Ο ΣΕΒ και οι Ευρωπαϊκοί Σύνδεσμοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το ενεργειακό κόστος και την αποβιομηχάνιση της Ευρώπης
Ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών) εξέδωσε ανακοίνωση, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των τιμών ενέργειας. Η ανακοίνωση αυτή έρχεται ενόψει της δημοσίευσης του Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial State Aid Framework – CISAF) στις 25 Ιουνίου. Ο ΣΕΒ, σε συνεργασία με βιομηχανικούς και εργοδοτικούς συνδέσμους από τη Γερμανία, Ιταλία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Κύπρο, Αυστρία, Πορτογαλία και Σλοβακία, είχε ήδη εκδώσει κοινή δήλωση προς κορυφαίους Ευρωπαίους αξιωματούχους στις 19 Ιουνίου, ζητώντας τη συμπερίληψη διατάξεων που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στη βιομηχανία.
Η επείγουσα ανάγκη: Αντιμετώπιση της αποβιομηχάνισης και του υψηλού ενεργειακού κόστους
Κεντρικό θέμα της πρωτοβουλίας αυτής είναι η αντιμετώπιση της επιταχυνόμενης αποβιομηχάνισης της Ευρώπης, με το CISAF να αποτελεί μία από τις τελευταίες ευκαιρίες για την αναστροφή αυτής της πορείας. Όπως τονίζεται, μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει αποτελεσματικά μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση του υψηλού ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία.
Σύμφωνα με ανάλυση του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου (ETUI), ο αριθμός των απασχολούμενων στη μεταποίηση μειώθηκε κατά 853.000 την περίοδο 2019-2023, ενώ οι προκλήσεις για τη βιομηχανία παραμένουν έντονες. Η επιβάρυνση είναι ιδιαίτερα μεγάλη στα κράτη μέλη με διαρθρωτικά υψηλότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που στρεβλώνει την έννοια της Ενιαίας Αγοράς και πλήττει κυρίως τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Διαφορές τιμών και εμπόδια στις κρατικές ενισχύσεις
Οι υφιστάμενες διαφορές τιμών εντός της ΕΕ στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. Προηγούμενες προσπάθειες κρατών μελών να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης για τη μείωση του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας, όπως το “Green Pool” στην Ελλάδα και το “Energy Release” στην Ιταλία, δεν έλαβαν έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό οφείλεται κυρίως σε μια «υπερβολικά στενή εφαρμογή των κανόνων κρατικών ενισχύσεων», παρά το γεγονός ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να επιταχύνουν την απανθρακοποίηση και να διασφαλίσουν βιώσιμη ηλεκτροδότηση.
Απανθρακοποίηση και ανταγωνιστικότητα
Η στρατηγική απανθρακοποίησης της Ευρώπης εξαρτάται άμεσα από την πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές παγκοσμίως τιμές, είτε πρόκειται για άμεση ηλεκτροδότηση είτε για άλλες ενεργοβόρες τεχνολογίες όπως το υδρογόνο ή η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS). Ωστόσο, παρά τη σημαντική διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), οι τιμές παραμένουν πολύ πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα και σημαντικά υψηλότερες από εκείνες σε ανταγωνιστικές οικονομίες που δεν τιμολογούν τις εκπομπές . Ανάλυση της Compass Lexecon για τη BusinessEurope (2024) επιβεβαιώνει ότι αυτό το χάσμα τιμών θα συνεχιστεί, υπονομεύοντας τη βιωσιμότητα της βιομηχανικής απανθρακοποίησης.
Ανεπάρκεια των προτεινόμενων μέτρων και ζητούμενες παρεμβάσεις
Αν και η «Συμφωνία για Καθαρή Βιομηχανία» (Clean Industrial Deal) αποτελεί θετικό βήμα, δεν προσφέρει την αναγκαία βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Λόγω της επείγουσας κατάστασης, η κοινή δήλωση υπογραμμίζει ότι το CISAF πρέπει να περιέχει μεταβατικά μέτρα που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα τώρα, πολύ πριν αποδώσουν άλλα διαρθρωτικά μέτρα. Τα μέτρα του προσχεδίου του CISAF κρίνονται ανεπαρκή και κινδυνεύουν να λειτουργήσουν ανασταλτικά, αν η εφαρμογή της αρχής «Μη Πρόκλησης Σημαντικής Βλάβης» εξακολουθήσει να περιορίζει τη χρήση μεταβατικών τεχνολογιών.
Ο Πρόεδρος Δ.Σ. του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι υφιστάμενες τιμές ενέργειας δυστυχώς δεν είναι βιώσιμες. Βλέπουμε όμως ότι οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές διστάζουν να προχωρήσουν σε άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα. Οι λύσεις, αναμφίβολα, δεν είναι εύκολες. Απαιτούν θάρρος, διορατικότητα και ουσιαστική διαβούλευση της ΕΕ με τις επιχειρήσεις. Με την κοινή αυτή πρωτοβουλία του ΣΕΒ και των άλλων ευρωπαϊκών συνδέσμων, στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Χρειαζόμαστε συγκεκριμένα μέτρα ώστε να μειωθούν οι τιμές ενέργειας τώρα».
Η κοινή δήλωση καλεί τη συμπερίληψη διατάξεων που θα επιτρέψουν στις βιομηχανίες να συνδυάσουν την απανθρακοποίηση με την ανταγωνιστικότητα, ώστε να ενισχυθεί η βιομηχανική παραγωγή και η απασχόληση στην ΕΕ. Παράλληλα, το υπό διαμόρφωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά του CISAF, παρέχοντας επιπλέον πόρους και απλοποιημένη πρόσβαση στα έργα βιομηχανικής απανθρακοποίησης, ιδίως σε κράτη μέλη με περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο.
Συμπέρασμα
Η κοινή πρωτοβουλία του ΣΕΒ και των ευρωπαϊκών βιομηχανικών και εργοδοτικών συνδέσμων αναδεικνύει την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ευρωπαϊκή βιομηχανία λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους και της αποβιομηχάνισης. Η επιτυχία της στρατηγικής απανθρακοποίησης της Ευρώπης εξαρτάται άμεσα από τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας και την υιοθέτηση ευέλικτων κανόνων κρατικών ενισχύσεων. Το CISAF αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την αντιστροφή αυτής της πορείας, με την προϋπόθεση ότι θα ενσωματώσει αποτελεσματικά και μεταβατικά μέτρα στήριξης που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής παραγωγής και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
mywaypress.gr – Για προσεκτικούς αναγνώστες
