Το αδιέξοδο της ελληνικής κρίσης

Σάιμον Νίξον: Ο κίνδυνος για μία νέα ελληνική κρίση είναι ρεαλιστικός

 
Δυσοίωνες εκτιμήσεις Bloomberg για την παγκόσμια οικονομία και την Ελλάδα το 2017

 
Plus-Προς εξάμηνη παράταση το QΕ της ΕΚΤ

 
Τις πλέον δυσοίωνες προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομία το 2017 παρουσιάζει το Bloomberg, βάση εκτιμήσεών του που στηρίζονται σε σειρά πολιτικών και οικονομικών αναλύσεων. Ορισμένες εξ’ αυτών συνθέτουν ένα σκηνικό ανατροπών απόρροια  της δυναμικής απρόβλεπτων γεγονότων και συμφερόντων, της πραγματικής βούλησης των ηγετών και της γενικευμένης αβεβαιότητας της διεθνούς σκηνής.

Υπενθυμίζεται ότι το ειδησεογραφικό πρακτορείο προέβλεψε στην περσινή του έκδοση, τόσο το Brexit, όσο και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.

 
Αναλυτικά οι προβλέψεις:

Άνοδος του λαϊκισμού μάστιγα

Η Μαρίν Λεπέν κερδίζει τις γαλλικές εκλογές. Οδηγεί τη χώρα σε δημοψήφισμα για την παραμονή στην Ευρώπη και κερδίζει και αυτό. Η Γαλλία γίνεται η δεύτερη μεγάλη χώρα μετά την Αγγλία που θα αποχωρήσει αλλά η συγκεκριμένη κίνηση ουσιαστικά διαλύει την Ευρώπη τουλάχιστον με τη μορφή που την ξέρουμε.

Στην Ιταλία γίνονται εκλογές τις οποίες κερδίζει ακόμη ένας λαικιστής, ο Μπέπε Γκρίλο των 5 αστέρων «κάνοντας» το πολιτικό μείγμα στην Ευρώπη ακόμη πιο εκρηκτικό.

Στη Γερμανία επίσης η Άγκελα Μέρκελ χάνει τις εκλογές και στη Μεγάλη Βρετανία ανατρέπεται και η Τερέζα Μέι τη οποία αντικαθιστά κάποιος σκληροπυρηνικός υποστηρικτής του Brexit.

Αναφορά εννοείται πως γίνεται και στην Ελλάδα, με το Bloomberg να αναφέρει πως παρά τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα τα οποία συνεχίζονται η οικονομία συνεχίζει να καταρρέει χωρίς αυτή τη φορά να υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα.

 
 Η θητεία Τραμπ

Το Bloomberg τονίζει πως οι πρώτες εβδομάδες Τραμπ στη εξουσία θα είναι σχετικά «άνετες» για το νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Τονίζει μάλιστα πως οι πρώτες του ενέργειες (σ.σ πιθανότατα κάποια νέα οικονομική μεταρρύθμιση) θα φέρουν και σημαντική αύξηση της δημοτικότητάς του. Τα καλά νέα όμως σταματούν εδώ καθώς το Bloomberg αναφέρει πως θα υπάρξει σημαντική έξαρση και αντιδράσεις ειδικά από την πολιτεία της Καλιφόρνια. Στην συγκεκριμένη πολιτεία το Bloomberg αναφέρει πως τα κινήματα θα είναι τόσο ισχυρά και οι αντιδράσεις τόσο έντονες που δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμη και ένα δημοψήφισμα για Calexit … (ο ακριβής όρος που το Bloomberg χρησιμοποιεί)…

 
 Αποχώρηση από το ΝΑΤΟ

Το χειρότερο σενάριο λέει πως δεν είναι απίθανο οι ΗΠΑ να αποφασίσουν τελικώς να αποχωρήσουν από το ΝΑΤΟ (σ.σ μία από τις προεκλογικές δεσμεύσεις Τραμπ) μία αποχώρηση, η οποία αυτόματα θα προκαλέσει ντόμινο παγκοσμίων εξελίξεων. Μία από αυτές ίσως να είναι η εκ νέου «ψυχρότητα» στις σχέσεις ΗΠΑ – Κούβας, αλλά και ένας επίσημα κηρυγμένος οικονομικός πόλεμος με την Κίνα.

Από την άλλη πλευρά, η έξοδος των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ θα δώσει αυτόματα το «πράσινο» φως στη Ρωσία για εγκαθίδρυση δικών της συστημάτων και επιρροών τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Συρία, καθώς ο «μεγάλος» παίκτης της Βορειοατλαντικής συμμαχίας θα είναι και επίσημα παρελθόν, αλλά παράλληλα και πολύ απασχολημένος με τον δικό του Σινο – αμερικανικό πόλεμο.

 
Σάιμον Νίξον: Ο κίνδυνος για μία νέα ελληνική κρίση είναι ρεαλιστικός

Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και όχι της ιταλικής, παρ’ ότι οι εξελίξεις στη γειτονική χώρα είναι ραγδαίες, αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση, στην παρούσα φάση, για την ευρωζώνη, σύμφωνα με άρθρο που δημοσίευσε η Wall Street Journal.

Ο γνωστός σχολιογράφος Σάιμον Νίξον, καταπιάστηκε με τις εξελίξεις στο πολιτικό τοπίο της Ιταλίας μετά το «όχι» στο δημοψήφισμα και την παραίτηση του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, επισημαίνοντας πως οι αγορές περίμεναν την ήττα και είχαν προετοιμαστεί καταλλήλως. Αντιθέτως, όπως έγραψε, η Ελλάδα παραμένει μία μεγάλη δοκιμασία για τη ζώνη του ευρώ και αν δεν επιτευχθεί σύντομα η συμφωνία, η επόμενη ευκαιρία δεν δύναται να παρουσιαστεί νωρίτερα από το καλοκαίρι του 2017. Τότε, όπως τονίζει, η Ελλάδα πιθανόν θα είναι αντιμέτωπη πάλι με πιέσεις ρευστότητας. Κάτι που θα υπονομεύσει το ελληνικό πρόγραμμα. «Για μία ακόμη φορά φέτος, οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν. Το ιταλικό δημοψήφισμα κατέληξε σε ηχηρή ήττα του Ματέο Ρέντσι και την παραίτησή του. Αλλά ο ουρανός δεν έπεσε, το ευρώ έπεσε, αλλά μετά ανέκαμψε και τα ιταλικά ομόλογα και οι τραπεζικές μετοχές μετά βίας ”κουνήθηκαν”», αναφέρει το δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας.

«Γιατί οι αγορές δεν αντέδρασαν όπως πολλοί φοβούνταν ή ήλπιζαν εκείνοι που ονειρεύονται την αποτυχία του ευρωπαϊκού πρότζεκτ; Η μία απάντηση είναι ότι οι αγορές ανέμεναν την ήττα του Ρέντσι. Η άλλη ότι το δημοψήφισμα, όπως η ψήφος υπέρ του Brexit και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, από μόνη της δεν αλλάζει τίποτα. Θα ακολουθήσουν πολιτικές συνέπειες, αλλά είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς ποιες θα είναι αυτές και οι αγορές θα περιμένουν για να τις αξιολογήσουν», γράφει ο Νίξον.

Ο σχολιογράφος τονίζει πως τα προβλήματα της Ιταλίας θα περιοριστούν εντός της χώρας, σε αντίθεση με την Ελλάδα. «Η πιο επείγουσα δοκιμασία για την ικανότητα της ευρωζώνης να λαμβάνει αποφάσεις δεν είναι η Ιταλία αλλά η Ελλάδα. Η Ιταλία θα γίνει πρόβλημα της ευρωζώνης μόνο αν αναγκαστεί να ζητήσει βοήθεια από τη νομισματική ένωση. Κάτι που φαίνεται απίθανο όσο η ΕΚΤ συνεχίζει να αγοράζει τα ομόλογά της», γράφει χαρακτηριστικά.

«Όμως, ο κίνδυνος για μία νέα ελληνική κρίση είναι ρεαλιστικός», προειδοποιεί ο Νίξον, «εκτός και αν η ευρωζώνη μπορέσει να βρει έναν τρόπο να βγει από το μακροχρόνιο αδιέξοδο ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Γερμανία και το ΔΝΤ, για την επόμενη φάση του ελληνικού προγράμματος». «Η Γερμανία έχει πει ότι δεν θα εκταμιεύσει περαιτέρω χρήματα αν το ΔΝΤ δεν μπει στο πρόγραμμα. Το Ταμείο δεν μπαίνει στο πρόγραμμα μέχρι η ευρωζώνη να συμφωνήσει να βάλει το ελληνικό χρέος σε βιώσιμη βάση. Αλλά η ευρωζώνη δεν θα ξέρει πόση ελάφρυνση χρέους χρειάζεται η Ελλάδα μέχρι η Αθήνα και οι δανειστές της συμφωνήσουν ποιοι θα πρέπει να είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι του προϋπολογισμού όπως και πώς θα επιτευχθούν».

«Κανείς δεν θέλει άλλο ένα αποτυχημένο ελληνικό πρόγραμμα. Τουλάχιστον όχι όταν η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας ενισχύεται. Παρόλα αυτά, κάποιοι αξιωματούχοι πασχίζουν να δουν πώς μπορεί να επιλυθεί η κατάσταση. Και αν η ευρωζώνη πασχίζει να επιλύσει της διαφορές της για την Ελλάδα, τι λέει αυτό για την ικανότητα της ένωσης αν καταστεί αναγκαίο να βοηθήσει την Ιταλία;» καταλήγει ο Νίξον.

 
Προς εξάμηνη παράταση το QΕ της ΕΚΤ

Μετά την αποτυχία του Μ. Ρέντσι να πείσει τους Ιταλούς για την αναγκαιότητα της συνταγματικής αναθεώρησης και την επαπειλούμενη πολιτική κρίση, πολλοί αναλυτές προσβλέπουν σε ένα θετικό μήνυμα της ΕΚΤ.

Το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος εντείνει τις πιέσεις που υφίστανται αυτό το διάστημα οι κεντρικοί τραπεζίτες. Ανεξάρτητα από την έκβασή του, πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούσαν ήδη στο προοίμιο ότι στη σημερινή της συνεδρίαση η ΕΚΤ θα αποφασίσει την επέκταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων (QE).

Το αποτέλεσμα της κάλπης και η εντεινόμενη πολιτική αβεβαιότητα αναμένεται να επηρεάσουν την κρίση των κεντρικών τραπεζιτών, μολονότι η αντίδραση των αγορών τόσο στην απόρριψη των συνταγματικών αλλαγών όσο και στην παραίτηση Ρέντσι ήταν πολύ συγκρατημένες.

Η ετυμηγορία των ιταλών πολιτών διέλυσε και τις τελευταίες αμφιβολίες των οικονομολόγων ότι η Ευρωτράπεζα θα συνεχίσει να αγοράζει μαζικά ομόλογα και πέραν του Μαρτίου. «Ο Μάριο Ντράγκι δεν θέλει να ρίξει κι άλλο λάδι στη φωτιά», σχολιάζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της VP Bank Τόμας Γκίτσελ. Συνεπώς η όποια συζήτηση για ενδεχόμενο τερματισμό του διαφιλονικούμενου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης μπαίνει καταρχήν και πάλι στο συρτάρι. Πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων βοηθά κυρίως τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως την Ιταλία, προκειμένου να διατηρήσουν σε σχετικά ανεκτά επίπεδα τα επιτόκια δανεισμού.

Αυτό που σίγουρα μπορεί να αποκλειστεί είναι κινήσεις πανικού εκ μέρους της ΕΚΤ. Μετά το δημοψήφισμα ο αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης Νοβότνι εμφανίστηκε ιδιαίτερα καθησυχαστικός, εκτιμώντας ότι ακόμη και μετά το «όχι» των Ιταλών, το ενδεχόμενο εξόδου της Ιταλίας από τη νομισματική ένωση μπορεί να αποκλειστεί.

Άγνωστο παραμένει μέχρι πότε θα διαρκέσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ευρωτράπεζας και πόσα χρήματα είναι διατεθειμένη να δαπανήσει. Το πρόγραμμα επρόκειτο να λήξει τον ερχόμενο Μάρτιο, εντούτοις στο μεταξύ οι περισσότεροι προεξοφλούν την 6μηνη παράτασή του και δη στο σημερινό επίπεδο των μηνιαίων αγορών, ύψους 80 δισ. ευρώ. Ορισμένοι οικονομολόγοι ωστόσο δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να γίνουν κάποιες τεχνικές προσαρμογές, όπως, για παράδειγμα, να χαλαρώσει η ΕΚΤ τους όρους που έχει επιβάλει για τις αγορές ομολόγων. Χωρίς αυτές τις προσαρμογές, η Φρανκφούρτη δεν μπορεί να συνεχίσει να αγοράζει ομόλογα με τους ίδιους ρυθμούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική της ΕΚΤ επικρίνεται κυρίως από τη Γερμανία. Ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου Ifo του Μονάχου Κλέμενς Φουστ εκτιμά ότι η τράπεζα θα πρέπει να αρχίσει να μειώνει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων από τον Απρίλιο, καθώς προβλέπεται επιτάχυνση του πληθωρισμού κοντά στον στόχο του 2% έως τα τέλη του 2017. «Το επιχείρημα της ΕΚΤ ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη είναι ιδιαίτερα χαμηλός δεν θα ισχύει το 2017», εκτιμά ο επιφανής οικονομολόγος. Πηγή: Deutsche Welle