Οικοδομικός κλάδος στην Ελλάδα: Προκλήσεις παρά την άνοδο

Ανάλυση του Δελτίου Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank αναλύει τις πρόσφατες τάσεις στην κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Παρέχει στοιχεία σχετικά με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, τις επενδύσεις, την παραγωγή, την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα και την απασχόληση στον κλάδο. Επίσης, εξετάζει τους δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος, όπως το κόστος των οικοδομικών υλικών και τα υψηλά επιτόκια.

 
Κύρια εμπόδια στην Κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα το 2024

Παρά τις θετικές επιδόσεις που καταγράφει ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα από τις αρχές του 2024, συνεχίζει να αντιμετωπίζει ορισμένα σημαντικά εμπόδια.

• Αυξημένο Κόστος Οικοδομικών Υλικών: Αν και αυξάνεται με χαμηλότερο ρυθμό, το κόστος των οικοδομικών υλικών παραμένει υψηλό, επιβαρύνοντας την κατασκευή νέων κτηρίων. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2024, ο Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων έχει αυξηθεί κατά 27,4%.
• Υψηλά Επιτόκια: Το περιβάλλον υψηλών επιτοκίων δυσχεραίνει την λήψη δανείων για στεγαστικούς σκοπούς, επηρεάζοντας αρνητικά τη ζήτηση.

 
Θετική επίδραση στην Κατασκευαστική δραστηριότητα

Η αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ για το ΝΟΚ αναμένεται να έχει θετική επίδραση στην κατασκευαστική δραστηριότητα. Η απόφαση αυτή θα άρει την αβεβαιότητα σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τον κλάδο, κάτι που θεωρείται ότι θα ενθαρρύνει τις κατασκευαστικές δραστηριότητες.

 
Στρατηγικές ενίσχυσης της Κατασκευαστικής δραστηριότητας 2024-2025

Η Ελληνική κυβέρνηση στοχεύει στην ενίσχυση της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά την περίοδο 2024-2025, εστιάζοντας στην αύξηση του αποθέματος διαθέσιμων κατοικιών.

• Δημοσιονομικές παρεμβάσεις: Το Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2025 περιλαμβάνει δημοσιονομικές παρεμβάσεις με στόχο την τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου και την αύξηση του αποθέματος κατοικιών.
• Κανονιστικό πλαίσιο: Η αναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) αναμένεται να άρει την αβεβαιότητα στον κλάδο, ενθαρρύνοντας την κατασκευαστική δραστηριότητα.

 
Δύο βασικές προκλήσεις στον Κατασκευαστικό Κλάδο στην Ελλάδα το 2024

Ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα, παρά την ανοδική του πορεία, αντιμετωπίζει δύο βασικές προκλήσεις το 2024:

• Αυξανόμενο κόστος οικοδομικών υλικών: Το αυξανόμενο κόστος των οικοδομικών υλικών, αν και με μειούμενο ρυθμό, αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την κατασκευή νέων κτιρίων.
• Υψηλά επιτόκια: Το περιβάλλον υψηλών επιτοκίων επηρεάζει αρνητικά τη ζήτηση δανείων για στεγαστικούς σκοπούς.

 
Επιπτώσεις των αυξημένων τιμών Οικοδομικών Υλικών

Οι αυξανόμενες τιμές των οικοδομικών υλικών επηρεάζουν αρνητικά τον κατασκευαστικό κλάδο, παρά την ανοδική του πορεία.

• Μείωση της Οικοδομικής Δραστηριότητας: Η αύξηση του Δείκτη Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων κατά 27,4% από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2024, επηρέασε αρνητικά την κατασκευαστική δραστηριότητα, ιδιαίτερα το 2022.
• Αύξηση του Κόστους Κατασκευής: Η άνοδος των τιμών των υλικών, όπως κονίες, σκυρόδεμα και μεταλλικά υλικά, οδηγεί σε αύξηση του κόστους κατασκευής νέων κτιρίων, καθιστώντας τα λιγότερο προσιτά.
• Επιβράδυνση της Ανάπτυξης: Η αύξηση του κόστους κατασκευής μπορεί να οδηγήσει σε επιβράδυνση της ανάπτυξης του κατασκευαστικού κλάδου, καθώς μειώνεται η ζήτηση για νέα κτίρια.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αύξηση των τιμών των οικοδομικών υλικών αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που επηρεάζεται από παράγοντες όπως η διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας και η αυξημένη ζήτηση.

 
Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του Κατασκευαστικού Κλάδου το Πρώτο Εξάμηνο του 2024

Σύμφωνα με τις πηγές της ανάλυσης, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 διαμορφώθηκε στα 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ (σε σταθερές τιμές). Αυτό σημαίνει ότι ο κλάδος συνεισέφερε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ στην συνολική οικονομική παραγωγή της χώρας κατά το συγκεκριμένο διάστημα.

• Από το δεύτερο εξάμηνο του 2017, η ΑΠΑ του κατασκευαστικού κλάδου ακολουθεί ανοδική πορεία.
• Στο πρώτο εξάμηνο του 2024, η ΑΠΑ κατέγραψε οριακή μείωση 0,9% σε ετήσια βάση, η οποία αποδίδεται κυρίως σε επιδράσεις βάσης, καθώς το πρώτο εξάμηνο του 2023 είχε σημειωθεί σημαντική αύξηση.
• Η ΑΠΑ των κατασκευών αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς από την συνολική ΑΠΑ της οικονομίας στην πλειονότητα των εξαμήνων από το 2017.
• Ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή του κατασκευαστικού κλάδου στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε από 1,3% (πρώτο εξάμηνο 2017) σε 2,4% (πρώτο εξάμηνο 2024).
• Παρόλη την αύξηση αυτή, η συμμετοχή του κλάδου παραμένει χαμηλότερη σε σχέση με το 4% που καταγραφόταν το πρώτο εξάμηνο του 2010, γεγονός που υποδεικνύει τις απώλειες που υπέστη ο κλάδος κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

 
Σημαντικότερες κατηγορίες Υλικών με αυξημένες τιμές (2021-2024)

Από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2024, ο Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων στην Ελλάδα έχει σημειώσει συνολική αύξηση 27,4%. Οι δύο βασικότερες κατηγορίες υλικών που επηρέασαν αυτήν την αύξηση είναι:

• Κονίες και Έτοιμο Σκυρόδεμα: Η συγκεκριμένη κατηγορία, με στάθμιση άνω του 44% στον Δείκτη Τιμών, παρουσίασε σωρευτική αύξηση 23,3%.
• Μεταλλικά Υλικά Βασικής Επεξεργασίας: Η δεύτερη σημαντικότερη κατηγορία, κατέγραψε σωρευτική αύξηση 28,3% κατά την ίδια περίοδο.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι αυξήσεις αυτές στις τιμές των οικοδομικών υλικών αποτελούν μέρος μιας γενικότερης τάσης που παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράγοντες όπως οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και η αυξημένη ζήτηση έχουν συμβάλει σε αυτό το φαινόμενο.

 
Επιπτώσεις υψηλών επιτοκίων στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα

Τα υψηλά επιτόκια δυσκολεύουν την λήψη στεγαστικών δανείων, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ζήτηση για κατοικίες. Αυτό συμβαίνει επειδή τα υψηλότερα επιτόκια αυξάνουν το συνολικό κόστος δανεισμού, καθιστώντας τα δάνεια λιγότερο προσιτά για τους πολίτες.

Η μειωμένη ζήτηση για κατοικίες επηρεάζει αρνητικά την κατασκευαστική δραστηριότητα, καθώς οι κατασκευαστικές εταιρείες αντιμετωπίζουν μειωμένη ζήτηση για νέα έργα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των επενδύσεων στον κλάδο, καθώς και σε απώλεια θέσεων εργασίας.

Ενώ οι αναλυτές δεν αναλύουν τις επιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη των πολιτών, η λογική υπαγορεύει ότι η αύξηση του κόστους δανεισμού μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα, περιορίζοντας έτσι την αγοραστική δύναμη.

 
Οικοδομικός Κλάδος στην Ελλάδα: Προκλήσεις παρά την άνοδο

Ο οικοδομικός κλάδος στην Ελλάδα, ενώ παρουσιάζει θετικές επιδόσεις από τις αρχές του 2024, συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις.

• Υψηλό Κόστος Υλικών: Το αυξημένο κόστος οικοδομικών υλικών, αν και με χαμηλότερο ρυθμό αύξησης, αποτελεί τροχοπέδη στην κατασκευή νέων κτηρίων. Ενδεικτικά, η αύξηση του Δείκτη Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων έφτασε το 27,4% από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2024.
• Δυσκολία στη Λήψη Δανείων: Τα υψηλά επιτόκια δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε στεγαστικά δάνεια, επηρεάζοντας αρνητικά τη ζήτηση στον κλάδο.

Συνοψίζοντας, ενώ ο οικοδομικός κλάδος στην Ελλάδα δείχνει σημάδια ανάκαμψης, η αντιμετώπιση του υψηλού κόστους υλικών και η βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την περαιτέρω ανάπτυξή του.