Delphi Economic Forum 2018- επιλεγμένες παρεμβάσεις και ομιλίες (13)
Διαθεσιμότητα κεφαλαίων και οικονομική ανάπτυξη – Ποιες είναι οι προοπτικές για την Ελλάδα;
Στην τοποθέτησή του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank κ. Καραβίας τόνισε ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι και ότι η διαθεσιμότητα κεφαλαίων θα δώσει ώθηση στο να γίνουν περισσότερες επενδύσεις στη χώρα. Τόνισε μάλιστα ότι σήμερα ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ είναι στο 12%, δηλαδή στο 50% του μέσου όρου της Ευρωζώνης.
«Η χρηματοδότηση επενδύσεων από το εξωτερικό είναι ζωτικής σημασίας άλμα για την Ελλάδα. Το υγιέστερο περιβάλλον, η σταθερά ανοδική τροχιά που θα επιβεβαιωθεί σύντομα και από τα στρες τεστς, είναι σημαντικά στοιχεία και θεωρώ ότι καθιστούν τις 4 συστημικές τράπεζες της Ελλάδας, ικανές να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις. Το 2017 παρατηρήθηκε άλλωστε αύξηση της χρηματοδότησης και πτώση των spreads δανείων», είπε. Στη συνέχεια, ο κ. Καραβίας ανέφερε ότι για την Ελλάδα η προσέλκυση επενδύσεων είναι μία πρόκληση που αντιμετωπίζει προβλήματα τα οποία σχετίζονται κυρίως με τη δημόσια διοίκηση που παραμένει εχθρική. «Οι καλύτεροι τομείς για επενδύσεις είναι ο τουρισμός και οι υποδομές του, ο κλάδος της ενέργειας και ο τομέας των logistics. H Eurobank συμμετέχει σε 4 προγράμματα έρευνας για projects που θα προσελκύσουν 200 δις ευρώ τα επόμενα χρόνια».
Η κα. Μέγκαν Γκρίν, Managing Director Manulife Investments, Canada, τόνισε ότι η Ελλάδα ανακάμπτει, κάτι που οι επενδυτές από την Αμερικανική ήπειρο βλέπουν θετικά. Ωστόσο, τόνισε ότι οι ελληνικοί θεσμοί είναι πολύ αδύναμοι και αποτρέπουν τους επενδυτές. Αναφέρθηκε και στην περίπτωση του κ. Γεωργίου και την καθυστέρηση στο χρόνο εκδίκασης και απονομής δικαιοσύνης στην υπόθεσή του. «Μία προληπτική γραμμή στήριξης για την Ελλάδα, μπορεί να μην είναι απαραίτητη αλλά θα προσφέρει περισσότερη εμπιστοσύνη στους επενδυτές. Αν η Ελλάδα βγει από το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής χωρίς μία προληπτική γραμμή στήριξης, τότε δεν θα μπορεί να μπει σε ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Πολλά πρέπει να γίνουν σε τομείς όπως η αγορά εργασίας αλλά κυρίως πρέπει να αντιμετωπιστούν τα θέματα δικαιοσύνης», συμπλήρωσε η κα. Γκριν.
Ο κ. Απόστολος Γκουτζίνης, Partner, Milbank, Tweed, Hadley and McCloy, LLP, UK, είπε ότι υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις στην ελληνική αγορά και τόνισε ότι η Κυβέρνηση πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις ξένες επενδύσεις και να ασχοληθεί με την επίλυση προβλημάτων που επικεντρώνονται στα θέματα καθυστερήσεων λόγω γραφειοκρατίας και στην ελλειπή ανταπόκριση των νομοθετικών θεσμών, προβλήματα δηλαδή που κάνουν τους επενδυτές αρκετά διστακτικούς. «Με ισχυρούς κανόνες στην αγορά της Ελλάδας θα έχουμε αύξηση επενδύσεων».
Στο δεύτερο μέρος των τοποθετήσεων, ο κ. Γκάρι Γκάμκιν, Director, Policy and Strategy, TheCity UK, είπε ότι επενδυτές από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι θετικά προσκείμενοι στην ελληνική αγορά και τόνισε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης στελεχών. Για τα θέματα που θα προκύψουν ενόψει Brexit, είπε ότι θα πρέπει να οριστεί σύντομα η μεταβατική περίοδος και οι υπηρεσίες να αποτελούν μέρος της συμφωνίας που θα προκύψει, να υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση των αγορών μέσω ενός δίκαιου συστήματος ισοτιμιών, αλλά και αμοιβαία πρόσβαση στα ταλέντα. Τόνισε μάλιστα ότι αυτό είναι σημαντικό για την μη-υπονόμευση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Ο Δρ. Αμίρ Γκάτμαν, Managing Partner, Aviv Venture Capital, Israel, είπε χαρακτηριστικά «υπάρχουν χρήματα στα χέρια θεσμικών επενδυτών που ενδιαφέρονται για την Ελλάδα», ενώ τόνισε τη σημασία δημιουργίας ενός συστήματος υψηλής τεχνολογίας. Αναφέρθηκε στην εμπειρία του από τη συνεργασία που είχε με αντιπροσωπεία της Εθνικής Τράπεζας, όπου διαπίστωσε ότι υπάρχει σημαντικό δυναμικό στην Ελλάδα αλλά για την καλύτερη αξιοποίησή του θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα καλό “οικοσύστημα” στο οποίο η κυβέρνηση να επιλύει αστοχίες της αγοράς, προσφέροντας έτσι σταθερότητα, αλλά και να ενισχυθεί η συνεργασία με την πανεπιστημιακή κοινότητα. «Οι φοιτητές πρέπει να διδαχθούν επιχειρηματικότητα», δήλωσε ο κ. Γκάτμαν.
Τέλος, στην τοποθέτηση του ο κ. Δημήτρης Βαλάτσας, Director Europe, Greenmantle UK, είπε ότι οι Αμερικανοί επενδυτές δεν πιστεύουν ότι υπάρχει κίνδυνος να επενδύουν στην Ελλάδα, αλλά το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα funds είναι η έλλειψη ρευστότητας στην ελληνική αγορά. Υπογράμμισε ότι αποτελεί πρόβλημα το γεγονός ότι το 87.3% των εργαζομένων στην Ελλάδα απασχολείται σε μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις και το 60% σε μικρές επιχειρήσεις (κάτω των 10 ατόμων) και ότι έτσι δεν λειτουργεί η αγορά σωστά. «Θα πρέπει να γίνουν περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, διότι με την αύξηση του μεγέθους των επιχειρήσεων θα γίνεται καλύτερη κατανομή των κεφαλαίων από το χρηματοπιστωτικό της σύστημα».
Επενδύσεις στην Ελλάδα: Ρίσκα, οφέλη και ευκαιρίες
Σαφώς βελτιωμένο οικονομικό κλίμα διαπίστωσε στην Ελλάδα η κα. Sabina Dziurman εκπρόσωπος EBDR για Ελλάδα και Κύπρο που δραστηριοποιείται στη χώρα από τον Οκτώβριο του 2015. Πέραν της εμπλοκής της στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης με το ΤΑΙΠΕΔ, η εκπρόσωπος της EBDR φέρεται πρόθυμη να συνεργαστεί και με άλλους φορείς για άλλες ιδιωτικοποιήσεις. «Πρόκειται για διαδικασία ανταγωνιστική και επωφελή για τον ελληνικό λαό», δήλωσε η ίδια που τόνισε ότι βρίσκεται στη χώρα προκειμένου να συνδράμει στην αξιοποίηση των επιχειρηματικών ικανοτήτων ώστε να οδηγηθεί σε ανάκαμψη η ελληνική οικονομία.
Είμαστε χαρούμενοι με τις επενδύσεις μας και ας είναι ακόμα αρχή είπε ο Άλεξ Φωτακίδης συνέταιρος της CVC Capital Partners Αγγλία, αναφερόμενος στην εμπλοκή του fund που εκπροσωπεί σε δύο νοσοκομεία της χώρας (Metropolitanκαι ΙΑΣΩ General). Η εξαγορά αυτή αποτέλεσε αμυντική κίνηση αλλά το γεγονός ότι έχουμε επαναλάβει το εγχείρημα στο παρελθόν, σε χώρες όπως η Ισπανία, ήταν υπέρ μας. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας εξαγοράς διήρκησε επτά μήνες και με εξαίρεση τους τελευταίους τρεις μήνες, το αρχικό στάδιο ήταν πρωτόγνωρο λόγω πολυπλοκότητας του ελληνικού συστήματος. Αποκάλυψε ότι η εταιρεία έχει ήδη δεσμεύσει 7 εκατ. ευρώ που θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις στο ΙΑΣΩ που θα αφορούν μεταξύ άλλων και σε εξοπλισμό του νοσοκομείου. Το περιθώριο κέρδους των εταιρειών στην Ελλάδα είναι σαφές ότι είναι μικρό και μοναδική λύση είναι το πιο ανταγωνιστικό φορολογικό περιβάλλον που θα ευνοήσει την επιχειρηματικότητα. Παράλληλα, τόνισε ότι ο μεγάλος όγκος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων πρέπει να συγχωνευθούν προκειμένου να διευκολυνθούν οι ξένες επενδύσεις.
Οι χαμηλές αποτιμήσεις στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη και την Αμερική και το υψηλό επίπεδο μόχλευσης των εταιρειών αποτελούν βασικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της χώρας, τόνισε ο κ. Γιώργος Λόγκος managing partner Alantra Greece. Θα πρέπει να δημιουργηθούν επενδυτικές δομές και μοντέλα που θα ταιριάζουν στην Ελλάδα.
Η παραγωγικότητα στην Ελλάδα δεν έχει απτά κέρδη και προκειμένου να προσελκύσει η χώρα επενδύσεις άμεσα, θα πρέπει να χαλαρώσουν οι χρηματοδοτικοί όροι των τραπεζών, σημείωσε ο Σπύρος Σπυρόπουλος σύμβουλος Oaktree Capital Management LLP, Αγγλία. Η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και παρά τα προβλήματα που παρουσιάζει, η ζήτηση παραμένει αυξημένη. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η βιώσιμη ανάπτυξη του ΑΕΠ με τη συμμετοχή όλων των φορέων και οι συγχωνεύσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι οποίες με τα σημερινά τους μεγέθη δεν αποτελούν δέλεαρ για ξένους επενδυτές.
Είναι η κατάλληλη στιγμή για επενδύσεις στην Ελλάδα
Στα εργαλεία εξασφάλισης κεφαλαίων που διαθέτουν οι ελληνικές επιχειρήσεις αναφέρθηκαν κορυφαίοι παράγοντες της ελληνικής αγοράς, επικεφαλής fundsκαι εταιρειών.
Ο Σωκράτης Λαζαρίδης, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ανέφερε ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, το ελληνικό χρηματιστήριο είχε σειρά επενδυτικών ευκαιριών, ενώ η απόλυτη πλειοψηφία των εταιρειών του μη χρηματοπιστωτικού τομέα στον δείκτη Μεγάλης και Μεσαίας κεφαλαιοποίησης έχουν μέσες αποδόσεις της τάξης του 10%. Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, όπως σημείωσε, επέστρεψε η αίσθηση ότι τα χρηματιστήρια αποτελούν όχημα άντλησης κεφαλαίων για τις επιχειρήσεις. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως είπε, επιδιώκεται να ενισχυθεί ο ρόλος της κεφαλαιαγοράς ως εργαλείο άντλησης κεφαλαίων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Όσον αφορά τις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων, τόνισε ότι το 2017 υπήρξε χρονιά σημαντικής επιτυχίας, καθώς εταιρικές ομολογιακές εκδόσεις ύψους 600-650 εκατ. ευρώ πέτυχαν να συγκεντρώσουν κεφάλαια άνω του 1 δισ. ευρώ.
Η Μαριάννα Πολιτοπούλου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της NNHellas, αναφέρθηκε στο success story της ασφαλιστικής εταιρείας, η οποία κατάφερε να επιστρέψει στην κερδοφορία με ρυθμούς ανάπτυξης σε διάστημα ενός-ενάμιση έτους. Για να γυρίσει σε θετικό πρόσημο η εταιρεία, απαιτήθηκε δομικός μετασχηματισμός, ο οποίος οδήγησε σε ρεκόρ πωλήσεων δεκαετίας σε όλα τα κανάλια διανομής. Προς την κατεύθυνση αυτή, σχεδιάστηκε και υιοθετήθηκε ένα πλάνο με πολύ αυστηρές προθεσμίες και ενέργειες, το οποίο εγκρίθηκε από την μητρική εταιρεία που έχει στηρίξει τα τελευταία χρόνια την ελληνική θυγατρική με επενδύσεις άνω των 300 εκατ. ευρώ. Με στόχο να καταστήσει περισσότερο ελκυστικές στους καταναλωτές τις ασφαλιστικές υπηρεσίες της, η NN Hellas, όπως ανέφερε η κυρία Πολιτοπούλου, έχει δημιουργήσει δύο πολύ καινοτόμα προγράμματα που ασφαλίζουν για πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη με πολύ χαμηλό κόστος.
Τόνισε ακόμη ότι η επιλογή από την μητρική να τοποθετήσει ελληνική διοίκηση στην ελληνική θυγατρική της, αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για το ελληνικό management και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Ο Νίκος Σταθόπουλος, επικεφαλής της BCPartnersUK, ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 1,7 τρισ. δολάρια από private equity funds που δεν έχουν ακόμη επενδυθεί, με την Ελλάδα να διαθέτει μοναδική ευκαιρία να απορροφήσει τμήμα της συγκεκριμένης ρευστότητας. Κι αυτό, επειδή και οι αποτιμήσεις είναι ελκυστικές στην Ελλάδα καθώς υπάρχουν εξαιρετικής ποιότητας, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, διοικητικές ομάδες αλλά και η συγκυρία για υλοποίηση επενδύσεων είναι η κατάλληλη. Ωστόσο, όπως σημείωσε, για να προσελκυστούν οι ξένοι επενδυτές απαιτείται να υπάρξει πραγματική σταθερότητα, όπως και ένα φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Ο Απόστολος Ταμβακάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του fundEOSCapitalPartners, αναφέρθηκε στο αντικείμενο της εταιρείας που επικεντρώνεται στην υλοποίηση επενδύσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς περίπου το ήμισυ των κεφαλαίων προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο (EIF) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB). Εξάλλου, όπως είπε, το 99,5% των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες, διαθέτοντας κύκλο εργασιών έως 50 εκατ. ευρώ και μέχρι 200 άτομα προσωπικό. Η βιομηχανία τροφίμων, το λιανεμπόριο, το Fintech και οι εξωστρεφείς βιομηχανικές εταιρείες, συγκαταλέγονται στους τομείς όπου αναζητά επενδυτικές ευκαιρίες η EOSCapitalPartners. Τόνισε ότι η ελληνική αγορά παρουσιάζει μία, άνευ προηγουμένου, ανάγκη για ρευστότητα, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων εταιρειών συρρικνώθηκε κατά 12 φορές από το 2008.
ΗΠΑ και η νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων
H συζήτηση περί της θέσης των ΗΠΑ απέναντι στη νέα τάξη πραγμάτων μετατράπηκε σε ένα debate με επίκεντρο τον πρόεδρο Τραμπ. Μεγαλύτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην ισχύουσα κατάσταση παρά στη νέα τάξη πραγμάτων υποστήριξε ο Ian Lesser αντιπρόεδρος εξωτερικής πολιτικής The German Marshal Fund των ΗΠΑ, Βέλγιο. «Η απεμπλοκή των ΗΠΑ από διάφορα μέρη του κόσμου, αποτελεί μύθο κι εγώ προσωπικά βλέπω τις ΗΠΑ να εμπλέκονται ολοένα και πιο ενεργά σε διάφορες περιοχές του κόσμου», υποστήριξε ο κ. Lesser. Ανέφερε το παράδειγμα της Ασίας όπου παρατηρείται έντονος ανταγωνισμός μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και σε θέματα ασφάλειας, τονίζοντας ότι αποτελούσε ζήτημα και πριν από την εκλογή Τραμπ. Σημείωσε ότι υπάρχει όμως διαφορετική θέση γύρω από τη στάση των ΗΠΑ σε σχέση με την Ευρώπη.
Η ερώτηση που πρέπει να τεθεί είναι αν η πολιτική έχει αλλάξει υποστήριξε ο Peter Spiegel συντάκτης των Financial Times και σημείωσε ότι παρατηρείται μια σύγκρουση θεωρίας και συμφερόντων στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Παραδέχθηκε ότι υπάρχει ένα στερεότυπο ότι η εξωτερική πολιτική καθορίζει τους προέδρους των ΗΠΑ καιθύμισετηνκυβέρνησηΚλίντον «η οποία ήρθε πολύ κοντά σε πολεμική παρέμβασηστηνΚορέα». Συμπλήρωσε μάλισταότιεκείνοι πουήτανυπέρμαχοιτότετωνσχεδίων παρέμβασης, παραμένουνκαισήμεραυπέραυτών.
«Δεν θα μπορούσα να υπηρετήσω έναν τέτοιο πρόεδρο» δήλωσε ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Antony Gartner ο οποίος υποστήριξε ότι «η διακυβέρνηση Τραμπ πετά στα σκουπίδια 60 χρόνια πολιτικών».
Ανέφερεότιηχώρατουδενέχειδει ποτέξανάτόσηέντονηεπίθεσησεμειονότητας, γυναίκες και τοδικαστικόσύστημα, ενώυποστήριξεότιοΤραμπ ευθύνεται που «παραδώσαμετηνΑφρικήστηνΚίνα».
«Ακούσαμεναλέγεταιότιοιεμπορικοί πόλεμοιείναικαλοίκαιείναιεύκολονακερδηθούν», σημείωσευποστηρίζονταςότιστοΛευκόΟίκοτέτοιαρητορικήδενέχειακουστεί ποτέστο παρελθόν.
«Το γεγονός ότι το 45% των Αμερικανών δηλώνει ευχαριστημένο με τη θέση των ΗΠΑ στον κόσμο, καταγράφοντας υψηλό 13 ετών σε επίπεδο ικανοποίησης κάτι θα πρέπει να λέει» σημείωσε η Κατερίνα Σόκου ανταποκρίτρια της Καθημερινής στην Ουάσιγκτον. Η κριτική που δέχεται η παρούσα κυβέρνηση αφορά στον προστατευτισμό σημείωσε, ενώ τόνισε ότι προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι κατανοεί ο πρόεδρος Τραμπ την ανάγκη πώλησης προϊόντων στο εξωτερικό, χωρίς όμως να αναγνωρίζει τις συνθήκες των εμπορικών συναλλαγών που επιτρέπουν και διευκολύνουν το εμπόριο.
Ο αμερικανικός λαός είχε κουραστεί και η χώρα χρειαζόταν κάποιον να ταράξει τα νερά με αποτέλεσμα ο Τραμπ να θεωρηθεί ο τέλειος φορέας για αυτό το ρόλο δήλωσε ο George Gigicos Former White House Director of Advance. Ο κόσμος είδε τον Τραμπ ως ένα δισεκατομμυριούχο και θέλει να μοιάσει με αυτόν γιατί θυμάται από πού προέρχεται γεγονός που τον καθιστά προσιτό, σημείωσε.
«Δε θέλουμε να επιβάλουμε τον τρόπο ζωής μας σε κανέναν,να διαμορφώσουμε νέες συμμαχίες κατά του ριζικού ισλαμισμού τον οποίο πρέπει να εξαλείψουμε», δήλωσε ο Correy Lewandowski πρώην επικεφαλής πολιτικός σύμβουλος της προεκλογικής εκστρατείας του ΝτόναλντΤραμπ.
Ισχυρίστηκε ότι ο κόσμος μπορεί να βασιστεί στις ΗΠΑ ώστε να αναλάβουν ηγετικό ρόλο.
Εφικτή η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής χωρίς μείωση των ρυθμών ανάπτυξης
Το φλέγον θέμα της κλιματικής αλλαγής και το πώς θα αντιμετωπιστεί χωρίς σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη συζήτησαν οι ομιλητές του πάνελ, «Curbing climate change and sustaining economic growth», με συντονίστρια τη δημοσιογράφο, Σοφία Γιαννακά.
Στην παρέμβασή του ο Beboarimisa Ralava, υπουργός Μεταφορών και πρώην υπουργός Περιβάλλοντος της Μαδαγασκάρης, μίλησε για τον τόπο του, με την τεράστια βιοποικιλότητα και με περιβάλλον ιδιαίτερα ευάλωτο στην κλιματική αλλαγή. Όπως είπε, η κυβέρνηση της Μαδαγασκάρης έχει ευαισθητοποιηθεί πάρα πολύ σε θέματα κλιματικής αλλαγής και σήμερα αναζητά παγκόσμιες συνεργασίες, με όραμα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Οικονομίας και Περιβάλλοντος στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, Αντρέας Παπανδρέου, είπε ότι υπάρχουν δύο απόψεις σχετικά με το αν απαιτείται ύφεση για να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι για να μειώσουμε τις εκπομπές θα πρέπει η ανάπτυξη να πέσει κάτω από το 0%, ενώ κάποιοι άλλοι διαφωνούν με αυτή την εκτίμηση και προκρίνουν τη λύση της πράσινης ανάπτυξης. Όπως εξήγησε, από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης και μετά, αυξάνονται διαρκώς οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, με εξαίρεση τις περιόδους των οικονομικών κρίσεων. Ωστόσο, στην τελευταία κρίση του 2008, η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ήταν πολύ μικρή και πολύ σύντομη.
Σχολιάζοντας την παρέμβαση του κ. Παπανδρέου, η πρώην Επίτροπος της ΕΕ για θέματα θαλάσσιας πολιτικής και αλιείας, Μαρία Δαμανάκη, τόνισε ότι δε χρειάζεται να μειώσουμε την ανάπτυξη για να επιτύχουμε τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η κ. Δαμανάκη χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη συμφωνία του Παρισιού, ωστόσο διευκρίνισε ότι δεν αρκεί η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Πρέπει να δούμε και τι θα κάνουμε με το διοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει ήδη στην ατμόσφαιρα. Σε αυτό το σημείο, είπε ότι η οργάνωση για την οποία εργάζεται πιστεύει στη συμβολή των ωκεανών και ότι μπορούμε να επιτύχουμε 30% μείωση των εκπομπών αν καταφέρουμε να καθαρίσουμε τους ωκεανούς, τις ακτογραμμές και το περιβάλλον των θαλασσών.
Τη φωνή των ωκεανών δήλωσε ότι εκπροσωπεί ο Fabien Cousteau, ιδρυτής και εκτελεστικός Πρόεδρος του The Fabien Cousteau Ocean Learning Center στις ΗΠΑ. Συνεχίζοντας την παράδοση του παππού του, είπε ότι ο ωκεανός μας προσφέρει την αναπνοή μας και η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει αυτό ακριβώς, την αναπνοή μας. Ο κ. Cousteau τόνισε ότι πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ τις καταστροφές που έχει υποστεί ο βυθός, πρέπει να δούμε ποια είδη απειλούνται και φυσικά να προσέξουμε τους κοραλλειογενείς υφάλους, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί για τη διαφύλαξη των ειδών, αλλά και την ανθρώπινη ζωή.
Ο συνιδρυτής της Ελληνικής Εταιρείας για το Περιβάλλον και την Πολιτιστική Κληρονομιά, Κώστας Καρράς, υποστήριξε ότι το θέμα της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης είναι ένα θέμα με πολλές παραμέτρους. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά είπε, η βελτίωση της οικονομικής ανάπτυξης δε σημαίνει απαραίτητα βελτίωση της ευημερίας, καθώς υπάρχουν και άλλοι πολλοί σημαντικοί δείκτες που δείχνουν την ευημερία ενός λαού, εκτός από το κατά κεφαλήν εισόδημα.
Η Εμμανουέλα Δούση, αναπληρώτρια καθηγήτρια Διεθνών Θεσμών του Πανεπιστημίου Αθηνών, χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ως ένα από τα πιο δύσκολα και σύνθετα προβλήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα, επειδή απαιτεί τη συνεργασία πάρα πολλών χωρών σε πάρα πολλά επίπεδα. Είπε ότι η συμφωνία του Παρισιού είναι μία από τις σημαντικότερες των τελευταίων ετών και έβαλε στο τραπέζι το θέμα των ΗΠΑ. Όπως εξήγησε οι μεγαλύτεροι ρυπαντές είναι η Κίνα, η Ε.Ε. και η Ρωσία. Η Κίνα δηλώνει αποφασισμένη να προχωρήσει με το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, η Ε.Ε. έχει την πιο συνολική αντιμετώπιση, όμως οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει την πρόθεση να αποχωρήσουν. Η κα. Δούση εξήγησε ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί στην πραγματικότητα να αποχωρήσει πριν το 2020, που είναι χρονιά προεδρικών εκλογών. Όσον αφορά την Ελλάδα, είπε ότι έχει κάθε συμφέρον να τηρήσει τη συμφωνία και να προωθήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ο Γιάννης Σαρακάκης, Πρόεδρος Ελληνο-Σουηδικού Επιμελητηρίου, μίλησε για τις μεταφορές, οι οποίες ευθύνονται σχεδόν για το 25% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο κ. Σαρακάκης είπε ότι για να υπάρξει ορατό αποτέλεσμα, θα πρέπει έως το 2030, το 35% των αυτοκινήτων να είναι ηλεκτρικά και στη συνέχεια, ανέλυσε τα πλεονεκτήματα της ηλεκτροκίνησης στα αυτοκίνητα σε όλα τα επίπεδα – περιβάλλον, απόδοση και οικονομία.
Δραματική αύξηση των θυμάτων του trafficking στην Ευρώπη
Το σύνθετο πρόβλημα της εμπορίας ανθρώπων ανέλυσαν ο Γιώργος Παπαδημητρακόπουλος, Σύμβουλος και Σύνδεσμος της Μεγάλης Βρετανίας National Rapporteur on Trafficking in Human Beings και ο Rob Wainwright, Εκτελεστικός διευθυντής της Europol στην Ολλανδία στο πάνελ με τίτλο «Trafficking in human beings and public-private partnerships».
Οι δύο ειδικοί τόνισαν στις τοποθετήσεις τους ότι οι διακινητές γίνονται όλο και πιο επαγγελματίες και αποφεύγουν της σύλληψης, καθώς πλέον όταν μιλάμε για διακινητές, δεν αναφερόμαστε σε μικροαπαντεώνες, αλλά σε επαγγελματίες που έχουν δημιουργήσει σύνθετα κυκλώματα. Ο Rob Wainwright εξήγησε ότι το πρόβλημα της εμπορίας ανθρώπων είναι εξαιρετικά σύνθετο με πολλές προεκτάσεις. Συχνά, οι διακινητές είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας – άνθρωποι που έχουν και νόμιμες δουλειές ή εταιρείες βιτρίνες για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Η εξέλιξη της τεχνολογίας βοηθά τις αρχές, όμως βοηθά και τους εγκληματίες. Επίσης, συχνά βλέπουμε να υπάρχει σχέση μεταξύ του trafficking και της λαθραίας μετακίνησης ανθρώπων, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια με τους πρόσφυγες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα δύο τρίτα των θυμάτων του traffickingείναι Ευρωπαίοι πολίτες. Πολλοί είναι από Ανατολικές χώρες, όμως όχι αποκλειστικά, ενώ τα θύματα μετακινούνται από την Ανατολή στη Δύση και το αντίθετο. Μία ακόμη δυσκολία είναι ότι η αστυνομία δεν μπορεί πάντα να εξαρθρώσει τα δίκτυα για διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, όταν συλλαμβάνουν ένα παιδάκι στους δρόμους του Λονδίνου να πουλάει κάτι συχνά θεωρούν ότι είναι μία μεμονωμένη περίπτωση και όχι θύμα ενός ολόκληρου κυκλώματος.
Ο κ. Wainwright είπε ότι η Europol στηρίζεται στους συνεργάτες της, στους ακαδημαϊκούς κύκλους και στις τράπεζες για την εξάρθρωση κυκλωμάτων. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συμμετέχουν στην καταπολέμηση του trafficking, λόγω του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Όσον αφορά την Ελλάδα, ο κ. Παπαδημητρακόπουλος δήλωσε ότι πάντα θεωρούσαμε ότι είναι χώρα υποδοχής ή διέλευσης, όμως τώρα με την κρίση μπορεί να είναι και χώρα αποχώρησης.
Τέλος, οι δύο ειδικοί έκαναν συζήτηση για τα νούμερα που χρησιμοποιούν οι υπηρεσίες και πώς αυτά τα νούμερα υπολογίζονται. Οι ομιλητές εξέφρασαν επιφύλαξη για τον τρόπο υπολογισμού κάποιων αριθμών, π.χ. πόσα δις. δολάρια είναι η αξία του κυβερνοεγκλήματος. Πάντως, πέρυσι, η Europol εξάρθρωσε 1.000 κυκλώματα trafficking.
Απαραίτητη η τραπεζική ένωση για την Ευρωζώνη
Την ανάγκη να υπάρξει ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης στην Ευρώπη προκειμένου η ευρωζώνη να αποκτήσει τα απαραίτητα εργαλεία, ώστε να μπορεί να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη αλλά και να θωρακιστεί απέναντι σε μια ενδεχόμενη χρηματοπιστωτική κρίση, τόνισαν οι ομιλητές στη διάρκεια του θεματικού πάνελ The Economics of EU: From Community to Union.
Ο κ. M. Wolf, αρθρογράφος της εφημερίδας Financial Times, ανέφερε πως η κρίση βρήκε απροετοίμαστη την Ευρωζώνη και δεν είχε τα απαραίτητα και τα κατάλληλα εργαλεία προκειμένου να την αντιμετωπίσει. Παράλληλα, η ασυμμετρία προσαρμογής των χωρών, καθώς και οι μεγάλες αποκλίσεις που υπήρχαν και ακόμα υπάρχουν στην Ευρωζώνη, θα πρέπει να γίνουν μάθημα, ώστε η νομισματική ένωση να καταφέρει να δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο κ. Λουκάς Τσούκαλης, πρόεδρος του Hellenic Foundation for European an Foreign Policy, τόνισε ότι είναι αξιοσημείωτη η διεύρυνση της Ε.Ε., ωστόσο, με την πάροδο των ετών αυξήθηκαν οι αποκλίσεις. «Η ευρωζώνη ήρθε αντιμέτωπη, αρκετά γρήγορα, από τη δημιουργία της, με μια κρίση για την οποία δεν είχε τα κατάλληλα εργαλεία για να την αντιμετωπίσει». Ανέφερε πως παρά τις Κασσάνδρες που προέβλεπαν την κατάρρευση της Ευρωζώνης, η νομισματική ένωση κατέφερε να τους διαψεύσει και να δημιουργήσει τα απαραίτητα εργαλεία και τους θεσμούς, προκειμένου να θωρακίσει το ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Τσούκαλη, η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει τις ανισότητες που υπάρχουν μεταξύ των κρατών – μελών, να προχωρήσει στην τραπεζική ένωση και να είναι έτοιμη για την επόμενη κρίση, η οποία θα της χτυπήσει την πόρτα.
Η Ελένη Δενδρινού Λουρή, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τόνισε ότι η τραπεζική ενοποίηση και η κοινή εποπττεία θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη και θα βοηθήσουν τα μέγιστα στην τραπεζική πειθαρχία. Παράλληλα, υποστήριξε τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου που θα εγγυάται τις καταθέσεις. Η σωστή αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPEs) από τις τράπεζες, θα τις βοηθήσει να προχωρήσουν σε μια επεκτατική πολιτική δανειοδοτήσεων, που με τη σειρά της θα βοηθήσει στην ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας.
Ο καθηγητής MarekBelka, πρώην πρωθυπουργός και δοικήτης της Κεντρικής Τράπεζας της Πολωνίας, τόνισε πως το διαρθρωτικό πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι οι ανισορροπίες που επικρατούν ανάμεσα στα κράτη – μέλη της, ωστόσο η ύπαρξη της ΕΚΤ και της πολιτικής βούλησης των κυβερνήσεων εγγυώνται την ευημερία της νομισματικής ένωσης. Ο καθηγητής ευρωπαικών σπουδων στο πανεπιστήμιο Harvard, τόνισε πως νομισματική ένωση χωρίς τραπεζική ένωση δεν είναι εφικτή. Επίσης, ανέφερε πως, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει, χρειάζονται περαιτέρω μηχανισμοί εποπτείας που θα ενθσχύσουν τη διαφάνεια.
