίων καταναλωτών είναι διαφορετικές από αυτές των μεσογειακών καταναλωτών
- τον πολύ μικρό αριθμό ελληνικών εστιατορίων, μέσω των οποίων θα μπορούσαν να διοχετευθούν ελληνικά τρόφιμα και κρασιά Στη Βαρσοβία λειτουργούν μόλις 5 εστιατόρια, ενώ στο σύνολο της Πολωνίας δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 30, την στιγμή που π.χ. στη Γερμανία υπερβαίνουν τις 3000.
θεωρούμε ότι, η διοργάνωση εκδηλώσεων σε σταθερή και μόνιμη βάση (π.χ. συμμετοχή σε Εκθέσεις, δημοσιεύσεις σε ΜΜΕ, προωθητικές ενέργειες στα SuperMarkets, γευσιγνωσίες προϊόντων κλπ) θα προσέφερε σημαντικό πλεονέκτημα και επιπλέον αναγνωρισιμότητα στα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες.
• Επισημάνσεις
Θετικός είναι κατ’αρχάς, ο τρόπος με τον οποίο οι Πολωνοί αντιμετωπίζουν και προσλαμβάνουν το brand name «Ελλάδα», τους Έλληνες και κάθε τι «ελληνικό».
Στη διαμόρφωση αυτού του πλεονεκτήματος έχουν συμβάλει η γνώση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (σημειώνουμε ότι σε δύο πολωνικά Πανεπιστήμια, της Βαρσοβίας και του Πόζναν υπάρχουν τμήματα ελληνικών σπουδών), η σχετική εξοικείωση των Πολωνών με το σύγχρονο πρόσωπο της Ελλάδας, καθώς αρκετοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη χώρα μας τα τελευταία 25 χρόνια (μόνιμα ή προσωρινά, ως οικονομικοί μετανάστες), ενώ όπως προαναφέρθηκε περίπου 400 χιλ. πολωνοί επιλέγουν την χώρα μας ως καλοκαιρινό προορισμό για τις διακοπές τους.
Παράλληλα και όσον αφορά στις ελληνικές εξαγωγές, βαίνουν από το 2009 συνεχώς αυξανόμενες, φθάνοντας στο 2013 στο ύψος ρεκόρ των 291 εκ.Ευρώ, αποδεικνύοντας την δυναμικότητα και τις προοπτικές της πολωνικής αγοράς των 38,5 εκ. δυνητικών καταναλωτών.
Εκτιμούμε ότι με την πραγματοποίηση εκδηλώσεων προβολής και δράσεων προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών, τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, μπορούν να καταλάβουν σημαντικά μεγαλύτερα μερίδια αγοράς.»
Πηγή: Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, Πρεσβεία Ελλάδος στην Βαρσοβία
