Alpha Bank: Το επικίνδυνο ρήγμα της ανεργίας

Η αγορά εργασίας σε ανάλυση του Εβδομαδιαίου Δελτίου Οικονομικών Εξελίξεων της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank

 
Σύμφωνα με τα μηνιαία-εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία-της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των ανέργων (για άτομα ηλικίας 15-74 ετών) μειώθηκε κατά 6,2% (79,4 χιλ.) τον Μάρτιο 2015, σε ετήσια βάση, ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε οριακά κατά 0,4% (14,1 χιλ.). Κατά συνέπεια το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε τον Μάρτιο 2015 στο επίπεδο του Φεβρουαρίου 2015 (25,6%), μειωμένο σε σχέση με τον Μάρτιο 2014 (26,9%). Άξιο αναφοράς είναι ότι από τις αρχές του 2015 σημειώνεται κάμψη της πτωτικής τάσεως του ποσοστού ανεργίας, έναντι της μείωσης του ποσοστού των ανέργων ανεργίας  που παρατηρήθηκε σταδιακά εντός του 2014 (Ιανουάριος 2014: 27,2%, Δεκέμβριος 2014: 25,9%).

Ωστόσο, η μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 65,3 χιλ. άτομα δεν συνοδεύθηκε από αντίστοιχη αύξηση του μη ενεργού πληθυσμού, που αντίθετα μειώθηκε κατά 13,9 χιλ., με αποτέλεσμα να μειωθεί ο πληθυσμός ικανός προς εργασία κατά 51,4 χιλ. Σημειώνεται ότι η μείωση του εργατικού δυναμικού αντανακλά τη μείωση του αριθμού των μεταναστών και γυναικών που καταγράφει η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ.

Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, που άρχισαν να σημειώνονται από το 2010 (12,7%), σε συνδυασμό με τα σημαντικά ποσοστά των μακροχρονίως ανέργων ωθούν τον ενεργό πληθυσμό σε έξοδο από το εργατικό δυναμικό.

Η συνεχής διαρροή του εργατικού δυναμικού σε συνάρτηση με τη μείωση του μη ενεργού πληθυσμού μπορεί να αναχαιτίζει προσωρινώς το ποσοστό ανεργίας, φαλκιδεύει, όμως, τον παραγωγικό συντελεστή εργασίας, εμποδίζοντας τη δυναμική μείωση των ανέργων και τον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης, αφού μετατρέπει το ζήτημα της ανεργίας από κυκλικό σε διαρθρωτικό.

 
Ποσοστό ανεργίας κατά ηλικιακή ομάδα
Αναφορικά με το ποσοστό ανεργίας κατά ηλικιακή ομάδα, επισημαίνεται η σημαντική μείωση της ανεργίας στα ηλικιακά κλιμάκια 15-24 ετών σε 49,7% τον Μάρτιο 2015 (Μάρτιος 2014: 56,4%) και 25-34 έτη σε 33,0% (Μάρτιος 2014: 35,4%). Αντίθετα, στις κρίσιμες παραγωγικές ηλικιακές ομάδες 35-44 και 45-54 έτη, τα ποσοστά των ανέργων αυξήθηκαν σε 24,1 (Μάρτιος 2014: 23,7%) και 20,9% (Μάρτιος 2014: 20,6%), ενώ ακόμα περισσότερο ηλικιακό διάστημα τάξεως  55-64 έτη, όπου το ποσοστό των ανέργων αυξήθηκε σημαντικά σε 19,0% τον Μάρτιο 2015 από 17,6% τον Μάρτιο 2014.

Από πλευράς φύλου, σημειώνεται ότι το ποσοστό της ανεργίας των γυναικών υποχώρησε ελαφρώς στο 29.3% τον Μάρτιο 2015 από 30,5% τον Μάρτιο 2014. Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας των γυναικών κινείται περί το 30% από το 2013 μέχρι σήμερα, έναντι 15,4% το 2010, με αποτέλεσμα να υποσκάπτεται η συνεισφορά του συντελεστή της εργασίας.

Η στασιμότητα της απασχόλησης και του ποσοστού των ανέργων στους πρώτους μήνες του 2015 υποστηρίζεται και από τις έρευνες συγκυρίας του ΙΟΒΕ (Μάιος 2015). Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, οι βραχυχρόνιες προοπτικές της απασχόλησης επιδεινώθηκαν στον τομέα των Υπηρεσιών (Μάιος 2015: -16,0, Απρίλιος 2015: -6), υποβαθμίσθηκαν περαιτέρω- και έντονα-στον τομέα των Κατασκευών (Μάιος 2015: -43, Απρίλιος 2015: -30), ενώ στο λιανικό εμπόριο το 92% των επιχειρήσεων προβλέπει σταθερότητα της απασχόλησης. Αντίθετα, στη Βιομηχανία ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση μεταβάλλεται θετικά φθάνοντας +2 μονάδες τον Μάιο 2015 από -7 τον προηγούμενο μήνα.

 
Καθαρές ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα
Από την άλλη πλευρά, θετικές κρίνονται οι εξελίξεις που καταγράφονται στην καθαρή ροή απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (απασχόληση-αποχωρήσεις) το πρώτο πεντάμηνο του 2015 με βάση το πληροφορικό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, καθώς σημειώθηκε αισθητή αύξηση της απασχόλησης.

Ειδικότερα, οι καθαρές ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα ενισχύθηκαν σημαντικά το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαίου 2015, καθώς οι καθαρές προσλήψεις μισθωτών  αυξήθηκαν κατά 194,5 χιλ. (προσλήψεις 709,2 χιλ μείον 514,7 χιλ. αποχωρήσεις) στο πρώτο πεντάμηνο 2015, έναντι 160,9 χιλ. καθαρών προσλήψεων στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2014. Η επίδοση του ισοζυγίου προσλήψεων/αναχωρήσεων στο πεντάμηνο 2015 αποτελεί την υψηλότερη θετική επίδοση από το 2001, ενώ ο Μάιος 2015 είναι ο τέταρτος κατά σειρά μήνας που εμφανίζει θετική καθαρή ροή απασχόλησης. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στην αύξηση των προσλήψεων κατά 119,2 χιλ. άτομα στο πεντάμηνο 2015, έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2014, αύξηση η οποία υπερκάλυψε σημαντικά την αύξηση των αποχωρήσεων (85,6 χιλ.) που σημειώθηκαν στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Συνεχίζεται, επίσης, η μετατόπιση προς περισσότερο ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Ειδικότερα, σχετικά με τις προσλήψεις ανά είδος σύμβασης εργασίας, επισημαίνεται η κατακόρυφη αύξηση των συμβάσεων με απασχόληση εκ περιτροπής κατά 57,6%, σε ετήσια βάση, στο πεντάμηνο 2015, ακολουθούμενη από την αύξηση των συμβάσεων μερικής απασχόλησης (+19,5%) και πλήρους απασχόλησης (+12,9%).

Κατά συνέπεια στο πρώτο πεντάμηνο 2015, η ποσοστιαία αναλογία των συμβάσεων εκ περιτροπής απασχόλησης ανήλθε στο 15,1% των συνολικών προσλήψεων του πενταμήνου, έναντι 11,5% στο πρώτο  πεντάμηνο του 2014, η μερική απασχόληση αντιπροσωπεύει το 32,8% από 33,0% το 2014 και η πλήρης απασχόληση αναλογεί στο 52,2% των προσλήψεων από 55,5 στο πρώτο πεντάμηνο του 2014.