Υποχρεωτική πιστοποιημένη εκπαίδευση καθηγητών στη διδασκαλία
• Οι 16 συστάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης
• Ανοικτά μαζικά διαδικτυακά μαθήματα («MOOC»), θα δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τα σπίτια τους
Η ομάδα υψηλού επιπέδου της ΕΕ για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δημοσιεύει σήμερα την πρώτη της έκθεση σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης στα πανεπιστήμια.
H ομάδα, υπό την προεδρία της πρώην προέδρου της Ιρλανδίας Mary McAleese, πραγματοποιεί 16 συστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν έκκληση για την υποχρεωτική πιστοποιημένη εκπαίδευση καθηγητών και άλλων μελών του διδακτικού προσωπικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μεγαλύτερη έμφαση στην παροχή βοήθειας στους σπουδαστές να αναπτύξουν επιχειρηματικές και καινοτόμες δεξιότητες, καθώς και τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ακαδημίας διδασκαλίας και μάθησης.
Η Ανδρούλλα Βασιλείου, επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας, δήλωσε: «Στόχος μου κατά τη συγκρότηση της ομάδας ήταν η ενθάρρυνση νέων σκέψεων και ιδεών.
Οι συστάσεις είναι έγκαιρες, πρακτικές και δεν απαιτούν απαραιτήτως μεγάλα ποσά επιπλέον δαπανών.
Η ποιοτική διδασκαλία στα συστήματα ανώτατης εκπαίδευσης και κατάρτισης έχει ζωτική σημασία ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι σπουδαστές είναι εξοπλισμένοι με το σωστό μείγμα δεξιοτήτων για τη μελλοντική προσωπική και επαγγελματική εξέλιξή τους.
Η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να στηρίξει την εφαρμογή αυτών των συστάσεων.»
Η Mary McAleese, πρόεδρος της ομάδας, πρόσθεσε: «Η ποιότητα διδασκαλίας και της μάθησης εξαρτάται από αφιερωμένα άτομα και των οργανισμούς που υποστηρίζονται από πολιτικές που θέτουν τη διδασκαλία και τη μάθηση στο επίκεντρο.
Το διδακτικό προσωπικό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να λαμβάνει την επιμόρφωση και τη στήριξη που χρειάζεται ώστε να επιτύχει μια εξαιρετική εργασία.
Η έκθεση δείχνει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί αυτό».
Η ομάδα, που συστάθηκε από την επίτροπο κ. Βασιλείου τον περασμένο Σεπτέμβριο, είχε ευρείες διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενα μέρη ως μέρος των εργασιών της.
Διαπιστώθηκε ότι πολλά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δίνουν λιγότερο ικανοποιητική έμφαση στην διδασκαλία σε σχέση με την έρευνα, παρά το γεγονός ότι και οι δύο αποτελούν θεμελιώδεις αποστολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
«Χρειάζεται επανεξισορρόπηση. Χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση και αναγνώριση στον ρόλο της διδασκαλίας στον καθορισμό των ακαδημαϊκών επιδόσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά την επαγγελματική σταδιοδρομία», δήλωσε η Επίτροπος.
«Χαιρετίζω εγκάρδια την πρόταση σύμφωνα με την οποία όλοι οι καθηγητές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να διδαχθούν το πώς να διδάσκουν.»
• Επόμενα βήματα
Η ομάδα υψηλού επιπέδου θα αρχίσει εργασίες για το δεύτερο μέρος της αποστολής της, με επίκεντρο τον τρόπο μεγιστοποίησης του αντικτύπου των νέων μεθόδων για μια ποιοτική τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως τα ανοικτά μαζικά διαδικτυακά μαθήματα («MOOC»), τα οποία δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τα σπίτια τους.
Εταίροι σε 11 χώρες ξεκίνησαν πρόσφατα τα πρώτα πανευρωπαϊκά MOOC με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (IP/13/349).
Η επόμενη έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου πρόκειται να δημοσιευθεί τον Ιούνιο του 2014.
• Ιστορικό
Το έργο της ομάδας υψηλού επιπέδου αποτελεί τμήμα της στρατηγικής της Επιτροπής για τη στήριξη του εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης στα κράτη μέλη.
Έχει ήδη σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στον τομέα αυτό.
Η διαδικασία της Μπολόνια, για παράδειγμα, διευκολύνει τους σπουδαστές να σπουδάσουν στο εξωτερικό και να αναγνωρίζονται τα επαγγελματικά τους προσόντα σε όλη την Ευρώπη.
Ένα νέο πολυδιάστατο σύστημα κατάταξης των πανεπιστημίων, το οποίο εισήγαγε η Επιτροπή και αναμένεται να εκδοθούν τα πρώτα ευρήματά του στις αρχές του επόμενου έτους, θα διευκολύνει τις συγκρίσεις μεταξύ των πανεπιστημίων ώστε οι σπουδαστές να είναι σε θέση να προβούν σε ενημερωμένη επιλογή σχετικά με το πού θα σπουδάσουν.
Η ευρωπαϊκή ατζέντα για τον εκσυγχρονισμό της τριοτοβάθμιας εκπαίδευσης, την οποία ενέκριναν οι υπουργοί παιδείας στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2011, εντοπίζει τομείς όπου οι χώρες της ΕΕ πρέπει να κάνουν περισσότερα προκειμένου να επιτύχουν τους κοινούς τους στόχους και ορίζει τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να υποστηρίξει τις πολιτικές εκσυγχρονισμού.
Οι προτεραιότητες περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ποιότητας και της καταλληλότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έτσι ώστε τα προγράμματα σπουδών να καλύπτουν τις ανάγκες των σπουδαστών, των εργοδοτών και των επαγγελμάτων του μέλλοντος, καθώς και την αύξηση του αριθμού των αποφοίτων.
Προωθεί τη στενότερη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και έρευνας.
Η ατζέντα αποτελεί μέρος ευρύτερης στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης, όπου η εκπαίδευση διαδραματίζει βασικό ρόλο.
Το Erasmus για όλους, το νέο πρόγραμμα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό που αναμένεται να αρχίσει να εφαρμόζεται τον Ιανουάριο, θα υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση της πολιτικής στα κράτη μέλη, με επίκεντρο την ενίσχυση της βάσης στοιχείων για τη χάραξη πολιτικής και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών.
Το πρόγραμμα αναμένεται να έχει προϋπολογισμό ύψους 14,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020 — 40% περισσότερο από τα τρέχοντα προγράμματα — και θα παρέχει υποτροφίες σε 4 εκατομμύρια άτομα για να αποκτήσουν διεθνή εμπειρία και δεξιότητες μέσω σπουδών, κατάρτισης ή εθελοντισμού στο εξωτερικό.
Συστάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης
Στην έκθεσή της η ομάδα υψηλού επιπέδου για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει καταρτίσει χάρτες πορείας για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης.
«Λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών σημείων εκκίνησης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των διαφόρων χωρών, προσπαθήσαμε να προσφέρουμε ένα ευρύ φάσμα μέσων, εργαλείων και πρακτικών παραδειγμάτων που δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να λειτουργήσουν οι διάφορες — και συχνά αρκετά απλές— προσεγγίσεις.
Να επανέλθουμε στο σημείο εκκίνησής μας: Η διδασκαλία είναι σημαντική. Η διδασκαλία είναι τόσο σημαντική όσο και η έρευνα. Πρέπει να θέσουμε στο επίκεντρο την ποιότητα της διδασκαλίας και της μάθησης.
Για το σκοπό αυτό, συνιστούμε τα εξής:
✏ Σύσταση 1
Οι δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να διασφαλίζουν την ύπαρξη ενός βιώσιμου, καλά χρηματοδοτούμενου πλαισίου για τη στήριξη των προσπαθειών των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης.
✏ Σύσταση 2
Κάθε ίδρυμα πρέπει να αναπτύξει και να εφαρμόσει μια στρατηγική για τη στήριξη και τη διαρκή βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης, αφιερώνοντας το αναγκαίο επίπεδο ανθρώπινων και δημοσιονομικών πόρων για τον σκοπό αυτό και να ενσωματώσει την εν λόγω προτεραιότητα στη συνολική αποστολή του, δίνοντας στη διδασκαλία την ίδια σημασία με την έρευνα.
✏ Σύσταση 3
Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να ενθαρρύνουν, να επικροτούν και να λαμβάνουν υπόψη την ανάδραση των φοιτητών που θα μπορούσαν να διαπιστώνουν προβλήματα στο διδακτικό και μαθησιακό περιβάλλον σε πρώιμο στάδιο και να οδηγούν σε ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές βελτιώσεις.
✏ Σύσταση 4
Όλα τα μέλη του διδακτικού προσωπικού στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να διαθέτουν το 2020 πιστοποιημένη παιδαγωγική κατάρτιση. Η συνεχής επαγγελματική εκπαίδευση των καθηγητών θα πρέπει να γίνεται από τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
✏ Σύσταση 5
Οι αποφάσεις σχετικά με την πρόσληψη, την εξέλιξη και την προαγωγή του ακαδημαϊκού προσωπικού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αξιολόγηση της διδακτικής ικανότητας παράλληλα με άλλους παράγοντες.
✏ Σύσταση 6
Οι διευθυντές και οι επικεφαλής των ιδρυμάτων θα πρέπει να αναγνωρίζουν και να ανταμείβουν (π.χ. μέσω υποτροφιών ή βραβείων) τους καθηγητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης, είτε μέσω της πρακτικής τους ή μέσω ερευνών τους σχετικά με τη διδασκαλία και τη μάθηση.
✏ Σύσταση 7
Τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να αναπτυχθούν και να παρακολουθούνται μέσω διαλόγου και εταιρικών σχέσεων μεταξύ του διδακτικού προσωπικού, φοιτητών, πτυχιούχων και των παραγόντων της αγοράς εργασίας, με βάση τις νέες μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης, έτσι ώστε οι μαθητές να αποκτούν δεξιότητες σχετικές με την αγορά και να βελτιώνουν την απασχολησιμότητά τους.
✏ Σύσταση 8
Οι επιδόσεις των φοιτητών στις δραστηριότητες μάθησης θα πρέπει να αξιολογούνται με βάση σαφή και συμφωνημένα μαθησιακά αποτελέσματα, τα οποία αναπτύσσονται με σύμπραξη όλων των μελών της σχολής που εμπλέκονται στην επίτευξη των αποτελεσμάτων αυτών.
✏ Σύσταση 9
Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και οι εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής, σε συνεργασία με τους σπουδαστές, θα πρέπει να διαμορφώσουν συστήματα παροχής συμβουλών, εποπτείας, καθοδήγησης από συμβούλους και παρακολούθησης, ώστε να υποστηρίζονται οι φοιτητές κατά την πορεία τους προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και προς την αποφοίτηση και πέρα από αυτήν.
✏ Σύσταση 10
Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να καθιερώσουν και να εφαρμόσουν διεπιστημονικές και υπερτομεακές προσεγγίσεις στη διδασκαλία, τη μάθηση και την αξιολόγηση, βοηθώντας τους φοιτητές να αναπτύξουν ευρύτητα κατανόησης καθώς και επιχειρηματική και καινοτομική νοοτροπία.
✏ Σύσταση 11
Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης – ενισχυόμενα από τις δημόσιες διοικήσεις και την ΕΕ — θα πρέπει να υποστηρίζουν τους καθηγητές τους, ώστε να αναπτύξουν τις δεξιότητες για επιγραμμική και άλλων μορφών διδασκαλία και μάθηση που προσφέρει η ψηφιακή εποχή αλλά και να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που προσφέρονται από την τεχνολογία για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης.
✏ Σύσταση 12
Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν ολιστικές στρατηγικές διεθνοποίησης ως αναπόσπαστο μέρος της συνολικής τους αποστολής και των καθηκόντων τους. Η αυξημένη κινητικότητα των σπουδαστών και του προσωπικού, η διεθνής διάσταση των προγραμμάτων σπουδών, η διεθνής εμπειρία των σχολών, με επαρκή γνώση της αγγλικής και μια δεύτερη ξένη γλώσσα και διαπολιτισμικές ικανότητες, η διακρατική ανάπτυξη των προγραμμάτων σπουδών και πτυχίων καθώς και οι διεθνείς συμπράξεις θα πρέπει να καταστούν απαραίτητες συνιστώσες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
✏ Σύσταση 13
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να στηρίξει την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων, ιδίως μέσω της προώθησης:
• καινοτομικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης και παιδαγωγικών προσεγγίσεων·
• μεθόδων προσανατολισμού, παροχής συμβουλών και καθοδήγησης·
• καλύτερου σχεδιασμού των προγραμμάτων, που να λαμβάνουν υπόψη την πλέον πρόσφατη έρευνα σχετικά με την ανθρώπινη μάθηση·
• του επαγγελματισμού και της βελτίωσης των εκπαιδευτικών, των επιμορφωτών και του προσωπικού·
• της κινητικότητας και των ανταλλαγών ακαδημαϊκού προσωπικού για μακροπρόθεσμες αποσπάσεις για λόγους διδασκαλίας· και
• της συστηματικής και τακτικής συλλογής δεδομένων για ζητήματα που επηρεάζουν την ποιότητα της διδασκαλίας και της μάθησης.
✏ Σύσταση 14
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να στηρίξει τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ακαδημίας για τη διδασκαλία και την εκμάθηση από τους ενδιαφερόμενους φορείς, και θα εμπνέεται από τις ορθές πρακτικές που αντικατοπτρίζονται στην παρούσα έκθεση.
✏ Σύσταση 15
Οι ερευνητές που υποστηρίζονται από τις δράσεις Marie Skłodowska-Curie και που σκοπεύουν να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή σταδιοδρομία πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν προσόντα επαγγελματικής διδασκαλίας και να υποστηρίζονται στις διδακτικές τους δραστηριότητες, παράλληλα με την έρευνά τους.
✏ Σύσταση 16
Τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τις περιφέρειες, ενθαρρύνονται να δίνουν προτεραιότητα, στο πλαίσιο των συμφωνιών εταιρικής σχέσης που αναπτύσσουν βάσει των διαρθρωτικών ταμείων, σε πρωτοβουλίες για τη στήριξη της ανάπτυξης των παιδαγωγικών δεξιοτήτων, στον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων που αφορούν κοινωνικές ανάγκες και ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς και στην ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, των επιχειρήσεων και του τομέα της έρευνας.»
www.mywaypress.gr
18/6/2013
