Το μοντέλο AUKUS και η προοπτική επέκτασής του σε συμμάχους όπως η Ελλάδα
Με την ανακοίνωση της συμμαχίας AUKUS το 2021, η Αυστραλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο έθεσαν ένα νέο πρότυπο για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της τεχνολογίας. Το AUKUS προχώρησε πέρα από τις παραδοσιακές αμυντικές συμφωνίες, ανοίγοντας τον δρόμο για κοινή χρήση προηγμένων τεχνολογιών, συν-ανάπτυξη και βαθύτερη γεωστρατηγική συνεργασία. Ένα φιλόδοξο ερώτημα προκύπτει: Μπορεί το μοντέλο αυτό να επεκταθεί και σε άλλους συμμάχους, όπως η Ελλάδα, ώστε να δημιουργηθεί ένα πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό δίκτυο συνεργασίας;
Ας εξετάσουμε αναλυτικά τις παραμέτρους αυτής της ιδέας και τα πιθανά οφέλη και εμπόδια.
- Τι είναι το AUKUS και τι το διαφοροποιεί;
Το AUKUS επικεντρώνεται στην κοινή ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, όπως τα πυρηνικά υποβρύχια, η τεχνητή νοημοσύνη, οι κβαντικές τεχνολογίες και η κυβερνοάμυνα. Αυτό που το καθιστά μοναδικό είναι η απελευθέρωση των περιορισμών που παραδοσιακά περιβάλλουν τη μεταφορά τεχνολογίας. Μέσω αυτής της συνεργασίας, οι τρεις χώρες δεν μοιράζονται μόνο υλικά αγαθά, αλλά και την τεχνογνωσία, προσφέροντας μια πλατφόρμα για κοινή στρατηγική ανάπτυξη.
Η διαφαινόμενη αποτελεσματικότητα του AUKUS έγκειται στον τρόπο που προσεγγίζει τη συμμαχική συνεργασία, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις του 21ου αιώνα, όπως η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στον Ινδο-Ειρηνικό και οι τεχνολογικές απειλές.
- Γιατί η Ελλάδα θα μπορούσε να ενταχθεί σε ένα παρόμοιο μοντέλο;
Η Ελλάδα, ως μέλος του ΝΑΤΟ και στενός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου, διαθέτει ισχυρά γεωπολιτικά πλεονεκτήματα που την καθιστούν ιδανικό υποψήφιο για μια διευρυμένη έκδοση του AUKUS. Ας δούμε τα κύρια επιχειρήματα:
α) Στρατηγική θέση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο
Η Ελλάδα έχει κρίσιμη γεωπολιτική σημασία, εξυπηρετώντας ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής. Η συμμετοχή της σε μια τέτοια συμμαχία θα ενίσχυε τον έλεγχο της περιοχής σε θέματα ναυτικής ασφάλειας, ενέργειας και μεταφορών.
β) Αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία
Η ελληνική αμυντική βιομηχανία, αν και μικρότερη σε μέγεθος σε σχέση με τις μεγάλες δυνάμεις, επιδεικνύει σημαντική πρόοδο. Η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα συν-ανάπτυξης τεχνολογιών θα έδινε ώθηση στην ελληνική καινοτομία και θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητά της.
γ) Ιστορική σχέση με τη Δύση
Η Ελλάδα έχει υπάρξει σταθερός σύμμαχος της Δύσης σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας. Η συμμαχία της με ΗΠΑ και ΗΒ ιδιαίτερα ενισχύεται από κοινές αξίες και συμφέροντα.
- Οφέλη από την επέκταση του μοντέλου AUKUS στη χώρα μας
Η ένταξη της Ελλάδας σε ένα παρόμοιο πλαίσιο συνεργασίας θα προσέφερε πολλαπλά οφέλη:
α) Πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής
Η Ελλάδα θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση σε τεχνολογίες που σήμερα είναι δύσκολο να προμηθευτεί, όπως οι κβαντικοί υπολογιστές, τα drone νέας γενιάς ή τα πιο εξελιγμένα συστήματα κυβερνοάμυνας.
β) Ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος
Η συνεργασία σε πυρηνικά υποβρύχια ή τεχνολογίες stealth θα ενίσχυε την αποτρεπτική ισχύ της Ελλάδας απέναντι σε απειλές, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο.
γ) Οικονομική ανάπτυξη και καινοτομία
Η συν-ανάπτυξη τεχνολογιών δεν θα ωφελούσε μόνο την άμυνα, αλλά και την οικονομία. Η μεταφορά τεχνογνωσίας θα μπορούσε να αναβαθμίσει και άλλους τομείς, όπως η επιστήμη και η βιομηχανία.
δ) Εμβάθυνση διπλωματικών σχέσεων
Η συμμετοχή σε ένα τέτοιο δίκτυο θα ενίσχυε τις ήδη στενές σχέσεις της Ελλάδας με τους δυτικούς συμμάχους, καθιστώντας τη χώρα κεντρικό παράγοντα στις παγκόσμιες εξελίξεις.
- Προκλήσεις και Εμπόδια
Φυσικά, το να επεκταθεί το μοντέλο AUKUS σε άλλες χώρες δεν είναι απλή υπόθεση. Οι κυριότερες προκλήσεις περιλαμβάνουν:
α) Απόρρητες τεχνολογίες
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εξαιρετικά προσεκτικές με τη διάθεση στρατηγικών τεχνολογιών. Η επέκταση του μοντέλου θα απαιτούσε αυστηρές εγγυήσεις από την ελληνική πλευρά.
β) Πολιτική και οικονομική σταθερότητα
Η Ελλάδα, αν και έχει ανακάμψει σημαντικά από την οικονομική κρίση, θα πρέπει να διασφαλίσει ότι διαθέτει την οικονομική και πολιτική σταθερότητα για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις μιας τέτοιας συνεργασίας.
γ) Αντιδράσεις από τρίτες χώρες
Η συμμετοχή της Ελλάδας σε μια τέτοια συμμαχία θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις από περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία, ή άλλες χώρες που δεν περιλαμβάνονται στο δίκτυο.
- Προτάσεις για την Επέκταση του Μοντέλου
Για να καταστεί δυνατή η συμμετοχή της Ελλάδας σε ένα διευρυμένο AUKUS, θα μπορούσαν να γίνουν τα εξής βήματα:
– Ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας με ΗΠΑ και ΗΒ: Εμβάθυνση της ήδη υπάρχουσας συνεργασίας σε θέματα άμυνας και τεχνολογίας.
– Δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού “AUKUS-like” μοντέλου: Η Ελλάδα θα μπορούσε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου συνεργασίας, σε συνδυασμό με το ΝΑΤΟ.
– Ανάπτυξη εσωτερικών δυνατοτήτων: Επένδυση στην ελληνική αμυντική βιομηχανία και παροχή κινήτρων για την έρευνα και ανάπτυξη.
Συμπέρασμα
Το μοντέλο AUKUS δεν είναι απλώς μια αμυντική συνεργασία, αλλά ένα όραμα για τον τρόπο που οι σύμμαχοι μπορούν να συνεργαστούν σε βάθος για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος. Η Ελλάδα, με τη στρατηγική της θέση, την ιστορική της συμμαχία με τη Δύση και τη δυναμική της βιομηχανία, θα μπορούσε να επωφεληθεί από τη συμμετοχή σε μια διευρυμένη εκδοχή αυτού του μοντέλου. Παρά τις προκλήσεις, η προοπτική αυτή θα μπορούσε να αλλάξει τον ρόλο της χώρας μας στο διεθνές σύστημα, καθιστώντας την βασικό πυλώνα ασφάλειας, καινοτομίας και συνεργασίας.
Π. Τσακιρίδης
mywaypress.gr
