Delphi Economic Forum 2018- επιλεγμένες παρεμβάσεις και ομιλίες (14)
Καινοτομία και σωστή στρατηγική το κλειδί επιτυχίας στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων σε συνάρτηση με την καινοτομία και την προσαρμογή στο συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό γίγνεσθαι, αποτελούν βασικούς πυλώνες στους οποίους πρέπει να δώσουν βάση οι ελληνικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό ανέφερε οι ομιλητές του πάνελ GreekMultinationalsinGlobalCompetition.
Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος διευθύνων σύμβουλος της Chipita ανέφερε πως οι ελληνικές εταιρίες είναι διεθνοποιημένες αλλά δεν έχουν καταφέρει ακόμα να γίνουν πολυεθνικές, καθώς, όπως είπε, οι πολυεθνικές εταιρίες καταφέρνουν να λειτουργήσουν σε πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους περιβάλλοντα, αξιοποιώντας την ισχυρή διεθνή τους κουλτούρα.
Παράλληλα συμβούλεψε τις ελληνικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό να μην προσπαθούν να λειτουργούν με την ελληνική νοοτροπία καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα.
Στη συνέχεια τόνισε ότι βασικό στοιχείο επιτυχίας δεν είναι το μέγεθος μιας εταιρίας, αλλά ο κλάδος που δραστηριοποιείται, η καινοτομία αλλά η νοοτροπία ενώ χρειάζεται οι μέτοχοι να συνυπάρξουν αρμονικά με το management και να αφήσουν τα στελέχη να κάνουν τη δουλειά τους.
Βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, όπως ανέφερε, είναι η φορολογία στους μισθούς καθώς οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντας προσέλκυσης στελεχών υψηλής κατάρτισης από το εξωτερικό.
Ο Βασίλης Φουρλής πρόεδρος της FourlisHoldings τόνισε πως η παγκοσμιοποίηση έφερε αλλαγές στην αγορά του λιανικού εμπορίου ενώ και το ψηφιακό εμπόριο άλλαξε τα δεδομένα.
Η ανάλυση των bigdata για τις συνήθειες των καταναλωτών αυξάνουν τις ευκαιρίες για τις εταιρίες.
Όπως ανέφερε ο κ. Φουρλής, το σωστό μείγμα για την επιτυχία στο λιανικό εμπόριο είναι να έχει ένα μοναδικό προϊόν που να μην το έχει άλλη εταιρία (πχ. Κορρές), συνεργασία με ένα παγκόσμιο brand (Ikea) και εξειδίκευση σε συγκεκριμένα κομμάτια της αγοράς.
Όσον αφορά το ψηφιακό εμπόριο τόνισε πως είναι ένα συνδυασμός πραγμάτων καθώς τα φυσικά καταστήματα παραμένουν σημαντικό κανάλι διανομής.
Για την ελληνική οικονομία τόνισε πως χρειάζεται βούληση και όρεξη για να υπάρξει μια βιώσιμη ανάπτυξη.
H οικονομική κρίση άνοιξε το δρόμο σε μια πλειάδα ελληνικών επιχειρήσεων να διεθνοποιηθεί και να ανοίξει τα φτερά της σε νέες αγορές προκειμένου να διευρύνουν τους ορίζοντες τους αλλά και να αποκτήσουν έσοδα καθώς η ελληνική οικονομία δέχθηκε ένα πολύ σημαντικό πλήγμα τόνισε ο κ. Θοδωρής Φέσσας πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων.
Όπως είπε ο κ. Φέσσας, συνταγή της επιτυχίας είναι η αυτοπεποίθηση και ο προσδιορισμός του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ενώ χαρακτήρισε σημαντικό πρόβλημα την επιβολή των capital controls.
Από την πλευρά της η κα. Κάτσου διευθύνουσα σύμβουλος της Pharmathen τόνισε πως στοχεύσαμε στην παγκόσμια αγορά καθώς δε θέλαμε να είμαστε εξαρτημένοι μόνο από την ελληνική αγορά και τελικά δικαιωθήκαμε.
Κλειδί για την επιτυχία ανέφερε είναι η έρευνα και η ανάπτυξη ενώ για να επιτύχει μια εταιρία πρέπει να παραμένει σταθερή στη στρατηγική της.
Ο ρόλος της φιλανθρωπίας στις παγκόσμιες προκλήσεις
Το ερώτημα του πώς συνυπάρχουν ο ατομισμός και η ανάγκη προσφοράς, προσπάθησε να απαντήσει ο Βασίλης Καραποστόλης καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Κάποτε οι εθνικοί ευεργέτες αποφάσισαν να ρίξουν φως στην Ελλάδα και ήταν αποφασισμένοι να καταπολεμήσουν την ανάγκη» σημείωσε, τονίζοντας ότι το άτομο συνδράμει στο σύνολο όταν αισθάνεται ότι τον έχει ανάγκη.
Η κουλτούρα της προσφοράς είναι έντονη στη χώρα μας, υποστήριξε ο Τζίμη Αθανασόπουλος επικεφαλής κοινωνικής ευθύνης του LibraGroup, ΗΠΑ, και εξήγησε ότι είναι κάτι εμφανές ιδιαίτερα στις μικρές κοινωνίες. «Στηρίζουμε 200 παιδιά σε 11 δομές φιλοξενίας». «Παραλαμβάνοντας δύο αδέλφια, 8 και 10 χρονών, από τη Χίο, είδαμε ότι το 10χρονο αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Σώθηκε από το γεγονός ότι η μπλούζα του ήταν σκισμένη και δεν πνίγηκε», περιέγραψε, εξηγώντας ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι είναι μέσα στο μυαλό αυτών των παιδιών και «αρνούμαστε να ασχοληθούμε με το αν είναι πρόσφυγες, μετανάστες ή αν προέρχονται από το Αφγανιστάν ή τη Συρία».
Η φιλανθρωπία λειτουργεί διότι δεν είναι υπόλογη σε κανέναν υποστήριξε η RebeccaEastmondCEOGreenwoodPlaceυπογραμμίζοντας ότι ο ρόλος της φιλανθρωπίας είναι πολύ μικρότερος από αυτόν της επιχειρηματικότητας. «Όπου λειτουργεί η φιλανθρωπία χτίζει συνέργειες, ενώ όπου δεν λειτουργεί είναι γιατί είναι απρόβλεπτες οι συνθήκες», ανέφερε η κα. Eastmond.
«Μπορεί να πάρεις ρίσκα στη φιλανθρωπία και αν αποτύχεις δεν πειράζει» σημείωσε ο κ. Πάνος Μηνογιάννης CEO του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Η φιλανθρωπία δίνει τη δυνατότητα δραστηριοποίησης σε μικροκλίμακα όπου κανείς μπορεί να δει τις ελλείψεις ή τα προβλήματα της προσπάθειάς του και να τα διορθώσει μέχρι και να επεκτείνει τη δράση σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Η φιλανθρωπία είναι αυτή που απαντά σε απρόσμενες εξελίξεις και πετυχαίνει γιατί έχει όραμα, αγάπη και ευελιξία εξήγησε η κα. Αθηνά Κρητικού, πρόεδρος του συνδέσμου κοινωνικής ευθύνης για παιδιά και νέους (ΣΚΕΠ). «Η αδυναμία της είναι ότι λειτουργεί πυροσβεστικά και η δράση της έχει ημερομηνία λήξης» παρατήρησε και πρόσθεσε ότι «θα πρέπει να βρούμε τρόπο να δουλέψουμε πάνω στην πρόληψη που θα έχει πολύ πιο μακροχρόνια αποτελέσματα». Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη σύμπραξης όλων των οργανώσεων ώστε να αποτελέσουν υπολογίσιμο μοχλό πίεσης στις κυβερνήσεις που θα θεσμοθετούν με τη σειρά τους ένα πλαίσιο νομικών δράσεων.
Η φιλανθρωπία έχει αρχίσει να αποσυνδέεται πλέον από την ανάγκη των δωρητών και αφουγκράζεται τις ανάγκες εκείνων που χρειάζονται στήριξη εξήγησε η Αγγελική Κοσμοπούλου εκτελεστική πρόεδρος του Ιδρύματος Θ. Λασκαρίδη.
Στο περιβάλλον αβεβαιότητας που ζούμε, η φιλανθρωπία έρχεται να αντιμετωπίσει μεγάλα και σοβαρά ζητήματα που προκύπτουν τόνισε η Ξένια Παπασταύρου, σύμβουλος ανάπτυξης του ιδρύματος Μποδοσάκη.
Χωρίς ανάπτυξη δεν λύνεται το θέμα των κόκκινων δανείων
Το γόρδιο δεσμό των κόκκινων δανείων στη χώρα μας επιχείρησαν να λύσουν οι ομιλητές του πάνελ «Untying the non-performing loans knot», με συντονιστή το Δημήτρη Πεφάνη, Γενικό Διευθυντή του insider.gr. Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για την ελληνική οικονομία, το οποίο πρέπει να λυθεί αν θέλουμε να ανακάμψει η οικονομία της χώρας.
Ο Θεόφιλος Χατζόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Hoist Finance, έκανε μία παρουσίαση της εταιρείας Hoist Finance με παρουσία σε 11 χώρες, η οποία ειδικεύεται στη διαχείριση χρέους. Θύμισε ότι η εταιρεία του μπήκε μετά από διαγωνισμό στην ελληνική αγορά το 2016 και πρόσθεσε ότι αυτό που τη διαφοροποιεί από άλλες εταιρείες είναι ότι είναι καλύτερα ρυθμισμένη από κρατικές τράπεζες. Είπε ότι η Hoist Finance έχει μακροπρόθεσμη στρατηγική ώστε να περιοριστεί το ρίσκο, να αυξηθεί η ρευστότητα και η απόδοση των κεφαλαίων.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Cepal στη Μεγάλη Βρετανία, Richard Langstaff, είπε ότι η εταιρεία του ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην Ελλάδα το 2013. Εξήγησε ότι τα επίπεδα των NPLs (μη εξυπηρετούμενα δάνεια) είναι πολύ υψηλά στη χώρα μας και αυτό είναι ανασταλτικός παράγοντας για την ανάκαμψη. Τόνισε ότι χρειάζεται χρόνος και οικονομική ανάπτυξη, καθώς δεν υπάρχει μαγική λύση. Υπογράμμισε πάντως ότι θα πρέπει να υποστηρίξουμε τις τράπεζες, να ενισχύσουμε το νομικό πλαίσιο, να φτιάξουμε μία «κακή τράπεζα» και να βοηθήσουμε τους δανειολήπτες να μην αναλάβουν μόνοι το βάρος της επισφάλειας.
Ο Γιώργος Γεωργακόπουλος, Εκτελεστικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Εκτελεστικός Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς ξεκίνησε την τοποθέτησή του τονίζοντας ότι είναι πολύ μεγάλο το πρόβλημα των NPLs στη χώρα μας και ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ. Όπως εξήγησε, η ελληνική κρίση είναι ιδιαίτερα βαθιά, πολύ βαθύτερη από άλλες χώρες, καθώς δεν προκλήθηκε από τις υψηλές τιμές των ακινήτων. Τα «κόκκινα δάνεια» δεν είναι πρόβλημα μόνο των τραπεζών, είναι ευρύτερα κοινωνικό πρόβλημα και η επίλυσή του θα αποτελέσει τη βάση για την ανάκαμψη της οικονομίας, είπε ο κ. Γεωργακόπουλος εκτιμώντας ότι μπορούμε να το λύσουμε μόνο συντονισμένα και αποφασιστικά. Οι τράπεζες πρέπει να αποστέλλουν λύσεις στους πελάτες τους, αναδιάρθρωση και δραστικές ρυθμίσεις, ενώ πρέπει να κάνουν και πωλήσεις για να ελαφρύνουν τους δικούς τους προϋπολογισμούς. Ήδη η Πειραιώς είναι έτοιμη να κλείσει την πρώτη τέτοια συμφωνία. Ο δεύτερος παράγοντας επίλυσης είναι η πολιτεία που πρέπει να ολοκληρώσει το νομοθετικό πλαίσιο και να το υλοποιήσει.
Ο Παύλος Μυλωνάς, αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, πρόσθεσε ότι το θέμα των κόκκινων δανείων είναι ένα από τα δυσκολότερα της ελληνικής οικονομίας και πρέπει να επιλυθεί αν θέλουμε να βγει η Ελλάδα από την κρίση και να ανακάμψει η οικονομία. Επηρεάζει τα μισά νοικοκυριά, τα οποία εξ αιτίας αυτού δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Όπως εξήγησε, είναι δύσκολο να λύσεις ένα πρόβλημα τραπεζικού χρέους χωρίς αύξηση του ΑΕΠ. Με ύφεση ή στασιμότητα δε λύνεται.
Η Betsy Nelson, αντιπρόεδρος Risk & Compliance, Chief Risk Officer, EBRD, τόνισε ότι η Ελλάδα έχει κάνει πάρα πολλά πράγματα όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, όμως πλέον πρέπει να επιταχύνει ώστε να υπάρξει ένα πλαίσιο για να ρυθμιστεί το θέμα των κόκκινων δανείων. Οι τράπεζες πρέπει να λύσουν το θέμα των NPLs για να αρχίσουν να επενδύουν ξανά στην οικονομία. Όπως υπογράμμισε, οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν τους κατάλληλους ανθρώπους για να ρυθμιστεί αυτό το θέμα, ενώ ανέφερε την περίπτωση της Τουρκίας που έχει προσλάβει τους κατάλληλους, όπως υποστήριξε, ανθρώπους για να χειριστούν το θέμα και αυτοί οι άνθρωποι έχουν προσελκύσει τον ενδιαφέρον πολλών επενδυτών.
Η βιώσιμη γεωργία αρωγός ανάπτυξης
Στο ραγδαία μεταβαλλόμενο τοπίο της διατροφής και της Γεωργίας αναφέρθηκαν οι ομιλητές του πάνελ “The changing Landscape of Food & Agriculture” με συντονιστή τον κ. Ανδρέα Ζαμπούκα κατά την τρίτη ημέρα του 3ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Ο κ. Γιάννης Δούκας Αναλυτής και συγγραφέας στο Δίκτυο παρουσίασε τη συγκριτική μελέτη των μοντέλων αγροτικής ανάπτυξης τριών χωρών, Ισραήλ, Ολλανδίας και Ελλάδας. Αφετηρία της μελέτης, όπως σημείωσε ο κ. Δούκας, ήταν η παρατήρηση ότι κράτη με σχεδόν το μισό μέγεθος της Ελλάδας έχουν σημαντικά επιτεύγματα να επιδείξουν στο χώρο της Γεωργίας και της Αγροτικής Ανάπτυξης.Το Ισραήλ κατάφερε μέσω της τεχνολογίας αιχμής, σχετική με την χρήση του νερού, να πραγματοποιεί μέχρι και εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ενώ η Ολλανδία, μια μικρή και πυκνοκατοικημένη χώρα να αποτελεί το δεύτερο εξαγωγέα αγροτικών προϊόντων στην ΕΕ.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, όπως είπε, η ανάπτυξη του τομέα έχει να κάνει με τη συνεργασία και την πολιτική βούληση για να ξεπεραστούν οι διαχρονικές αγκυλώσεις, να αξιοποιηθούν επιτέλους οι πόροι της ΕΕ και να ξεπεραστούν οι παθογένειες του παρελθόντος.
Η εμπειρία του Ισραήλ μπορεί να βοηθήσει και την Ελλάδα ανέφερε από πλευράς του ο κ. Ayal Kimhi καθηγητής στο τμήμα γεωργίας ο Hebrew University στο Ισραήλ.
Όπως εξήγησε, η αγροτική ανάπτυξη του Ισραήλ τα τελευταία χρόνια κινείται ανοδικά, κυρίως χάρη στην τεχνολογική πρόοδο. Τα μυστικά πίσω από την αγροτική ανάπτυξη της χώρας οφείλεται αρχικά στην ανάγκη έρευνας και ανάπτυξης -οι περισσότερες περιοχές είναι άνυδρες και έπρεπε να δημιουργήσουν υδάτινες υποδομές, εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αρδευτικά έργα – και στις ανθρώπινες ικανότητες των αγροτών της περιοχής. Εξίσου σημαντικές ήταν και οι συνεργασίες και τα δίκτυα συνεταιρισμών που δημιουργήθηκαν με την υποστήριξη και του κράτους.
Τους τρόπους με τους οποίους κατάφεραν να αναπτυχθούν στον τομέα της Γεωργίας στην Ολλανδία αναφέρθηκε και ο κ. Aldrik Gierveld γενικός διευθυντής του τμήματος Γεωργίας και Φύσης του υπουργείου Γεωργίας της Ολλανδίας. Ο κ. Gierveld στάθηκε στην εμπιστοσύνη και στη διασύνδεση που υπάρχει μεταξύ αγροτών πανεπιστημίων κυβέρνησης κι επιχειρήσεων, στη διαχείριση των υδάτων που επιτεύχθη μετά από έρευνα και στις αγορές της χώρας που υπήρξαν πάντα ανοιχτές. Αυτό, βοήθησε στη δημιουργία καινοτομίας. Επιπλέον τόνισε ότι θα πρέπει να βρούμε νέους τρόπους παραγωγής με έναν πιο βιώσιμο τρόπο.
Στα ευρήματα της μελέτης και στις ανεκμετάλλευτες δυνατότητες της Ελλάδας αναφέρθηκε από πλευράς του ο κ. Θανάσης Τσαφτάρης, πρώην υπουργός Γεωργίας της Ελλάδας. Όπως είπε, παρατηρεί κανείς ότι και στις δύο χώρες που κατάφεραν να θριαμβεύσουν, δεδομένων των γεωκλιματικών συνθηκών τους στη γεωργία, δόθηκε μεγάλη έμφαση στην καινοτομία σε αντίθεση με την Ελλάδα. Ωστόσο, τόνισε ότι η περίπτωση της Ελλάδας είναι πιο σύνθετη γιατί το εύφορο έδαφός της της δίνει τη δυνατότητα να παράγει τα πάντα γι΄αυτό και είναι δυσκολότερο να εφαρμόσει μια πιο στοχευμένη πολιτική. Παράλληλα τόνισε και ο ίδιος πως για το μέλλον θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην βιώσιμη καλλιέργεια και να περιοριστεί η χρήση των λιπασμάτων.
Επαναστατικό χαρακτήρισε τον τομέα της Γεωργίας, ειδικά καθώς βαδίζουμε στην 4η βιομηχανική επανάσταση, η Άννα Διαμαντοπούλου, πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση τονίζοντας ότι δε μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι από την προσφορά του αγροτικού τομέα στην οικονομία της χώρας μας.
«Είναι ουσιαστικό κι αναγκαίο να δούμε τις εξελίξεις και τα παραδείγματα άλλων χωρών και να αντιδράσουμε, να οργανωθούν cluster με το Ισραήλ και την Ολλανδία και να ενσωματώσουμε την τεχνολογία που χρησιμοποιούν και μπορούμε κι εμείς να εκμεταλλευτούμε» ανέφερε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε ότι χρειάζεται αναπτυξιακό σχέδιο και στον αγροτικό τομέα το οποίο θα πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία πολλών φορέων.
Στον επανασχεδιασμό της εθνικής στρατηγικής για τον αγροτικό τομέα αναφέρθηκε από πλευράς του και ο κ. Νίκος Ευθυμιάδης επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, επισημαίνοντας ότι είναι ωφέλιμη η σύγκριση Ελλάδας Ισραήλ και Ολλανδίας. Ο σχεδιασμός αυτός, όπως εξήγησε, θα πρέπει να περιλαμβάνει και την έννοια την μεταποίησης αλλά και το τι πρέπει να καλλιεργήσουμε, γιατί, πώς, με ποιόν τρόπο, ακόμα και το σε ποιόν θα το διαθέσουμε αλλά και με τι τιμή.
Στις δυσκολίες και τα προβλήματα της παραγωγικότητας, αναφέρθηκε από πλευράς της η κα Δέσποινα Αργυρίου, νέα οινοποιός της οινοποιητικής μονάδας των Δελφών Argyriou Winery, με ετήσια παραγωγή 200.000 φιάλες από ιδιόκτητο αμπελώνα 300 στρεμμάτων. Όπως τόνισε η κα Αργυρίου βασικό πρόβλημα είναι αυτό της ανταγωνιστικότητας, αφού το ελληνικό προϊόν καταλήγει να είναι πιο ακριβό, ειδικά μετά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο κρασί, άρα και λιγότερο ανταγωνιστικό.
Την οπτική από την μεριά των επενδυτών του αγροτικού τομέα μετέφερε ο κ. Κωσνταντίνος Αντωνόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Olympian Greece. Όπως είπε, στην παγκοσμιοποίηση πρωταρχικός παράγοντας είναι η τιμή κι όχι η ποιότητα. Η αγροτική οικονομία είναι οικονομία σχιζοφρενής όπου συνυπάρχει ο καπιταλισμός με τον κομμουνισμό, δηλαδή τα μέσα παραγωγής ανήκουν στους αγρότες αλλά αυτοί παράγουν ανάλογα με τις ανάγκες τους οπότε είναι δύσκολο να δημιουργηθούν πολιτικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο» όπως εξήγησε. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της Ελλάδος σύμφωνα με τον κ. Αντωνόπουλο είναι ο μικρός κλήρος, γι αυτό και πρέπει να δώσουμε βαρύτητα τόσο στους συνεταιρισμούς όσο και στην τεχνολογία.
Ο οικουμενικός ελληνισμός λύση στην κρίση
Στην ανάγκη να αντιμετωπίσουμε διαφορετικά το κεφάλαιο οικουμενικός ελληνισμός ώστε να σχεδιάσουμε το μέλλον σε στέρεες βάσεις και να βγούμε από την κρίση αναφέρθηκε η κα Κατερίνα Παναγοπούλου Πρέσβης της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αθλητισμού σε συζήτηση που είχε με την δημοσιογράφο Έμη Λιβανίου στο πλαίσιο του 3ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Η κα Κατερίνα Παναγοπούλου μίλησε για το μέγεθος και την προοπτική ενός οικουμενικού έθνους χωρίς ίχνος εθνικής εσωστρέφειας. Όπως τόνισε, η ανάπτυξη του εθνικού οράματος αποτελεί την πρώτη και πιο αναγκαία συνθήκη για να ξεπεράσουμε την κρίση. «Πρέπει το όνομα Ελλάς να εμπνέει την παγκόσμια κοινότητα» ανέφερε και ξεκαθάρισε ότι αυτή την πραγματικότητα δεν την ακυρώνει καμία αλυτρωτική ανάγνωση από όπου κι αν προέρχεται. «Χωρίς εθνικό όραμα δεν βλέπεις το αύριο, δεν έχεις στόχους, δεν έχεις προσανατολισμό, είσαι Αίολος στην καταιγίδα της παγκόσμιας αλλαγής» σημείωσε.
Προσέθεσε μάλιστα ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το αναξιοποίητο κεφάλαιο του οικουμενικού ελληνισμού. Η Ελλάδα εντός κι εκτός συνόρων, όπως είπε, αποτελεί σημείο αναφοράς σε όλο τον κόσμο και οι Έλληνες αντιλαμβανόμαστε την εθνική μας ευθύνη.
Ο κόσμος σύμφωνα με την κα Παναγοπούλου κινείται πλέον με τεκτονικές δονήσεις κι όλα αλλάζουν. «Από τη μια έχουμε την τεχνολογική εξέλιξη προκαλεί σεισμικές αλλαγές στην ανθρώπινη φύση, στο προσδόκιμο ζωής, στη φύση των μετακινήσεων, στο εύρος της ανθρώπινης εμπειρίας και σε πολλά αλλά κι από την άλλη τις νέες απειλές στις διεθνείς σχέσεις, οι οποίες κινδυνεύουν να καταλήξουν σε επικίνδυνες συγκρούσεις για την παγκόσμια ασφάλεια». Σε αυτές λοιπόν τις συνθήκες τόνισε πως μέλλον έχουν μόνο τα έθνη που έχουν στρατηγική για το μέλλον, οι χώρες που γνωρίζουν πως να εκμεταλλευτούν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα» εξήγησε.
Όσον αφορά στην Ελλάδα σημείωσε πως σήμερα αγωνίζεται να βρει μια στρατηγική εθνικής επιβίωσης αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως για την έξοδο από την κρίση δεν αρκεί η βελτίωση των μακροοικονομικών και η έξοδος από τα μνημόνια. «Ο ελληνικός λαός χρειάζεται αξίες που θα τον συσπειρώσουν με κατεύθυνση με ελπίδα και αρχές που θα τον εμπνεύσουν».
Το πλεονέκτημά μας όπως εξήγησε είναι ότι «είμαστε ένα οικουμενικό έθνος, απλωμένο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, ίσως το μοναδικό έθνος που η έννοια ελληνισμός αναφέρεται σε ένα σύστημα αξιών με οικουμενική διάσταση. Γι αυτό και πρέπει να αντιμετωπίσουμε διαφορετικά το κεφάλαιο που λέγεται οικουμενικός ελληνισμός».
Στα βήματα που πρέπει να γίνουν η κα Παναγοπούλου ανέφερε την αποκατάσταση της φήμης της Ελλάδας, την προσέλκυση επενδύσεων που θα μείνουν, την προώθηση των στόχων της εξωτερικής μας πολιτικής. Παράλληλα πρότεινε τη δημιουργία ενός εθνικού μητρώου ελληνισμού, τη δημιουργία της εθνικής αφήγησης, τη θέσπιση γενικής γραμματείας οικουμενικού ελληνισμού και τέλος το να δώσουμε δικαίωμα ψήφου στους απόδημους Έλληνες ώστε να αποκτήσουν κι αυτοί φωνή.
Τέλος υπογράμμισε και τη σημασία ανάπτυξης στοχευμένων πολιτικών και κινήτρων για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων που χάσαμε κατά την κρίση αλλά και την εισαγωγή νέων ιδεών για το επιχειρείν χτίζοντας συνεργασίες με τα κέντρα καινοτομίας παγκοσμίως.
Πολλαπλά τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής
Στα οφέλη του μεσογειακού τρόπου διατροφής αναφέρθηκαν οι ομιλητές του πάνελ «Sustainable choices for better health and better environment: the Mediterranean diet paradigm» με συντονίστρια την δημοσιογράφο Μαργαρίτα Πουρνάρα, κατά την τρίτη ημέρα του 3ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Όπως εξήγησε η κα. Αντωνία Τριχοπούλου, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγείας, ο διάλογος τον τελευταίο καιρό επικεντρώνεται στη διατροφική πολιτική με ζητούμενο ένα βιώσιμο πρόσημο στον τομέα των τροφίμων. Αναφερθείς στη μεσογειακή διατροφή τόνισε ότι σήμερα είναι καταξιωμένη ως ένα από τα καλύτερα διατροφικά μοντέλα παγκοσμίως ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια έχει αναγνωριστεί και ως μια βιώσιμη διατροφή, αφού χαρακτηρίζεται από μικρή κατανάλωση ζωικών προϊόντων και κατ’ επέκταση έχει μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Η κ. Τριχοπούλου εξήγησε ωστόσο ότι με τον όρο μεσογειακή διατροφή δεν εννοούμε μόνο τα διατροφικά συστατικά αλλά έναν τρόπο ζωής στο σύνολό του, ο οποίος παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη.
Στο αναλλοίωτο στο χρόνο dna του κρασιού και στις αλλαγές που συντελούνται στον κλάδο του οίνου αναφέρθηκε από πλευράς του ο Μιχάλης Μπουτάρης, οινοποιός πέμπτης γενιάς και αντιπρόεδρος της Kir-Yanni.
Κάνοντας μια αναδρομή στο επάγγελμα του οινοποιού, από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι σήμερα, ο κ. Μπουτάρης επεσήμανε πως σήμερα υπάρχει εντυπωσιακός αριθμός startups που ασχολούνται με τη διατροφή οι οποίες προσπαθούν από το να παρατείνουν τις ημερομηνίες διατήρησης των τροφίμων μέχρι το να δημιουργήσουν κρασί σε σκόνη. Ωστόσο, όπως επεσήμανε, θα πρέπει να εξετάσουμε πως θα μπορούσε να προκύψει στο μέλλον η ιδεατή γεωργία.
Όσον αφορά στο κρασί σημείωσε ότι έχει υποστεί μικρή τεχνολογική εξέλιξη και παραμένει από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα στην πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής, αφού έχει μεγάλη διατροφική αξία αν καταναλώνεται με μέτρο, χάρη στα αντιοξειδωτικά του συστατικά. Στην περίπτωση της χώρας μας βέβαια σημείωσε ότι το κρασί θα πρέπει να μας απασχολεί όχι αποκλειστικά για τη διατροφική του αξία αλλά και για την συνεισφορά του στην οικονομία η οποία συρρικνώθηκε αρκετά με την επιβολή του φόρου στο κρασί.
Στην αγροτική πολιτική και τη γεωργία αναφέρθηκε κατά την τοποθέτησή του ο κ. Χαράλαμπος Κασίμης, καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Όπως εξήγησε, τα προηγούμενα χρόνια η γεωργία βρέθηκε στο επίκεντρο των πολιτικών παγκοσμίως και αναγνωρίστηκε η πολλαπλή συμβολή της. Πρόσφατα μάλιστα παρατηρήθηκε πως προωθούνται μεταρρυθμίσεις που επιχειρούν να συνδέσουν τις ενισχύσεις με την ασφάλεια των τροφίμων και τη βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων. Το κρίσιμο όμως ζήτημα που παραμένει σύμφωνα με τον κ. Κασίμη είναι το πώς διασφαλίζουμε την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων, γι αυτό και είναι άκρως σημαντική η πιστοποίηση.
Τα επόμενα τριάντα χρόνια, σύμφωνα με τον κ. Κασίμη, οδηγούμαστε σε κατακόρυφη αύξηση των αγροτικών προϊόντων. Γι’ αυτό και πρέπει να χαράξουμε τη δική μας πρόταση ανάπτυξης αγροτικής πολιτικής, βασιζόμενοι σε ένα παραδοσιακό μοντέλο που θα έχει στην καρδιά του την ποιότητα και την ιστορία του αγροτικού προϊόντος. Συμφέρον όμως θα ήταν και αν συνδέσουμε τη γεωργία με τη γαστρονομία. Στην Ελλάδα ειδικά, οι εξελίξεις στη γαστρονομία του τροφίμου μπορούν να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες και να προωθήσουν την ανάπτυξη ειδικά αν συνδυαστούν και με τον τουρισμό.
Ως κάτι θετικό χαρακτήρισε τη μεσογειακή διατροφή ο κ. Joao Breda επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στη διεύθυνση των μη μεταδοτικών νόσων. Επεσήμανε όμως ότι θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν κάνουμε σωστή χρήση αυτής της διατροφής κι αν ακολουθούμε τις αρχές και τα θετικά στοιχεία στο μέγιστο βαθμό.
«Παρότι έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής, έχει μειωθεί η ποιότητα της ζωής μας είτε λόγω κακής διατροφής είτε λόγω έλλειψης σωματικής άσκησης. Κι αυτό μάλιστα ξεκινά από μικρή ηλικία. Όσο περνούν τα χρόνια χάνουμε την κουλτούρα του θηλασμού και τα παιδιά μας ξεκινούν να τρώνε επεξεργασμένα τρόφιμα από πολύ μικρή ηλικία, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η παιδική παχυσαρκία παρουσιάζει υψηλά ποσοστά στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Μάλτα, χώρες με μεσογειακή διατροφή, γεγονός που θα πρέπει να μας προβληματίσει» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Προσέθεσε μάλιστα ότι θα πρέπει να περιορίσουμε τα βλαβερά στοιχεία που έχει η μεσογειακή διατροφή όπως για παράδειγμα το αλάτι, να καλλιεργήσουμε την κουλτούρα του να τρεφόμαστε σωστά και να συνδυάσουμε τη μεσογειακή διατροφή με άλλες παραδοσιακές διατροφές του κόσμου.
Τέλος υπογράμμισε ότι θα πρέπει να φροντίσουμε και κάτι ακόμα: να εμπορευματοποιηθεί η μεσογειακή διατροφή γιατί θα χάσει την αξία της.
Πρωτοβουλίες για την εκκίνηση της πραγματικής οικονομίας
Στις δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν, προκειμένου οι ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας να ενισχυθούν, αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες στην ενότητα με θέμα την εκκίνηση της πραγματικής οικονομίας.
Ο KevinFeatherstone, Καθηγητής και Διευθυντής του ελληνικού Παρατηρητηρίου του LSEσημείωσε ότι στην Ελλάδα τα ποσοστά απόδοσης είναι πολύ χαμηλά, όπως καταδεικνύουν, μεταξύ άλλων, οι δείκτες Easy doing business, απορρόφησης διαρθρωτικών κονδυλίων, τήρησης των κανονισμών στις δημόσιες συμβάσεις και είσπραξης φόρων όπου υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσα στα προσδοκώμενα και τα πραγματικά εισπραττόμενα έσοδα. Προκειμένου όμως να βελτιωθούν οι επιδόσεις της Ελλάδας είναι αναγκαίο να υπάρξει υποστήριξη από ξένους ειδικούς, καθώς αποτελεί ερώτημα εάν η χώρα θα μπορούσε αυτόνομα να ανασυνταχθεί.
OΝίκος Δρανδάκης, ιδρυτής της Beatαναφέρθηκε στην μεγάλη αλλαγή που επέφερε η ηλεκτρονική εφαρμογή που έχει αναπτύξει στην εμπειρία των χρηστών ταξί και στη βελτίωση της φήμης των οδηγών ταξί έναντι των πελατών και της αγοράς. Ωστόσο, από τμήμα της αγοράς ταξί, όπως είπε, η εφαρμογή συνάντησε σημαντική αντίσταση, η οποία κλιμακώθηκε και τα τελευταία δύο-τρία χρόνια μετατράπηκε σε πόλεμο.
Πάντως, η αλλαγή είναι αναπόφευκτη λόγω της τεχνολογικής επανάστασης που ενδέχεται να προκαλέσει απώλεια αλλά και ταυτόχρονη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Όπως ανέφερε, η Daimler, που έχει αποκτήσει την Beat, επενδύει σε αυτόνομα οχήματα, τα οποία θα οδηγήσουν σε απώλεια θέσεων εργασίας, αλλά θα δημιουργήσουν πολυάριθμές νέες ειδικότητες σε τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη.
Ο NikolausHutter, ιδρυτής του NewParadigmVentures, αναφέρθηκε στο impact investment, μία νέα στρατηγική επενδύσεων που επιδιώκει περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη σε συνδυασμό με τα οικονομικά οφέλη της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τόνισε ότι είναι αναγκαίο να αλλάξουν τα χαρακτηριστικά του πλανήτη σε επίπεδο περιβάλλοντος και βιοποικιλότητας και να διασφαλιστεί ότι η καθαρή ενέργεια θα κατανεμηθεί ισότιμα. Η κοινωνία, όπως είπε, έχει ανάγκη από θετικά παραδείγματα και μία από τις μεγαλύτερες προσκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, σχετίζεται με το κατά πόσο είναι δυνατόν να μετρηθεί ο θετικός αντίκτυπος της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Ο PaulKidner, Γενικός Διευθυντής της μη κερδοσκοπικής πρωτοβουλίας ThePeople’sTrust, σημείωσε ότι η ΜΚΟ έχει ως στόχο την ενίσχυση μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, που έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε. Παρέχει μικροχρηματοδότηση έως 10.000 ευρώ για κάθε εταιρεία, business coaching, δικτύωση και πρόσβαση σε incubators, δίνοντας προτεραιότητα σε ασθενέστερα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Μέχρι σήμερα έχει υποστηρίξει περισσότερες από 114 επιχειρηματίες με μέσο όρο ηλικίας 36 ετών, εκ των οποίων το 30% είναι γυναίκες. Συνολικά έχει παράσχει κεφάλαια, άνω των 620 χιλιάδων ευρώ, ενώ έχει δημιουργήσει 223 νέες θέσεις εργασίας.
Ο PaulFletcher, Πρόεδρος του TeachforAll και του LeadersQuest, αναφερθείς στα συστατικά μίας επιτυχημένης εταιρείας, τόνισε ότι απαιτείται άριστη ηγεσία και management, όραμα, ακέραιη συμπεριφορά, δεοντολογική διάσταση και βαθιά συναισθηματικούς δεσμούς με το αντικείμενο στο οποίο δραστηριοποιείται. Η ζήτηση, όπως σχολίασε, μειώνει τον κίνδυνο για ένα προϊόν, ενώ η επιβολή κανονισμών τον ενισχύουν. «Εάν υπάρχουν πραγματικές ευκαιρίες, κάποια στιγμή, τα κεφάλαια θα έρθουν στην Ελλάδα» σχολίασε.
Ευρωπαϊκό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς
Στην ομιλία της η πρώην Υπουργός Πολιτισμού κα. Όλγα Κεφαλογιάννη είπε ότι ο πολιτισμός είναι ένα από τα σημαντικότερα πεδία χάραξης πολιτικής των κρατών-μελών της Ε.Ε. «Ο πολιτισμός ενώνει και δίνει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης. Ο πολιτισμός είναι ένας από τους 4 βασικούς πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης. Είναι ένα δημόσιο αγαθό με ισχυρούς συμβολισμούς, βοηθά στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη διασύνδεση με τον τουρισμό. Η Νέα Δημοκρατία ήδη σχεδιάζει μία πολιτική διασύνδεσης του πολιτισμού με τον τουρισμό και γενικότερα την ανάπτυξη. Το σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης βασίζεται σε 4 στόχους. α. τη δέσμευση, β. τη βιωσιμότητα, γ. την προστασία, δ. την καινοτομία.
Ας ελπίσουμε ότι η ηγεσία του Υπ. Πολιτισμού θα σταθεί αντάξια στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για το φετινό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς και ότι θα κάνει το καλύτερο για τη χώρα. «Ας ανατρέψει ο πολιτισμός τη δυσμενή εικόνα της χώρας από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης» είπε κλείνοντας.
Η πρέσβειρα της Σλοβακίας στην Ελλάδα κα. Ιβέτα Χρίκοβα τόνισε ότι η πολιτιστική κληρονομιά είναι αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης. «Είναι καθήκον μας να ενθαρρύνουμε τους νέους να συμμετέχουν στα ζητήματα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η πολιτιστική κληρονομιά αντανακλά τις αλλαγές που συμβαίνουν στην Ευρώπη». Μίλησε επίσης για ένα πρόγραμμα της Σλοβακίας που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους και αφορά εκπαιδευτικές εκδηλώσεις. «Η πολιτιστική κληρονομιά είναι κοινό κτήμα όλων των εθνών. Ο πολιτισμός διαμορφώνει τους ανθρώπους και οι άνθρωποι διαμορφώνουν τον πολιτισμό» τόνισε.
Ο πρώην υπουργός και πρόεδρος της εταιρίας Διάζωμα, κ. Σταύρος Μπένοςαναφέρθηκε στην μεγάλη σημασία του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 για την ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πολιτιστική κληρονομιά για την Ευρώπη. «Το Διάζωμα είναι μία συμμαχία που είναι ταγμένη στην μεγάλη αποστολή της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η κακή συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο αν γίνουν βήματα όπως η βελτίωση των υποδομών, η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και η σύνδεση του πολιτισμού με την επιχειρηματικότητα, τότε η Ελλάδα θα βελτιώσει τη θέση της. Δυστυχώς η Ελλάδα δεν είχε και δεν έχει δημόσιους πόρους για να επενδύσει στην διατήρηση των μνημείων της, συνεπώς πρέπει να παραχθεί πλούτος, μέσα από την οικοδόμηση προγραμμάτων», κατέληξε ο κ. Μπένος.
Ο καθηγητής εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρίστος Μυλωνόπουλος επικεντρώθηκε και ανέλυσε το νομικό πλαίσιο του Ηνωμένου Βασιλείου για το θέμα των μαρμάρων του Παρθενώνα. «Με βάση τη νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, το δώρο του Έλγιν στον Τούρκο αξιωματούχο είναι μία πράξη δωροδοκίας που διώκεται ποινικά, παρά το γεγονός ότι έχει παρέλθει μεγάλο διάστημα. Όλα τα στοιχεία στοιχειοθετούν ότι το θέμα της κατοχής των μαρμάρων από τη Βρετανία είναι εξόχως αμφισβητούμενο και πιθανότατα συνιστά αξιόποινη πράξη. Ωστόσο η πραγματικότητα είναι ότι πρόκειται για πολιτικό ζήτημα».
Ο αντιπρόεδρος της Europa Nostra κ. Καρράς είπε ότι το έτος αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι είναι το μόνο έτος που διατηρήθηκε από την επιτροπή Γιούνκερ και τόνισε ότι δεν θα είχε πραγματοποιηθεί αν η Γερμανική κυβέρνηση δεν είχε δεχθεί να χρηματοδοτήσει μεγάλο μέρος του. Το χρηματοδότησαν οι Γερμανοί, όπως είπε διότι αντιλήφθηκαν ότι ο πολιτισμός είναι μία ευρωπαϊκή αξία που πρέπει να αναγνωριστεί και καλλιεργηθεί. «Το έτος πολιτιστικής κληρονομιάς είναι ένα δώρο της Ε.Ε. και πρέπει να το γιορτάσουμε και να το τιμήσουμε διότι αυτό θα μας φέρει περισσότερα επενδυτικά κονδύλια για την προστασία και διατήρηση του πολιτισμού. Είναι ένα κατόρθωμα, μία νίκη, αλλά και μία πρόκληση. Ας αποδειχθούμε αντάξιοι αυτής της ευκαιρίας», ανέφερε.
Οι παράγοντες που καθορίζουν το μέλλον
Τους παράγοντες που είναι καθοριστικοί για την πρόβλεψη του μέλλοντος σκιαγράφησαν οι συμμετέχοντες κορυφαίοι επιστήμονες και αναλυτές, στην ενότητα με θέμα την Ελλάδα 3.0 που αφορά την περίοδο 2021-2121, που διαδέχεται την Ελλάδα 2.0 (1921-2021) και την Ελλάδα 1.0 (1821-1921).
Η Esther Eidinow, Καθηγήτρια Αρχαίας ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Bristol της Μεγάλης Βρετανίας ανέφερε ότι η ιστορία δημιουργεί νόημα και αποτελεί αποτελεσματικό εργαλείο επικοινωνίας διότι επιτρέπει την αναζήτηση συνδέσεων και την επίλυση προβλημάτων. Αποτελεί, όπως είπε, μία δυναμική και δημιουργική διαδικασία με την οποία μπορεί κάποιος να δημιουργήσει νόημα, ενώ είναι ένα μέσο για να μπορεί κάποιος να καταλάβει το κοινό νόημα. «Η αφήγηση ιστοριών για το μέλλον, δεν το περιγράφει απλώς, αλλά το δημιουργεί» σημείωσε.
Ο MichelFoucher, Γεωγράφος του Κολλεγίου Διεθνών Σπουδών και πρώην Πρέσβης της Γαλλίας σημείωσε ότι οι τάσεις, πολλές φορές, δεν είναι ορατές, με τα σημερινά χαρακτηριστικά του κόσμου να είναι η ενισχυόμενη αλληλεξάρτηση, η παγκοσμιοποίηση της βασικής γνώσης για μια σειρά μεγάλων γεγονότων, η παρανόηση δεδομένων και η απλούστευση περίπλοκων υποθέσεων. Σημείωσε ότι η γεωπολιτική παλαιάς κοπής είναι κυρίαρχη, ενώ επικρατεί η ένταση και οι αντιπαλότητες από το κατεστημένο που θέλει να διατηρήσει την κυριαρχία του και τις αναδυόμενες δυνάμεις που προσβλέπουν στη ισχυροποίηση της παρουσίας τους στο χώρο. Τόνισε πως η μόνη χώρα, σήμερα, που μπορεί να εκφράσει μια μακροπρόθεσμη προοπτική είναι η Κίνα, η οποία χαράσσει πολιτική με ορίζοντα το 2050.
Ο ArmandBraun, Πρόεδρος της Société internationale des conseillers des ynthèse σημείωσε ότι απαιτείται η ύπαρξη ενός κοινά αποδεκτού οράματος, αντίστοιχο εκείνου που οι μεγάλοι ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Ουίνστον Τσόρτσιλ διέθεταν, καταφέρνοντας να εξασφαλίσουν την ευημερία στην Ευρώπη για έξι δεκαετίες. Κι αυτό με δεδομένο ότι τα προβλήματα του παρόντος και του άμεσου μέλλοντος είναι τόσο μεγάλα που δεν μας επιτρέπουν να προβλέψουμε τι μέλλει γενέσθαι.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, Διευθυντής Ερευνών του οργανισμού ΔιαΝΕΟσιςαναρωτήθηκε ποια είναι τα διδάγματα που η Ελλάδα αποκόμισε από την κρίση, η οποία, εν πολλοίς, δεν αξιοποιήθηκε με στόχο την ανασυγκρότηση της χώρας. Τόνισε ότι το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί μία μακροπρόθεσμη τάση που υφίσταται η Ελλάδα της οποίας ο πληθυσμός υποχώρησε σε 10,7 εκατ. ευρώ από 11,1 εκατ. ευρώ. Και προκαλεί, όπως εξήγησε, σοβαρές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα και στους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.
Σημείωσε ακόμη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να καταστεί από παθητικός δέκτης της μεταναστευτικής ροής σε ενεργητικό διεκδικητή συγκεκριμένων κατηγοριών μεταναστών.
Ο Γιώργος Πρεβελάκης, Καθηγητής Γεωπολιτικής στο πανεπιστήμιο Pantheon – Sorbonne, κάνοντας μία ιστορική αναδρομή, σημείωσε ότι η πρώτη περίοδος του ελληνικού κράτους οριοθετείται από την ίδρυσή του έως την Μικρασιατική καταστροφή, η οποία χαρακτηρίζεται από τη σχέση ανάμεσα στο κράτος και τη διασπορά. Πρόκειται για δύο συστήματα με διαφορετικές αξίες, τα οποία φτάνουν στο απόγειο της αντίθεσης με τον Εθνικό Διχασμό. Η Ελλάδα 2.0, όπως είπε, χαρακτηρίζεται από την ηγεμονία του κράτους, ενώ ενόψει της περιόδου 3.0 (2021-2121) τα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι οι μεγάλες τεχνολογικές εξελίξεις, το δημογραφικό ζήτημα, όπως και το γεγονός ότι ο πληθυσμός των ξένων κατοίκων, σε μερικές δεκαετίες, θα είναι πολύ μεγαλύτερος σε σχέση με σήμερα.
Ο Πέτρος Δούκας, Υφυπουργός Εξωτερικών (2007-2009), σημείωσε πως η υπογεννητικότητα, η τεχνολογική υπεροχή, οι γεωπολιτικές εξελίξεις, ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των χωρών και η κλιματική αλλαγή, που θα προκαλέσει μεταναστευτικές ροές εκατομμυρίων ανθρώπων είναι ορισμένοι από τους παράγοντες που θα επηρεάσουν το μέλλον.
Κρίση: Μια οικονομική έννοια σε αρχαιολογικό πλαίσιο
Στην ομιλία του ο κ. Νίκος Πετρόχειλος, επικεφαλής του τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών χώρων, μνημείων και αρχαιολογικών εργασιών, αναφέρθηκε στους αρχαίους συγγραφείς και τις αναφορές τους στο φαινόμενο της οικονομίας με την κυριολεκτική του έννοια, δηλαδή τους νόμους του οίκου. «Απο τα κείμενα των αρχαίων προκύπτει ότι ο αρχαίος κόσμος δεν ήταν στάσιμος αλλά ούτε και ενιαίος. Από τον 5ο αιώνα και την εποχή της Αθηναϊκής Συμμαχίας υπήρχαν ρυθμιστικοί μηχανισμοί για την ασφάλεια των νομισμάτων. Στην Αθήνα και την Ιωνία για παράδειγμα, το νόμισμα ήταν ισχυρό και οι παραβάτες τιμωρούνταν αυστηρά με τη θανατική ποινή. Η τροφοδοσία των πόλεων γινόταν με τη βοήθεια αργυραμοιβών, μίας μορφής τράπεζας. Άλλωστε και στην αρχαιότητα η βασική μορφή συναλλαγών γινόταν γύρω, πάνω, ενίοτε και κάτω από μία τράπεζα, ένα τραπέζι». Ο ρόλος των αργυραμοιβών, συμπλήρωσε ο κ. Πετρόχειλος ήταν να ελέγχουν τα μέταλλα των νομισμάτων.
«Τα ιερά ήταν μέρος με μεγάλη συγκέντρωση χρημάτων και αντικειμένων και δάνειζαν με 10%-40% επιτόκιο. Οι πόλεμοι ήταν περίοδοι δανεισμού. Οι σαρωτικές συνέπειες των πολέμων, οδηγούσαν σε περιόδους αυξημένων αναγκών και συνεπώς στην ανάγκη άσκησης πληθωριστικής πολιτικής». Οι ιστορικές πηγές μας διδάσκουν ότι η πολιτική περιορισμού ρευστότητας ήταν μια πρακτική που εφαρμοζόταν από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή το 33 μ.Χ., την εποχή που ήταν αυτοκράτορας ο Τιβέριος. «Η σφιχτή πολιτική του Τιβέριου οδήγησε σε περιορισμούς ρευστότητας, τους πιστωτές να κατάσχουν περιουσίες των οφειλετών, τους οφειλέτες να μηνύουν τους πιστωτές και την κατάρρευση των τραπεζών, μετά απο απόφαση της Συγκλήτου, να επιστραφούν τεράστια ποσά στους δικαιούχους τους. Η ανακεφαλαιοποίηση ήταν τότε απαραίτητη με τον άτοκο δανεισμό για μία τριετία» είπε ο κ. Πετρόχειλος. Αναφέρθηκε επίσης στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεομένη, όποτε και ο αγροτικός πληθυσμός αναγκαζόταν να δανειστεί και η γη σταδιακά χάθηκε από τους αγρότες και περιήλθε στα χέρια λίγων και ισχυρών. «Οι κρίσεις και οι συγκρούσεις δεν επιλύθηκαν με ήπιους τρόπους, αλλά με παρεμβάσεις και μέτρα, ένα μάθημα και για τη σύγχρονη εποχή», κατέληξε ο κ. Πετρόχειλος.
Στο δεύτερο μέρος πραγματοποιήθηκε συζήτηση μεταξύ του αντιπροέδρου του Europa Nostra, Costa Carras και της Βαρώνης Prashar of Runnymede CBE, House of Lords UK.
Η Βαρώνη αναφέρθηκε στην καταγωγή της -ινδικής καταγωγής, γεννημένη στην Κένυα με βρετανική υπηκοότητα- και στον αντίκτυπο που είχε στην Βρετανία η μετανάστευση από την Ινδία. Σε ερώτηση του κ. Καρρά αν η Βρετανία μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη, αναφερόμενος στον τρόπο που αντιμετώπισε τη μετανάστευση από την Ινδία και την Καραϊβική, παρά το γεγονός ότι ήταν σε μία περίοδο που αν και υπερδύναμη, κατέρρεε σιγά σιγά, η Βαρώνη είπε ότι η Βρετανία από αυτή την εμπειρία έγινε πιο δυνατή και πιο ανθεκτική. «Αγκάλιασε τους μετανάστες και είχε επίγνωση ότι τους είχε ανάγκη. Θεώρησε την έλευσή τους σαν έναν εμπλουτισμό της κοινωνίας και δεν προσπάθησε να τους αφομοιώσει αλλά να μάθει από αυτούς και να προσαρμοστεί κι αυτή στα νέα δεδομένα. Βέβαια, πρέπει να παραδεχθούμε ότι είχαν κοινό σημείο οι μετανάστες με τους ντόπιους, τη γλώσσα που διευκόλυνε αυτή τη διαδικασία». Κλείνοντας, η Βαρώνη τόνισε ότι ο πολιτισμός, η μουσική, η ποίηση και το θέατρο αποτελούν τρόπους κατανόησης άλλων πολιτισμών και ότι στη σημερινή εποχή θα πρέπει να διδαχθούμε από το παράδειγμα του κύματος μετανάστευσης από την Ινδία. Έκανε ειδική αναφορά στο 3ο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών και τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό ότι στη θεματική του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση και την ανάπτυξη συμπεριέλαβαν οι διοργανωτές τον πολιτισμό. «Ο πολιτισμός είναι σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη των σχέσεων των χωρών», είπε χαρακτηριστικά.
Γιώργος Μαυρογορδάτος: Τα δικαιώματα στην Αθήνα προέρχονταν από την αιχμή του δόρατος
Ομιλία με θέμα: «Φωνές από την Αρχαία Αθήνα: Πολίτες και Μέτοικοι» παρουσίασε στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας Γιώργος Μαυρογορδάτος, στο πλαίσιο του 3ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Αν έπρεπε να κρίνουμε τους Αθηναίους για κάτι αυτό δεν είναι ο αποκλεισμός των σκλάβων αλλά των μετοίκων, καθώς ενώ δεν απολάμβαναν ευνοϊκή φορολόγηση είχαν στρατιωτικές υποχρεώσεις», σημείωσε ο καθηγητής για να επικεντρωθεί στη συνέχεια σε όσα χώριζαν Αθηναίους Πολίτες και Μέτοικους.
Ο κύριος Μαυρογορδάτος επικεντρώθηκε στα δικαιώματα πολιτών και μετοίκων στην Αρχαία Αθήνα. «Το επιχείρημα που συνδέει τα δικαιώματα με την συνεισφορά στην Πόλη ήταν διαδεδομένο στην Αρχαία Αθήνα. Προέρχονταν από την αιχμή του δόρατος», είπε χαρακτηριστικά, συνδέοντας το εύρος των δικαιωμάτων με την προσφορά στο στρατό.
Ο καθηγητής χαρακτήρισε οξύμωρο ωστόσο το γεγονός ότι οι μέτοικοι στην Αρχαία Αθήνα είχαν στρατιωτικές υποχρεώσεις συγκρίσιμες με αυτές των Αθηναίων πολιτών αλλά δεν απολάμβαναν τα ίδια προνόμια. Μάλιστα υπογράμμισε ότι αποτελούσε ζήτημα ταμπού για την Αρχαία Αθήνα το να ανοίξει η πόλη στους μετοίκους σε φυσιολογικούς καιρούς, καθώς όσες φορές διευρύνθηκαν τα δικαιώματά τους αυτό συνέβη, για την αντιμετώπιση απειλών από εχθρούς.
Συνδέοντας την αρχαιότητα με την σημερινή εποχή, ο κύριος Μαυρογορδάτος έδωσε το παράδειγμα των ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι ο πιο γρήγορος τρόπος για να θεωρηθεί κανείς πολίτης του αμερικανικού κράτους είναι το να υπηρετήσει στον στρατό. Η διαφορά πάντως που επεσήμανε είναι ότι οι μέτοικοι στην Αρχαία Αθήνα ακόμα και εκπληρώνοντας τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις δεν ελάμβαναν τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα των Αθηναίων πολιτών.
Αναφέρθηκε μάλιστα στην εποχή του Περικλή όπου ο ίδιος προσπάθησε να μειώσει τον αριθμό όσων μπορούσαν να θεωρηθούν Αθηναίοι πολίτες. Προκειμένου να μειωθούν παράλληλα και όσοι διεκδικούσαν δημόσια αξιώματα, έθεσε ως προϋπόθεση να έχουν πατέρα και μητέρα Αθηναίους πολίτες.
Μιλώντας για την Αρχαία Ρώμη, επεσήμανε ότι παρά το γεγονός ότι η ιδιότητα του πολίτη δινόταν σε όλο τον ελεύθερο πληθυσμό, αυτό δεν σήμαινε και πραγματική συμμετοχή στα κοινά.
Ερωτηθείς αν υπάρχει συσχετισμός των μετοίκων με τους σημερινούς μετανάστες, απάντησε ότι είναι δύσκολο να γίνει οποιαδήποτε σύγκριση καθώς δεν είναι γνωστό τι ίσχυε στις άλλες πόλεις, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η πολυπολιστιμικότητα μπορεί πιο εύκολα να συμφιλιωθεί με αντιπροσωπευτικούς θεσμούς.
Η ευημερία της πολιτείας σε σχέση με την ευημερία του πολιτικού συστήματος
Στην ομιλία του ο Καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Κωνσταντίνος Κωστής, ανέφερε ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί να προσαρμοστεί στην Ευρωπαική πολιτική αν δεν επιθυμεί να βρεθεί σε αμφισβήτηση. «Ηδη από τη δεκαετία του 1970, η Ελλάδα αντιδρά περίεργα στην παγκοσμιοποίηση και συστηματικά αποφεύγει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και τις προκλήσεις της εποχής, από τότε που έγινε μέλλος της ΕΟΚ αλλά και πιο πρόσφατα από τότε που έγινε μέλος της Ε.Ε.»
Οι προοπτικές για το μέλλον της Ελλάδας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το διεθνές περιβάλλον και τα όσα έχουν επιτευχθεί έως σήμερα, τόνισε ο κ.Κωστής. «Η Ελλάδα καλείται να λειτουργήσει σε ένα περιβάλλον μεγάλης αστάθειας. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις, όμως τα αποτελέσματά τους δεν έχουν ακόμα φανεί. Θα πρέπει η χώρα να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα, όπως το ασφαλιστικό, τη φτώχεια -κυρίως στους νέους- την ανεργία και την υψηλή φορολογία. Μπορεί η καρδιά της κρίσης, όπως έχει γράψει ο κ. Γιαννίτσης, να είναι οικονομική, η λύση της όμως είναι καθαρά πολιτική. Αυτό που λείπει από την Ελλάδα είναι μία μάζα δυνάμεων ικανή να αντιμετωπίσει την κρίση και να καταλάβει τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο γύρω μας. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και όχι οικονομικό και με τα σημερινά δεδομένα δεν είμαι πεπεισμένος ότι η χώρα είναι σε θέση να βγει από την κρίση. Κανένα κόμμα δεν έχει καταθέσει προτάσεις για την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει. Το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Δυστυχώς δε βλέπω διέξοδο από τη σημερινή κατάσταση. Χρειάζεται μία συλλογική προσπάθεια, για παρατεταμένη περίοδο, για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκύπτουν από το τρίπτυχο Δημοκρατία-Ανάπτυξη-Παγκοσμιοποίηση», είπε κλείνοντας την ομιλία του.
