5 Σεπτεμβρίου, 2012 2:49 μμ

•H δημοσιονομική προσαρμογή έχει αποκτήσει μία εξαιρετικά ευνοϊκή δυναμική

 

•Eμφάνιση θετικού πρωτογενούς πλεονάσματος της ΓΚ, ύψους άνω του 0,5% του ΑΕΠ, από το 2012

 

•Oι καταθλιπτικές εκτιμήσεις και οι άτοπες υποθέσεις του ΚΕΠΕ

 

•Αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία εδώ και τώρα

 

•Να δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα αναπτυξιακών πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων

 

 •Οι πολίτες να νοιώσουν υπεύθυνοι για τις τύχες τους και να μην περιμένουν σχεδόν τα πάντα, από το κέντρο

 

 •«Λεφτά υπάρχουν» μόνο στο πλαίσιο μιας χρηστής τοπικής δημοσιονομικής διαχείρισης

 

 

 

Το σημερινό Εβδομαδιαίο Οικονομικό Δελτίο της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank περιέχει καινοτόμες προτάσεις για την τοπική αυτοδιοίκηση, αντικρούει μεθοδολογικά καταθλιπτικές αναλύσεις, προτείνει συγκεκριμένες μετρήσιμες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις με ορθολογική και τεχνοκρατικά ανθρωποκεντρική ανάλυση ολοκληρωμένων δράσεων.

 

 

 

Πρωτογενές πλεόνασμα- μείωση ελλείμματος: τα δύο υπερόπλα για την ανάκτηση της αξιοπιστίας και της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας

 

Οι σκληρές προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης των τελευταίων 2,5 ετών έχουν αρχίσει πλέον να αποδίδουν καρπούς.

 

Η πολύ ικανοποιητική εκτέλεση του Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) στο 7μηνο Ιαν.-Ιούλ. 2012 είναι αψευδής μάρτυς ότι η δημοσιονομική προσαρμογή έχει πλέον αποκτήσει μία εξαιρετικά ευνοϊκή δυναμική, που θα επιταχυνθεί όταν αρχίσει και η ανάκαμψη της οικονομίας.

 

 

Από τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπ. Οικονομικών εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα  της Γενικής Κυβέρνησης περιορίστηκε σημαντικά στα € 480 εκατ. στο 7μηνο. Ιαν.-Ιούλ.’12, από € 4,7 δις στο 7μηνο του 2011.

 

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει εκ νέου τις εκτιμήσεις μας για εμφάνιση θετικού πρωτογενούς πλεονάσματος της ΓΚ, ύψους άνω του 0,5% του ΑΕΠ, από το 2012 έναντι πρωτογενούς ελλείμματος ύψους € 2,05 δις (-1,0% του ΑΕΠ) που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Προϋπολογισμός 2012 (Π2012).

 

Αυτή η ικανοποιητική επίδοση στο 7μηνο του 2012  επιτεύχθηκε κυρίως λόγω της δραστικής μείωσης των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -8,0% στο 7μηνο.’12, έναντι μείωσής τους κατά -5,1% που προβλέπει ο Π2012.

 

Σημειώνεται ότι η επίδοση αυτή δεν σχετίζεται με αιτιάσεις ότι το δημόσιο δεν πληρώνει τις υποχρεώσεις του.

 

Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της ΓΚ που ανήλθαν στα € 6,68 δις στο τέλος Ιουλ.’2012 και ήταν αυξημένες κατά € 942 εκατ. έναντι του Δεκ.’2011, είναι ήδη καταχωρημένες στις πρωτογενείς δαπάνες της ΓΚ του 2012 και των προηγούμενων ετών.

 

Δεν έχουν εξοφληθεί ταμιακά διότι καθυστερεί η δόση του δανείου των € 31,5 δις την οποία αντί να λάβουμε τον Ιούν.’12 αναμένεται να την εισπράξουμε τον Οκτ.’12.

 

Από την άλλη πλευρά, τα έσοδα της ΓΚ ήταν αυξημένα κατά 0,6% στο 7μηνο.’12, έναντι μείωσής τους κατά -2,4% που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2012.

 

Η αύξηση αυτή των εσόδων της ΓΚ οφείλεται στη σημαντική αύξηση των ίδιων εσόδων των Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στη ΓΚ και των ΟΤΑ και πραγματοποιήθηκε παρά το ότι τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ήταν μειωμένα κατά -3,6% στο 7μηνο.’12, λόγω της παράτασης υποβολής των δηλώσεων του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ) και νομικών προσώπων. Πτώση κατά -1,5% σημειώθηκε στο 7μηνο.’12 και στα έσοδα των ΟΚΑ.

 

Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στο ισοζύγιο της ΓΚ από το 2012 και η αύξηση αυτού του πλεονάσματος από το 2013 και μετά και η δραστική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ΙΤΣ της χώρας, στο εκτιμώμενο 5,2% του ΑΕΠ το 2012 και περί το 1,0% του ΑΕΠ το 2014, θα αποτελέσουν την πιο σταθερή βάση για την  ανάκτηση της αναγκαίας αξιοπιστίας και της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας.

 

 

 

Oι καταθλιπτικές εκτιμήσεις και οι άτοπες υποθέσεις του ΚΕΠΕ

Στο πλαίσιο αυτό, αναλύσεις όπως αυτές του ΚΕΠΕ με αρνητικές εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας και την βιωσιμότητα του χρέους στην περίοδο μέχρι το 2020,  αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη περί το δέον γενέσθαι και αντιστρατεύονται την προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής καθώς επιβεβαιώνουν την ματαιότητα των πρωτοβουλιών που αναπτύσσονται.

 

Σύμφωνα, λοιπόν, με τις καταθλιπτικές αυτές εκτιμήσεις, αν ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στην περίοδο 2013-2020 διαμορφωθεί στο 1,37% (με επιπλέον πτώση του ΑΕΠ κατά -2,5% το 2013 και κατά -1,5% το 2014) και με ελάχιστες ιδιωτικοποιήσεις και με συνεχιζόμενη πτώση των ήδη καταποντισμένων δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, τότε το δημόσιο χρέος το 2020 θα διαμορφωθεί στο 151% του ΑΕΠ.

 

Σε σχέση με αυτή την διαπίστωση σημειώνονται τα ακόλουθα:

α) Η εξέλιξη που προβλέπει το ΚΕΠΕ μπορεί πράγματι να συμβεί αν οι ελληνικές κυβερνήσεις έως το 2020 λειτουργήσουν με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή πτώση του ΑΕΠ και τη μεγαλύτερη δυνατή διόγκωση του δημοσίου χρέους της χώρας, μια υπόθεση που είναι μάλλον άτοπη.

 

β) Ωστόσο, αν υπήρχε το ενδεχόμενο να επαληθευτούν οι εκτιμήσεις του ΚΕΠΕ για την εξέλιξη του ΑΕΠ έως το 2020, τότε το πρόβλημα της χώρας δεν θα ήταν η αύξηση του δημοσίου χρέους της, η οποία έτσι κι αλλιώς θα ήταν χωρίς καμιά σημασία.

 

Το πρόβλημα θα ήταν ότι αν αφηνόταν η οικονομία να σημειώσει νέα σημαντική πτώση του ΑΕΠ κατά -2,5% το 2013 και κατά -1,5% το 2014, τότε η ανεργία θα έχει ανέλθει ήδη στο 30% στο τέλος του 2014.

 

Γενικά, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μια νέα πτώση του ΑΕΠ κατά -2,5% το 2013 (μετά την σωρευτική πτώση του κατά -18,5% στην περίοδο 2008-2012) θα είναι πολύ πιο οδυνηρή, όσον αφορά τις επιπτώσεις της στην κοινωνία, από την πτώση του ΑΕΠ κατά -6,9% το 2011.

 

Σημειώνεται εν προκειμένω, ότι η πτώση του ΑΕΠ στο 2^ο 6μηνο του 2011 και στο 1^ο 6μηνο του 2012 οφείλεται κατά κύριο λόγο στον καταποντισμό του οικονομικού κλίματος στη χώρα και στη φυγή καταθέσεων και άλλων κεφαλαίων από την Ελλάδα λόγω των απειλών περί κατάργησης των Μνημονίων και περί εξόδου της χώρας από το Ευρώ και σε μικρότερο βαθμό στην δημοσιονομική προσαρμογή που πράγματι επιτεύχθηκε.

 

 

 

Που θα στηριχθεί η ανάκαμψη της οικονομίας

Για τον ίδιο λόγο, η ανάκαμψη της οικονομίας, πιθανώς από το 2^ο 6μηνο του 2013, θα στηριχθεί κατά κύριο λόγο στην αντιστροφή των ανωτέρω αρνητικών παραγόντων:

 

Στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος, που ήδη σημειώνεται τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2012 (αντίθετα με τις τάσεις σημαντικής επιδείνωσης που επικρατούν στις περισσότερες άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης), και στη σημαντική βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία με προσέλκυση και σημαντικών ξένων επενδυτικών κεφαλαίων μέσω των αποκρατικοποιήσεων.

 

 

 

 Έμφαση στην έγκαιρη λήψη των δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας

Η ελληνική κυβέρνηση δίνει ήδη έμφαση στην έγκαιρη λήψη των δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ για τη σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα, την διακοπή κάθε συζήτησης περί εξόδου της χώρας από το Ευρώ, την επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες και την ενίσχυση των πολιτικών που οδηγούν στην έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας.

 

 

 

Αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία εδώ και τώρα

Για την αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία, είναι απαραίτητη η ταχύτερη δυνατή εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, ύψους € 6,6 δις το 7μηνο Ιαν.-Ιούλ.΄12, όπως προαναφέρθηκε.

 

Η εξόφληση ενός μεγάλου μέρους αυτών των υποχρεώσεων, η οποία θα γίνει δυνατή με την είσπραξη της δόσης των € 31,5 δις που θα πραγματοποιηθεί μετά την υποβολή της Έκθεσης της τρόικα για την πορεία υλοποίησης του προγράμματος προσαρμογής, θα συμβάλλει στην ουσιαστική βελτίωση της ρευστότητας στην οικονομία.

 

Επιπλέον, η ρευστότητα στην οικονομία θα ενισχυθεί στο τελευταίο 3μηνο του 2012 με τη διακοπή των εκδόσεων ΕΓΕΔ (αφού η χρηματοδότηση των αναγκών θα μπορεί να γίνει από τις δόσεις του Δανείου από το EFSF και από το ΔΝΤ) και με την συνέχιση της σταδιακής επιστροφής των καταθέσεων στις Τράπεζες.

 

Οι εξελίξεις αυτές θα αυξήσουν τα διαθέσιμα των τραπεζών που θα μπορούν να προσφερθούν για την αναγκαία χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα.

 

Ήδη οι διεθνείς επενδυτές αντιλαμβάνονται την εξαιρετικά σημαντική βελτίωση των προοπτικών εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την κρίση και τοποθετούνται συστηματικά σε ελληνικά ομόλογα και μετοχές.

 

Τα ανωτέρω δικαιολογούν, βέβαια, και την μεγάλη ανησυχία που επικρατεί τελευταία στους κόλπους όσων έχουν επενδύσει στην επικείμενη έξοδο της Ελλάδος από το Ευρώ.

 

 

 

Οι δύο βασικοί  μοχλοί ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία

Η χρηματοδοτική βοήθεια από τη Ζώνη του Ευρώ(το EFSF) και από το ΔΝΤ (2012: € 44,5 δις, 2013: € 24 δις, 2014: € 22,5 δις) και η επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες θα αποτελέσουν τους βασικούς μοχλούς ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία.

 

Θα διευκολύνουν τις αποκρατικοποιήσεις και την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας που ήδη προωθούνται εντατικά από την Κυβέρνηση.

 

Θα συμβάλλουν, επίσης, στην αποκατάσταση της ικανοποιητικής ροής αναπτυξιακών πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που διαμορφώθηκαν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα το 2011-2012.

 

Με αυτό τον τρόπο η ρευστότητα στην οικονομία μπορεί να ενισχυθεί στα επόμενα έτη κατά πολύ περισσότερο από την όποια αρνητική επίπτωση από την εφαρμογή των μέτρων των € 11,5 δις το 2013-2014.

 

 

 

Η έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας τώρα είναι δυνατή

 

Η έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας είναι τώρα δυνατή.

 

Σε κάθε περίπτωση, το αναμενόμενο πλεόνασμα στο πρωτογενές ισοζύγιο της ΓΚ ήδη από το 2012 και τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις και από την αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου θα  συμβάλλουν:

 

Πρώτον, στη σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων και κεφαλαίων μέσω των αποκρατικοποιήσεων, με συνέπεια την σταδιακή ανάκαμψη και των ιδιωτικών επενδύσεων (από τα υπέρμετρα χαμηλά επίπεδα στα οποία διαμορφώνονται σήμερα – μετά από μια πενταετία συνεχούς πτώσης τους κατά μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του -20%) και την ανάκαμψη της οικονομίας ήδη από το 2013.

 

Όπως τονίζεται και από το ΙΟΒΕ, η έγκαιρη ανάκαμψη των ιδιωτικών και των δημοσίων επενδύσεων στην περίοδο 2013 -2020 μπορεί να οδηγήσουν σε έγκαιρη και ικανοποιητική ανάκαμψη της οικονομίας και σε μείωση του δημοσίου χρέους στο 115% του ΑΕΠ το 2020.

 

Δεύτερον, στην ομαλή εξυπηρέτηση των ήδη σημαντικά μειωμένων χρεών της χώρας μας (λόγω του PSI Plus), ξαναχτίζοντας έτσι με επιμονή και συνέπεια τη χαμένη σήμερα αξιοπιστία της, με εξαιρετικά σημαντικές ευνοϊκές συνέπειες για την τρέχουσα και τη μελλοντική αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας της.

 

 

 

Να διαπραγματευθούμε την άμεση εισροή των κατανεμημένων ήδη πόρων του πακέτου διάσωσης

Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι ο κεντρικός σκοπός της οικονομικής πολιτικής.

 

 Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα αναπτυξιακών πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων, πέραν της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης που παραμένει ο πρωταρχικός καταλύτης και που εξυπηρετείται μόνο από την προσήλωση στους στόχους της δημοσιονομικής προσαρμογής και των ιδιωτικοποιήσεων.

 

Αντί να δίνουμε έμφαση στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους προς την Ευρωζώνη και στις αναλύσεις περί βιωσιμότητας του χρέους, που εξυπηρετούν τις πολιτικές επιλογές του πυρήνα της Ευρωζώνης για την Ελλάδα δεδομένων των καθυστερήσεων και των ολιγωριών στην εφαρμογή του Μνημονίου, καλό θα ήταν να διαπραγματευθούμε την άμεση εισροή των κατανεμημένων ήδη πόρων του πακέτου διάσωσης ώστε, για παράδειγμα:

 

•να αυξηθεί ο προϋπολογισμός δημοσίων επενδύσεων.

 

•να αντιμετωπισθεί η αδυναμία του ιδιωτικού τομέα να ανταποκριθεί στην χρηματοδότηση των μεγάλων έργων οδικών αξόνων που έχουν σταματήσει έως ότου η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων επαναδραστηριοποιηθεί με την εξάλειψη του ελληνικού κινδύνου.

 

•να ξεκινήσουν νέα έργα σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο των αποκρατικοποιήσεων.

 

•να επιδοτηθεί η πρόσληψη νέων χωρίς υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.

 

 

 

«Λεφτά υπάρχουν» μόνο στο πλαίσιο μιας χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης σε τοπικό επίπεδο

Υπάρχουν, όμως, και ενέργειες που δεν απαιτούν χρηματοδότηση από το κράτος.

 

Απαιτούν, όμως, ένα διαφορετικό πρότυπο οικονομικής οργάνωσης.

 

Πρέπει να πάψει ο κρατικός πατερναλισμός να ευνουχίζει την ιδιωτική πρωτοβουλία, ιδίως σε τοπικό επίπεδο.

 

Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να παραχωρηθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός και η διαχείριση πόρων για επιδοτήσεις ιδιωτικών επενδύσεων στις περιφέρειες.

 

Η προσέλκυση επενδύσεων θα πρέπει να είναι ευθύνη και αποτέλεσμα ενεργειών και πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο.

 

Οι δυνητικές παράπλευρες επενέργειες μιας τέτοιας κίνησης δεν πρέπει να εμποδίζουν την ισχυρή άνθηση της οικονομικής δραστηριότητας που μπορεί να προκύψει, και την οποία δεν έχουμε καν φαντασθεί.

 

Είναι προτιμότερο να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που δημιουργεί η οικονομική δραστηριότητα παρά να μην υπάρχουν προβλήματα σε ένα περιβάλλον ύφεσης και αποτελμάτωσης.

 

Θα μπορούσε, επίσης, να δοθεί η δυνατότητα πρόσθετης φορολόγησης στις τοπικές κοινωνίες ώστε οι πολίτες να νοιώσουν υπεύθυνοι για τις τύχες τους και να μην περιμένουν σχεδόν τα πάντα, όπως γίνεται σήμερα, από το κέντρο.

 

 

Έτσι θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί ταυτόχρονα και το πρόβλημα της φοροδιαφυγής, καθώς οι τοπικοί άρχοντες αργά ή γρήγορα θα διαπιστώσουν ότι «λεφτά υπάρχουν» μόνο στο πλαίσιο μιας χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης στο τοπικό επίπεδο.