Όλες οι τελευταίες εξελίξεις για τα ακίνητα -Τάσεις, ευκαιρίες, τιμές
«Μεγάλο αγκάθι η γραφειοκρατία – Χρειάζονται 10 με 12 έγγραφα για να πουλήσει κάποιος ένα ακίνητο»
Η γραφειοκρατία είναι το βασικό αγκάθι των αγοραπωλησιών ακινήτων, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν σε πάνελ του 24ου Συνεδρίου Prodexpo, το οποίο ξεκίνησε στις 25 και ολοκληρώνεται στις 26 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση σε πάνελ για τα σοβαρότερα ζητήματα που προκύπτουν στις αγοραπωλησίες ακινήτων ο συντονιστής της συζήτησης Νίκος Κουλοχέρης, Συνιδρυτής της δικηγορικής εταιρείας Μαχάς και Συνεργάτες, ανέφερε πως «άλλαξε το προφίλ των ενδιαφερόμενων και των επενδυτών. Είναι άλλη εικόνα σε σχέση με πριν 15 χρόνια. Υπάρχουν κυρίως ξένοι επενδυτές και άλλαξαν εντελώς οι ανάγκες. Τα σχήματα δεν είναι φυσικά πρόσωπα αλλά εταιρείες. Σημαντικό δεν είναι μόνο το τεχνικό σκέλος αλλά και το χρηματοοικονομικό. Ευτυχώς για την ελληνική αγορά, μπορέσαμε και αντιμετωπίσαμε τις ανάγκες που προέκυψαν. Είχαμε και έχουμε την τεχνογνωσία. Υπάρχει μια δεδομένη κατάσταση που ακουμπάει στο δημόσιο της χώρας, πολεοδομίες, ΔΟΥ, αρχαία, δασαρχεία. Όλα αυτά δεν μπορούν να εξελιχθούν μέσα σε μια δεκαετία, έχουν γίνει ενέργειες, όπως η ψηφιοποίηση αλλά δεν έχουν αυτοματοποιηθεί σε απόλυτο βαθμό οι διαδικασίες».
Αυτό ήταν το κομμάτι, στο οποίο επικεντρώθηκε και η τοποθέτηση του Παναγιώτη Λολώνη, Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Γεωχωρικών Πληροφοριών του «Ελληνικού Κτηματολογίου». «Είναι αληθές ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90 όταν ανακοινώθηκε το κτηματολόγιο, ένας από τους βασικούς σκοπούς ήταν να διευκολυνθεί η μετακίνηση ακινήτων. Έγιναν πολλές προσπάθειες. Δεν έχει ξεπεραστεί αυτού του είδους η δυσκολία».
Παράλληλα, σημείωσε πως μια βασική δυσκολία είναι πως «υπάρχουν σ’ αυτό φορτωμένες διαδικασίες και απαιτήσεις που δεν σχετίζονται με την αγοραπωλησία του ακινήτου. Είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας του κράτους να βάλει μια τάξη στα πράγματα. Και έχουν έρθει και έχουν προσθέσει πράγματα στη μεταβίβαση. Ασφαλιστικές εισφορές των επαγγελματιών που θέλουν να πουλήσουν ένα ακίνητο. Μπλέκει με τα φορολογικά».
«Ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία με ρίσκα και ευθύνες» χαρακτήρισε η Δώρα Καραγιώργου της Koutalidis Law Firm, την αγοραπωλησία ακινήτων. «Από την εμπειρία, το πρώτο μεγάλο αγκάθι είναι η γραφειοκρατία. Ο πωλητής καλείται να προσκομίσει στο συμβολαιογράφο 10 – 12 έγγραφα για τα οποία πρέπει να συνεργαστεί με δημόσιους φορείς» τόνισε η ίδια.
Από την πλευρά της, η Σόνια Μέλεγου, Εταίρος και συν-επικεφαλής της ομάδας του Real Estate της εταιρείας Ζέπος & Γιαννόπουλος, αναφέρθηκε σε πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ακύρωσε οικοδομική άδεια «γιατί δεν είχε πρόσοψη σε δρόμο». «Η συγκεκριμένη απόφαση είναι διαφορετική γιατί καταρρίπτει ένα βασικό νομικό επιχείρημα, ότι πλέον δεν συγχωρείται άγνοια. Δεν δήλωσε κάτι ψευδώς. Το ΣτΕ όμως λέει ότι και εκτός σχεδίου τα ακίνητα οφείλουν να έχουν πρόσωπο» ανέφερε χαρακτηριστικά και κατέληξε: «Υπάρχει μια γενική άγνοια. Ποιος δρόμος δίνει οικοδομησιμότητα στα ακίνητα. Είναι εφιάλτης να γνωμοδοτείς αν ένας δρόμος είναι κοινόχρηστος ή όχι. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο πρέπει να υπάρξει ασφάλεια. Πρέπει να ξέρουμε αν χτίζουμε ή δεν χτίζουμε. Πρεπει να ενσκήψει η Πολιτεία όχι μόνο για τον μεγάλο επενδυτή, εκείνος θα τον βρει τον δρόμο, πρέπει να λάβουμε υπόψιν και τον απλό πολίτη».
Στις τιμές των ακινήτων, αναφέρθηκε με τη σειρά της η Ρία Παπαρίζου, Επικεφαλής Πωλήσεων της Prosperty: «Αν δει κανείς τις τιμές των ακινήτων, συνεχώς αυξάνονται, είναι μια νέα πραγματικότητα. Είναι όμως πράγματι έτσι; Γιατί οι πραγματικές τιμές είναι οι τιμές που ολοκληρώνονται τα συμβόλαια. Εκεί θα δει κανείς ότι δεν είναι τόσο πραγματική αυτή η αίσθηση, εξαιρώντας το νεόδμητο ακίνητο».
Τόνισε παράλληλα πως «στην Prosperty έχοντας επί της αρχής στην καρδιά μας την τεχνολογία, παρακολουθούμε τα διαθέσιμα ακίνητα της αγοράς, τις τιμές κλεισίματος και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε πιο έξυπνους τους αλγορίθμους. Δεν δίνουμε απλά μια φωτογραφία της αγοράς. Είμαστε σε θέση να μπορούμε να βάλουμε ένα δικό μας λιθαράκι στον εξορθολογισμό των τιμών και να καθοδηγήσουμε τους πελάτες μας που θα κάνουν μια από τις μεγαλύτερες συναλλαγές στη ζωή τους και ενδεχομένως για μια φορά στη ζωή τους. Φανταστείτε να είχαμε πρόσβαση και σε δεδομένα που μέχρι σήμερα δεν είναι δημόσια».
Τέλος , ο Roy Ofir, Ιδρυτής της Grammikos Group, δήλωσε πως «Η αγορά κατοικίας είναι μια από τις μεγαλύτερες συναλλαγές που θα κάνει κάποιος στη ζωή του. Κάποιος που αγοράζει ένα διαμέρισμα, αγοράζει ένα προϊόν αλλά και μια υπηρεσία μέχρι να μπει σ’ αυτό. Ποιο είναι το ρίσκο; Μπορεί να εξασφαλίσει ο αγοραστής ότι τα χρήματά του πιάνουν τόπο; Πιστεύω ότι το υπάρχον πλαίσιο δεν καλύπτει το ρίσκο».
-24η Prodexpo: Παρουσίαση της έρευνας “Η συνεισφορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην ελληνική οικονομία”
Την έρευνα για την συνεισφορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην ελληνική οικονομία, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, παρουσίασε ο καθηγητής του ΟΠΑ, κ. Γιώργος Δουκίδης στο 24ο Συνέδριο Prodexpo .
Όπως τόνισε ο κύριος Δουκίδης, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αναδεικνύονται ως ιδιαίτερα σημαντικές στον τομέα του τουρισμού. Σύμφωνα με την έρευνα, οι μισθώσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης αποτελούν το 21,5% των συνολικών διανυκτερεύσεων των επισκεπτών, στην Ελλάδα, με μεγάλη συνεισφορά και στο ΑΕΠ. Μάλιστα το 2022 συνεισέφερε σε ποσοστό 1,65% που αντιστοιχεί σε 3,44 δις ευρώ, υποστηρίζοντας 54.000 θέσεις εργασίας. Τα παραπάνω στοιχεία, δε, αποτελούν την άμεση επίδραση στην οικονομία, με την έμμεση επίδραση στο ΑΕΠ να κυμαίνεται μεταξύ 7,58 – 8,12 δις ευρώ, δηλαδή περί 3,64 – 3,90% ΑΕΠ. Παράλληλα, παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στις τουριστικές υπηρεσίες σημειώνοντας το 2022 για οκτώ συνεχόμενους μήνες διανυκτερεύσεις (μηνιαία) άνω του 1 εκατομμυρίου.
Ακόμα, μέσα από την έρευνα αναδεικνύεται ο “δημοκρατικός” κοινωνικός αντίκτυπος του μοντέλου οικονομίας διαμοιρασμού, που καθορίζει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς σ’ αυτή συμμετέχουν κοινωνικά, οικονομικά και δημογραφικά ευαίσθητες ομάδες που στην πλειοψηφία τους είναι ιδιώτες και οι οποίοι αναζητούν πρόσθετη πηγή εισοδήματος. Σήμερα όπως αναδεικνύεται, οικοδεσπότες είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που κατά κύριο λόγο κατοικούν σε ημιαστικές και περιαστικές περιοχές. Γι’ αυτούς γίνεται μια σημαντική πηγή συμπληρωματικού εισοδήματος. Αντίστοιχα, χρήστες των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι άνθρωποι από ένα ευρύ εργασιακό και ηλικιακό φάσμα, αποτελώντας ολοένα και περισσότερο επιλογή και των Ελλήνων τουριστών. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις παρουσιάζουν, επίσης, μεγάλη γεωγραφική διασπορά. Σύμφωνα με την έρευνα, στην Αττική βρίσκεται μόλις το 16 – 20% των διανυκτερεύσεων, πράγμα που υποδηλώνει την δημοτικότητα και την προσβασιμότητα του μοντέλου και στην επαρχία. Παράλληλα, έρχονται να εξυπηρετήσουν σε ένα ποσοστό τη ραγδαία αύξηση του τουρισμού στην Ελλάδα, η οποία ξεπερνά τα διαθέσιμα ξενοδοχειακά καταλύματα.
Η έρευνα καταλήγει πως η ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση του μέλλοντος του ελληνικού τουρισμού απαντώντας σε μία σειρά προκλήσεων, μεταξύ των οποίων η ανάγκη για μείωση του κόστους διακοπών αλλά κυρίως την ανάγκη και για συμπληρωματικό εισόδημα για τα ελληνικά νοικοκυριά. Συμπερασματικά, η έρευνα υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στην τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας και στην ευρύτερη οικονομία. Η ανθεκτικότητά τους, η προσαρμοστικότητά τους και ο θετικός αντίκτυπός τους σε διάφορες δημογραφικές ομάδες και περιοχές, τις καθιστούν μια ανερχόμενη δύναμη στο πλαίσιο της οικονομίας διαμοιρασμού.
Η έρευνα “Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΩΝ ΜΙΣΘΩΣΕΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (SHORT-TERM RENTALS – STRs) ΜΕΣΩ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΠΛΑΤΦΟΡΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ εκπονήθηκε από τον Καθηγητή του ΟΠΑ, κ. Γιώργο Δουκίδη και τον Δρ. Λευτέρη Κιοσέ σε συνεργασία με το ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ (ELTRUN) του ΟΠΑ.
Διαβάστε την έρευνα εδώ.
– Εξοχικές κατοικίες: Ποιες περιοχές έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση για Έλληνες και ξένους
Την ακτινογραφία της αγοράς εξοχικής κατοικίας με αξιοποίηση των στοιχείων από την πλατφόρμα του Spitogatou έδωσε ο Δημήτρης Μελαχροινός , Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Spitogatos στο 24ο Συνέδριο Prodexpo
Όπως επεσήμανε η ζήτηση για κατοικίες στην Ελλάδα προέρχεται κατά 85% από το εσωτερικό και κατά 15% από το εξωτερικό, με τους περισσότερους ξένους συμμετέχοντες να προέρχονται από Γερμανία, Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Στην Ελλάδα, το 20% των ακινήτων χαρακτηρίζονται ως εξοχικές κατοικίες. Φέτος αυξάνεται στις ζητούμενες τιμές κατά 4,7% καθώς και οι αναζητήσεις για αγορά εξοχικών κατοικιών από το εξωτερικό έχει αυξηθεί κατά 15%.
Η Χαλκιδική αναδεικνύεται σε «πρωταθλητή» των αναζητήσεων για εξοχική κατοικία από χρήστες που ζούνε εκτός Ελλάδας, και ακολουθούν Κυκλάδες, Καβάλα, τα περίχωρα της Θεσσαλονίκης, τα νότια προάστια της Αθήνας, το κέντρο της Αθήνας, τα Δωδεκάνησα, το υπόλοιπο Αττικής, η Μεσσηνία. και τα Χανιά.
Αντίθετα, στην κορυφή των αναζητήσεων των Ελλήνων χρηστών για εξοχική κατοικία βρίσκονται τα νότια προάστια της Αθήνας και ακολουθούν υπόλοιπο Αττικής, Προάστια Θεσσαλονίκης, Κυκλάδες, κέντρο Αθήνας, Εύβοια, Χαλκιδική, Μαγνησία, Νησιά του Αργοσαρωνικού και Μεσσηνίας.
Η ζήτηση έχει αυξηθεί σε αύξηση των τιμών με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Πάρου, όπου το 73% του συνόλου των ακινήτων που καταχωρούνται προς πώληση χαρακτηρίζονται εξοχικές κατοικίες. Εκεί καταγράφεται άνοδος κατά 21% στις τιμές που ζητούνται σήμερα σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2022, με τους περισσότερους συμμετέχοντες να αναζητούν βίλες, μεζονέτες και ρετιρέ.
Το πώς οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στην ακριβή αποτίμηση της πραγματικής αξίας των ακινήτων περιέγραψε ο Luke Brucato , Chief Strategy Officer της Immobiliare.it Insights, που επεσήμανε ότι στην Ελλάδα παρατηρείται ισχυρή αύξηση τιμών, σε αντίθεση με την Ιταλία, τόσο σε βάθος έτους όσο και σε βάθος τριετίας.
«Σε μία τέτοια αγορά είναι κρίσιμη η χρήση των νέων τεχνολογιών για τη σωστή αποτίμηση των αξιών» επεσήμανε ο Brucato, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα ο κόσμος των αποκλίσεων ανάλογα με την περιοχή είναι πολύ μεγάλη και σε πολλές περιπτώσεις οι αξιώσεις των ακινήτων μπορούν να είναι υποτιμημένες. ή υπερτιμημένες.
Η χρήση μοντέλων AVMs επιτρέπει στις τράπεζες να αποτιμήσουν σωστά τα ακίνητα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους και έτσι να βρίσκονται σε συμμόρφωση με τις επιταγές του ΕΚΤ για πιο ακριβείς αποτιμήσεις.
«Τα νέα αυτά μοντέλα μπορούν να επικαιροποιήσουν την αξία των χαρτοφυλακίων των τραπεζών» σημείωσε ο Brucato, συμπληρώνοντας ότι από τις καλύτερες εφαρμογές είναι η ικανότητα να γίνονται back testing σε περιοδική βάση. Οι διαδικασίες αυτές αποκαλύπτουν και πόσο «πράσινα» είναι τα ακίνητα, δίνοντας έτσι στις τράπεζες την ευκαιρία να παρέμβουν και να συγχρονίσουν τα ακίνητά τους ώστε αυτά να μην χάσουν μεγάλο μέρος της αξίας τους.
Αναλυτικά την παρουσίαση του Spitogatos μπορείτε να την βρείτε εδω
–Νίκο Τσάτσης (Plasis Real Estate + Development) : «Η αύξηση των τιμών θα συνεχιστεί λίγο ακόμα»
Το αν και επηρεάζει το δημογραφικό πρόβλημα την αγορά ακινήτων και τον κατασκευαστικό κλάδο συζήτησαν ο δημοσιογράφος του Capital.gr, Γιώργος Λαμπίρης με τον Νίκο Τσάτση , Chief Development Officer της Plasis Real Estate + Development στο 24ο συνέδριο της Prodexpo , το οποίο ξεκίνησε στις 25 και ολοκληρώνεται στις 26 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Όπως επεσήμανε ο Γ. Λαμπίρης τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταδεικνύουν ότι από το 2018 ο πληθυσμός στην Ελλάδα συρρικνώνεται, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των Ελλήνων βρίσκεται πλέον στα 44 έτη και να αυξηθεί κατά 5-6 χρόνια τα επόμενα χρόνια.
«Η Ελλάδα εξελίσσεται σε χώρα γερόντων. Ο κατασκευαστικός κλάδος πρέπει να δει που απευθύνεται» ανέφερε ο Ν. Τσάτσης, σημειώνοντας ότι, την ώρα που «χτίζονται πολυκατοικίες η μία μετά την άλλη», ο πληθυσμός μειώνεται και εκτίμησε ότι «ίσως δεν υπάρχει ανάγκη για μεγάλα σπίτια».
Αν και η μέση τιμή ενός διαμερίσματος σε καλή περιοχή ανέρχεται πλέον στα 4000 ευρώ/ τετραγωνικό, «η αύξηση των τιμών θα συνεχιστεί λίγο ακόμα» εκτίμησε ο Ν. Τσάτσης, αφού παρασύρεται και από τη μεγάλη αύξηση κόστους κατασκευής.
Παράλληλα, ο Ν. Ο Τσάτσης ανέφερε ότι περίπου 250 χιλιάδες ακίνητα, που σήμερα «κοιμούνται» στα φυλάκια των servicers, χαρτί να βγουν στην αγορά το επόμενο διάστημα, εξέλιξη που θα προκαλέσει τον κλάδο της κατασκευής. «Ο ανταγωνισμός που είναι μεγάλος» προειδοποίησε ο Ν. Τσάτσης.
Σε ότι αφορά στα στεγαστικά δάνεια σημειώνει την ανάγκη να διατίθενται προϊόντα ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες της κάθε οικογένειας και εκτίμησε ότι το πιο μεγάλο πρόβλημα στην εξυπηρέτηση των στεγαστικών δανείων δεν είναι τόσο το ύψος των επιτοκίων ,5-4%) , αλλά η μεγάλη διάρκεια του δανείου.
Αναφερόμενος στο πρόγραμμα «Σπίτι Μου», ο Ν. Τσάτσης το χαρακτήρισε «μία καλή αρχή» ωστόσο επεσήμανε ότι θα έπρεπε να είναι πιο ευέλικτο σε ότι αφορά στο όριο ηλικίας (θα έπρεπε να φτάσει στα 44 χρόνια, όσο ο μέσος όρος της ηλικίας των Ελλήνων σήμερα) αλλά και ευρύτερα κριτήρια, ώστε να επιτρέπει σε περισσότερους δικαιούχους την αγορά νεόδμητων διαμερισμάτων και όχι μεταχειρισμένων.
Τέλος, σχετικά με το πρόγραμμα της χρυσής βίζας, ο Ν. Ο Τσάτσης ανέφερε ότι το όριο των 500.000 ευρώ σε κάποιες περιοχές έχει μεταθέσει τη ζήτηση στα δυτικά προάστια της Αττικής και στα προάστια του Πειραιά.
-Κτηματολόγιο: Τέλος στην ανασφάλεια που προκαλούσαν τα υποθηκοφυλακεία
Τον καθοριστικό ρόλο του Κτηματολογίου στην αγορά και το πώς αυτό αναβαθμίζει τη διαδικασία συναλλαγών, αλλά και τις προκλήσεις που προκαλεί η παράλληλη λειτουργία υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών γραφείων παρουσίασε ο Νεοκλής Νεοκλέους , Επικεφαλής του τμήματος Real Estate της νομικής εταιρείας και Συνεργάτες στη συζήτηση που είχε με τη Δήμητρα Τσότσου , key Account Specialist της εταιρείας Σιούφας και Συνεργάτες στο πλαίσιο του 24ου συνεδρίου της Prodexpo , το οποίο ολοκληρώνεται σήμερα 26 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Η «επανάσταση» που έφερε το Κτηματολόγιο σε σχέση με το απαρχαιωμένο σύστημα των υποθηκοφυλακείων είναι ότι η καταγραφή γίνεται με βάση το ακίνητο και όχι με βάση τον ιδιοκτήτη. Στην καταγραφή αποτυπώνονται όλα τα χαρακτηριστικά του ακίνητου με πληροφορίες γεωεντοπισμού και στοιχεία από δασικούς χάρτες, ενώ παράλληλα δίνεται και η δυνατότητα εντοπισμού ιδιοκτησίας με βάση τον ιδιοκτήτη.
Όπως τόνισε ο Ν. Νεοκλέους, το νέο σύγχρονο κτηματολόγιο προσφέρει ένα πλαίσιο ασφάλειας στις συναλλαγές, επιταχύνει τις διαδικασίες, διευκολύνει τις συναλλαγές ενώ παράλληλα διευρύνει και τη δεξαμενή των μεταβίβασης ακινήτων.
Συγκεκριμένα σε ότι αφορά στο πλαίσιο ασφάλειας, ο Ν. Νεοκλέους τόνισε ότι «όλη η πληροφορία υπάρχει σε ένα φύλλο, η πληροφορία αφορά στο ακίνητο και όχι στον ιδιοκτήτη, και εκεί καταγράφεται αν υπάρχουν ή όχι βάρη» τονίζοντας παράλληλα, ότι η ανασφάλεια που προκάλεσε η διαδικασία αγοραπωλησίας υπό το καθεστώς των υποθηκοφυλακείων δεν βοηθά καθόλου. στις επενδύσεις στην αγορά ακινήτων.
Το Κτηματολόγιο ξεκίνησε στην Ελλάδα το 1995 και ολοκληρωθεί να ολοκληρωθεί το 2025. Έως σήμερα έχουν καταργηθεί 161 υποθηκοφυλακεία (περίπου 40% του συνόλου), ενώ λειτουργούν 68 κτηματολογικά γραφήματα από τα συνολικά 92 που προβλέπονται να λειτουργήσουν όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία κατάρτισης του Κτηματολογίου.
«Τώρα είναι η ώρα για αγορές στην Ελλάδα» τόνισε ο Ν. Νεοκλέους. «Όμως, είμαστε σε μεταβατικό στάδιο, με παράλληλη λειτουργία υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών γραφείων και για αυτούς οι συμμετέχοντες χρειάζονται τη συμβολή ειδικών».
Τα τρία στάδια κατάρτισης του Κτηματολογίου είναι το στάδιο των δηλώσεων, της ανάρτησης και της λειτουργίας του κτηματολογικού γραφείου.
«Και στα τρία στάδια είναι σημαντικό να προσφεύγει κάποιος σε επαγγελματίες που γνωρίζει τη διαδικασία, διαφορετικά μπορεί να βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων» προειδοποίησε ο Ν. Νεοκλέους. «Συνήθως οι ιδιοκτήτες διαπιστώνουν τα προβλήματα όταν θέλουν οι ίδιοι να κάνουν κάποια πράξη και τότε προκαλούνται προβλήματα και καθυστερήσεις».
-Δημήτρης Βλαχόπουλος (Cushman & Wakefield): Έτοιμος τον Νοέμβριο ο φάκελος για το επιχειρηματικό κέντρο στην επένδυση του Ελληνικού
H αγορά των γραφείων και των οικιστικών ακινήτων στο εξωτερικό και στην Ελλάδα ήταν και το αντικείμενο της συζήτησης με συντονιστή τον Τάσο Κοτζανασταση, MRICS, CFA, Μanaging director, 8G Group. στην πρώτη ενότητα της σημερινής ημέρας του 24ου συνεδρίου της Prodexpo, το οποίο ολοκληρώνεται σήμερα 26 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
«Η επιστροφή στα γραφεία, μετά την πανδημία, δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο που θέλουν οι εταιρείες» σημείωσε ο Δημήτρης Βλαχόπουλος, Partner, Head of Portfolio & Location Strategy, EMEA·, Cushman & Wakefield, UK.
Όπως ανέφερε, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ο χώρος των γραφείων αλλάζει, δεν χρησιμοποιείται πλέον τόσο για ατομικές δραστηριότητες, αλλά συνιστά χώρο για μάθηση, καινοτομία και σύνδεση με την κουλτούρα της εταιρείας. Σύμφωνα με τον ίδιο, εξάλλου, παρατηρείται αύξηση των κοινόχρηστων χώρων, στο +40-50% μετά την πανδημία, ενώ και η καθημερινή επισκεψιμότητα από πλευράς των εργαζομένων πλέον είναι ασταθής, ανάλογα με την ημέρα.
Ως εκ τούτου, πολλές εταιρείες έχουν μειώσει σε ποσοστό 70% τους χώρους των γραφείων τους, ενώ τα επόμενα χρόνια θα υπάρχει περαιτέρω μείωση που θα αγγίζει το 60%. Δεν είναι το τέλος των γραφείων, αλλά πλέον έχουν διαφορετικό ο στόχο: Το γραφείο να γίνει προορισμός που εμπνέει τον εργαζόμενο, με στοιχεία ESG, hospitality, σε προνομιακή τοποθεσία.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, κατά τον κ. Βλαχόπουλο, οι υποδομές είναι λίγο πιο υποβαθμισμένες, οι προσδοκίες από τις εταιρείες είναι για περισσότερες ημέρες στο γραφείο, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να γίνει λόγω της σχετικά χαμηλής ποιότητας των δημοσίων μεταφορών σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Αθήνα υπάρχει έλλειψη ποιοτικών γραφείων, για υτό συνεχίζονται και οι επενδύσεις στους χώρους γραφείων.
Τέλος, το στέλεχος της Cushman & Wakefield αποκάλυψε ότι μέσα στον επόμενο μήνα θα είναι έτοιμος ο φάκελος για το Business District του Ελληνικού, που έχει ως στόχο να μετατρέψει την Αθήνα σε παγκόσμιο, επιχειρηματικό κέντρο.
Στο πλαίσιο του ίδιου θέματος, από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Κόκκοτας, Investment Manager της Greystar εξήγησε ότι το προτιμώμενο μοντέλο πλέον σε σχέση με τα οικιστικά ακίνητα, είναι η παροχή χρηστικότητας και η πληθώρα κοινόχρηστων χώρων, αλλά και χώρων γραφείου εντός του σπιτιού.
Κατά όσα, δε, υπογράμμισε, στις δυτικές χώρες υπάρχει πρόβλημα με τους χώρους γραφείων, καθώς το αγαπημένο ‘’παιδί’’ των επενδυτών τώρα είναι οι κατοικίες, συμπεριλαμβανομένων και των φοιτητικών, και τα logistics.
Ειδικά, κατά τον κ. Κόκκοτα, το ‘’build to rent’’ είναι σε άνοδο, ενώ σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις ακινήτων στο εξωτερικό καταγράφεται πτώση, για παράδειγμα στην Αγγλία έχουν μειωθεί στο 40% σε σχεση με την προηγούμενη δεκαετία. Ωστόσο, οι αποδόσεις έχουν ανέβει και η πρόκληση που υπάρχει είναι πλέον ο σχεδιασμός των προϊόντων να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ανθρώπων, οι οποίες αλλάζουν συνεχώς. «Υπάρχει ζήτηση, αλλά πρέπει να αφουγκράζεσαι και τις ανάγκες αυτής της ζήτησης» τόνισε χαρακτηριστικά.
Στην τοποθέτησή του το στέλεχος της Greystar ανέφερε, επίσης, ότι ένα πιθανό σενάριο στο άμεσο μέλλον είναι τα γραφεία που σταδιακά εγκαταλείπονται να μετατρέπονται σε κατοικίες, όμως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό και δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, ενώ ενδεχομένως να προκύψουν και τεχνικά προβλήματα όπως στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και τη στατικότητα.
Κατέληξε, δε, λέγοντας ότι «το 2024 θα είναι ένας χρόνος που θα αλλάξουν χέρια πολλά ακίνητα».
-Το 35% του εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού πάει σε ανάγκες στέγασης
Τους βασικούς άξονες του κυβερνητικού σχεδιασμού για να επιλυθεί το οξύ πρόβλημα της στέγασης ανέλυσε η υπ.Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη. Μιλώντας στο 24ο συνέδριο της Prodexpo, το οποίο πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και ολοκληρώνεται σήμερα.
«Μεγάλα project αποτελούν τα προγράμματα κοινωνικής αντιπαροχής και εξοικονομώ – ανακαινίζω» υπογράμμισε η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που συντόνισε η Έλλη Κακούλλου, Β. Γενική Διευθύντρια Ακίνητης Περιουσίας Τράπεζας & Ομίλου Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Όπως εξήγησε η κυρία Ζαχαράκη, μέσα από το πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής θα αξιοποιηθούν ακίνητα του Δημοσίου στα οποία θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες. Αντίστοιχα, με το εξοικονομώ ανακαινίζω θα δοθούν κίνητρα σε ιδιοκτήτες κλειστών διαμερισμάτων ώστε να τα ανοίξουν και να τα διαθέσουν στην αγορά.
Αναφερόμενη στο πρόγραμμα «Σπίτι μου» η Υπουργός έκανε λόγο για μεγάλη ανταπόκριση από τα νέα ζευγάρια, που έσπευσαν να το αξιοποιήσουν, προσεγγίζοντας τις τράπεζες κι εκταμιεύοντας δάνεια σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. «Ήδη από το καλοκαίρι έχουν εκταμιευθεί 848 δάνεια, 1.523 αιτήσεις βρίσκονται στο στάδιο υπογραφής της σύμβασης κι άλλες 9.532 είναι οι ενταγμένες» είπε η κυρία Ζαχαράκη. Ανακοίνωσε επίσης ότι αυξήθηκε κατά 5εκ. ευρώ ο προϋπολογισμός του προγράμματος στέγασης και εργασίας για άστεγους και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, ενώ προχωρά και το πρόγραμμα «Κάλυψη» για 1.000 διαμερίσματα, στο οποίο συμμετέχουν 44 δήμοι.
Ακτινογραφώντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην χώρα μας ο Ηλίας Νικολαϊδης, Senior Editor της DiaNEOsis, σημείωσε πως το 35% του εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού πάει σε ανάγκες στέγασης, ποσοστό που ξεπερνά το 40% για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ στις μεγάλες πόλεις ένα στα τρία νοικοκυριά πληρώνουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους. Πρόκειται για τα υψηλότερα ποσοστά τόσο στην Ε.Ε. όσο και στις χώρες του ΟΟΣΑ, με την Ελλάδα πάντως να εξακολουθεί να έχει τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης. Συγκεκριμένα, επτά στους δέκα Έλληνες έχουν στην κατοχή τους ακίνητο και έξι στους δέκα ιδιοκατοικούν.
Σύμφωνα με τον κ. ΝικολαΪδη, κάθε χώρα πρέπει να βρει το δικό της μοντέλο για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, λαμβάνοντας σοβαρά υπ’ όψιν και την κλιματική αλλαγή, η οποία βάζει περιορισμούς στο κτιριακό απόθεμα. «Είμαστε η χώρα με τα περισσότερα ακίνητα ανά κάτοικο στον ΟΟΣΑ. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα υπάρχοντα ακίνητα, τα κενά σπίτια» τόνισε ο Senior Editor της DiaNEOsis. Προς αυτήν την κατεύθυνση χρειαζόμαστε, όπως είπε, πολύ περισσότερα δεδομένα για όλες τις περιοχές, για το χωροταξικό, για τις τιμές, ενώ η ελάχιστα καταγεγραμμένη περιουσία των δήμων βάζει εμπόδια στην εφαρμογή πολλών πολιτικών.
Από την πλευρά του ο Phil Jenkins, Founding Partner της Centrus, μίλησε για κρίση κόστους ζωής στην Ευρώπη, που έχει πλήξει περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα, αυξάνοντας την ανάγκη για κοινωνική στέγη, την στιγμή που μειώνεται η προσφορά στην αγορά ακινήτων. Όπως είπε, στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διατεθεί 100 δισ. ευρώ μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), για κοινωνική στέγη, ενώ επιτυχημένα παραδείγματα αξιοποιήσεις ιδιωτικών κεφαλαίων για την αντιμετώπιση του προβλήματος αποτελούν η Ολλανδία και η Γαλλία.
Ο κ. Jenkins επισήμανε ότι ο ρόλος του δημοσίου τομέα είναι η δημιουργία του πλαισίου εντός του οποίου τα ιδιωτικά κεφάλαια θα επενδυθούν με χαμηλή απόδοση αλλά σταθερότητα. Να ρυθμίσει ποιος μπορεί να επενδύσει σε κοινωνική στέγη και ποιος θα αναλάβει τη συντήρηση αυτών των ακινήτων. Πέρα από τα ΣΔΙΤ, λύση στο στεγαστικό πρόβλημα μπορεί να δοθεί και από το δημόσιο και τους δήμους, με διάθεση κοινωνικής στέγης. Όσον αφορά τι μπορεί να κάνει η χώρα μας, ο Founding Partner της Centrus υποστήριξε πως μία ευκαιρία είναι να ξεκινήσει εκ του μηδενός και να δημιουργήσει έναν μοντέλο με βάση τα καλύτερα της Ευρώπης. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει η κυβέρνηση να λύσει το ζήτημα της χωροταξίας και της πολεοδομίας, αλλά και να θέσει τους κανόνες για να διαμορφωθεί ένα μείγμα κεφαλαίων και επιδοτήσεων.
Info photo (από αριστερά): Δήμητρα Τσότσου , Key Account Specialist, Sioufas and Associates Law Firm, Νεοκλής Νεοκλέους , Head of Real Estate, Sioufas and Associates Law Firm
