Βιομηχανία χάρτου -Ανάγκη για επενδύσεις και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών

Μελέτη του ΙΟΒΕ εξετάζει την κατάσταση της βιομηχανίας χάρτου στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας τη σημασία της για την ελληνική οικονομία. Η μελέτη εστιάζει στις βασικές επιδόσεις της βιομηχανίας χάρτου, τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται, τις εξαγωγές και την ανακύκλωση. Επιπλέον εστιάζει στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία, όπως το υψηλό ενεργειακό κόστος και η ψηφιακή μετάβαση. Τέλος, προτείνει ενδεικτικά πεδία παρεμβάσεων για την υποστήριξη της βιομηχανίας χάρτου και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της και καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την ενίσχυση της ανάπτυξης του κλάδου:.

 
Η τρέχουσα κατάσταση και η προοπτική της Βιομηχανίας Χάρτου στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την μελέτη “Η Βιομηχανία Χάρτου στην Ελλάδα: Συνεισφορά στην ελληνική οικονομία, προκλήσεις και προοπτικές ανάπτυξης” που εκπόνησε το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για την Ένωση Βιομηχανιών Χάρτου Ελλάδας (Ε.ΒΙ.Χ.Ε.), η ελληνική βιομηχανία χάρτου παρουσιάζει σημαντική δυναμική και ανθεκτικότητα, παρά τις προκλήσεις.

Τρέχουσα Κατάσταση:

• Η παραγωγική δραστηριότητα του κλάδου ενισχύθηκε σημαντικά μετά το 2020, φτάνοντας τα €2,13 δισεκ. το 2023.
• Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) της βιομηχανίας ανήλθε σε €426 εκατ. το 2022, αντιπροσωπεύοντας το 2,2% της ΑΠΑ της Μεταποίησης.
• Η βιομηχανία προσελκύει υψηλές επενδύσεις, με €107,4 εκατ. το 2022, ποσοστό 24% της ΑΠΑ της, σε αντίθεση με το 15% της συνολικής εγχώριας Μεταποίησης.
• Σημαντική είναι η συμβολή της βιομηχανίας στο σύστημα ανακύκλωσης, παράγοντας χαρτόνι από ανακυκλωμένο υλικό και συμβάλλοντας στην κυκλική οικονομία.
• Η βιομηχανία παρουσιάζει αξιοσημείωτη εξαγωγική δραστηριότητα, με εξαγωγές προϊόντων χάρτου που έφτασαν τα €800 εκατ. το 2023.
• Η βιομηχανία αντιμετωπίζει υψηλό ενεργειακό κόστος, με τις δαπάνες ενέργειας να φτάνουν τα €170 εκατ. το 2022.
• Ο κλάδος προσελκύει ξένες επενδύσεις, με εργοστάσια και επιχειρήσεις να αποτελούν θυγατρικές αλλοδαπών ομίλων.
• Η συνολική συνεισφορά της βιομηχανίας στο ΑΕΠ εκτιμάται σε €1,74 δισεκ. το 2023, ενώ υποστηρίζει 35 χιλ. θέσεις εργασίας.

Προκλήσεις και Προοπτικές:

• Η βιομηχανία καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως το υψηλό ενεργειακό κόστος, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
• Απαιτούνται επενδύσεις για βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και ψηφιακή αναβάθμιση.
• Η υιοθέτηση κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων και νέων τεχνολογιών κρίνεται απαραίτητη για βιώσιμη ανάπτυξη.

Ενδεικτικά Πεδία Παρέμβασης:

• Απλοποίηση αδειοδοτήσεων έργων ΑΠΕ, διευκόλυνση περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων και βελτίωση χωροταξικού σχεδιασμού.
• Προσφορά διμερών συμβολαίων (PPAs) από ΑΠΕ.
• Ενίσχυση διασυνδέσεων και ρυθμιστικές παρεμβάσεις για μείωση του ενεργειακού κόστους.
• Επιδότηση μπαταριών και επενδύσεων ΑΠΕ για ιδιοκατανάλωση.
• Σχήμα κρατικών ενισχύσεων για αντιστάθμιση του ενεργειακού κόστους.
• Δράσεις για την προώθηση της κυκλικότητας, όπως η υλοποίηση χωριστού συστήματος συλλογής χαρτιού.

Συνοψίζοντας, η ελληνική βιομηχανία χάρτου, παρά τις προκλήσεις, διατηρεί δυναμική παρουσία στην ελληνική οικονομία. Η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, η ενεργειακή μετάβαση και η ψηφιακή αναβάθμιση αποτελούν κλειδιά για την μελλοντική της ανάπτυξη.

 
Κύριες Προκλήσεις της Βιομηχανίας Χάρτου

Η βιομηχανία χάρτου, παρά την ανοδική της πορεία και την ανθεκτικότητά της, αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Σύμφωνα με την παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒΕ, οι κύριες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις της βιομηχανίας χάρτου είναι:

• Λειτουργία σε περιβάλλον αβεβαιότητας με υψηλό κόστος ενέργειας.
• Πράσινη μετάβαση.
• Ψηφιακός μετασχηματισμός.
• Αναβάθμιση ανθρώπινου δυναμικού.
• Αυξημένες ανάγκες για χρηματοδότηση.

 
Προτάσεις και Λύσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στην Βιομηχανία Χάρτου

Η μελέτη του ΙΟΒΕ για την Ε.ΒΙ.Χ.Ε. επισημαίνει σημαντικές προκλήσεις για την Βιομηχανία Χάρτου, όπως η πράσινη μετάβαση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, οι αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης, και το υψηλό κόστος ενέργειας.

Για την αντιμετώπιση αυτών, η μελέτη προτείνει:

• Ενέργεια:
  • Απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ και βελτίωση του χωροταξικού σχεδιασμού.
  • Προσφορά διμερών συμβολαίων (PPAs) από ΑΠΕ σε ανταγωνιστικές τιμές.
  • Ενίσχυση διασυνδέσεων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για μείωση του κόστους.
  • Επιδότηση μπαταριών για χρήση φθηνότερου ρεύματος και επενδύσεων σε ΑΠΕ για ιδιοκατανάλωση.
  • Σχήμα κρατικών ενισχύσεων για αντιστάθμιση του υψηλού ενεργειακού κόστους, με υιοθέτηση τιμής στόχου.
• Κυκλική Οικονομία:
  • Προώθηση δράσεων για την κυκλικότητα, όπως η υλοποίηση χωριστού συστήματος συλλογής χαρτιού και η ορθή εφαρμογή της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα.
• Επενδύσεις:
  • Υλοποίηση επενδύσεων για την ενεργειακή αποδοτικότητα και την ψηφιακή αναβάθμιση.
• Βιώσιμη Ανάπτυξη:
  • Υιοθέτηση “κυκλικών” επιχειρηματικών μοντέλων με νέες τεχνολογίες παραγωγής και ανακύκλωσης, για προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για συνέργεια μεταξύ πολιτείας και επιχειρήσεων, ώστε η Βιομηχανία Χάρτου να ξεπεράσει τις προκλήσεις και να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.

 
Μέτρα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ψηφιακής μετάβασης στη Βιομηχανία Χάρτου

Η μελέτη του ΙΟΒΕ για την Ε.ΒΙ.Χ.Ε., ενώ τονίζει την αναγκαιότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού για τη Βιομηχανία Χάρτου, δεν προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αυτός συνεπάγεται.

Ωστόσο, η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις στην ψηφιακή αναβάθμιση του κλάδου, στο ίδιο επίπεδο με τις επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση.

Επιπλέον, η μελέτη τονίζει τη σημασία της υιοθέτησης “κυκλικών” επιχειρηματικών μοντέλων, τα οποία πιθανότατα απαιτούν ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών για την αποτελεσματική τους υλοποίηση.

Συνοψίζοντας, ενώ η μελέτη δεν αναλύει σε βάθος τις προκλήσεις της ψηφιακής μετάβασης, καταδεικνύει την κρίσιμη σημασία της για τη Βιομηχανία Χάρτου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επενδύσεις και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών.