Το τέταρτο Μνημόνιο ισοπεδώνει την κοινωνία
Το νέο Μνημόνιο φέρνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% έως και το 2021, ίσως και το 2022, περικοπές στις συντάξεις και μείωση του αφορολόγητου, «μαχαίρι» σε επιδόματα, ακόμη και στα επιδόματα ανεργίας και θέρμανσης, εξορθολογισμό στα ειδικά μισθολόγια και αλλαγές στο καθεστώς των φοροελέγχων και των φοροπροστίμων
Καταιγίδα προαπαιτούμενων έρχεται στη Βουλή έως τις 15 Μαΐου με στόχο να ψηφιστούν έως τις 18 Μαΐου και η ελληνική κυβέρνηση να προσέλθει στο Eurogroup της 22ας Μαΐου χωρίς νομοθετικές εκκρεμότητες. Το νέο Μνημόνιο, «προαπαιτούμενο» για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση και να περάσει σε πιο ώριμη φάση η διαπραγμάτευση για το χρέος, φέρνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% έως και το 2021, ίσως και το 2022, δηλαδή για τέσσερα ή και πέντε χρόνια, περικοπές στις συντάξεις και μείωση του αφορολόγητου, «μαχαίρι» σε επιδόματα, ακόμη και στα επιδόματα ανεργίας και θέρμανσης, εξορθολογισμό στα ειδικά μισθολόγια και αλλαγές στο καθεστώς των φοροελέγχων και των φοροπροστίμων.
Το προσχέδιο του νέου Μνημονίου
Το προσχέδιο του νέου Μνημονίου, έκτασης 53 σελίδων με ημερομηνία 2 Μαΐου 2015:
- Ξεκαθαρίζει πως θα ζητηθούν ισχυρές διαβεβαιώσεις. Το ΔΝΤ θα ζητήσει διαβεβαιώσεις από τη ΝΔ για να διασφαλιστεί η μη αναστρεψιμότητα των μέτρων της διετίας 2019 – 2020, ενώ παράλληλα οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να παράσχουν γραπτή δήλωση και ανεξάρτητη νομική γνωμοδότηση που θα επιβεβαιώνει ότι ο χαρακτήρας τόσο της μεταρρύθμισης του φόρου εισοδήματος όσο και των αντίμετρων είναι συμβατός με το ελληνικό Σύνταγμα. Νομική γνωμοδότηση θα πρέπει να δώσουν οι ελληνικές αρχές και για το ότι οι μεταρρυθμίσεις στις συντάξεις είναι σύμφωνες με το ελληνικό Σύνταγμα και με το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
- Ζητά να «τρέξουν» οι διαδικασίες από την Τράπεζα της Ελλάδας και το υπουργείο Οικονομικών για να καταρτιστεί οδικός χάρτης χαλάρωσης των capital controls, με τα βήματα να συνδέονται με μετρήσιμα σημάδια βελτίωσης της εμπιστοσύνης στην αγορά και των συνθηκών ρευστότητας, καθώς και της υλοποίησης κεντρικών πολιτικών.
- Στο φορολογικό πεδίο προβλέπει νέο καθεστώς στους φορολογικούς ελέγχους και τα πρόστιμα τα οποία θα μειώνονται κατόπιν ελέγχων, εφόσον ο φορολογούμενος – ελεγχόμενος συνεργάζεται, επανεξέταση των εκπτώσεων και φορολογικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις με στόχο την κατάργηση όσων κρίνεται πως δεν εξυπηρετούν τους σκοπούς για τους οποίους θεσμοθετήθηκαν.
- Φέρνει μεγάλες περικοπές επιδομάτων, φοροαπαλλαγών και κοινωνικών παροχών και διατήρηση των πλεονασμάτων 3,5% για πέντε χρόνια.
[1] Τα οικογενειακά επιδόματα περικόπτονται κατά 8,5 εκατ. ευρώ το 2017 και κατά 10 εκατ. το 2018, ενώ κατά 58 εκατ. μειώνεται το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης, από το 2018.
[2] Επίσης, τα επιδόματα ανεργίας μειώνονται κατά 1,5 εκατ. ευρώ το 2017 και κατά 2 εκατ. το 2018. Η κυβέρνηση δεσμεύεται επίσης για εξορθολογισμό δημοσίων δαπανών κατά 189 εκατ. ευρώ το 2018
[3] Οπως προκύπτει από το κείμενο που διέρρευσε μέσω της Ηandelsblatt, αν όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην πρώτη αξιολόγηση νομοθετηθούν εγκαίρως και έχουν το προβλεπόμενο αποτέλεσμα υπάρχει ένα κενό 0,3% του ΑΕΠ το 2018 το οποίο προβλέπεται να κλείσει με, εξορθολογισμό των δαπανών υγείας (259 εκατ. ευρώ), περίπου 125 εκατ. ευρώ από το claw back (125 εκατ. ευρώ το 2017 και 188 εκατ. το 2018), φορολόγηση ενοικιάσεων Airbnb (48 εκατ. ευρώ), ο εξορθολογισμός των κινήτρων απόδοσης στο μισθολογικό κόστος του Δημοσίου (33 εκατ. ευρώ) και 7 εκατ. ευρώ από τις αμυντικές δαπάνες με αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού επιδομάτων επικινδυνότητας κ.α.
[4] Εφόσον επιτυγχάνονται και υπερκαλύπτονται οι στόχοι η χώρα μπορεί να προχωρήσει -σε συμφωνία με τους θεσμούς- σε μέτρα που ενδυναμώνουν την κοινωνική προστασία ή μειώνουν το φορολογικό βάρος, στο ύψος της υπεραπόδοσης. Τα μέτρα που αφορούν τη μείωση του αφορολόγητου θα εφαρμοστούν το 2019 και όχι το 2020 που προβλέπεται αν το ΔΝΤ και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κρίνουν στην τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος ότι αυτό είναι απαραίτητο για να πιαστεί ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ το 2019. Τα αντίμετρα τα οποία θα εφαρμοστούν επίσης αν εκτιμηθεί από όλους τους θεσμούς σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές ότι επιτυγχάνεται ο στόχος. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Βουλής το πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα θα εισαχθεί στη Βουλή στις 15 Μαΐου για να ψηφιστεί στις 18 Μαΐου.
Όπως προειδοποιούν ήδη ξένοι αξιωματούχοι το χρονοδιάγραμμα ειδικά ως προς την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση παραμένει ασφυκτικό, και με τα σημερινά δεδομένα, η πόρτα του QE θα μπορούσε να ανοίξει μεταξύ Ιουλίου – Σεπτεμβρίου, στο καλό μόνο σενάριο για την Ελλάδα.
Για χρέος, πλεονάσματα, και κυρίως χρηματοδοτική εμπλοκή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, θα απαιτηθεί διάστημα ορισμένων εβδομάδων προκειμένου να δρομολογηθούν απαραίτητες διαδικασίες, μετατοπίζοντας προς τον Ιούνιο – Ιούλιο, ένα πιο ξεκάθαρο τοπίο.
Πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% έως και για 5 χρόνια, δραματικές περικοπές στα επιδόματα, περικοπές στις δημόσιες δαπάνες κατά 189 εκατ. και το 2018, μείωση στα επιδόματα ανεργίας μειώνονται κατά 1,5 εκατ. ευρώ, είναι ορισμένα από τα μέτρα που προβλέπει το μνημόνιο το οποίο υπέγραψε ο Ευκλ. Τσακαλώτος στις 3 Μαΐου.
«Η πέραν των προβλέψεων επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας στον τομέα του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2016 κατά βάση οφείλονται στην αύξηση των εσόδων όσο και στην δραστική μείωση των δαπανών. Οι σημαντικότεροι πόροι εσόδων προέρχονται από την ενιαία φορολογία, τον ΦΠΑ αλλά και από έτερους νέους φόρους ενώ η μείωση στο κομμάτι των δαπανών προέρχεται κυρίως από τις χαμηλές κρατικές επενδύσεις και την πτώση στη μέση κατανάλωση.
Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να ακολουθήσουν όσα έχουν συμφωνήσει από τον Αύγουστο του 2015 και αναφέρει πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018, ενώ το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% θα διατηρηθεί μέχρι το 2020-2021. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο που προβλέπει ότι όλα τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο της πρώτης αναθεώρησης εφαρμόζονται εγκαίρως και έχουν τις αναμενόμενες αποδόσεις, προβλέπεται δημοσιονομικό κενό της τάξης του 0,3% του ΑΕΠ έως το 2018, χωρίς τη λήψη πρόσθετων μέτρων.
Από την προκαταρκτική συμφωνία προκύπτει ότι η έκπτωση φόρου ή διαφορετικά το έμμεσο αφορολόγητο διαμορφώνεται ως εξής:
- Σε 1.250 ευρώ από 1.900 ευρώ σήμερα για φορολογούμενους χωρίς παιδιά.
Το έμμεσο αφορολόγητο μειώνεται στα 5.682 ευρώ από 8.636 ευρώ σήμερα. - Σε 1.300 ευρώ από 1.950 ευρώ για όσους έχουν ένα παιδί, με το αφορολόγητο όριο να διαμορφώνεται στα 5.910 ευρώ από 8.864 ευρώ σήμερα.
- Σε 1.350 ευρώ από 2.000 ευρώ για όσους έχουν δύο παιδιά, με το αφορολόγητο να περιορίζεται στα 6.136 ευρώ από 9.090 ευρώ.
- Σε 1.450 ευρώ από 2.100 για τους φορολογούμενους με τρία ή περισσότερα παιδιά, για τους οποίους το έμμεσο αφορολόγητο προσγειώνεται στα 6.591 ευρώ από 9.545 ευρώ που ανέρχεται σήμερα.
Σε ό,τι αφορά στις συντάξεις, αναμένονται μειώσεις έως και 18% τόσο στις κύριες όσο και στις επικουρικές από το 2019, καθώς, βάσει της συμφωνίας, οι κύριες συντάξεις θα επανυπολογιστούν και όπου υπάρχουν προσωπικές διαφορές αυτές θα κοπούν σε ποσοστό ώστε το σύνολο της κύριας σύνταξης να μην μειωθεί πάνω από 18%.
Αντίστοιχη διαδικασία θα ακολουθηθεί και στις προσωπικές διαφορές των επικουρικών συντάξεων, για τις οποίες άλλωστε ο επανυπολογισμός έχει ολοκληρωθεί από το καλοκαίρι του 2016.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η μεσοσταθμική μείωση των κύριων συντάξεων θα είναι στο 9%.
Η παρέμβαση στις επικουρικές συντάξεις κρίθηκε αναγκαία, ώστε να μπορέσει να επιβληθεί το «δίχτυ προστασίας» του 18% στις κύριες συντάξεις.
Στο εργασιακό μέτωπο συμφωνήθηκε η κατάργηση της προέγκρισης για τις ομαδικές απολύσεις (το όριο παραμένει στο 5%), ενώ μετά τη λήξη του προγράμματος την 1η Σεπτεμβρίου 2018 θα επανέλθουν εν μέρει οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και συγκεκριμένα η αρχή της ευνοϊκής ρύθμισης και η επεκτασιμότητα των συμβάσεων.
Αναλυτικά, τα βασικά σημεία είναι:
– Από 1.1.2019 περικόπτεται η προσωπική διαφορά στις κύριες συντάξεις ως 18% καθώς και μέρος των επικουρικών αν δεν συμπληρώνεται το απαιτούμενο ποσό περικοπής. Η μέση μείωση της σύνταξης θα είναι 9% σε κύριες και επικουρικές. Το μέτρο θα θίξει πάνω από 1 εκατομμύριο συνταξιούχους που παίρνουν σύνταξη πάνω από 700 ευρώ. Οι απώλειες θα αρχίζουν από λίγα ευρώ ως και πάνω από 300 ευρώ το μήνα. Η συνολική μείωση της σύνταξης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 18%. Άρα χάνονται μία ως δύο συντάξεις το χρόνο.
– Από 1.1.2020 (ή από 1.1.2019 αν δεν πιαστεί ο στόχος του πλεονάσματος) επιβάλλεται η μείωση του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ που θα φέρει επιβάρυνση από 650 ευρώ ακόμη και για τους φτωχότερους. Έτσι, όσοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 474 ευρώ το μήνα δεν θα καλύπτονται από το αφορολόγητο. Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος που λαμβάνει 720 ευρώ το μήνα και μέχρι τώρα δεν πλήρωνε φόρο θα κληθεί να πληρώσει πάνω από 600 ευρώ.
Στο κείμενο του Συμπληρωματικού Μνημονίου της Ευρωπαϊκής πλευράς (SMoU) στη σελίδα 48 αναφέρεται ότι η κυβέρνηση «θα εγκρίνει», ως προαπαιτούμενη ενέργεια (prior action), «νομοθεσία για να ολοκληρώσει τον εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για το ενιαίο μισθολόγιο». Όπου «εξορθολογισμός» στη γλώσσα του μνημονίου σημαίνει περικοπή η οποία αφορά δικαστικούς, γιατρούς του ΕΣΥ και πανεπιστημιακούς αλλά το κείμενο φωτογραφίζει κυρίως τους στρατιωτικούς και τους υπόλοιπους ένστολους (λιμενικούς, σώματα ασφαλείας κ.ά.).
Στη σελίδα 4 αναφέρεται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει ως prior action να νομοθετήσει τον «εξορθολογισμό (σ.σ.: δηλαδή το κόψιμο) ορισμένων επιδομάτων στον στρατιωτικό τομέα, με απόδοση 7 εκατομμυρίων ευρώ το 2018.
Σε αυτά θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλαμβάνονται:
- «Τα κριτήρια επιλεξιμότητας και τον τρόπο υπολογισμού για τα επιδόματα των επικίνδυνων λειτουργιών (dangerous operations allowances)». Αφορά το επίδομα επικινδυνότητας που λαμβάνουν τα στελέχη των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
- «Τον εξορθολογισμό του επιδόματος που καταβάλλεται για την υπηρεσία στο εξωτερικό μέσω της μείωσης των θέσεων και της διάρκειας των τοποθετήσεων στο εξωτερικό». Αυτή η διάταξη αφορά τους αξιωματικούς υπηρετούν εκτός Ελλάδας.
Στην ίδια σελίδα γίνεται λόγος για «τον εξορθολογισμό των κινήτρων απόδοσης στο Μισθολόγιο του Δημοσίου κατά 33 εκατ. ευρώ». Στο πλαίσιο αυτό το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προχωράει εδώ και λίγα εικοσιτετράωρα τη λίστα των επιδομάτων που θα περικοπούν στο πλαίσιο της κατάρτισης των προαπατούμενων. Οι γνώστες του κειμένου λένε ότι αφορά επιδόματα και αμοιβές 180.000 δημοσίων υπάλληλων που αμείβονται με ειδικά μισθολόγια.
Συλλογικές συμβάσεις
Σε ό,τι αφορά τις συλλογικές συμβάσεις, το μνημόνιο προβλέπει προ-νομοθέτηση που θα εξασφαλίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές συμβάσεις του 2011, θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του προγράμματος του ESM.
Ομαδικές απολύσεις
Το προσχέδια αναφέρει την τροποποίηση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων προκειμένου να αντικατασταθεί το ισχύον πλαίσιο διοικητικής έγκρισης με μία διαδικασία κοινοποίησης των εργαζομένων, με μέγιστη διάρκεια τριών μηνών.
Στο προσχέδιο προβλέπεται και νομοθέτηση που θα επιτρέψει την διαδικασία φαστ-τρακ στη δικαστική διαδικασία απόφανσης για τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις εργαζομένων.
Συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για τον λιγνίτη
Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να προτείνουν τυπικά διαρθρωτικά μέτρα με στόχο τη συμμόρφωση της Ελλάδας στον τομέα της Ενέργειας, τις πρόσφατες αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων για τον λιγνίτη.
Πώληση του 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας
Οι αρχές θα πρέπει να ολοκληρώσουν την πώληση και θα αρχίσουν να παραδίδουν το 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Πηγή: Ημερησία
