11 Ιανουαρίου, 2014 1:36 μμ

Του Desmond Lachman  

«Η ιστορία είναι βέβαιο ότι θα κρίνει αυστηρά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις 9.1.2014 να αφήσει αμετάβλητη την πολιτική των  επιτοκίων της.

 

Και το έπραξε παρά το γεγονός ότι ο ευρωπαϊκός πληθωρισμός ανέρχεται σήμερα σε λιγότερο από το ήμισυ του ποσοστού του στόχου για τον πληθωρισμό της ΕΚΤ και παρά το ότι η ευρωπαϊκή ανεργία παραμένει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

 

Η ΕΚΤ το έπραξε αυτό επίσης, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη παραμένει στο έλεος μιας έντονης πιστωτικής κρίσης και ότι το ευρώ έχει ανατιμηθεί σε ένα επίπεδο που τώρα πλέον θέτει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή διεθνή ανταγωνιστικότητα.

 

Φαίνεται ότι ο κ. Draghi έχει ξεχάσει τα τρία βασικά μαθήματα της νομισματικής πολιτικής που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι θα έπρεπε  να είχε μάθει κατά τη διάρκεια του διδακτορικού της θητείας του στο Massachusetts Institute of Technology.

 

Το πρώτο μάθημα, το οποίο είχε αναπτύξει ο Milton Friedman, είναι ότι η νομισματική πολιτική λειτουργεί με μακροπρόθεσμες και μεταβλητές υστερήσεις.

 

Η επίπτωση  αυτού του μαθήματος δείχνει ότι είναι πολύ επικίνδυνο για τη νομισματική πολιτική να έχει πάρα πολύ υψηλή ανεργία ή πάρα πολύ χαμηλό  πληθωρισμό. Δεδομένου μάλιστα ότι γενικά χρειάζεται πολύς χρόνος για να κάνει τα μαγικά της μια διορθωτική νομισματική πολιτική.

 

Το δεύτερο δίδαγμα που ο κ. Draghi φαίνεται να έχει ξεχάσει είναι ότι τα μεγάλα κενά στις αγορές εργασίας και προϊόντων συνδέονται  με αποκλιμάκωση του πληθωρισμού των τιμών.

 

Αν θυμηθεί αυτό το μάθημα, δεν θα πρέπει να εκπλαγεί όταν οι βασικές τιμές του ευρωπαϊκού πληθωρισμού είναι περίπου στο μισό κατά το παρελθόν έτος, (από το 1,5% στο 0,7%), ως απάντηση σε μια αύξηση της συνολικής ευρωπαϊκής ανεργίας στο επίπεδα ρεκόρ του 12,2%.

 

Αν θυμηθεί  αυτό το μάθημα, δεν θα ήταν τόσο απορριπτικός, όπως ο ίδιος φαίνεται να είναι, σχετικά με τους κινδύνους του ιαπωνικού στιλ του αποπληθωρισμού που εδραιώνεται στην Ευρώπη.

 

Όταν μάλιστα κατά μείζονα λόγο είναι η ίδια η πρόβλεψη της ΕΚΤ ότι η ευρωπαϊκή ανεργία θα παραμείνει τόσο υψηλή, στο 11,8% το 2015, παρά την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας.

 

Το τρίτο δίδαγμα της νομισματικής πολιτικής που ο κ. Draghi φαίνεται να έχει ξεχάσει είναι ότι ο αποπληθωρισμός έχει ένα πολύ υψηλό κόστος ιδιαίτερα όταν οι χώρες έχουν πολύ μεγάλα (δημόσια και ιδιωτικά) επίπεδα χρέους.

 

Γιατί, όπως ο Irving Fisher μας δίδαξε, ο αποπληθωρισμός αυξάνει το πραγματικό βάρος σε κάθε επίπεδο του χρέους, το οποίο για τις υπερχρεωμένες χώρες σημαίνει ότι αυξάνει  τον κίνδυνο της παγίδας του αποπληθωρισμού .

 

Θα ήλπιζε κανείς ότι αυτό το μάθημα δεν θα είχε χαθεί για τον κ. Draghi, ειδικά σε μια εποχή όταν ένας αριθμός χωρών της Ευρωπαϊκής οικονομικής περιφέρειας έχει εξαιρετικά μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά επίπεδα χρέους και την ίδια στιγμή είτε ήδη αντιμετωπίζουν αποπληθωρισμό είτε είναι στα πρόθυρα του αποπληθωρισμού.

 

Για να καταλάβουμε καλύτερα τη χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ να αφήσει αμετάβλητη την πολιτική των επιτοκίων της, είναι καλό να εξετάσουμε πώς η Federal Reserve των ΗΠΑ θα μπορούσε να αντιδράσει κάτω από παρόμοιες συνθήκες.

 

Τον Σεπτέμβριο του 2012, όταν οι ΗΠΑ ήταν αντιμέτωπες με τον  κίνδυνο του αποπληθωρισμού, ο Fed Ben Bernanke απάντησε με τον καθορισμό ενός τρίτου γύρου ποσοτικής χαλάρωσης, επεκτείνοντας  τον ισολογισμό της Fed κατά περίπου  $ 1.000 δις επιπλέον κατά το παρελθόν έτος.

 

Αντίθετα, όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια παρόμοια απειλή  αποπληθωρισμού, ο Mario Draghi της ΕΚΤ το σκέπτεται  για το αν ή όχι θα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια κατά μόλις 25 μονάδες βάσης. Και τότε η ΕΚΤ αποφασίζει να μην κάνει τίποτα.»

 

Ο Desmond Lachman  είναι Resident Fellow στο  American Enterprise Institute