Alpha Bank : «Ανατρέπεται ένα ιδιότυπο σύστημα οικονομικού dumping που συντηρούσε στην ζωή μία σειρά από επιχειρήσεις με τεράστιο κόστος, για την οικονομική και κοινωνική ευημερία του τόπου»
•Η επιστροφή των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, δημιουργούν προϋποθέσεις ενίσχυσης της ρευστότητας, αύξησης των χορηγήσεων και, τελικά, επανεκκίνησης της οικονομίας, που είναι και το ζητούμενο
•Με την ενίσχυση της ρευστότητας, θα αρχίσει η αποσυμπίεση της κρίσης, όσον αφορά στην άτυπη στάση πληρωμών
•Η κυβέρνηση οφείλει να πείσει ότι θα νοικοκυρεύσει το κράτος και θα βάλει τάξη στη δημοσιονομική διαχείριση
•Οι περικοπές είναι η τιμή που πληρώνουμε σήμερα για τις κυβερνητικές καθυστερήσεις και ολιγωρίες του πρόσφατου παρελθόντος
•Ο εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης και η μείωση του μεγέθους του κράτους προχωρούν βραδέως
Οι αναλυτές της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank, στο σημερινό Εβδομαδιαίο Οικονομικό Δελτίο καταγράφουν, με εξαιρετικά ακριβή τρόπο, την πορεία, τους στόχους, τις προτεραιότητες και την μεθοδολογία των βασικών εξελίξεων της ελληνικής οικονομίας.
Προσδοκίες για αλλαγή σελίδας στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής
Η αισιοδοξία που έχει αρχίσει να επικρατεί διεθνώς ότι η Ελλάδα τελικά θα τα καταφέρει δημιουργεί προσδοκίες για αλλαγή σελίδας στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής.
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να λάβει όλα τα απαραίτητα προς τούτο μέτρα και η Τρόικα να συμβάλει με την αναμενόμενη έκθεση προόδου στην εδραίωση αυτών των προσδοκιών.
Η έκθεση αυτή αναμένεται να είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα και να οδηγήσει στον τερματισμό κάθε συζήτησης περί εξόδου της χώρας μας από το Ευρώ και στην αποδέσμευση της δόσης των € 31,5 δις τον Οκτώβριο του 2012.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της επιδίωξης για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, η κυβέρνηση καλείται να διαπραγματευθεί την εμπροσθοβαρή καταβολή πρόσθετων χρηματοδοτικών πόρων (εντός του ορίου των εναπομεινάντων πόρων ύψους € 90 δις περίπου που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το 1ο και το 2ο Πακέτο Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης), για την άμεση (όχι σταδιακή) εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας ύψους € 6,5 δις περίπου εντός του τελευταίου τριμήνου του 2012, καθώς και για την άμεση (όχι σταδιακή) εξόφληση (μη επανέκδοση) ΕΓΕΔ, οι λήξεις των οποίων ανέρχονται σε € 14,5 δις έως το τέλος του 2012.
Έτσι, σε συνδυασμό και με την διογκούμενη επιστροφή των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, δημιουργούνται προϋποθέσεις ενίσχυσης της ρευστότητας, αύξησης των χορηγήσεων και, τελικά, επανεκκίνησης της οικονομίας, που είναι και το ζητούμενο.
Μία ευνοϊκή Έκθεση της Τρόικα αναμένεται, επίσης, να άρει τα εμπόδια που φαίνεται ότι ακόμη εγείρονται έως σήμερα όσον αφορά στην αναγκαία αύξηση της εισροής κοινοτικών πόρων μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, σε συνεργασία και με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Μπορεί έτσι να επιτευχθεί η σταδιακή ανάκαμψη των επενδύσεων μέσω της προώθησης των επενδυτικών προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση μίας τέτοιας, ως ανωτέρω, διαπραγμάτευσης είναι η κυβέρνηση να πείσει ότι έχει ήδη εξειδικεύσει τα αναγκαία μέτρα που απαιτούνται για την ομαλή εκτέλεση των Προϋπολογισμών του 2013 και 2014 με το ΜΠΔΣ 2012-2014, να έχει προχωρήσει τις διαδικασίες για την επιτυχή ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, και, τέλος, να έχει θέσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας σε κατάσταση μέγιστης προώθησης.
Η επιτυχής έκβαση της αξιολόγησης από την Τρόικα θα απελευθερώσει πόρους και για την αποπληρωμή των ασφαλιστικών ταμείων και του ΕΟΠΥΥ
Με την ενίσχυση της ρευστότητας, θα αρχίσει επίσης η αποσυμπίεση της κρίσης, όσον αφορά στην άτυπη στάση πληρωμών που αναγκαστικά προσφεύγει μερικές φορές η δημόσια διοίκηση.
Η κατάσταση στις σχέσεις των εμπλεκομένων φορέων στον τομέα της υγείας με το κράτος είναι χαρακτηριστική. Ειδικότερα, σε υψηλά επίπεδα, στα € 9,74 δις στο 7μηνο’12, από € 10,68 δις στο 7μηνο’11 και € 7,73 δις στο 7μηνο.΄10 διαμορφώθηκαν οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων και ιδιαίτερα του ΙΚΑ από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, ενώ η επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ ανήλθε στα € 546 εκατ. στο 7μηνο αυτό.
Μάλιστα, για το έτος 2012 ως σύνολο οι επιχορηγήσεις των ΑΤ αναμένεται να ανέλθουν στα € 13,12 δις, έναντι € 12,26 δις το 2011 και € 11,44 δις το 2010.
Αυτές οι αυξημένες δαπάνες για επιχορηγήσεις των ΑΤ από τον Τ.Π. οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στη σημαντική πτώση των εσόδων των ΑΤ από εισφορές και είναι ουσιαστικά πρόβλημα μείωσης των εσόδων της γενικής κυβέρνησης και όχι πρόβλημα αύξησης των δημοσίων δαπανών.
Η αύξηση των εσόδων των ΑΤ από εισφορές αποτελεί τον μόνο μηχανισμό που μπορεί να διατηρήσει το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων σε ομαλή λειτουργία και να αποτρέψει και νέες περικοπές στις συντάξεις και στις παροχές για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των εργαζομένων και των συνταξιούχων.
Η ομαλή πληρωμή των συντάξεων από τα ασφαλιστικά ταμεία και των υποχρεώσεών τους προς τα νοσοκομεία και τον ΕΟΠΥΥ εξαρτάται αποκλειστικά από τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και από τις φορολογικές εισπράξεις του Τ.Π.
Στο πλαίσιο αυτό, η αδήλωτη εργασία και η αποφυγή της πληρωμής των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία συνιστά πλέον ακραία αντικοινωνική συμπεριφορά.
Επίσης, η σημαντική μείωση των εισφορών στα ΑΤ, η οποία οφείλεται τόσο στη μεγάλη εισφοροδιαφυγή όσο και στη σημαντική μείωση των μισθών των εργαζομένων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και στη μεγάλη αύξηση της ανεργίας, είναι μία πραγματικότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας στους πολίτες (φαρμακεία, ιατροί ΕΟΠΥΥ, προμηθευτές νοσοκομείων, κ.ά.), που ασκούν έντονες πιέσεις στον ΕΟΠΥΥ και στο κράτος να τους πληρώσει όσα τους οφείλει, δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν άμεσα.
Δυστυχώς, στη νέα κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η χώρα μας, χωρίς την δυνατότητα δανεισμού από το εξωτερικό, ο ΕΟΠΥΥ και το κράτος μπορούν να πληρώσουν μόνο αν εισπράττουν τις εισφορές και τα φορολογικά έσοδα από τους πολίτες.
Για το 2012 ειδικά, ένα σημαντικό μέρος των απαιτήσεών τους θα γίνει δυνατό να εξοφληθεί αν η Ελλάδα συνεχίσει να χρηματοδοτείται κανονικά από το 1ο και το 2ο ΠΧΕ.
Ειδικότερα, η επιτυχής έκβαση της επικείμενης αξιολόγησης από την Τρόικα αναμένεται να απελευθερώσει πόρους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, μεταξύ άλλων, και για την αποπληρωμή του κύριου μέρους των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων φορέων της γενικής κυβέρνησης, κυρίως των ασφαλιστικών ταμείων και του ΕΟΠΥΥ, έναντι των παρόχων υπηρεσιών υγείας, δηλαδή των ιατρών του ΕΟΠΥΥ, των φαρμακείων, των προμηθευτών υγειονομικού υλικού, κ.ά.
Με το Μνημόνιο διαταράχθηκαν οι συμβιωτικές σχέσεις του κράτους με τις επιχειρήσεις και τους πολίτες
Με το Μνημόνιο διαταράχθηκαν οι συμβιωτικές σχέσεις του κράτους με τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Ανατράπηκαν οι καθιερωμένες πρακτικές της επιχειρηματικής δράσης, και, κυρίως, του κρατικοδίαιτου επιχειρείν, που βασιζόταν σε αδιαφανείς διαδικασίες προμηθειών του Δημοσίου και συμβάσεων έργων, σε ανοχή στην παραβατική συμπεριφορά μη συμμόρφωσης στην φορολογική, εργατική, ασφαλιστική, περιβαλλοντική κ.λπ. νομοθεσία, στην απουσία ταχείας διεκπεραίωσης των δικαστικών διαφορών, και, εν γένει, σε ένα ιδιότυπο σύστημα οικονομικού dumping που συντηρούσε στην ζωή μία σειρά από επιχειρήσεις με τεράστιο κόστος, για την οικονομική και κοινωνική ευημερία του τόπου.
Ταυτόχρονα, ανατράπηκαν και οι καθιερωμένες πρακτικές διεκδικητικών επιδιώξεων και πελατειακών σχέσεων στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας.
Η μείωση των ελλειμμάτων και η συνεπαγόμενη λιτότητα οδήγησαν την οικονομία σε μεγάλη ύφεση, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ο τζίρος των επιχειρήσεων, να αυξηθεί το φορολογικό βάρος, να αυξηθεί η ανεργία, η υποαπασχόληση και η αδήλωτη εργασία, και, έτσι, να τρωθεί ανεπανόρθωτα το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, που βασίζεται στις τρέχουσες εισφορές των εργαζομένων για την πληρωμή των συντάξεων (pay-as-you-go).
Αυτό οδήγησε σε περικοπές των συντάξεων και άλλων κοινωνικών δαπανών που, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη αύξηση της φοροδιαφυγής, έθεσε σε κίνηση μία διαδικασία αυτοτροφοδοτούμενης εξασθένισης του κράτους πρόνοιας, που πλήττεται και από τις σχέσεις διαφθοράς που συνεχώς έρχονται στο φως της δημοσιότητας όσον αφορά στην χρήση των πόρων του συστήματος.
Η χώρα έχει περιέλθει σε μια κατάσταση ιδιότυπης ομηρείας και εξάρτησης
Μέχρι σήμερα, η αθέτηση υποχρεώσεων του κράτους στο εσωτερικό της χώρας είναι ελεγχόμενη.
Εάν, όμως, δεν ληφθούν τα μέτρα των €11,5 δισ., τότε η χώρα οδηγείται μαθηματικά σε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, κυρίως έναντι των χωρών της Ευρωζώνης, μιας και οι αγορές ήδη τιμολογούν τα δεκαετή ομόλογα του ελληνικού δημοσίου με επιτόκιο άνω του 23%.
Μετά το PSI, τα 2/3 περίπου του μακροπρόθεσμου δημοσίου χρέους είναι πλέον στα χέρια κρατών και υπερεθνικών οργανισμών.
Εξ΄αυτού του γεγονότος, η χώρα έχει περιέλθει σε μια κατάσταση ιδιότυπης ομηρείας και εξάρτησης.
Σε περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων, οι ιδιώτες ομολογιούχοι μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια και να απαιτήσουν τα λεφτά τους πίσω (και σήμερα όλα τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου είναι εκδόσεως εξωτερικού και, συνεπώς, κάτι τέτοιο είναι εφικτό για τους ομολογιούχους).
Μια, όμως, χρεοκοπία απέναντι σε κράτη και υπερεθνικές οντότητες δηλητηριάζει για πάντα τις διακρατικές σχέσεις.
Με λίγα λόγια, θα είναι αδύνατη η παραμονή μας στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και η συμβίωσή μας μαζί με άλλα κράτη της Ευρωζώνης στα οποία χρωστάμε λεφτά, όταν δεν εξυπηρετούμε τα χρέη μας.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, εμπορικές ή άλλου είδους συναλλαγές με κατοίκους των χωρών αυτών, δεν θα είναι ανεκτές.
Συνεπώς, μια χρεοκοπία σήμερα θα σημάνει όχι μόνο την οριστική μας αποπομπή από τις αγορές και εξάλειψη της δυνατότητας προσφυγής σε δανεισμό στο μέλλον, αλλά και την έξοδο μας όχι μόνο από το Ευρώ αλλά, ακόμη χειρότερα, και από την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση.
Μερικοί οραματίζονται μια τέτοια προοπτική ως δικαίωση των πολιτικών τους επιλογών.
Η συντριπτική πλειοψηφία, όμως, των πολιτών θα περιέλθει σε απόλυτη ένδεια καθώς η χώρα θα απομονωθεί γρήγορα, όπως η Αλβανία επί Ενβέρ Χότζα.
Εκεί οδηγούν οι επιλογές όσων απερίσκεπτα και επιπόλαια προβάλλουν την χρεοκοπία και την έξοδο από το Ευρώ ως εναλλακτική επιλογή της λήψης μέτρων.
Η πολιτική ηγεσία δεν νομιμοποιείται να λαμβάνει μέτρα που οδηγούν συνεχώς σε μονόπλευρη συμπίεση των εισοδημάτων ορισμένων τμημάτων του πληθυσμού, και ιδίως των συνταξιούχων
Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι η πολιτική ηγεσία νομιμοποιείται να λαμβάνει μέτρα που οδηγούν συνεχώς σε μονόπλευρη συμπίεση των εισοδημάτων ορισμένων τμημάτων του πληθυσμού, και ιδίως των συνταξιούχων.
Σημειωτέον ότι οι περικοπές αυτές είναι η τιμή που πληρώνουμε σήμερα για τις κυβερνητικές καθυστερήσεις και ολιγωρίες του πρόσφατου παρελθόντος.
Στην σημερινή συγκυρία, οι αποφάσεις για την περικοπή των κοινωνικών δαπανών κατά €11,5 δισ. είναι μονόδρομος.
Η κυβέρνηση, όμως, οφείλει ταυτόχρονα να πείσει ότι θα νοικοκυρεύσει το κράτος και θα βάλει τάξη στη δημοσιονομική διαχείριση.
Ο εξορθολογισμός, πάντως, της δημόσιας διοίκησης και η μείωση του μεγέθους του κράτους προχωρούν βραδέως, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε ορισμένους τομείς.
Έτσι, αργά ή γρήγορα, η κυβέρνηση θα αναγκασθεί να περικόψει και πάλι το εισόδημα των συνταξιούχων και να μειώσει τους μισθούς των εργαζομένων στο δημόσιο.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η ανοχή της κοινωνίας στο φαινόμενο της αποδόμησης του βιοτικού επιπέδου όσων δεν έχουν πλέον την δυνατότητα να εργασθούν και της απαξίωσης του ανθρώπινου δυναμικού των δημοσίων υπηρεσιών και επιχειρήσεων, όπου πολλοί δουλεύουν σκληρά χωρίς να αμείβονται όπως πρέπει, για να αμείβονται πολλοί άλλοι χωρίς ουσιαστικά να δουλεύουν.
