
Eurobank: Αποπληθωρισμός και ανεργία «πληγώνουν»
Σημαντική αύξηση 14,10% της δαπάνης διαρκών καταναλωτικών αγαθών το 2ο τρίμηνο 2015. Ωστόσο μόλις το 1/5 από την αύξηση 3,24% της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών προήλθε από την εν λόγω κατηγορία αγαθών, σημειώνει ανάλυση της Eurobank στο εβδομαδιαίο 7 ημέρες Οικονομία.
- Η αύξηση 3,24% της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών αποτέλεσε το βασικό πυλώνα αύξησης 1,73% του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο 2015.
- Σημαντική αύξηση 14,10% σημείωσε η καταναλωτική δαπάνη διαρκών αγαθών το 2ο τρίμηνο 2015. Ωστόσο μόλις το 1/5 από την αύξηση της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών οφείλεται στην προαναφερθείσα μεταβολή. Τα υπόλοιπα 4/5 κατανέμονται στις κατηγορίες των ημιδιαρκών και μη διαρκών αγαθών και στις υπηρεσίες. Λόγω έλλειψης στοιχείων η συγκεκριμένη κατανομή δεν μπορεί να προσδιοριστεί.
- Ενισχύθηκε ο αποπληθωρισμός το Σεπτέμβριο 2015. Η ετήσια μεταβολή του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή (Εθνικός ΔΤΚ) διαμορφώθηκε στο -1,72% (από -1,46% τον Αύγουστο) ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) ήταν -0,76% (από -0,39% τον Αύγουστο).
- Μικρή η πιθανότητα να επαληθευτεί το σενάριο του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού για πληθωρισμό -0,5% το 2015. Η επιβεβαίωση του εν λόγω σεναρίου απαιτεί τη δημιουργία πληθωριστικών πιέσεων 2,5% το 4ο τρίμηνο. Η αύξηση των συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σε πολλές κατηγορίες προϊόντων, ναι μεν δημιουργεί δυνάμεις για άνοδο του γενικού επιπέδου των τιμών ωστόσο πολύ δύσκολα θα αντισταθμίσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις που προκαλεί η ασθμαίνουσα εγχώρια ζήτηση και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου.
- Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο τον Ιούλιο 2015. Διαμορφώθηκε στο 24,99% από 25,03% τον Ιούνιο 2015. Ο αριθμός των απασχολούμενων, των ανέργων και του εργατικού δυναμικού ανήλθε στα 3.591, 1.197 και 4.788 χιλ άτομα αντίστοιχα. Για το σύνολο του έτους αναμένουμε το ποσοστό ανεργίας να ξεπεράσει το 26% και να αυξηθεί περαιτέρω το 1ο εξάμηνο 2016. Όσο πιο γρήγορα επιστρέψει ο ρυθμός μεταβολής των επενδύσεων σε θετικό πρόσημο τόσο πιο γρήγορα θα αντιστραφεί η προαναφερθείσα προβλεπόμενη τάση.
- Ο κύριος εποχικά προσαρμοσμένος Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών της Markit για τον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα (Purchasing Managers’ Index – PMI) αυξήθηκε στις 43,3 μονάδες το Σεπτέμβριο από 39,1 μονάδες τον Αύγουστο, εξακολουθώντας να υποδεικνύει συρρίκνωση του μεταποιητικού τομέα.
Σημαντική αύξηση 14,10% (σε ετήσια βάση) σημείωσε η πραγματική δαπάνη κατανάλωσης διαρκών αγαθών το 2ο τρίμηνο 2015. Ωστόσο, μόλις το 1/5 από την αύξηση 3,24% της συνολικής πραγματικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών οφείλεται στην προαναφερθείσα μεταβολή. Τα υπόλοιπα 4/5 κατανέμονται στις κατηγορίες των ημιδιαρκών και μη διαρκών αγαθών και στις υπηρεσίες. Λόγω έλλειψης στοιχείων η συγκεκριμένη κατανομή δεν μπορεί να προσδιοριστεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής αρχής (Eurostat) η συνολική πραγματική δαπάνη κατανάλωσης των ελληνικών νοικοκυριών σημείωσε ετήσια αύξηση 3,24% το 2ο τρίμηνο 2015-INFO 1. Πιο αναλυτικά από 34,48 δις ευρώ (αξία σε σταθερές τιμές) το 2ο τρίμηνο 2014 διαμορφώθηκε στα 35,60 δις ευρώ το 2ο τρίμηνο 2015, δηλαδή αύξηση 1,12 δις ευρώ. Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο τεύχος του 7ημέρες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ η πραγματική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών ήταν η βασική κινητήρια δύναμη της αύξησης 1,73% του πραγματικού ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο 2015. Επιπρόσθετη ενίσχυση προήλθε από τη δημόσια κατανάλωση και τις καθαρές εξαγωγές. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι συγκεκριμένη επίδοση δεν ήταν αναμενόμενη κυρίως λόγω της ενίσχυσης του κλίματος αβεβαιότητας και της περαιτέρω μείωσης της ρευστότητας το 2ο τρίμηνο 2015.
Στο σημερινή ανάλυση δεν θα διερευνήσουμε τους παράγοντες που οδήγησαν στην αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών (π.χ. σταδιακή αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, 0,98% και 1,44% το 3ο και το 4ο τρίμηνο 2014 και 2,63% το 1ο τρίμηνο 2015) το 2ο τρίμηνο 2015. Ωστόσο θα πραγματοποιήσουμε μια συμπληρωματική – με την προαναφερθείσα αναφορά μας – περιγραφική ανάλυση. Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα που παρατίθενται στα Σχήματα από 1 έως 3 θα απαντήσουμε στο παρακάτω ερώτημα: σε τι είδους καταναλωτικές χρήσεις αντιστοιχεί η αύξηση 3,24% των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών το 2ο τρίμηνο 2015;
Σύμφωνα με το σύστημα των εθνικών λογαριασμών η εν λόγω δαπάνη ταξινομείται στις παρακάτω τέσσερις βασικές κατηγορίες: διαρκή αγαθά (π.χ. έπιπλα, σκεύη, αυτοκίνητα και αγαθά αναψυχής), ημιδιαρκή αγαθά (π.χ. ένδυση και υπόδηση), μη διαρκή αγαθά (π.χ. τρόφιμα, ποτά, θέρμανση, φωτισμός, βενζίνη) και υπηρεσίες (π.χ. στέγαση, ταξίδια – μεταφορές, νοσοκομειακή – ιατρική περίθαλψη, επικοινωνία, εστιατόρια και εκπαίδευση). Για την περίπτωση της ελληνικής οικονομίας η βάση δεδομένων της ευρωπαϊκής στατιστικής αρχής (Eurostat) έχει στοιχεία μόνο για την κατηγορία των διαρκών αγαθών. Με δεδομένο αυτόν τον περιορισμό η απάντηση μας στο ερώτημα που θέσαμε στην προηγούμενη παράγραφο εστιάζεται στον αν η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών προήλθε από την κατηγορία των διαρκών αγαθών ή από το σύνολο των λοιπών κατηγοριών.
Στο Σχήμα 1 παραθέτουμε την ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του συνόλου της κατανάλωσης των νοικοκυριών και της αντίστοιχης κατηγορίας των διαρκών αγαθών από το 2ο τρίμηνο 2008 μέχρι το 2ο τρίμηνο 2015. Εκτός από την προκυκλικότητα που χαρακτηρίζει τις δύο μεταβλητές, παρατηρούμε ότι ο ρυθμός μεταβολής της δαπάνης για διαρκή καταναλωτικά αγαθά παρουσιάζει τρείς φορές μεγαλύτερη μεταβλητότητα – σε όρους του στατιστικού μεγέθους της τυπικής απόκλισης – σε σχέση με το σύνολο της καταναλωτικής δαπάνης. Αυτό το χαρακτηριστικό πηγάζει από τη φύση των διαρκών αγαθών. Τα εν λόγω αγαθά έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν στον καταναλωτή τις υπηρεσίες τους (οπότε και χρησιμότητα) για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Συνεπώς σε περιόδους απότομης συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας (οπότε και μειωμένων εισοδημάτων) τα νοικοκυριά έχουν τη δυνατότητα να ακυρώσουν πιθανές αγορές διαρκών αγαθών καθώς μπορούν να εξαντλήσουν τις υπηρεσίες των ήδη υπαρχόντων διαρκών αγαθών που έχουν στη διάθεσή τους. Για παράδειγμα δεν θα αγοράσουν καινούργιο αυτοκίνητο αλλά θα προτιμήσουν να παραμείνουν με το παλαιό, δεν θα αγοράσουν καινούργια έπιπλα ή ηλεκτρικές συσκευές αλλά θα επιλέξουν να εξαντλήσουν τις υπηρεσίες των συγκεκριμένων αγαθών που έχουν στη διάθεσή τους. Στην περίπτωση κυρίως των μη διαρκών αγαθών και των υπηρεσιών, π.χ. τρόφιμα, ποτά, μεταφορές, επικοινωνία, η προαναφερθείσα επιλογή δεν είναι εφικτή καθώς οι παρεχόμενες υπηρεσίες των εν λόγω αγαθών δεν έχουν διάρκεια. Οπότε είναι πιο εύκολο για τους καταναλωτές να μειώσουν τις δαπάνες για διαρκή αγαθά από ότι τις δαπάνες για αγαθά των λοιπών κατηγοριών κατανάλωσης. Στο Σχήμα 1 αποτυπώνεται ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό.
Ένα επιπλέον στοιχείο που προκύπτει παρατηρώντας το Σχήμα 1 είναι ότι τα ελληνικά νοικοκυριά αύξησαν σε σημαντικό βαθμό την κατανάλωση διαρκών αγαθών το 2ο τρίμηνο 2015 (κατά 219 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση). Πιο συγκεκριμένα, η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή διαμορφώθηκε στο 14,10% από 7,49% το 1ο τρίμηνο 2015. Ωστόσο εξαιτίας του σχετικά μικρού μεριδίου που έχει η συγκεκριμένη κατηγορία αγαθών επί του συνόλου της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών (4,98% το 2ο τρίμηνο 2015 ή 4,45% σε όρους κινητού μέσου τεσσάρων τριμήνων, βλέπε Σχήμα 2) η παραπάνω μεταβολή συνεισέφερε μόλις το 1/5 της αύξησης των συνολικών καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών. Δηλαδή από τις 3,24 ποσοστιαίες μονάδες αύξησης οι 0,64 ποσοστιαίες μονάδες προήλθαν από την κατηγορία των διαρκών αγαθών (βλέπε Σχήμα 3). Οι υπόλοιπες 2,60 ποσοστιαίες μονάδες κατανέμονται στις κατηγορίες των ημιδιαρκών και μη διαρκών αγαθών και των υπηρεσιών (λόγω έλλειψης στοιχείων η συγκεκριμένη κατανομή δεν μπορεί να προσδιοριστεί). Συνεπώς η καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών η οποία είχε τη μερίδα του λέοντος στην αύξηση 1,73% του πραγματικού ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο 2015 δεν προήλθε από την αύξηση των διαρκών αγαθών (μόλις κατά το 1/5). Οπότε σενάρια σύμφωνα με τα οποία στο 2ο τρίμηνο 2015 τα ελληνικά νοικοκυριά λόγω του «φόβου» που προκαλούσε η ενίσχυση του κλίματος αβεβαιότητας οδηγήθηκαν σε αγορές διαρκών καταναλωτικών αγαθών για σκοπούς προφυλάξεως και ότι αυτός ήταν ο κύριος λόγος ενίσχυσης της καταναλωτικής δαπάνης η οποία με τη σειρά της αποτέλεσε τον βασικό πυλώνα αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν από τα στοιχεία. Γνώμη μας είναι ότι τα συγκεκριμένα κίνητρα είναι πιθανό να δημιουργήθηκαν μόνο κατά τις εβδομάδες λίγο πριν και κυρίως μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (οπότε η επίδραση στο 2ο τρίμηνο δεν αναμενόταν να είναι σημαντική). Τότε η προοπτική πιθανής απότομης αρνητικής μεταβολής του χρηματικού πλούτου τους μπορεί να οδήγησε πολλά νοικοκυριά στο να μετατρέψουν ένα ποσοστό του πλούτου τους από χρηματικό σε φυσικό κεφάλαιο με αξία χρήσεως (μέσω χρήσης ηλεκτρονικών καρτών), ήτοι διαρκή καταναλωτικά αγαθά. Επιπλέον το φαινόμενο αυτό ήταν βραχυχρόνιο και καθώς ομαλοποιούταν η κατάσταση στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα σταδιακά οδηγούταν σε εξασθένιση.
Ενισχύθηκε ο αποπληθωρισμός το Σεπτέμβριο 2015. Η ετήσια μεταβολή του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή (Εθνικός ΔΤΚ) διαμορφώθηκε στο -1,72% (από -1,46% τον Αύγουστο) ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) ήταν -0,76% (από -0,39% τον Αύγουστο).
Ενισχύθηκε ο ρυθμός πτώσης του γενικού επιπέδου των τιμών το Σεπτέμβριο 2015. Σε όρους του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή (Εθνικού ΔΤΚ) ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,72% (από -1,46% τον Αύγουστο) ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή(ΕνΔΤΚ) ήταν -0,76% (-0,39% τον Αύγουστο). Ο Αύγουστος 2015 αποτέλεσε τον 31ο συνεχή μήνα (προσεγγιστικά 2,5 χρόνια) αρνητικής μεταβολής – σε ετήσια βάση – του γενικού επιπέδου των τιμών, με το μέσο πληθωρισμό να έχει διαμορφωθεί στο -1,48% σε όρους Εθνικού ΔΤΚ και στο -1,30% σε όρους ΕνΔΤΚ . Αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού η ετήσια μεταβολή του ΕνΔΤΚ αναμένεται να διαμορφωθεί στο -0,5% το 2015. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας (μέσος πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ) Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015: -1,48%) η επαλήθευση του εν λόγω σεναρίου απαιτεί τη δημιουργία πληθωριστικών πιέσεων της τάξης του 2,5% το 4ο τρίμηνο 2015. Η προαναφερθείσα πρόβλεψη κρίνεται ως μη πιθανή (το προσχέδιο του προϋπολογισμού το αναφέρει ρητά ότι θα υπάρξουν αναθεωρήσεις) κυρίως λόγω της προβλεπόμενης συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας το 3ο και το 4ο τρίμηνο 2015. Η αύξηση των συντελεστών του φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σε πολλές κατηγορίες προϊόντων, ναι μεν δημιουργεί δυνάμεις για άνοδο του γενικού επιπέδου των τιμών ωστόσο πολύ δύσκολα θα αντισταθμίσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις που προκαλεί η ασθμαίνουσα εγχώρια ζήτηση και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου.
Όπως έχουμε αναφέρει και παλαιότερα, το φαινόμενο του αποπληθωρισμού οδηγεί σε αύξηση του κόστους χρήσης του φυσικού κεφαλαίου λόγω της αύξησης των πραγματικών επιτοκίων που προκαλεί, σε αύξηση των πραγματικών μισθών και σε αναβολή καταναλωτικών δαπανών εξαιτίας καλλιέργειας κλίματος αποπληθωριστικών προσδοκιών. Στην περίπτωση που τα νοικοκυριά αναμένουν περαιτέρω πτώση του επιπέδου των τιμών τότε θα συγκρίνουν το όφελος που θα έχουν από τη μελλοντική αύξηση της αγοραστικής δ των νομισματικών τους μονάδων με το κόστος αποχής από την παρούσα κατανάλωση. Αν το όφελος είναι μεγαλύτερο από το κόστος τότε θα προτιμήσουν να μην καταναλώσουν σήμερα αλλά στο μέλλον.
Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο τον Ιούλιο 2015. Διαμορφώθηκε στο 24,99% από 25,03% τον Ιούνιο 2015. Ο αριθμός των απασχολούμενων, των ανέργων και του εργατικού δυναμικού ανήλθε στα 3.591, 1.197 και 4.788 χιλ άτομα αντίστοιχα.
Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο τον Ιούλιο 2015. Πιο αναλυτικά διαμορφώθηκε στο 24,99% από 25,03% τον Ιούνιο 2015. Σε όρους ετήσιας μεταβολής καταγράφηκε μείωση -1,28 ποσοστιαίες μονάδες (η δεύτερη μικρότερη σε απόλυτους όρους τους τελευταίους 12 μήνες). Επιπρόσθετα το μέσο ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 25,39% τους πρώτους επτά μήνες του τρέχοντος έτους από 26,92% του αντίστοιχου χρονικού διαστήματος του προηγούμενου έτους. Λαμβάνοντας υπ’όψιν την προβλεπόμενη συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας τα επόμενα τρίμηνα, τον αντικυκλικό χαρακτήρα της μεταβλητής του ποσοστού της ανεργίας και την σχετική υστέρηση (στην αντίδραση) που παρουσιάζει σε σχέση με τις μεταβολές του ΑΕΠ, προβλέπουμε αύξηση της ανεργίας το επόμενο χρονικό διάστημα και κυρίως στο τέλος του φθινοπώρου. Για το σύνολο του έτους αναμένουμε το ποσοστό ανεργίας να ξεπεράσει το 26% και να αυξηθεί περαιτέρω το 1ο εξάμηνο2016. Όσο πιο γρήγορα επιστρέψει ο ρυθμός μεταβολής των επενδύσεων σε θετικό πρόσημο τόσο πιο γρήγορα θα αντιστραφεί η προαναφερθείσα προβλεπόμενη τάση.
Ο κύριος εποχικά προσαρμοσμένος Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών της Markit για τον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα (Purchasing Managers’ Index – PMI) αυξήθηκε στις 43,3 μονάδες το Σεπτέμβριο από 39,1 μονάδες τον Αύγουστο, εξακολουθώντας να υποδεικνύει συρρίκνωση του μεταποιητικού τομέα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της έρευνας για τον ελληνικό μεταποιητικό τομέα, ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών της Markit κατέγραψε τιμή κάτω από το όριο μηδενικής μεταβολής των 50,0 μονάδων για 13ο συνεχή μήνα . Πιο αναλυτικά, ο συγκεκριμένος δείκτης έκλεισε στις 43,3 μονάδες το Σεπτέμβριο από 39,1 μονάδες τον Αύγουστο, τη δεύτερη χαμηλότερη τιμή που καταγράφηκε σε όλη την ιστορία της έρευνας. Ο τομέας της μεταποίησης εξακολούθησε να συρρικνώνεται, καθώς η παραγωγή συνέχισε να μειώνεται και οι νέες παραγγελίες υποχώρησαν. Ο αριθμός των εργαζομένων στα ελληνικά εργοστάσια μειώθηκε για έκτο συνεχή μήνα, ενώ ο έλεγχος κεφαλαίων οδήγησε σε έλλειψη πρώτων υλών στις αποθήκες των προμηθευτών, καθώς και σε περαιτέρω αύξηση του κόστους εισροών.
Μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα που εξακολούθησε να υφίσταται συρρίκνωση στο μεταποιητικό της τομέα, καθώς o εν λόγω δείκτης μεταποίησης στη Γαλλία (που κατά τον προηγούμενο μήνα βρισκόταν μαζί με την Ελλάδα κάτω από το όριο των 50,0 μονάδων) σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση από το Μάρτιο του 2014 (+2,3 μονάδες, στις 50,6 από 48,3 μονάδες τον Αύγουστο). Για το σύνολο της Ευρωζώνης, ο δείκτης μεταποίησης μειώθηκε ελαφρώς στις 52,0 μονάδες από 52,3 μονάδες τον προηγούμενο μήνα, με την Ιρλανδία (53,8, υψηλό δύο μηνών), την Ολλανδία (53,0) και την Ιταλία (52,7) να σημειώνουν τις μεγαλύτερες τιμές στον εν λόγω δείκτη της μεταποίησης. Μάλιστα, ο μέσος όρος του δείκτη PMI της Ευρωζώνης για το τρίτο τρίμηνο του 2015 παρέμεινε αμετάβλητος σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του έτους (52,2 μονάδες).
Όσον αφορά συγκεκριμένα το δείκτη της Ελλάδας, η παραγωγή στο μεταποιητικό τομέα μειώθηκε για ένατο συνεχή μήνα, με πολλές εταιρίες που συμμετείχαν στην έρευνα να αποδίδουν τη συνολική μείωση της παραγωγής στον έλεγχο των κεφαλαίων που επιβλήθηκε στις 29 Ιουνίου 2015 και στην έλλειψη ζήτησης στην αγορά. Ο όγκος των νέων εργασιών στην ελληνική μεταποιητική δραστηριότητα (καταναλωτικά, ενδιάμεσα και επενδυτικά αγαθά) συνέχισε την πτωτική πορεία στην οποία έχει εισέλθει από τον Σεπτέμβριο του 2014.
Ο έλεγχος κεφαλαίων οδήγησε και σε περαιτέρω αύξηση του κόστους εισροών το Σεπτέμβριο. Εντούτοις, οι τιμές χρέωσης συνέχισαν να μειώνονται, λόγω του έντονου ανταγωνισμού που επικρατεί στην αγορά, επεκτείνοντας την πτωτική τάση που ξεκίνησε το Μάρτιο του 2011.
Τέλος, ο όγκος των αδιεκπεραίωτων εργασιών στα εργοστάσια του μεταποιητικού τομέα συνέχισε την πτωτική του πορεία το Σεπτέμβριο, υπογραμμίζοντας την ύπαρξη πλεονάζοντος εργατικού δυναμικού στο εν λόγω κλάδο. Συνεπώς, ο αριθμός των εργαζομένων περιορίστηκε για έκτο συνεχή μήνα, ωστόσο με το βραδύτερο ρυθμό από τον Ιούνιο του 2015.
INFO 1: Ο προσεκτικός αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι η αύξηση 3,24% της πραγματικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών διαφέρει από το αντίστοιχο μέγεθος του συνόλου της ιδιωτικής πραγματικής καταναλωτικής δαπάνης (2,79%). Ο λόγος είναι ότι στην τελευταία κατηγορία εκτός από την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών περιλαμβάνεται και η αντίστοιχη των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων εξυπηρέτησης των νοικοκυριών (ΜΚΙΕΝ).