Alpha Bank: Ανάκαμψη της οικονομίας, εδώ και τώρα, με την λήψη όλων των δύσκολων διαρθρωτικών αποφάσεων που χρονίζουν
Ο κυβερνητικός χρόνος δεν μπορεί πλέον να αναλίσκεται, όπως συμβαίνει τα τελευταία 2,5 χρόνια, στην επίτευξη εύκολων λύσεων, όπως η περικοπή μισθών και συντάξεων, που είναι όχι μόνο αντικοινωνικές αλλά και, το κυριότερο, δεν προσφέρουν καμία προοπτική
Oι αναλυτές της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank παραθέτουν με τετράγωνη δημιουργική οπτική και καθαρή τεκμηριωμένη γλώσσα, την πορεία των εξελίξεων και καθορίζουν με ακρίβεια τις προοπτικές.
Τεστ κοπώσεως προσαρμογής και ασκήσεις ταμειακής αντοχής
Πέρασε το καλοκαίρι, μπήκε ο Οκτώβριος και η Τρόικα εξακολουθεί να υποβάλλει την Ελλάδα σε τεστ κοπώσεως προσαρμογής και σε ασκήσεις ταμειακής αντοχής.
Σε μια déjà-vu κατάσταση που θυμίζει μέρες Οκτ.΄11, η χώρα ωθείται σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση με την καθυστέρηση καταβολής της δόσης των € 31,5 δις.
Η καθυστέρηση αυτή είναι απολύτως αναίτια για τους ακόλουθους λόγους:
α) Από το Προσχέδιο του Π2013 που μόλις δημοσιεύτηκε προκύπτει πέραν πάσης αμφιβολίας η απολύτως ικανοποιητική και σύμφωνα με τους στόχους εκτέλεση του Π2012.
Αυτό άλλωστε είχε ήδη γίνει εμφανές και από την εκτέλεση του Π2012 στο 8μηνο Ιαν.-Αυγούστου 2012.
Μάλιστα, η εκτέλεση του Π2012 όπως προβλέπεται στο Προσχέδιο έχει καταρτιστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχύεται η ικανοποιητική εκτέλεση και του Π2013.
β) Η Κυβέρνηση έχει ήδη προσδιορίσει σαφώς συγκεκριμένα, και εξαιρετικά επώδυνα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία μέτρα, ύψους € 13,5 δις για να εξασφαλίσει την ομαλή εκτέλεση των Π2013 και Π2014.
Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνονται και δραστικά μέτρα διαρθρωτικής προσαρμογής, όπως η νέα αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, η δρομολόγηση της μείωσης της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα κατά επιπλέον 150.000 άτομα στην περίοδο 2011-2015 (μετά τη μείωσή της κατά 147,5 χιλ. άτομα στην περίοδο 2009-2011), η εκ βάθρων αναδιάρθρωση της οργανωτικής δομής της κεντρικής διοίκησης, των ΔΕΚΟ και των ΟΤΑ, κ.ά.
Από την άλλη πλευρά είναι τώρα σχεδόν βέβαιο ότι, μετά την καλύτερη του αναμενομένου εκτέλεση του Π2012, τα απαιτούμενα μέτρα αύξησης των εσόδων και μείωσης των δαπανών για την εκτέλεση του Π2013 θα είναι λιγότερα από τα μέτρα που ήδη θεσμοθετεί η Κυβέρνηση.
γ) Με την συνέχιση της ομαλής και έγκαιρης εκταμίευσης της χρηματοδοτικής βοήθειας αποκαθίσταται η πορεία ανταγωνιστικής ανάπτυξης της οικονομίας και η βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους, όπως διαμορφώθηκε μετά το PSI Plus.
Ειδικότερα, τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο Προσχέδιο του Π2012, με τη σημαντική και διατηρήσιμη μείωση των πρωτογενών δημοσίων δαπανών αλλά και των δαπανών για τόκους, και τα νέα μέτρα ύψους € 13,5 δις για την υλοποίηση των Π2013 και Π2014 συνεπάγονται την καλύτερη από την προβλεπόμενη εκτέλεση του Προϋπολογισμού τα επόμενα έτη.
Από την άλλη πλευρά, η μεγάλη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, η ήδη εμφανής εντατικοποίηση της προσπάθειας για δυναμική προώθηση των αποκρατικοποιήσεων με προσέλκυση και ξένων κεφαλαίων και η κανονική καταβολή των δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας από το 1ο και το 2ο ΠΧΕ το 2012 – 2014 είναι βέβαιο ότι θα περιορίσουν σημαντικά την ύφεση το 2013 και ότι θα συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας από το 2014.
Με αυτά τα δεδομένα το χρέος της ΓΚ μπορεί να διαμορφωθεί κάτω από το 179,3% του ΑΕΠ το 2013, που προβλέπεται στο προσχέδιο του Π2013, με την υπόθεση της πλήρους καταβολής των δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας ύψους € 43,4 δις στο τελευταίο 3μηνο του 2012 και € 24 δις το 2013.
Η ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής και η περαιτέρω βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, με βάση την ήδη πραγματοποιημένη πλήρη ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας, θα συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και της απασχόλησης.
Επομένως, με μέση ετήσια άνοδο της παραγωγικότητας κατά 1,7% στην περίοδο 2013-2020 και με μέση ετήσια αύξηση της απασχόλησης κατά 0,5% στην ίδια περίοδο, δηλαδή με μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% και με αποκρατικοποιήσεις και τα χρήματα που θα προκύψουν από την πώληση κοινών μετοχών των τραπεζών που θα αποκτήσει το ΤΧΣ στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών όταν πλέον η οικονομία θα έχει ανακάμψει το χρέος της ΓΚ μπορεί πράγματι να μειωθεί κάτω του 115% του ΑΕΠ το 2020 και κάτω του 80% του ΑΕΠ το 2030.
Γενικότερα, με την αποκατάσταση της πορείας ανταγωνιστικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, μετά την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων στη γενική κυβέρνηση από το 2012, η περαιτέρω αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους θα σταματήσει οριστικά.
Δημοσιονομική Προσαρμογή :Τιτάνιο έργο
Όσον αφορά το Προσχέδιο του Π2013 που δημοσιεύτηκε σημειώνονται τα ακόλουθα:
Πρώτον, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα μειωθεί σημαντικά στο 6,6% του ΑΕΠ το 2012 και στο 4,2% το 2013, από 9,0% το 2011 και από 15,7% το 2009.
Πρόκειται για μια τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή, η οποία επιτεύχθηκε παρά την πέραν πάσης πρόβλεψης πτώση του ΑΕΠ κατά -16,0% μεταξύ 2009 και 2012.
Από το 2012 στη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας και στη μείωση του δημοσίου χρέους συμβάλει και η μεγάλη πτώση των πληρωμών για τόκους λόγω του PSI Plus.
Έτσι οι πληρωμές τόκων της ΓΚ μειώθηκαν στα € 10,5 δις το 2012, από τα € 14,9 δις το 2011.
Δεύτερον, το πρωτογενές έλλειμμα της ΓΚ εκτιμάται ότι θα μειωθεί στα € 2,79 δις (1,4% του ΑΕΠ) το 2012, από € 4,49 δις (2,1% του ΑΕΠ) το 2011 και από 10,4% του ΑΕΠ το 2009.
Σημειώνεται ότι το πρωτογενές έλλειμμα της ΓΚ διαμορφώνεται σε αυτά τα επίπεδα παρά το ότι:
α) Οι δαπάνες του ΠΔΕ εκτιμώνται στα € 7,3 δις το 2012, έναντι απορροφήσεων αυτών των δαπανών ύψους μόνο € 2,6 δις στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ.’2012.
Για να απορροφηθούν τα € 7,3 δις (μακάρι να απορροφηθούν) θα πρέπει οι δαπάνες αυτές να ανέλθουν στα € 4,7 δις στο 4μηνο Σεπτ.-Δεκ.’2012 και να είναι αυξημένες κατά 39,9% έναντι του αντίστοιχου 4μήνου του 2011.
β) Τα έσοδα του Τ.Π. από άμεσους φόρους εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα € 20,77 δις, έναντι € 23,52 δις που προέβλεπε ο Π2012.
Εκτιμάται έτσι ότι τα έσοδα αυτά θα αυξηθούν μόνο κατά 2,2% το 2012, έναντι της σημαντικής αύξησής τους κατά 13,5% σε ετήσια βάση που σημειώνουν αυτά τα έσοδα στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ. 2012.
Εκτιμάται δηλαδή ότι τα έσοδα αυτά θα μειωθούν κατά -13,5% στο 4μηνο Σεπτ.- Δεκ.’2012 παρά το ότι σε αυτό το τετράμηνο έχουν βεβαιωθεί για να εισπραχθούν άνω των € 6,0 δις από τον Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, έναντι περίπου € 1,0 δις που είχαν βεβαιωθεί για να εισπραχθούν στο αντίστοιχο 4μηνο του 2011.
Επίσης, στο τελευταίο 4μηνο του 2012 αναμένεται να εισπραχθούν σημαντικά έσοδα από τον φόρο περιουσίας, έναντι ελάχιστων εσόδων που είχαν εισπραχθεί από το φόρο αυτό στο τελευταίο 4μηνο του 2011.
Τέλος, οι παράγοντες που προσδιόρισαν την αύξηση των άμεσων φόρων κατά 13,5% στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ.’12 (μείωση του αφορολογήτου ορίου στα € 5.000, έκτακτη εισφορά 1%-4% στα εισοδήματα του 2012, κ.ά.) εξακολουθούν να ισχύουν και στο 4μηνο Σεπτ.-Δεκ.’2012.
γ) Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους εκτιμώνται στο προσχέδιο μειωμένα κατά -8,2%, ενώ η πτώση τους στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ.’2012 ήταν μόνο -7,9%.
Επιπλέον, στο 4μηνο Σεπτ.-Δεκ.’2012 αναμένονται πρόσθετα έσοδα από τη μεγάλη αύξηση των φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και ενδεχομένως και στο φυσικό αέριο.
Τέλος, η εκτίμηση του Προσχεδίου για τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους, συνεπάγεται ότι η φοροδιαφυγή στο ΦΠΑ, που ανήλθε σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα στην περίοδο Σεπτεμβρίου 2011– Αυγούστου 2012, όταν η αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση από 13% στο 23% οδήγησε σε πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ εκτός καυσίμων και τσιγάρων κατά -11,5%, θα αυξηθεί περαιτέρω αντί να μειωθεί.
Τα ανωτέρω συνεπάγονται ότι η αναμενόμενη πολύ καλύτερη πορεία των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους (από ότι προβλέπει το Προσχέδιο) και η ενδεχόμενη διαμόρφωση των δαπανών του ΠΔΕ γύρω στα € 6,5 δις, μπορεί ακόμη να οδηγήσουν σε πλεόνασμα στο πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης ήδη από το 2012.
Επίσης, στο βαθμό που η προβλεπόμενη στο Προσχέδιο δυσμενής εξέλιξη των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους στο τελευταίο 4μηνο του 2012 οφείλεται στην πρόβλεψη ότι ένα μεγάλο μέρος των βεβαιωμένων φόρων από τον ΦΕΦΠ και από το ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών μέσω της ΔΕΗ θα εισπραχθεί το 2013 και όχι το 2012, αυτό σημαίνει ότι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα στη ΓΚ και το 2013.
Η προσαρμογή υπερβαίνει τα € 6,0 δις σε ετήσια βάση και δεν μπορεί κανείς να την υποβαθμίσει
Ο Προϋπολογισμός της ΓΚ ήδη καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους άνω των € 1,1 δις στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ.’2012, από πρωτογενές έλλειμμα ύψους € 4,9 δις στο αντίστοιχο 8μηνο.’11.
Η προσαρμογή υπερβαίνει τα € 6,0 δις σε ετήσια βάση και δεν μπορεί κανείς να την υποβαθμίσει.
Η Ελλάδα έχει επιδείξει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα προσαρμογής από αυτή που ανέμεναν οι αναλυτές παγκοσμίως, παρά το ότι η προσπάθειά της πραγματοποιείται στο εξαιρετικά δύσβατο πεδίο της διογκωμένης ύφεσης με την συστηματική καταστροφή του οικονομικού κλίματος στη χώρα.
Το πρωτογενές πλεόνασμα στο 8μηνο,’12 προκύπτει διότι, παρά τη βαθειά ύφεση και τις εξαιρετικά απαισιόδοξες εκτιμήσεις της Τρόικα, σημειώνεται αύξηση των εσόδων της ΓΚ κατά 2,7% στο 8μηνο.’12, έναντι πτώσης τους κατά -2,4% που προβλέπεται στο Μνημόνιο του Μαρτίου 2012, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν μειωμένες κατά -7,4% στο 8μηνο Ιαν.-Αυγ.’2012, έναντι της πτώσης τους κατά -5,1% που προβλέπεται στο Μνημόνιο.
Τέλος, η μεγάλη πτώση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ, οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μεγάλη πτώση των μισθών και των συντάξεων και του αριθμού των απασχολουμένων στην κεντρική διοίκηση και στις ΔΕΚΟ, ενώ η πτώση των πρωτογενών δαπανών των ΟΚΑ κατά -8,3% σημειώθηκε παρά την μεγάλη αύξηση του αριθμού των συνταξιοδοτούμενων εργαζομένων στην περίοδο της προσαρμογής στο νέο αυστηρότερο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Σε κάθε περίπτωση η πτώση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ δεν σχετίζεται με την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα στα € 7,9 δις στο τέλος Αυγ.’2012, από € 5,73 δις στο τέλος Δεκ.’2010.
Η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών οφείλεται αποκλειστικά στην μεγάλη καθυστέρηση που σημειώνεται στην καταβολή των δόσεων των δανείων από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ.
Το ελληνικό δημόσιο έχει σήμερα ένα σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας όχι για την εξυπηρέτηση των δαπανών που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της χρήσης, αλλά των συσσωρευμένων υποχρεώσεών του από προηγούμενα έτη και από τους πρώτους μήνες του 2012.
Το πρόβλημα ρευστότητας επιτείνεται από το γεγονός ότι όλοι οι παρέχοντες υπηρεσίες υγείας και υγειονομικό υλικό, αλλά και άλλες υπηρεσίες και προϊόντα στο ελληνικό δημόσιο απαιτούν τώρα την άμεση πληρωμή τους και σε πολλές περιπτώσεις την πληρωμή τους πριν την παράδοση του υλικού.
Για το λόγο αυτό η βεβαίωση των δαπανών σε πολλούς τομείς του δημοσίου πραγματοποιείται τώρα πολύ ταχύτερα από ότι στα προηγούμενα έτη, πράγμα που σημαίνει ότι σήμερα οι μη καταγεγραμμένες δαπάνες στον προϋπολογισμό είναι πολύ λιγότερες από ότι στα προηγούμενα έτη.
Από την άλλη πλευρά, η καθυστέρηση της πληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου λόγω ταμειακή στενότητας, συμβάλλει σε ανάλογη μείωση των εσόδων του δημοσίου όλων των κατηγοριών.
Γενικά, η διόγκωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αποτελεί πρόσθετο εμπόδιο στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων (χωρίς την αύξηση στις ληξιπρόθεσμες οφειλές το πρωτογενές πλεόνασμα του 8μήνου 2012 θα ήταν μεγαλύτερο), αντί να συμβάλλει σε υπο-καταγραφή τους όπως φαίνεται να διατυμπανίζεται κατά κόρον στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Δεν γίνεται καμιά προσπάθεια να αποτραπεί η πτώση του ΑΕΠ της χώρας
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις για το 2012, στο 4μηνο Σεπτ.-Δεκ.’2012 προβλέπεται σημαντική ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας μέσω της αύξησης των δαπανών του ΠΔΕ κατά € 5 δις, της πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ιδιωτικό τομέα ύψους €3,5 δις, στο πλαίσιο της εκταμίευσης των € 43,4 δις μέχρι τέλους του χρόνου.
Παρόλα αυτά η Κυβέρνηση προβλέπει πτώση του ΑΕΠ κατά -6,6% στο 2ο 6μηνο.’12 και κατά -3,8% το 2013.
Χωρίς τα μέτρα, η Κυβέρνηση εκτιμά ότι η πτώση του ΑΕΠ δεν θα ξεπερνούσε το 1,1%.
Επίσης, το ΔΝΤ, φέρεται τώρα να προβλέπει νέα μεγάλη πτώση του ΑΕΠ κατά -5,0% το 2013 και επιπλέον κατά -2,7% το 2014.
Δηλαδή, με την επιβολή επιπλέον μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής ύψους € 7,8 δις το ΔΝΤ προβλέπει ως παράπλευρη απώλεια την πτώση του ΑΕΠ κατά € 10,5 δις, που φανερώνει την χαμηλή ποιότητα και αποδοτικότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Άλλωστε και ο ίδιος ο Υπ Οικονομικών έχει αναφερθεί σε εκτιμήσεις του ΔΝΤ για πτώση του ΑΕΠ το 2014 κατά -25% έναντι του 2007.
Βέβαια, το Προσχέδιο του Π2013 δεν παραλείπει να σημειώσει ότι οι εκτιμήσεις της Κυβέρνησης για πτώση του ΑΕΠ κατά -3,8% το 2013 δεν λαμβάνουν υπόψη τα μέτρα και τις πρωτοβουλίες που η ίδια ήδη προγραμματίζει και λαμβάνει, με την απαραίτητη συμβολή των εταίρων μας, για να σταματήσει την επικίνδυνη πτωτική πορεία της οικονομίας.
Το ερώτημα είναι αν θα δοθεί η δυνατότητα στην Κυβέρνηση να εφαρμόσει αυτές τις πολιτικές.
Διότι το Προσχέδιο και οι προβλέψεις της Τρόικας για την ανάπτυξη το 2013 και το 2014 υποδηλώνουν ότι δεν γίνεται καμιά προσπάθεια να αποτραπεί η πτώση του ΑΕΠ της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να σημειωθεί ότι με ενδεχόμενη νέα πτώση του ΑΕΠ κατά -3,8% το 2013, η ανεργία θα ανέλθει στα 1,32 εκατ. άτομα (27% του εργατικού δυναμικού), με πτώση της απασχόλησης κατά -4,8% και με αύξηση της παραγωγικότητας κατά 1,0% (έναντι αύξησής της κατά 1,7% το 2012 και μείωσής της κατά -0,8% το 2013 σύμφωνα με το Προσχέδιο).
Είναι προφανές ότι η πτώση της παραγωγικότητας το 2013 δεν εξυπηρετεί παρά την ελαχιστοποίηση της μείωσης της απασχόλησης, η οποία υπολογίζεται ότι θα είναι πολύ υψηλότερη.
Επιπλέον, μια ενδεχόμενη επιπλέον πτώση του ΑΕΠ κατά -2,7% το 2014 θα οδηγούσε σε αύξηση της ανεργίας στα 1,43 εκατ. άτομα (29,2% του εργατικού δυναμικού), με νέα μεγάλη πτώση της απασχόλησης κατά -3,7% και αύξηση της παραγωγικότητας κατά 1,0%.
Όπως είναι φανερό σε μια τέτοια δυσμενή εξέλιξη της οικονομίας το θέμα δεν θα ήταν η ενδεχόμενη μη βιωσιμότητα του χρέους της ΓΚ της χώρας, αλλά το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα από την συνεχή αύξηση της ανεργίας και από την βίαιη διατάραξη των θεσμών και των μηχανισμών λειτουργίας της οικονομίας ως σύνολο.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η πρόβλεψη από την Κυβέρνηση και από το ΔΝΤ για νέα μεγάλη πτώση του ΑΕΠ της χώρας το 2013 και το 2014 δεν είναι μια απλή άσκηση επί χάρτου ή οικονομετρική εκτίμηση που απλώς καταγράφει αμερόληπτα τις τάσεις στην οικονομία, δοθείσης της εμπειρίας του παρελθόντος και της οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται.
Οι προβλέψεις αυτές έχουν τεράστια σημασία και σε μεγάλο βαθμό προσδιορίζουν τις εξελίξεις που πρόκειται να συμβούν στην οικονομία.
Πότε θα τελειώσει αυτό το «μαρτύριο»;
Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδος που ήδη προέρχεται από μια πολύχρονη συνεχώς διογκούμενη ύφεση στην οποία η κάθε οικονομική μονάδα (νοικοκυριό, επιχείρηση, επενδυτής, εργαζόμενος, άνεργος, σπουδαστής) αναμένει με αγωνία κάποια ένδειξη για το πότε θα τελειώσει αυτό το «μαρτύριο».
Κατ’ αρχήν είναι αυτονόητο ότι μια νέα πτώση του ΑΕΠ θα έχει πολλαπλάσιες οδυνηρές επιπτώσεις στην οικονομία από ότι μια πτώση του ΑΕΠ του ιδίου μεγέθους το 2011.
Διότι η πτώση τώρα εκτιμάται στη βάση δραματικά μειωμένων μεγεθών.
Χάνονται θέσεις εργασίας υψηλής παραγωγικότητας
Οι περικοπές το 2010 και το 2011 ήταν σε μεγάλο βαθμό αναγκαίες διότι ήταν περικοπές σπατάλης, ενώ η αύξηση της ανεργίας πριν από δύο έτη σε μεγάλο βαθμό αφορούσε στην απώλεια θέσεων εργασίας χαμηλής παραγωγικότητας.
Το 2012 και πολύ περισσότερο από το 2013 χάνονται θέσεις εργασίας υψηλής παραγωγικότητας διότι η χώρα τώρα αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα ρευστότητας και όχι πια προβλήματα χαμηλής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας.
Οι προβλέψεις, λοιπόν, νέας μεγάλης πτώσης του ΑΕΠ το 2013 και το 2014, μετά την πολύχρονη πτωτική πορεία των προηγούμενων ετών, προσδιορίζουν όχι μόνο το οικονομικό κλίμα της χώρας, αλλά σε μεγάλο βαθμό τα καταναλωτικά, επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδια και αυτή την ίδια την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα.
Με τις προβλέψεις που υιοθετούνται σηματοδοτείται ότι δεν θα πρέπει πλέον να αναμένεται καμία ευνοϊκή εξέλιξη, πχ. στην υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων στην Ελλάδα.
Προβλέψεις αυτού του είδους προειδοποιούν κάθε επίδοξο επενδυτή στην Ελλάδα ότι αν τολμήσει να επιχειρήσει στη χώρα μας το μόνο που θα αντιμετωπίσει στην επόμενη 10ετία θα είναι καμένη γη.
Είναι, λοιπόν, απολύτως απαραίτητο να επιδιωχθεί η ανάκαμψη της οικονομίας, εδώ και τώρα, με την λήψη όλων των δύσκολων διαρθρωτικών αποφάσεων που χρονίζουν.
Ο κυβερνητικός χρόνος δεν μπορεί πλέον να αναλίσκεται, όπως συμβαίνει τα τελευταία 2,5 χρόνια, στην επίτευξη εύκολων λύσεων, όπως η περικοπή μισθών και συντάξεων, που είναι όχι μόνο αντικοινωνικές αλλά και, το κυριότερο, δεν προσφέρουν καμία προοπτική.
