AI και Κυβερνοασφάλεια: Τα τεχνολογικά στοιχήματα της επόμενης πενταετίας

Τα τεχνολογικά στοιχήματα της επόμενης πενταετίας με τις πρακτικές εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης αλλά και την Κυβερνοασφάλεια και ανάπτυξη κρίσιμων υποδομών, οι θεματικές των 2 πρώτων ενοτήτων της διοργάνωσης “digital economy forum 2024: Navigating the Digital Future”, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 16 Δεκεμβρίου 2024 από τον ΣΕΠΕ. Κεντρικά θέματα ήταν οι πρακτικές εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης και η κυβερνοασφάλεια, με συμμετοχή υπουργών, ακαδημαϊκών και στελεχών εταιρειών πληροφορικής. Συζητήθηκαν οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που δημιουργούνται, επισημαίνοντας την ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές, εκπαίδευση και ρύθμιση του τομέα.

 
Η Ελλάδα προσαρμόζεται στις τεχνολογικές τάσεις με διάφορους τρόπους, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και την κυβερνοασφάλεια.

 
Σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη:

• Η Ελλάδα συμμετέχει σε κορυφαίες τεχνολογικές πρωτοβουλίες όπως τα AI Factories και επενδύει σε ψηφιακές υποδομές όπως ο υπερ-υπολογιστής “Δαίδαλος”.
• Η κυβέρνηση στοχεύει στην ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, με τρόπο που να μην είναι ασφυκτικός.
• Υπάρχει σχέδιο για την αξιοποίηση της τεχνολογίας σε κρίσιμους τομείς όπως η πολιτική προστασία.
• Στόχος είναι η αύξηση της διείσδυσης της τεχνολογίας στις επιχειρήσεις, ειδικά στις μικρομεσαίες.
• Υπάρχουν συζητήσεις για μεγάλα έργα reskilling, με στόχο την δημιουργία capacity building στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων.
• Δημιουργούνται δωρεάν ψηφιακές εφαρμογές, όπως το “Ψηφιακό Φροντιστήριο”, με στόχο την μείωση των ανισοτήτων και την κοινωνική κινητικότητα.
• Αναγνωρίζεται η ανάγκη για περισσότερες σχολές Πληροφορικής και αλγοριθμική σκέψη στα σχολεία.
• Εταιρείες τεχνολογίας όπως η ATCOM, Hewlett Packard Enterprise, Fortinet, BYTE και Samsung επενδύουν σε λύσεις AI και υποστηρίζουν την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων.
• Υπάρχει η πεποίθηση ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει εξαγωγικό σημείο στον τομέα της τεχνολογίας, αξιοποιώντας το ελληνικό ταλέντο.

 
Σχετικά με την κυβερνοασφάλεια:

• Η κυβερνοασφάλεια έχει αναβαθμιστεί στην ατζέντα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
• Το νέο κανονιστικό πλαίσιο (NIS2) και η ενσωμάτωσή του στο Εθνικό Δίκαιο (Νόμος 5160) αποτελούν βασικά στοιχεία της εθνικής στρατηγικής για την κυβερνοασφάλεια.
• Η Ελλάδα αντιμετωπίζει έλλειψη στελεχών στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.
• Προγράμματα όπως το CyberHubs στοχεύουν στην ενίσχυση δεξιοτήτων κυβερνοασφάλειας και στη δημιουργία ευρωπαϊκού δικτύου συνεργασίας.
• Υπάρχει η πρόθεση να γίνει στην Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κυβερνοασφάλειας.
• Εταιρείες τεχνολογίας όπως η ATCOM, Microsoft, Fortinet και CISCO αναπτύσσουν λύσεις και υποστηρίζουν την προσαρμογή των επιχειρήσεων στις απαιτήσεις της NIS2.
• Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων.

Συνοψίζοντας, η Ελλάδα δείχνει να προσαρμόζεται στις τεχνολογικές τάσεις, επενδύοντας σε υποδομές, προωθώντας την ψηφιακή εκπαίδευση, και ενισχύοντας την κυβερνοασφάλεια.

 
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) αποτελεί μια σημαντική τεχνολογική τάση παγκοσμίως, φέρνοντας μαζί της τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες.

Ευκαιρίες:

• Ενίσχυση της παραγωγικότητας: Η ΤΝ μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα σε όλους τους τομείς της οικονομίας, προσφέροντας νέες δυνατότητες, όπως η αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων εργασιών, και αναδιαμορφώνοντας τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
• Βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη: Στον  χρηματοοικονομικό τομέα, η ΤΝ μπορεί να βελτιώσει την εμπειρία του πελάτη μέσω εξατομικευμένων υπηρεσιών και να μειώσει το κόστος λειτουργίας..
• Δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών: Η ΤΝ δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες να δημιουργήσουν νέες λύσεις βασισμένες σε δεδομένα, προσφέροντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
• Αντιμετώπιση προβλημάτων κυβερνοασφάλειας: Η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη εργαλείων που θα βοηθούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων, ακόμη και από χρήστες χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις.

Προκλήσεις:

• Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού: Υπάρχει έλλειψη στελεχών με εξειδίκευση στην ΤΝ και την κυβερνοασφάλεια, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.
• Κόστος υλοποίησης: Το κόστος υλοποίησης λύσεων ΤΝ και συμμόρφωσης με κανονισμούς όπως το NIS2 μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο, ιδιαίτερα για τις ΜΜΕ.
• Ηθικά ζητήματα: Η χρήση δεδομένων και η ανάπτυξη της ΤΝ εγείρουν ηθικά ζητήματα, όπως η προστασία της ιδιωτικότητας και η αποφυγή διακρίσεων.
• Κυβερνοεπιθέσεις: Η ΤΝ  μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από hackers για την ανάπτυξη πιο εξελιγμένων και αυτοματοποιημένων κυβερνοεπιθέσεων.

Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προσφέρει η ΤΝ, αρκεί να επενδύσει στρατηγικά στην εκπαίδευση, την έρευνα και την ανάπτυξη, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις ηθικές και κοινωνικές προκλήσεις.

Η κυβερνοασφάλεια αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την βιώσιμη ψηφιακή ανάπτυξη. Η έλλειψη επαρκών μέτρων κυβερνοασφάλειας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα, όπως:

• Κυβερνοεπιθέσεις: Οι κυβερνοεπιθέσεις μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές οικονομικές ζημίες, διαρροή ευαίσθητων δεδομένων και διακοπή λειτουργίας κρίσιμων υποδομών.
• Μείωση εμπιστοσύνης: Οι επιθέσεις μπορούν να μειώσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων στις ψηφιακές υπηρεσίες.
• Υψηλό κόστος: Η προσαρμογή σε κανονισμούς κυβερνοασφάλειας, όπως η οδηγία NIS2, μπορεί να είναι δαπανηρή, ειδικά για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις.

Αντίθετα, η ισχυρή κυβερνοασφάλεια μπορεί να:

• Ενισχύσει την εμπιστοσύνη: Η εμπιστοσύνη στις ψηφιακές υπηρεσίες είναι απαραίτητη για την υιοθέτησή τους.
• Προστατεύσει την οικονομία: Η προστασία από κυβερνοεπιθέσεις είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας.
• Προάγει την καινοτομία: Η ασφάλεια στο ψηφιακό περιβάλλον ενθαρρύνει την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.

Συνοψίζοντας, η κυβερνοασφάλεια αποτελεί θεμέλιο για την ψηφιακή ανάπτυξη. Οι επενδύσεις σε μέτρα κυβερνοασφάλειας, η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και αξιόπιστου ψηφιακού οικοσυστήματος.

 
Έλεγχος πραγματικότητας

Θα ήταν πλέον ολοκληρωμένη η ενημέρωση εάν υπήρχε η καταγραφή πρακτικών λύσεων:

– Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, π.χ. προγράμματα κατάρτισης, χρηματοδοτικά εργαλεία για ΜΜΕ, ή κώδικες δεοντολογίας.

-Συγκεκριμένα παραδείγματα εφαρμογής της ΤΝ σε ελληνικούς τομείς, π.χ. στον τουρισμό, την γεωργία, ή τη ναυτιλία.