Alpha Bank : «Κάποιος πρέπει να σταθεί όρθιος και να πει στους πολίτες αυτής της χώρας ότι το σύστημα της κρατικοδίαιτης ανάπτυξης, των πελατειακών σχέσεων και της ήσσονος προσπάθειας είναι τελειωμένο»

26 Ιουλίου, 2012 10:31 πμ

Η σημερινή ανακοίνωση της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank, τονίζει με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο την κρισιμότητα επιλογών και προοπτικών καθώς και την αμείλικτη αλήθεια των ποσοτικών δεδομένων της οικονομίας.

 

 

Η Ελλάδα έχει  επιτύχει αξιοσημείωτη προσαρμογή και έχει θέσει τις βάσεις για την έξοδό της από την κρίση

 

Ενόψει των διαπραγματεύσεων με την Τρόικα, θα ήταν χρήσιμο, πρώτον να αναδειχθεί η τεράστια προσπάθεια που έχει γίνει για την υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής και, δεύτερον, να αντλήσουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα από την πορεία των διαβουλεύσεων μέχρι σήμερα ώστε να αποκατασταθεί όσο το δυνατόν ενωρίτερα η εμπιστοσύνη και οι προοπτικές ανάκαμψης της χώρας.

 

Δεν μπορούμε να παραστούμε στις διαβουλεύσεις με το φοβικό σύνδρομο ότι δεν έχει γίνει τίποτα.

 

Έχουν γίνει πολλά.

 

Παρά τις ευρέως διαδεδομένες στη χώρα μας απόψεις περί αποτυχίας του Μνημονίου, η Ελλάδα έχει ήδη επιτύχει αξιοσημείωτη προσαρμογή και έχει θέσει τις βάσεις για την έξοδό της από την κρίση.

 

 

Aυτά που καταφέραμε όλοι μαζί

Παρά τις εξαιρετικά αρνητικές συνθήκες λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας και την συνεπαγόμενη πολύ μεγάλη πτώση του ΑΕΠ της χώρας το 2011 και στο 1^ο 6μηνο.’12, λόγω κυρίως της κατάρρευσης του οικονομικού κλίματος και της εκροής των καταθέσεων που στέρεψαν την ρευστότητα στην οικονομία, η Ελλάδα κατάφερε:

 

 

Το ανεπανάληπτο μέγεθος δημοσιονομικής προσαρμογής

Πρώτον, μια ανεπανάληπτη σε μέγεθος δημοσιονομική προσαρμογή στην περίοδο 2010 – 2012.

 

 Οι εκτιμήσεις για το 2012 προκύπτουν από τα στοιχεία για την εκτέλεση του Π2012 στο 1^ο 6μηνο του 2012 στο οποίο το πρωτογενές έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης ήταν κατά -45,8% ή κατά € 2,8 δις χαμηλότερο από το αντίστοιχο έλλειμμα του 1^ου 6μηνου του 2011.

 

Επίσης, το πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης (ΓΚ) στο 1^ο 5μηνο.’12 ήταν μόλις € 28 εκατ., έναντι   ελλείμματος ύψους € 2,57 δις στο 1^ο 5μηνο.’11.

 

Μάλιστα, το ανωτέρω αποτέλεσμα επιτεύχθηκε παρά το ότι τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης επηρεάστηκαν σημαντικά αρνητικά τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012 λόγω των δύο πολύ κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων και λόγω της μετάθεσης της κατάθεσης των δηλώσεων του φόρου εισοδήματος τον Ιούλιο του 2012, αντί για τον Μάιο-Ιούνιο του 2012.

 

Στο 2^ο 6μηνο του έτους αναμένονται αυξημένα έσοδα κατά € 2,5 δις από τον ΦΕΦΠ, κατά € 600 εκατ. από την εξίσωση του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης και κατά € 2,0 δις από τους φόρους περιουσίας (που ήδη ανήλθαν στα € 1,94 δις στο 1^ο 6μηνο.’12).

 

 

 Εντυπωσιακή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων μας

Δεύτερον, εντυπωσιακή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων της με βάση το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Price & Cost Competitiveness και European Economic Forecast, Spring 2012).

 

Με βάση τα στοιχεία αυτά, η ανατίμηση της πραγματικής ισοτιμίας για την Ελλάδα, που είχε ανέλθει στο 4^ο 3μηνο του 2009 στο 24% έναντι του έτους 2000, μειώθηκε σημαντικά στο 13,7% στο 4^ο 3μηνο του 2011, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει νέα υποτίμηση της ανωτέρω πραγματικής ισοτιμίας για την Ελλάδα κατά επιπλέον -10,6% το 2012 και -2,8% το 2013.

 

Αυτό σημαίνει ότι η ανατίμηση έναντι του 2000 θα έχει περιοριστεί στο 1,6% στο 4^ο 3μηνο του 2012 και η πραγματική ισοτιμία θα είναι υποτιμημένη (η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καλύτερη ανταγωνιστική θέση) κατά 1,2%  έναντι του 2000 στο 4^ο 3μηνο του 2013.

 

Αντίθετα με την Ελλάδα ανατιμημένες έναντι του 2000 θα είναι ακόμη στο 4^ο 3μηνο.’13 οι πραγματικές ισοτιμίες της Ισπανίας (6,2%), της Ιρλανδίας (8,7%), της Ιταλίας (20,3%) και της Πορτογαλίας (3,6%).

 

Η ανωτέρω σημαντική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας για την Ελλάδα σημειώνεται σε μια περίοδο κατά την οποία η παραγωγικότητα της εργασίας εκτιμάται να μειώνεται, παρά τη μεγάλη πτώση της απασχόλησης.

 

Ωστόσο, αυτή η πτώση της παραγωγικότητας της εργασίας δεν οφείλεται στην ίδια την εργασία, αλλά μάλλον στη σημαντική πτώση του ΑΕΠ με τη συμβολή άλλων παραγόντων, όπως η συστηματική διάβρωση του οικονομικού κλίματος και η εξασθένιση του τραπεζικού συστήματος στη χώρα, λόγω της κρίσης δημοσίου χρέους.

 

Από την άλλη πλευρά, η σημαντική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας συμβάλλει ήδη ουσιαστικά στην εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών αγαθών το 2010 και το 2011, η οποία συνεχίζεται και στο 1^ο 5μηνο.’12 με αύξησή τους κατά 11,6% σε ετήσια βάση, μετά την αύξησή τους κατά 24,1% σε ετήσια βάση στο 1^ο 5μηνο.΄12.

 

Οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν στα € 8,62 δις στο 1^ο 5μηνο’12, έναντι € 7,73 δις το αντίστοιχο διάστημα 2011 και αναμένεται να υπερβούν τα € 22,5 δις (10,6% του ΑΕΠ) το 2012, έναντι € 20,23 δις (9,4% του ΑΕΠ) το 2011 και € 17,08 δις (7,5% του ΑΕΠ) το 2010. Επίσης, η μεγάλη πτώση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών οφείλεται τώρα κατά ένα μέρος και στην υποκατάσταση εισαγωγών.

 

 

Οι πέντε σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

Τρίτον, σημαντική πρόοδο στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που συνέβαλε στην  ανωτέρω σημαντική βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

 

Ειδικότερα, πρόοδος σημειώθηκε στις μεταρρυθμίσεις:

 

α) στον δημόσιο τομέα για να γίνει δυνατή η αναγκαία δραστική μείωση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις και άλλες δαπάνες αυτού του τομέα,

 

β) στο σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων και στην υγεία για να γίνει δυνατή η δραστική μείωση των σχετικών δαπανών παρά τις αυξημένες συνταξιοδοτήσεις στην μεταβατική περίοδο,

 

γ) στην αγορά εργασίας, όπου η μεταρρύθμιση έχει ολοκληρωθεί, και συμβάλλει ήδη στην αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς,

 

δ) στις ΔΕΚΟ, των οποίων η εκλογίκευση της λειτουργίας έχει οδηγήσει σε μεγάλη εξοικονόμηση πόρων για τον κρατικό προϋπολογισμό,

 

ε) στην τοπική αυτοδιοίκηση, και σε πλήθος άλλων τομέων.

 

 

Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος θα επιταχύνει τις  ιδιωτικοποιήσεις

Βεβαίως υπάρχουν καθυστερήσεις στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων και στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου.

 

Αλλά αυτές οι καθυστερήσεις δεν μπορεί να θεωρούνται ως ανεπηρέαστες από το οικονομικό κλίμα που δημιουργείται στην οικονομία.

 

Για παράδειγμα, όταν ένας επενδυτής πληροφορείται από τους πιο αρμόδιους παράγοντες (π.χ., από την Τρόικα) ότι το δημόσιο  χρέος στην Ελλάδα θα ανέλθει στο 198% του ΑΕΠ (μετά το PSI) και ότι ουσιαστικά υπάρχει αδυναμία ανάκαμψης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στα επόμενα 20 έτη, είναι επόμενο ότι δεν  θα έλθει να επενδύσει στην Ελλάδα έως ότου η ανωτέρω εξαιρετικά αρνητική κατάσταση εξομαλυνθεί.

 

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μεγάλη προεργασία στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων.

 

Με μια μικρή βελτίωση του οικονομικού κλίματος είναι δυνατόν οι ιδιωτικοποιήσεις να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς συμβάλλοντας αποφασιστικά στην έγκαιρη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

 

 

Η αποτελεσματική προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, καταλύτης για την επίτευξη της εξόδου από την κρίση

Τέταρτον, παρά τις εξαιρετικά επώδυνες επιπτώσεις που είχαν για τα εγχώρια νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις οι ανωτέρω σημαντικές προσαρμογές που πραγματοποιήθηκαν στην Ελληνική οικονομία τα τελευταία δυόμισι έτη, υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, στις εκλογές της 17^ης Ιουνίου υπερψηφίστηκαν τα πολιτικά κόμματα που επιδιώκουν την απρόσκοπτη συνέχιση της πολιτικής της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την έγκαιρη έξοδο της χώρας από την κρίση με ενίσχυση των πολιτικών για ανάκαμψη της οικονομίας της.

 

Δημιουργήθηκε μάλιστα για το σκοπό αυτό μια ισχυρή κυβέρνηση με υποστήριξη από την συντριπτική πλειοψηφία, 179 βουλευτών, στην Ελληνική Βουλή.

 

Τίποτα, όμως, δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο.

 

Η κυβέρνηση θα περάσει δια πυρός και σιδήρου προκειμένου να εξασφαλίσει την έγκαιρη καταβολή των δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας και την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, με όπλο την απρόσκοπτη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής και την συνέχιση και ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

 

Πρέπει δε να δώσει όλες της τις δυνάμεις για την αποτελεσματική προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, που αποτελούν σήμερα τον καταλύτη για την επίτευξη της εξόδου της χώρας από την κρίση.

 

 

 

Να σταματήσει η καταστροφή του οικονομικού κλίματος και οι ανεξέλεγκτες ανώνυμες δηλώσεις στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Είναι αυτονόητο ότι, κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων, θα πρέπει πάση θυσία να μην επαναληφθεί η εμπειρία του 2011.

 

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, τον Σεπτέμβριο πέρυσι το ΔΝΤ πληροφορούσε την παγκόσμια οικονομική κοινότητα ότι το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης της Ελλάδος θα διαμορφωνόταν στο 189,1% του ΑΕΠ το 2012, ενώ στην περίφημη Έκθεσή του για τη βιωσιμότητα του Ελληνικού χρέους πριν τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της 26^ης Οκτωβρίου 2012 είχε αναθεωρήσει επί τα χείρω την εκτίμησή του για άνοδο του ελληνικού χρέους το 2012 στο 198% του ΑΕΠ.

 

Η εκτίμηση αυτή βασίστηκε στα ακόλουθα:

 

Πρώτον, στην ανακοίνωση, από τον Αύγουστο του 2011, εκτιμήσεων για μεγάλη πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ της Ελλάδος κατά -5,5%, το 2012 και για στασιμότητα του ΑΕΠ το 2013.

 

Δεύτερον, προστέθηκαν στο ελληνικό χρέος ακόμη και οι εγγυήσεις ύψους € 35 δις που θα παρέχονταν από το EFSF για πιστωτική ενίσχυση των ελληνικών μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων.

 

Τρίτον, ενώ σύμφωνα με τις αποφάσεις της 21^ης Ιουλίου 2011 οι Ελληνικές τράπεζες χρειάζονταν ανακεφαλαιοποίηση ύψους € 10 δις περίπου, το ΔΝΤ επιβάρυνε τελικά το χρέος του ελληνικού δημοσίου το 2012 με € 50 δις για τον ίδιο λόγο, καθώς αποκαλύφθηκε η ανάγκη για το PSI Plus (με εγκατάλειψη του PSI), με σχεδόν αποκλειστικά θύματα τις ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας..

 

 

Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν:

 

α) η πλήρης ανατροπή του βελτιούμενου τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2011 οικονομικού κλίματος στη χώρα,

 

β) η εκροή καταθέσεων ύψους άνω των € 60 δις από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα,

 

γ) η ανατροπή και των σαφών τάσεων ανάκαμψης της Ελληνικής οικονομίας που είχαν εμφανιστεί στο 3^ο 3μηνο.’11 (πτώση του ΑΕΠ κατά -5,0%, έναντι -8,0% και -7,3% στο 1^ο και στο 2^ο 3μηνο του 2011 αντίστοιχα) και η επαναφορά της οικονομίας σε επιταχυνόμενη  πτωτική πορεία, με πτώση του ΑΕΠ κατά -7,5% στο 4^ο 3μηνο.’11 και κατά -6,5% στο 1^ο 3μηνο.’12.

 

Το κακό οικονομικό κλίμα που διαμορφώθηκε, και που επικρατούσε έως πρόσφατα στη χώρα, δεν έχει επιτρέψει ακόμη την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

 

Αν δεν σταματήσει η καταστροφή του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, (εκτός των άλλων και με ανεξέλεγκτες ανώνυμες δηλώσεις στο Reuters στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάθε φορά που μας επισκέπτεται η Τρόικα), τότε η προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα θα είναι ανέφικτη.

 

 

Επαναδιαπραγμάτευση, προτού αποκατασταθεί η αξιοπιστία της χώρας, δεν είναι η ενδεδειγμένη στρατηγική

Στο πλαίσιο αυτό,  η επαναδιαπραγμάτευση, προτού αποκατασταθεί η αξιοπιστία της χώρας, δεν είναι η ενδεδειγμένη στρατηγική.

 

Ήδη, η κυβέρνηση φαίνεται να αλλάζει τακτική και να προσανατολίζεται περισσότερο στην λήψη των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί και στην πραγματοποίηση των μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να προχωρήσει σε επαναδιαπραγμάτευση κάτω από ευνοϊκότερες συνθήκες.

 

Σε κάθε περίπτωση, επειδή το ΔΝΤ εκ του καταστατικού του περιορίζεται στην χορήγηση δανείων μόνον εφόσον δεν υπάρχει χρηματοδοτικό άνοιγμα τους επόμενους 12 μήνες, η επιδιωκόμενη επιμήκυνση της προσαρμογής προϋποθέτει την ανάληψη του χρηματοδοτικού κενού από τις άλλες χώρες-μέλη της Ευρωζώνης.

 

Το τελευταίο, όμως, είναι μάλλον απίθανο να συμβεί, στην σημερινή συγκυρία, και με την Ισπανία και την Ιταλία στα πρόθυρα ανεξέλεγκτων καταστάσεων.

 

 

 Κάποιος πρέπει να σταθεί όρθιος…

Η κυβέρνηση θα πρέπει, επίσης, να θέσει ως άμεση προτεραιότητα την επανεκκίνηση της οικονομίας.

 

Για την άμεση αναστροφή του οικονομικού κλίματος δεν θα πρέπει να επικαλούμεθα συνεχώς την ύφεση αλλά να προβάλουμε θετικά τις αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, και όχι να εκτιμούμε ότι  η επαναφορά της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης θα καθυστερήσει μέχρι το 2014.

 

Η επίκληση της ύφεσης δεν θα πρέπει να αποτρέπει τις διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται για να ανακάμψει η οικονομία, διότι έτσι αρνούμεθα πεισματικά να αντικρύσουμε την πραγματικότητα.

 

Εάν δεν αλλάξουμε πρακτικές είμαστε καταδικασμένοι στην απαξίωση και την μιζέρια.

 

Κάποιος πρέπει να σταθεί όρθιος και να πει στους πολίτες αυτής της χώρας ότι το σύστημα της κρατικοδίαιτης ανάπτυξης, των πελατειακών σχέσεων και της ήσσονος προσπάθειας είναι τελειωμένο.

 

Ας εμπνευστούμε από την σοφία των Ινδιάνων της φυλής Dakota που λένε ότι όταν ανακαλύπτεις ότι το άλογό σου είναι ψόφιο, η καλύτερη στρατηγική είναι να κατέβεις από το άλογο.

 

Βεβαίως, υπάρχουν και άλλες στρατηγικές.

 

Μπορείς να αλλάξεις καβαλάρη.

 

 Μπορείς να φτιάξεις μια επιτροπή να μελετήσει το ψόφιο άλογο.

 

Μπορείς να κάνεις συγκρίσεις με άλλους για να δεις πώς εκείνοι δουλεύουν με ψόφια άλογα.

 

Μπορείς να χρηματοδοτήσεις ένα πρόγραμμα βελτίωσης της απόδοσης του ψόφιου αλόγου.

 

Μπορείς να διακηρύξεις ότι είναι φθηνότερο να τρέφεις ένα ψόφιο άλογο.

 

Μπορείς να βάλεις πολλά ψόφια άλογα να δουλεύουν όλα μαζί.

 

Αλλά αφού τα έχεις προσπαθήσει όλα, στο τέλος δεν έχεις άλλη επιλογή από το να κατέβεις από το άλογο!

 

Ότι και να κάνουμε, λοιπόν, οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν και η επανίδρυση του κράτους να γίνει.

 

Αλλιώς, η ιδιωτική οικονομία θα εξαφανισθεί μέσα στην μαύρη τρύπα των ελλειμμάτων που προκαλεί η λειτουργία του δημόσιου τομέα.