Το μη βιώσιμο χρέος, ο πολιτικός δυναμίτης και ο κίνδυνος στάσης πληρωμών
• Economist: Η Ελλάδα είναι «καταδικασμένη» μεταξύ χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού χρέους
• «Βρίσκεται όντως η Ελλάδα στον δρόμο της ανάκαμψης;»
• Standard & Poor’s: Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο στάσης πληρωμών και το 2016 θα βρεθεί η Ελλάδα
Στην ετήσια έκθεση «The World In Numbers» του οικονομικού περιοδικού Economist και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο που αναφέρεται στην Ευρώπη, όπου αναλύονται οι προοπτικές για 30 ευρωπαϊκές οικονομίες, δεν θα μπορούσε να λείπει η χώρα μας.
Το Economist υποστηρίζει ότι η Ελλάδα είναι «καταδικασμένη» μεταξύ χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού χρέους, το οποίο όπως επισημαίνει κανείς δεν θεωρεί βιώσιμο, τόσο εντός όσο και εκτός των τειχών.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του περιοδικού, ή ύφεση τη νέα χρονιά θα αγγίξει το 1% και ο πληθωρισμός το 0,6%. Το Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στα 17.600 δολάρια, ενώ αναμένει μείωση 2,2% στο Ισοζύγιο του Προϋπολογισμού.
Στην ανάλυση για την Ελλάδα τονίζεται ότι ο Αλέξης Τσίπρας έλαβε νέα εντολή διακυβέρνησης το Σεπτέμβριο μετά τη σκληρή συμφωνία που πέτυχε το καλοκαίρι. Μετά την αναφορά για τις προβλέψεις του 2016 τονίζεται ότι η απειλή εξόδου από το ευρώ παραμένει υπαρκτή απλά… μετατίθεται χρονικά ώστε να πάρουν «ανάσα» τόσο ο πρωθυπουργός όσο και οι πιστωτές της Ελλάδας.
Κι ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην Ευρώπη, η ανάπτυξη στη Ρουμανία «καλπάζει» με 3,9%.
Στο Νότο, η Πορτογαλία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 1,8%, η Ισπανία με 2,5% και η Ιταλία με 1%. Μεταξύ των «μνημονιακών» χωρών ξεχωρίζει ιδιαίτερα η Ιρλανδία όπου αναμένεται ανάπτυξη 3,5%.
«Βρίσκεται όντως η Ελλάδα στον δρόμο της ανάκαμψης;»
«Βρίσκεται όντως η Ελλάδα στον δρόμο της ανάκαμψης;» Αυτό αναρωτιέται σε άρθρο του ο δημοσιογράφος του BBC Τζόντι Μπλουμ
Αρχικά, ο δημοσιογράφος περιγράφει τις δύσκολες στιγμές που πέρασε η Ελλάδα το 2015 μέχρι να υπογράψει το τρίτο πακέτο διάσωσης. «Η Ελλάδα επέζησε» σημειώνει προσθέτοντας πως «τώρα στο τέλος του έτους, είναι η ώρα να γίνει μια εκτίμηση σχετικά με το κατά πόσο η χώρα βρίσκεται στο δρόμο προς την πλήρη ανάκαμψη». Το άρθρο συνεχίζει:
Σίγουρα οι Έλληνες είχαν μια μεγάλη επιτυχία – δεν μιλάμε πλέον όλοι μας για την καταστροφή της. Παρά την οριακή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και τις αντίθετες απόψεις από μέρους της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση έκανε ένα πρώτο βήμα προς την εισαγωγή των μεταρρυθμίσεων που ήταν όροι στο πρόγραμμα διάσωσης.
Μόλις αυτό το μήνα, η αριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, συμφώνησε σε ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας των ελληνικών τραπεζών να πωλούν «κακά» επιχειρηματικά δάνεια σε ξένους αγοραστές. Αυτό θα απελευθερώσει τραπεζικά κεφάλαια και θα αποτελέσει προϋπόθεση για την αποδέσμευση της επόμενης δόσης του 1 δις. ευρώ.
Επιπλέον το Κοινοβούλιο ενέκρινε αυστηρά μέτρα όσον αφορά στις ιδιωτικοποιήσεις, με το 51% του ΑΔΜΗΕ να παραμένει στο ελληνικό κράτος, ενώ προωθούνται παράλληλα και άλλες σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις. Για παράδειγμα, έχει συμφωνηθεί με τη γερμανική Fraport η παραχώρηση των 14 Περιφερειακών Αεροδρομίων αξίας 1,2 δις. ευρώ.
Ωστόσο, όλα αυτά είναι μηδαμινά σε σχέση με το όσα είχε αρχικά υποσχεθεί η ελληνική κυβέρνηση. Η Αθήνα έχει συγκεντρώσει μόνο μερικά δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι στιγμής από τις ιδιωτικοποιήσεις σε σχέση με τον αρχικό στόχο των 50 δις. ευρώ λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων και την έλλειψη πολιτικής βούλησης.
Άλλες μεταρρυθμίσεις έχουν κολλήσει, κυρίως από την λεπτή κυβερνητική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων είναι πιθανό να αλλάξουν το επόμενο έτος, αλλά το πιο δύσκολο ζήτημα είναι το συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ελλάδα. Είναι εξαιρετικά περίπλοκο και δαπανηρό ενώ αποτελεί και πολιτικό δυναμίτη.
Οι συνταξιούχοι έχουν υποστεί μια σειρά μεταρρυθμίσεων κι όμως αυτές βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο. Ο εξαναγκασμός μέσω περαιτέρω αλλαγών θα είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής σε έναν μεγάλο ανθρώπων και είναι επίσης πιθανό να θέσει σε κίνδυνο την πλειοψηφία της κυβέρνησης στη Βουλή.
Ωστόσο, το επόμενο στάδιο του προγράμματος διάσωσης από την ΕΕ και το ΔΝΤ εξαρτάται από μια τεράστια εξοικονόμηση πόρων από το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα το 2016, και ο τετραγωνισμός αυτού του κύκλου θα είναι το μεγάλο πρόβλημα για το επόμενο έτος.
Standard & Poor’s: Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο στάσης πληρωμών και το 2016 θα βρεθεί η Ελλάδα
Αντιμέτωπη με τον κίνδυνος στάσης πληρωμών και κατά το νέο έτος θα βρεθεί η Ελλάδα, εκτιμά η Standard & Poor’s, χαρακτηρίζοντας μάλιστα ως «κορυφαίο ρίσκο» για το μέλλον της χώρας μας τις πολιτικές αντιδράσεις στο επίπονο πρόγραμμα προσαρμογής.
«Η ανάγκη της κυβέρνησης να εφαρμόσει αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων περικοπών σε συντάξεις και επιδόματα μαζί με ιδιωτικοποιήσεις και πρόσθετες περικοπές δαπανών, αυξάνουν την πιθανότητα ακόμα ενός γύρου πολιτικής αστάθειας στις αρχές του επόμενου έτους, καθώς η πρώτη αξιολόγηση εφαρμογής του προγράμματος από τον ESM έχει καθυστερήσει για Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2016. Εξέλιξη που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την εφαρμογή του προγράμματος, επαναφέροντας τον κίνδυνο μίας νέας στάσης πληρωμών», υποστηρίζει στο σκέλος της έκθεσης που αφορά την Ελλάδα ο αναλυτής του οίκου Φρανκ Τζιλ.
Τονίζεται δε ότι «Η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση CCC+ της Ελλάδας αντικατοπτρίζει την σχεδόν απόλυτη εξάρτηση της ελληνικής κυβέρνησης σε ευνοϊκές επιχειρηματικές, χρηματοοικονομικές και οικονομικές συνθήκες για να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις το επόμενο 12μηνο»
Αυτό σημαίνει μία στάση πληρωμών, αν και όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, είναι λιγότερο πιθανή σε σχέση με τον προηγούμενο Ιούνιο. Αλλά «εξακολουθεί να αποτελεί μία πιθανότητα», επισημαίνεται.
«Θεωρούμε ότι η συμμόρφωση με τους όρους του φιλόδοξου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας θα είναι κρίσιμη για την επιβίωση του ταλαιπωρημένου τραπεζικού συστήματος, του οποίου η ενδυνάμωση είναι ιδανική ώστε να διασφαλιστεί η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας και η επιστροφή της εμπιστοσύνης», συμπληρώνουν οι αναλυτές.
«Η πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, συμπεριλαμβανομένης της έκτακτης χρηματοδότησης που υπολογίζεται στα 77,9 δισ. ευρώ (40% του ΑΕΠ), με την οποία χρηματοδοτείται η έκθεση των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα, είναι επίσης κρίσιμο στοιχείο για τη διασφάλιση ότι οι εγχώριες ελληνικές τράπεζες μπορούν να αναχρηματοδοτήσουν το βραχυπρόθεσμο χρέος της κυβέρνησης συνεχίζοντας τη μετακύλιση των εντόκων γραμματίων ύψους 15 δισ. ευρώ (8,5% του ΑΕΠ) που διακρατούν» αναφέρεται σε άλλο χαρακτηριστικό σημείο.
Σύμφωνα πάντως με τους αναλυτές της Standard & Poor’s, η ελληνική κυβέρνηση θα επιλέξει να αποφύγει με κάθε κόστος την κατάρρευση του χρηματοοικονομικού συστήματος, το οποίο σήμερα μετρά καταθέσεις που φθάνουν το 70% του ΑΕΠ.
Όπως μάλιστα υπογραμμίζει, αναμένεται από την ελληνική κυβέρνηση «να συμμορφωθεί με τα κριτήρια του προγράμματος προσαρμογής ώστε να αποτραπεί μία νέα στάση πληρωμών, ιδίως εάν δοθεί μία νέα ελάφρυνση του επίσημου χρέους (κάτι που αναμένεται να συζητηθεί μετά την αξιολόγηση της εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής)».
Ιδιαίτερη αναφορά στο σημείο αυτό γίνεται και σε πρόσφατα σχόλια αξιωματούχων της ΕΚΤ «που ενισχύουν την άποψη ότι εφόσον η Ελλάδα είναι αποτελεσματική στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων τότε και οι ελληνικές τράπεζες θα αποκτήσουν εκ νέου πρόσβαση στις τακτικές πιστωτικές γραμμές της ΕΚΤ».
Εν κατακλείδι, η S&P χαρακτηρίζει «δίμηνο φωτιά» τους πρώτους δυο μήνες του 2016, καθώς η κυβέρνηση θα πρέπει να προωθήσει αντιλαϊκά μέτρα, κάτι που θα μπορούσε να πυροδοτήσει πολιτική αστάθεια φέρνοντας και πάλι τη χώρα αντιμέτωπη με το χάος μιας ενδεχόμενης στάσης πληρωμών.
