Κ. Μητσοτάκης: «Το Πανεπιστήμιο πρέπει να είναι ανοιχτό στις προκλήσεις των νέων εποχών»

Οι τοποθετήσεις  των Θεοδωράκη και Βενιζέλου

 
Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, παρέστη σήμερα, Δευτέρα 10 Ιουλίου, σε εκδήλωση «κατά της οπισθοδρόμησης που επιχειρείται με το Νομοσχέδιο Γαβρόγλου για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα», που διοργάνωσε η Πρωτοβουλία για Παιδεία και Ανάπτυξη (ΠΡΩ.ΠΑΙΔΕΙ.Α).

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο κ. Μητσοτάκης έκανε την ακόλουθη τοποθέτηση:

«Αποτελεί προσωπική μου δέσμευση, αλλά και της Νέας Δημοκρατίας, να ξαναλλάξει το νομικό πλαίσιο το οποίο διέπει την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, σε μια λογική βελτίωσης του πλαισίου του νόμου 4009 ενσωματώνοντας, όμως, στην πρότασή μας και την εμπειρία από την εφαρμογή του νόμου μέχρι σήμερα.

Έχουμε, ήδη, κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση και έχουμε προετοιμάσει αρκετές πτυχές αυτής της μορφωτικής πρωτοβουλίας. Δεν θα αιφνιδιάσουμε, αλλά δεν θα χάσουμε και πάρα πολύ χρόνο. Το λέω αυτό διότι οι απόψεις οι οποίες εκφράζονται και σε αυτό το πάνελ, αλλά και συνολικά από όσους έχουν συμμετάσχει στο δημόσιο διάλογο, για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, διέπονται από μια βασική λειτουργία: Ενός Πανεπιστημίου το οποίο είναι ανοιχτό στις προκλήσεις των νέων εποχών. Που είναι κοντά στην πραγματική κοινωνία, με μεγάλο βαθμό αυτονομίας και με ένα Υπουργείο Παιδείας, το οποίο παίζει έναν μικρότερο στρατηγικό ρόλο και πάντως δεν παρεμβαίνει ουσιαστικά σε ζητήματα διοίκησης των Πανεπιστημίων. Με σκληρή, εξοντωτική αξιολόγηση – και κατά την άποψή μου με συσχέτιση των πόρων που διαθέτει ο κρατικός προϋπολογισμός – τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης, θα κρίνουν τον τελικό αριθμό των ιδρυμάτων που θα μπορούν πραγματικά να επιβιώσουν στις συνθήκες ενός κόσμου που αλλάζει πάρα πολύ γρήγορα.

Αυτές τις σκέψεις, πιο εξειδικευμένες θα τις θέσουμε στο δημόσιο διάλογο, σχετικά σύντομα, διότι είναι κάτι το οποίο δουλεύουμε πολύ μεθοδικά. Ελπίζω πραγματικά στην επόμενη Βουλή να μπορέσουμε να βρούμε μια ευρύτερη πλειοψηφία – δεν νομίζω ότι θα είναι αντίστοιχη της πλειοψηφίας που συγκεντρώθηκε στον 4009 – έτσι ώστε να μπορέσουμε να διορθώσουμε την μεγάλη ζημιά που σήμερα δυστυχώς, συμβαίνει στον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ακούω με ενδιαφέρον τις σκέψεις για αυξημένη ισχύ νόμων που ψηφίζονται με διευρυμένη πλειοψηφία. Θέλω να πιστεύω, όμως, ότι τελικά οι ίδιες οι συναινέσεις δεν είναι μόνο στη Βουλή, στην κοινωνία, αλλά και στην ίδια την Ακαδημαϊκή κοινότητα και κυρίως στους φοιτητές.

Άκουσα με πολύ ενδιαφέρον την παρέμβασή σας και νομίζω ότι η εμπειρία από την συμμετοχή σας στο πρόγραμμα Erasmus είναι μια εμπειρία που είναι καταλυτική για όλους τους φοιτητές με τους οποίους έχω συνομιλήσει, που έχουν πάει και έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα Erasmus. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα σε πολλά ελληνικά Πανεπιστήμια είναι μια κατάσταση άκρως προβληματική, ειδικά στα ζητήματα που αφορούν τη βία και τον τρόπο με τον οποίον τα Πανεπιστήμια έχουν γίνει άνδρα έκνομων συμπεριφορών, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ο νόμος αντιμετωπίζει το ζήτημα του ασύλου. Αυτά δεν είναι φυσιολογικά πράγματα. Και είναι καλό να το λέμε και να το φωνάζουμε και να υψώνουμε τη φωνή μας, ασχέτως ιδεολογικής προέλευσης, ότι αυτό το οποίο γίνεται σήμερα σε πολλά Πανεπιστήμια, απέχει πάρα πολύ από το να θεωρείται κάτι κανονικό.

Ελπίζω ότι ο επόμενος μήνας, παρότι το Καλοκαίρι μπαίνει με ψηλές θερμοκρασίες θα αυξήσει τα αντανακλαστικά της ακαδημαϊκής, αλλά και της φοιτητικής κοινότητας. Θα ήθελα να δω μεγαλύτερη αντίδραση και από τους φοιτητές για αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα, με το νομοσχέδιο αυτό. Δεν έχω αυταπάτες, ξέρω ότι από την στιγμή που η κυβερνητική πλειοψηφία έχει αποφασίσει να ψηφίσει το νομοσχέδιο αυτό, μάλλον θα γίνει νόμος τους Κράτους, οπότε θα πρέπει να κοιτάξουμε την επόμενη μέρα».

 
Τοποθετήσεις Θεοδωράκη, Βενιζέλου
«Θα πρέπει οι κομματικές παρατάξεις να αποσυρθούν από τα πανεπιστήμια, και αυτό δεν είναι απόφαση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, μπορεί να είναι απόφαση των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου. Πρέπει να σεβαστούμε τους φοιτητές και να τους αφήσουμε να συμμετέχουν σε ανεξάρτητα ψηφοδέλτια και όχι σε κομματικά» δήλωσε ο Σταύρος Θεοδωράκης, στη σύντομη παρέμβαση του κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης που διοργάνωσε η ΠΡΩ.ΠΑΙΔΕΙ.Α σήμερα με τίτλο «Κατά της οπισθοδρόμησης που επιχειρείται με το Νομοσχέδιο Γαβρόγλου». Αναλυτικά η παρέμβαση του Επικεφαλής του Ποταμιού:

Θα πω κάτι παρά πολύ σύντομο καθώς στα περισσότερα προβλήματα αναφέρθηκαν οι επαΐοντες ομιλητές και μάλλον δεν έχω να προσθέσω τίποτα. Θέλω μόνο να αναφερθώ στην ευθύνη των κομμάτων και όχι των κυβερνήσεων. Προφανώς η κυβέρνηση έχει λάθος πολιτική, φέρνει λάθος νομοσχέδια αλλά θα πρέπει οι κομματικές παρατάξεις να αποσυρθούν από τα πανεπιστήμια, και αυτό δεν είναι απόφαση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, μπορεί να είναι απόφαση των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου. Δεν μπορούν οι κομματικές παρατάξεις να θεωρούν τα πανεπιστήμια τα δικά τους πεδία δράσης για την στρατολόγηση κομματικών οπαδών. Πρέπει να σεβαστούμε τους φοιτητές και να τους αφήσουμε να συμμετέχουν σε ανεξάρτητα ψηφοδέλτια και όχι σε κομματικά.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκ μέρους της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, εκτίμησε ότι η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο και για αυτό το λόγο «εισβάλουν με βιαιότητα στο πεδίο των θεσμών», όπως είναι τα ΜΜΕ, η Δικαιοσύνη, η Αυτοδιοίκηση, αλλά και τα πανεπιστήμια.

Έτσι, χαρακτήρισε το σχέδιο νόμου μια «πράξη αντιρρόπησης του αδιεξόδου στην οικονομική πολιτική».

Η παρέμβαση του Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση της ΠΡΩ.ΠΑΙΔΕΙ.Α «κατά της οπισθοδρόμησης που επιχειρείται με το Νομοσχέδιο Γαβρόγλου για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα» αναλυτικά:

Θα ήθελα να τοποθετήσουμε το νομοσχέδιο Γαβρόγλου στα πολιτικά του συμφραζόμενα, δεν πρόκειται για μία ιδεοληψία ούτε για μία μεμονωμένη κίνηση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πιέζεται αφόρητα, ιδίως μετά τα όσα έχουν συμβεί στο γήπεδο της οικονομίας, έχει κάνει μία ριζική και άτεχνη στροφή, δεν έχει μπροστά του ορίζοντα πρωτοβουλιών σε σχέση με την οικονομία και την Ελλάδα μετά το τέλος των Μνημονίων. Δεν μπορεί να αναπτύξει έναν λόγο ο οποίος είναι δήθεν ριζοσπαστικός, ανατρεπτικός, εναλλακτικός. Προκειμένου να εξισορροπήσει αυτό το αδιέξοδο εισβάλλει με βιαιότητα στο γήπεδο των θεσμών. Βλέπουμε τι γίνεται σε σχέση με το Σύνταγμα και την αναθεώρηση, σε σχέση με τα μέσα ενημέρωσης, σε σχέση με τη δικαιοσύνη, σε σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση και την αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Βλέπουμε τι γίνεται με το βαθύ κράτος. Και ο χώρος των Πανεπιστημίων –τα Πανεπιστήμια είναι πάντα ένας ιδεολογικός μηχανισμός, δεν είναι μόνον ένας μηχανισμός εκπαιδευτικός, ερευνητικός, επιχειρησιακός– ο χώρος των Πανεπιστημίων λοιπόν είναι από πλευράς συμβολικής και ιδεολογικής πάρα πολύ σημαντικός. Δίνει, λοιπόν, το μήνυμα ενός δήθεν ριζοσπαστισμού με την μορφή του απόλυτου συντηρητισμού.

Ο αριστερός ριζοσπαστισμός, ο λαϊκισμός είναι συνώνυμος του απόλυτου συντηρητισμού, της ακινησίας, είναι η στροφή στο παρελθόν, αλλά αυτό δεν το κάνει επειδή θέλει να εμφανίσει ένα ιδεολόγημα στην ανώτατη εκπαίδευση. Το κάνει ως πράξη αντιρρόπησης του αδιεξόδου στην οικονομική πολιτική και θα το συνεχίσει με βιαιότητα μέσα στον αστερισμό ενεργειών που συνδέονται με τον εκβιασμό των θεσμών, που θέτουν πρόβλημα δημοκρατίας και κράτους δικαίου. Αυτά είναι τα συμφραζόμενα του νομοσχεδίου αυτού.

Δεύτερον, το ερώτημά σας σε σχέση με τους νόμους αυξημένης πλειοψηφίας. Οι μεταπλειοψηφικές εγγυήσεις σε μία δημοκρατία αντιπροσωπευτική που πρέπει να εκσυγχρονιστεί είναι απολύτως αναγκαίες. Με την αναθεώρηση του 2001, την μεταπλειοψηφική συναίνεση την έχουμε καταστήσει συνταγματική αρχή. Για να αλλάξει άμεσα ο εκλογικός νόμος θέλει πλειοψηφία δύο τρίτων. Για να ψηφιστεί ο νόμος περί της ψήφου των αποδήμων θέλει πλειοψηφία δύο τρίτων. Για να επιλεγούν οι ανεξάρτητες αρχές θέλει πλειοψηφία τεσσάρων πέμπτων στη διάσκεψη των Προέδρων. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και άλλες τέτοιες μεταπλειοψηφικές εγγυήσεις. Στην πραγματικότητα υπάρχει στο Σύνταγμα ο θεσμός του νόμου αυξημένης πλειοψηφίας, που δεν είναι αυξημένος ισχύος όπως παλιά, για όσους θυμούνται αυτήν την έννοια, αλλά είναι πάντως ένα ζήτημα.

Τώρα, το μεγάλο θέμα στην πραγματικότητα ποιο είναι –τελευταία μου παρατήρηση για να μη σας κουράζω– εδώ υπάρχει μία σύγκρουση αντιλήψεων. Ανεξαρτήτως από το τι έγινε από τη μεταπολίτευση έως κάποια στιγμή, κάποια στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το αίτημα ενός Πανεπιστημίου που είναι αντικρατικιστικό, ευέλικτο, επιχειρησιακό, αξιοκρατικό και λειτουργεί έτσι και στα δύο πεδία του, και το εκπαιδευτικό και το ερευνητικό. Μπορεί κάλλιστα το Πανεπιστήμιο να απελευθερωθεί και ως προς τα εκπαιδευτικά του προγράμματα –προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα– και ως προς τα ερευνητικά με απόλυτη ευελιξία. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Δεν θέλω τώρα να μπω στο ζήτημα της ερμηνείας του άρθρου 16. Στην πραγματικότητα η διασταύρωση του εθνικού Συντάγματος και του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου επιτρέπει πλήρη ευελιξία, όπως ακριβώς έγινε και με το άρθρο 14 παρ. 9 για τα μέσα ενημέρωσης.

Το θέμα είναι τι θέλουμε να κάνουμε, ποια είναι η πολιτική βούληση, ποια είναι η νομοθετική βούληση. Μπορεί λοιπόν το Πανεπιστήμιο, το δημόσιο Πανεπιστήμιο, να πάψει να είναι κρατικιστικό, όχι κρατικό, κρατικιστικό, υπαλληλικό. Αυτό προϋποθέτει ότι έχεις ένα περιβάλλον κοινωνικό και πολιτικό, αλλά ότι έχεις και ένα ακαδημαϊκό προσωπικό που θέλει να αναλάβει το ρίσκο να κινηθεί με έναν άλλον τρόπο, δηλαδή να κινηθεί ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο και όχι υπαλληλικά, δηλαδή υποτεταγμένα σε μία πολύ συγκεκριμένη και κατεστημένη αντίληψη για το τι σημαίνει Πανεπιστήμιο. Αυτή είναι και η ατζέντα του μέλλοντος.

Η ατζέντα του μέλλοντος επίσης νομίζω ότι καταγράφεται πάρα πολύ ωραία στην έρευνα το ΙΟΒΕ. Η έρευνα του ΙΟΒΕ που μας λέει πόσοι φοιτητές παίρνουν έγκαιρα το πτυχίο τους, πόσοι απορροφώνται στην αγορά εργασίας, ποια είναι η μέση αμοιβή τους, δίνει μία τραγική εικόνα, άρα κάνει μία εξωτερική συνολική αξιολόγηση της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκ του αποτελέσματος, από την οπτική γωνία του χρήστη, είτε χρήστης είναι ο πτυχιούχος ή ο μεταπτυχιακός ο οποίος έχει ένα δίπλωμα ή ο διδάκτορας, αλλά και η αγορά εργασίας η οποία αξιολογεί το προϊόν αυτό. Άρα, αν θέλουμε να δούμε την ατζέντα του μέλλοντος δεν θα την βρούμε μέσα στο νομοσχέδιο Γαβρόγλου. Εκεί πρέπει να κινηθεί κανείς αμυντικά, αποτρεπτικά και εν πάση περιπτώσει με μία δήλωση ότι θα ξαναγυρίσουμε στο καθεστώς το οποίο λίγο-πολύ νομίζω ότι έχουμε περιγράψει. Από εκεί και πέρα, όμως, πρέπει να ανοίξουμε την άλλη ατζέντα, διότι το νομοσχέδιο αυτό λειτουργεί ως ένας τεράστιος αντιπερισπασμός, ένας αντιπερισπασμός του παρελθόντος εις βάρος του μέλλοντος.