Τα “Geometric Planes” κοσμούν την Πολυτεχνική Σχολή Κύπρου

Πρύτανης: «Επιθυμούμε το Πανεπιστήμιο Κύπρου να μετατραπεί σε ένα εικαστικό μονοπάτι»

 
Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 23 Φεβρουαρίου 2016, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου η τελετή παράδοσης του έργου “Geometric Planes”, δωρεά της οικογένειας του Κύπριου γλύπτη Δημήτρη Κωνσταντίνου (1924-2010).

Το έργο, από  ανοξείδωτο ατσάλι, θα κοσμεί το  κτήριο Συμβουλίου – Συγκλήτου «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης» μέχρι την αποπεράτωση του του κτηρίου της Πολυτεχνικής Σχολής, όπου και θα μεταφερθεί και φιλοξενηθεί μόνιμα στη Σχολή.

Ευχαριστώντας την οικογένεια του Δημήτρη Κωνσταντίνου για τη γενναιόδωρη δωρεά ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, ανέφερε: «Το Πανεπιστήμιο Κύπρου ως χώρος δημιουργίας, συνάντησης ιδεών, αλληλεπίδρασης λόγου, τέχνης και έργων δεν θα μπορούσε παρά να κοσμείται από φιλοτεχνήματα,  δημιουργικά ερεθίσματα που κεντρίζουν την περιέργεια, την αισθητική και το νου της πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας. Είναι για αυτό που είμαστε ευγνώμονες στην οικογένεια του γλύπτη Δημήτρη Κωνσταντίνου για τη δωρεά του έργου “Geometric Planes”». Ο Πρύτανης εστίασε στη σημασία που δίνει το Πανεπιστήμιο Κύπρου στη συλλογή και την έκθεση ιστορικής σημασίας και πολιτιστικής αξίας έργων με στόχο να προκαλέσουν τον θεατή. Αναφερόμενος στις επιρροές του καλλιτέχνη από τη γεωμετρία, τόνισε ότι η επιλογή του έργου  φανερώνει ότι η τέχνη, ο πολιτισμός και η επιστήμη συναντιούνται και αλληλοσυμπληρώνονται. Καταλήγοντας είπε χαρακτηριστικά: «Η αέναη κίνηση, η χωρίς τέλος διάρκεια πτήση των γεωμετρικών ιπτάμενων του γλύπτη, υπενθυμίζουν τις απεριόριστες δυνατότητες του ανθρώπου, όταν τολμά να ταξιδεύει σε αχαρτογράφητα επιστημονικά τοπία, όταν ασκεί τη φαντασία και τη σκέψη του, όταν αφήνεται ελεύθερος να πετάξει έξω από νόρμες και καλούπια. Θέλουμε να μετατραπεί η πανεπιστημιούπολη σε ένα εικαστικό μονοπάτι, όπου ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες να μπορούν να γνωρίσουν τον κόσμο της Κύπρου μέσα από τα μάτια του Τηλέμαχου Κάνθου και του Δημήτρη Κωνσταντίνου, μέσα από τα έργα του Ανδρέα Λαδόμματου, του Ανδρέα Κάραγιαν και άλλων σημαντικών δημιουργών».

Κατά την τελετή παράδοσης, την οικογένεια εκπροσώπησε ο εγγονός του δημιουργού, κ. Δημήτρης Κωνσταντίνου, ο οποίος παρουσίασε μέσα από φωτογραφικό υλικό πτυχές του χαρακτήρα του παππού του, μεταξύ αυτών το απύθμενο πάθος του για γνώση και μετάδοση της γνώσης και των εμπειριών του στους γύρω του:  «Έζησε και παρέδωσε έργα σε πολλές χώρες και ήθελε να μεταφέρει τη δική του προοπτική και να μαθαίνει συνάμα την προοπτική των γύρω του». Ο κ. Κωνσταντίνου εξέφρασε τη χαρά της οικογένειας για τη στέγαση του έργου «Geometric Planes» στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, καθώς το έργο θέλει, όπως είπε, να προκαλέσει τον θεατή και την κριτική σκέψη , τονίζοντας ότι το σκεπτικό της οικογένειας για την εν λόγω δωρεά συμβαδίζει έτσι και με τους στόχους του οργανισμού: «Είναι ένας χώρος γνώσης, όπου οι φοιτητές έρχονται να μάθουν και οι καθηγητές να μεταδώσουν». Αναφέρθηκε δε στην προοπτική της πανεπιστημιούπολης με τα τρέχοντα και μελλοντικά πλάνα ανάπτυξης, καθώς και στο γεγονός ότι ήδη ξεχωρίζει αρχιτεκτονικά σε σχέση με το ευρύτερο κυπριακό πεδίο.

Η γεωμετρία, κατέληξε, είναι σημαντική στην τέχνη του Δημήτρη Κωνσταντίνου, για αυτό και η οικογένεια χαίρεται ιδιαίτερα που το έργο θα κοσμεί την Πολυτεχνική Σχολή.

Το έργο του Κύπριου γλύπτη Δημήτρη Κωνσταντίνου παρουσίασε ο αρχιτέκτονας του έργου της Πολυτεχνικής Σχολής, κ. Ηρακλής Παπαχρίστου. Αναφερόμενος στο βίο του καλλιτέχνη, αναφέρθηκε στον τόπο καταγωγής του γλύπτη: Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1924 από Ελληνοκύπριους γονείς στην Αίγυπτο και απεβίωσε το 2010. Φοίτησε στην Ιταλική Τεχνική Σχολή Don Bosco και δραστηριοποιήθηκε από το 1950 μέχρι το 1974 στην Κύπρο και μετά τον πόλεμο βρισκόταν ανάμεσα στην Αθήνα και την Κύπρο. Στα περισσότερα έργα του ο καλλιτέχνης χρησιμοποιούσε μέταλλο, σίδηρο, μαύρο σίδηρο, ανοξείδωτο χάλυβα. Δύο σημαντικές στιγμές του Δημήτρη  Κωνσταντίνου, όπως είπε, ήταν όταν το 1970 έλαβε το 2^ο βραβείο γλυπτικής στην 8η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας και όταν το 1980 βρέθηκε στις ΗΠΑ μετά από πρόσκληση του αρχιτέκτονα Herbert Bayer.

Ο κ. Παπαχρίστου παρουσίασε την εικαστική πορεία του δημιουργού, εστιάζοντας στην έννοια της κίνησης στα έργα του, τη συνεχόμενη, όπως είπε, πάλη για να περιέχουν κίνηση. Αναφέρθηκε δε στο πώς βιώματα του καλλιτέχνη, αλλά και ιστορικές ανατροπές, όπως το πραξικόπημα και η εισβολή του 1974 τον επηρέασαν ωθώντας τον να δημιουργήσει έργα διαμαρτυρίας. Συνοψίζοντας το έργο του γλύπτη ο κ. Παπαχρίστου ανέφερε: «Ο Δημήτρης Κωνσταντίνου εκσυγχρόνισε την εικαστική πορεία της κυπριακής τέχνης.  Διευρύνοντας τη φόρμα και την υλικότητα εισάγοντας παράλληλα πνεύμα και μέτρο στη δημιουργία του, άφησε εξαιρετικά έργα γλυπτικής ικανά κατά την άποψή μου να τον χαρακτηρίσουν ως τον σημαντικότερο γλύπτη της Κύπρου του 20ο αιώνα».

Στην τελετή το «παρών» τους έδωσαν, η οικογένεια του Δημήτρη Κωνσταντίνου, μεταξύ αυτών η σύζυγος, κα Μαίρη Κωνσταντίνου και οι τέσσερις κόρες του δημιουργού, Άννα, Χριστίνα, Νίτσα και Τόνια καθώς και μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας.

 
Χαιρετισμός Καθηγητή Κωνσταντίνου Χριστοφίδη

«Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να ανακοινώσουμε τη γενναιόδωρη δωρεά της οικογένειας του Κύπριου καλλιτέχνη Δημήτρη Κωνσταντίνου.

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου ως χώρος δημιουργίας, συνάντησης ιδεών, αλληλεπίδρασης λόγου, τέχνης και έργων δεν θα μπορούσε παρά να κοσμείται από φιλοτεχνήματα, δημιουργικά ερεθίσματα που κεντρίζουν την περιέργεια, την αισθητική και το νου της πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας.

Είναι για αυτό που είμαστε ευγνώμονες στην οικογένεια του γλύπτη Δημήτρη Κωνσταντίνου για τη δωρεά του έργου «Γεωμετρικά Ιπτάμενα».

Η σημερινή επίσημη παράδοση του έργου, που θα κοσμεί την Πολυτεχνική Σχολή με την αποπεράτωσή της, λαμβάνει χώρα στην αίθουσα Συμβουλίου – Συγκλήτου «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης»· σε μια αίθουσα που “περικυκλώνεται” από το «Γυναικοπάζαρο» και τους «Σκληρούς Χρόνους» συνοψίζοντας το ιστορικό παρελθόν της κυπριακής ιστορίας, μέσα από τη ματιά του μεγάλου ζωγράφου Τηλέμαχου Κάνθου.

Βλέπετε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου επιζητούμε με τη συλλογή και την έκθεση ιστορικής σημασίας και πολιτιστικής αξίας έργων να προκαλέσουμε τον θεατή, να πετύχουμε την αλληλεπίδραση της επιστήμης με την πολιτιστική, καλλιτεχνική «εφεύρεση».

Άλλωστε η γεωμετρική τέχνη στην οποία αφοσιώθηκε ως επί το πλείστον ο γλύπτης είναι συνυφασμένη με την επιστήμη, τα μαθηματικά, τη γεωμετρία. Η επιλογή των «Γεωμετρικών Ιπτάμενων» φανερώνει λοιπόν ότι η τέχνη, ο πολιτισμός και η επιστήμη και συναντιόνται και αλληλοσυμπληρώνονται.

Η τέχνη, πιστεύω, λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος του παρελθόντος με το παρόν, αλλά και με το μέλλον.  Διαφυλάττει την ιστορική μνήμη και λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των γενεών, νοηματοδοτώντας την ύπαρξή και τη συνέχειά μας.

Εξάλλου, όπως έγραψε ο Edmund Burke, η ζωή των ανθρώπων είναι ένα συμβόλαιο μεταξύ των γενιών που έφυγαν και των γενιών που έρχονται.

Το όραμα μας για μία πανεπιστημιούπολη – «μουσείο», είναι να φέρουμε τους φοιτητές και τους επισκέπτες του πανεπιστημίου σε τακτική τριβή με το παρελθόν και την ιστορία του τόπου.

Θέλουμε να μετατραπεί η πανεπιστημιούπολη σε ένα εικαστικό μονοπάτι, όπου ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες να μπορούν να γνωρίσουν τον κόσμο της Κύπρου μέσα από τα μάτια του Τηλέμαχου Κάνθου και του Δημήτρη Κωνσταντίνου, μέσα από τα έργα του Ανδρέα Λαδόμματου, του Ανδρέα Κάραγιαν και άλλων σημαντικών δημιουργών.

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου αναγνωρίζοντας την αξία της τέχνης και του διαλόγου μαζί της θα προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμών για τη δημιουργία έργων που θα κοσμούν τα νέα κτίρια.

Σε αυτό το πλαίσιο ανακοινώθηκε, την Πέμπτη που μας πέρασε, ότι η πλατεία μεταξύ του κτηρίου και των χώρων διδασκαλίας 03, που θα φέρει το όνομα «Πέτρα», εκφράζοντας έτσι την ευγνωμοσύνη της πανεπιστημιακής κοινότητας προς το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη για τη γενναιόδωρη δωρεά του, θα κοσμείται από ένα εξαιρετικό έργο τέχνης για το οποίο θα προκηρυχθεί διαγωνισμός.

Διαβάζω από την εισαγωγή του Χάρη Καμπουρίδη στις εκδόσεις «Εν Τύποις» μια βιωματική αναφορά του ίδιου του καλλιτέχνη Δημήτρη Κωνσταντίνου:

«Η τέχνη είναι ένα πεδίο μάχης…εναντίον αυτών που επιβουλεύονται την ύπαρξη, τον πολιτισμό και την ιστορία μας. Ξεκινώ από προσωπικές συγκινήσεις. Αποκρυσταλλώνω τα βιώματα και τη σκέψη, τα πλάθω σε μορφή. Κάθε σκέψη και ενέργειά μου, κάθε κομμάτι από τα έργα μου κλείνουν μέσα τους την Κύπρο όλη, προδομένη, απομονωμένη, έτοιμη να ξαναδημιουργηθεί…».

Η προσωπική εμπειρία του δημιουργού, γίνεται λόγος και έργο. Μέσα από την τέχνη ο καλλιτέχνης διαμαρτύρεται και γίνεται το έργο πηγή για διάλογο, προβληματισμό και συζήτηση.

Ως χώρος συνάντησης των νέων της Κύπρου, το Πανεπιστήμιο λοιπόν είναι ιδανική στέγη για τα έργα του Δημήτρη Κωνσταντίνου. Γιατί εδώ δημιουργούμε – ξαναπλάθουμε – τη νέα Κύπρο: Μέσα στα εργαστήρια και τις αίθουσες διδασκαλίας, μέσα από τη διάχυση της γνώσης, την παραγωγή έρευνας, την επένδυση στην καινοτομία και τους νέους ανθρώπους.

Η αέναη κίνηση, η χωρίς τέλος διάρκεια πτήση των γεωμετρικών ιπτάμενων του γλύπτη που θα κοσμούν την Πολυτεχνική Σχολή και προσωρινά το κτήριο Συμβουλίου – Συγκλήτου «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης» υπενθυμίζουν τις απεριόριστες δυνατότητες του ανθρώπου, όταν τολμά να ταξιδεύει σε αχαρτογράφητα επιστημονικά τοπία, όταν ασκεί τη φαντασία και τη σκέψη του, όταν αφήνεται ελεύθερος να πετάξει έξω από νόρμες και καλούπια.»

INFO Photo (από αριστερά): ο αρχιτέκτονας του έργου κ. Ηρακλής Παπαχρίστου, η οικογένεια του δημιουργού (σύζυγος, κόρες και εγγονός) και ο Πρύτανης, Καθ. Κωνσταντίνος Χριστοφίδης.