Η αντίσταση της Τουρκίας βγαίνει στους δρόμους
Η Τουρκία αποδεικνύει ότι όταν συγκεντρώνεται πάρα πολλή εξουσία σε ένα μόνο αξίωμα, ακόμη και η νίκη στις εκλογές μπορεί να μην προστατεύει τους δημοκρατικούς παράγοντες από την καταστολή.
Σε έναν κόσμο όπου ο αυταρχισμός εξαπλώνεται, η αντίσταση της Τουρκίας προσφέρει ένα ζωτικό μάθημα: Όταν οι εθνικοί θεσμοί καταλαμβάνονται και η επίσημη πολιτική έχει κλείσει, η μαζική κινητοποίηση γίνεται δημοκρατική επιταγή.
Άρθρο στο persuasion.community πραγματεύεται την αυξανόμενη αντίσταση στην Τουρκία εναντίον του προέδρου Ερντογάν, με αφορμή τη σύλληψη του δημοφιλούς δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και άλλων. Αυτή η κίνηση θεωρείται μέρος μιας ευρύτερης καταστολής της αντιπολίτευσης και της δημοκρατίας στην Τουρκία. Οι συγγραφείς τονίζουν την μαζική κινητοποίηση των πολιτών και των φοιτητών ως απάντηση σε αυτές τις αυταρχικές ενέργειες. Επιπλέον, αναλύουν πώς ο Ερντογάν θεωρεί τον Ιμάμογλου απειλή και πώς η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κρατικές εξουσίες για να υπονομεύσει τις εκλογικές νίκες της αντιπολίτευσης. Τέλος, υπογραμμίζεται η σημασία αυτών των γεγονότων για άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ως προειδοποίηση για την σταδιακή διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών.
Ποιο γεγονός πυροδότησε τις πρόσφατες μαζικές κινητοποιήσεις στην Τουρκία; Η άμεση αιτία ήταν η σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, με αβάσιμες κατηγορίες διαφθοράς, καθώς και η σύλληψη εκατοντάδων άλλων, συμπεριλαμβανομένων δημοτικών αξιωματούχων, δημοσιογράφων και επιχειρηματιών. Η ανάκληση του διπλώματός του από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης λίγο πριν τη σύλληψή του θεωρήθηκε επίσης ως πολιτική προσπάθεια να καταστεί ανίκανος να διεκδικήσει την προεδρία. Αυτές οι ενέργειες εκλήφθηκαν ως ένα ακόμη βήμα προς την αυταρχικοποίηση και οδήγησαν σε αυθόρμητες διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις.
Ποια είναι η ευρύτερη σημασία της σύλληψης του Εκρέμ Ιμάμογλου για την Τουρκία; Η σύλληψη του Ιμάμογλου θεωρείται κομβικό σημείο για την τουρκική δημοκρατία. Πολλοί πιστεύουν ότι σηματοδοτεί ένα πιθανό σημείο χωρίς επιστροφή, που θα καθορίσει αν η Τουρκία θα ανακάμψει δημοκρατικά ή θα ολισθήσει περαιτέρω σε ένα αυταρχικό καθεστώς ρωσικού τύπου. Ο Ιμάμογλου θεωρείται σημαντική απειλή για τον Ερντογάν, καθώς είχε καταφέρει να κερδίσει δύο φορές τις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης απέναντι σε υποψήφιο που είχε επιλέξει ο Ερντογάν, ανατρέποντας δεκαετίες συντηρητικής κυριαρχίας.
Πώς έχει εξελιχθεί η στρατηγική του Ερντογάν για την εδραίωση της εξουσίας του μετά τις εκλογές; Ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του έχουν χρησιμοποιήσει συστηματικά μια στρατηγική “μετα-εκλογικής κατάληψης” για να εδραιώσουν την εξουσία τους. Επιτρέπουν στα κόμματα της αντιπολίτευσης να συμμετέχουν στις εκλογές, αλλά στη συνέχεια χρησιμοποιούν την κρατική εξουσία για να ανατρέψουν τα αποτελέσματα. Το πιο χαρακτηριστικό εργαλείο αυτής της στρατηγικής είναι η καθαίρεση εκλεγμένων δημάρχων μέσω ποινικών ερευνών και η αντικατάστασή τους από διορισμένους από το κράτος επιτρόπους. Από το 2016, έχουν απομακρυνθεί πάνω από 150 δήμαρχοι, κυρίως από το φιλοκουρδικό κόμμα DEM στις κουρδικές περιοχές.
Ποιος είναι ο ρόλος των πανεπιστημίων στην καταστολή της αντιπολίτευσης στην Τουρκία; Τα τουρκικά πανεπιστήμια έχουν μετατραπεί συστηματικά σε εργαλεία πολιτικής επιβολής. Κριτικοί ακαδημαϊκοί έχουν απομακρυνθεί, οι πανεπιστημιουπόλεις έχουν στρατιωτικοποιηθεί και η φοιτητική διαφωνία έχει ποινικοποιηθεί. Η ανάκληση του διπλώματος του Ιμάμογλου από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσης. Αυτές οι ενέργειες συμβάλλουν στην ευρύτερη διάλυση της δημοκρατίας στην Τουρκία μέσω δικαστικών αποφάσεων, εκτελεστικών διαταγμάτων, αστυνομικών ερευνών και ελέγχου των μέσων ενημέρωσης.
Πώς ανταποκρίθηκε η κοινωνία των πολιτών στην καταστολή; Η σύλληψη του Ιμάμογλου προκάλεσε ένα άμεσο κύμα λαϊκής αντίστασης στους δρόμους, οδηγώντας στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην Τουρκία εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους, όχι μόνο σε φιλελεύθερες περιοχές, αλλά και σε πόλεις που παραδοσιακά υποστήριζαν το κυβερνών κόμμα, υποδηλώνοντας μια ευρύτερη κρίση νομιμότητας για την κυβέρνηση. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) οργάνωσε μια μαζική συγκέντρωση με εκατοντάδες χιλιάδες συμμετέχοντες, δείχνοντας την ικανότητα της αντιπολίτευσης να κινητοποιείται πέρα από τις εκλογές.
Ποια ήταν η σημασία της συμβολικής ψηφοφορίας που διοργάνωσε το CHP μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου; Μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου, το CHP μετέτρεψε την προγραμματισμένη εσωκομματική ψηφοφορία για την ανάδειξη υποψηφίου σε μια δημόσια πράξη αντίστασης. Άνοιξε την ψηφοφορία σε όλους τους πολίτες, καλώντας σε ψήφους αλληλεγγύης από όλο το πολιτικό φάσμα. Σχεδόν 15 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε αυτήν την εθελοντική, συμβολική εκλογή, η οποία δεν είχε νομική ισχύ αλλά είχε τεράστια δημοκρατική βαρύτητα. Θεωρήθηκε ως ψήφος υπέρ της δημοκρατίας ενάντια στην αυξανόμενη αυταρχικότητα.
Γιατί θεωρεί ο Ερντογάν τον Εκρέμ Ιμάμογλου ως απειλή; Ο Ερντογάν θεωρεί τον Ιμάμογλου απειλή για πολλούς λόγους. Η πολιτική άνοδος του Ιμάμογλου ξεκίνησε το 2019 όταν νίκησε δύο φορές τον υποψήφιο που είχε επιλέξει ο Ερντογάν για τον δήμο της Κωνσταντινούπολης, ανατρέποντας δεκαετίες συντηρητικής κυριαρχίας. Επιπλέον, η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής και οικονομικής ζωής της Τουρκίας και αποτελούσε τη βάση της ανόδου του ίδιου του Ερντογάν στην εξουσία. Οι επιτυχίες του Ιμάμογλου και του CHP στις τοπικές εκλογές του 2024, όπου το CHP έλαβε περισσότερες ψήφους σε εθνικό επίπεδο από το AKP για πρώτη φορά στην ιστορία, αποτελούν σοβαρό πλήγμα στην εικόνα της αδιαμφισβήτητης κυριαρχίας του κυβερνώντος κόμματος.
Ποια είναι η ευρύτερη σημασία των γεγονότων στην Τουρκία για άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών; Τα γεγονότα στην Τουρκία δεν αποτελούν απλώς μια εσωτερική διαμάχη εξουσίας, αλλά ένα πρότυπο που μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Η διάβρωση της δημοκρατίας έχει προχωρήσει όχι μέσω δραματικών πραξικοπημάτων, αλλά μέσω σταδιακών βημάτων που έχουν αποδυναμώσει τους θεσμούς της χώρας. Η περίπτωση της Τουρκίας αποτελεί προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί όταν συγκεντρώνεται υπερβολική εξουσία σε ένα μόνο γραφείο και οι θεσμοί αποδυναμώνονται. Παρόμοια σημάδια δημοκρατικής διάβρωσης αρχίζουν να εμφανίζονται και σε άλλες χώρες, καθιστώντας την τουρκική αντίσταση ένα ζωτικό μάθημα για την ανάγκη μαζικής κινητοποίησης όταν οι εθνικοί θεσμοί καταλαμβάνονται και η επίσημη πολιτική κλείνει.
