Eurobank: Επενδύσεις και εξαγωγές οι κινητήριοι μοχλοί

• Αξιοπιστία, χρονική συνέπεια, εξάλειψη του φαινομένου του πολιτικού οικονομικού κύκλου, κλειδιά για τη βελτίωση των προσδοκιών

• Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού σηματοδοτεί την συνέχιση της προσπάθειας για το νοικοκύρεμα των δημοσιονομικών του κράτους και το τέλος των αρνητικών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης.

• Η εκτίμηση για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,9% για το έτος 2015 ισοδυναμεί με αύξηση της δαπάνης (σε σχέση με το 2014) για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες της τάξης των 4,696 δις ευρώ (σταθερές τιμές 2005). Επενδύσεις και εξαγωγές οι κινητήριοι μοχλοί.

• Σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται αύξηση των εσόδων κατά +0,515 δις ευρώ και μείωση των δαπανών κατά -1,721 δις ευρώ. Το χρέος της κεντρικής διοίκησης αναμένεται να προσεγγίσει το 170,1% του ΑΕΠ.

Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού σηματοδοτεί την συνέχιση της προσπάθειας για το νοικοκύρεμα των δημοσιονομικών του κράτους και το τέλος των αρνητικών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης, αναφέρουν στην σημερινή έκδοση της Eurobank: «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» οι αναλυτές Στυλιανός Γ. Γώγος Οικονομικός Αναλυτής και Μαρία Πρανδέκα Οικονομικός Αναλυτής.

Στις 6 Οκτωβρίου 2014, οι ασκούντες την οικονομική πολιτική κατέθεσαν στη διαρκή επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της βουλής το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2015. Το εν λόγω προσχέδιο σηματοδοτεί:

1. Την εδραίωση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
2. Το τέλος των αρνητικών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης.
3. Την σταθερή προσπάθεια για την αύξηση του αποθέματος της αξιοπιστίας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής.
4. Εν μέρει, την εξάλειψη της παρελθούσας χρονικής ασυνέπειας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής.
5. Την εξάλειψη της δημιουργίας του φαινόμενου του πολιτικού οικονομικού κύκλου.

Πιο συγκεκριμένα, για το 2014, ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης αναμένεται να είναι της τάξης του 0,6% ενώ για το 2015 το ίδιο μέγεθος προβλέπεται ότι θα προσεγγίσει το 2,9% (βλέπε Πίνακα 2-INFO 1). Οι δύο κινητήριοι μοχλοί της συγκεκριμένης οικονομικής επίδοσης αναμένεται να είναι οι επενδύσεις (πάγιος σχηματισμός κεφαλαίου) και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Για το 2014 οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν με έναν ετήσιο ποσοστιαίο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 5,3% ενώ για τις εξαγωγές προβλέπεται αύξηση του επιπέδου του 4,0%. Για το επόμενο έτος, ήτοι 2015, αναμένεται περεταίρω ενίσχυση τόσο στον τομέα των επενδύσεων (11,7%) όσο και στον τομέα των εξαγωγών (5,2%). Οι ευνοϊκές εξελίξεις στο πεδίο των τουριστικών υπηρεσιών και η προεξόφληση των θετικών μελλοντικών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας αυξάνουν την πιθανότητα για την επαλήθευση του προαναφερθέντος σεναρίου-INFO 2.

Αναφορικά με την μεγαλύτερη συνιστώσα του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), δηλαδή της κατανάλωσης, τόσο για το 2014 όσο και για το 2015 προβλέπεται μείωση για τον δημόσιο τομέα της τάξης του -1,8% και -2,0% αντίστοιχα, ενώ για τον ιδιωτικό τομέα αναμένεται μείωση της τάξης του -1,8% για το 2014 και ετήσια αύξηση κατά 1,6% για το 2015.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τις συγκεκριμένες προβλέψεις για το 2014 και για το 2015 παρατηρούμε πως το ελληνικό υπόδειγμα οικονομικής μεγέθυνσης μετασχηματίζεται και βασίζεται περισσότερο στις εξαγωγές και στις επενδύσεις σε σύγκριση με το παρελθόν που βασίζονταν περισσότερο στην κατανάλωση και στις επενδύσεις. Στον Πίνακα 3 παρουσιάζουμε τα μερίδια των συνιστωσών του ΑΕΠ (και τα αντίστοιχα επίπεδα) με βάση τις προβλέψεις του Πίνακα 2. Σε σχέση με το 2013, αναμένεται μια αύξηση του μεριδίου των επενδύσεων κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες (ΠΜ), ήτοι από 12,48% στο 14,18%, και μια αύξηση του μεριδίου των εξαγωγών κατά 1,53 ΠΜ (από 26,90% στο 28,43%). Επιπρόσθετα, αναμένεται μείωση, του μεριδίου της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2,48 ΠΜ (από 68,48% στο 66%), του μεριδίου της δημόσιας κατανάλωσης κατά 1,33 ΠΜ (από 18,93% στο 17,60%) και του μεριδίου των εισαγωγών κατά 0,7 ΠΜ (από 28,33% στο 27,63%).

• Η Εκτίμηση για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,9% για το έτος 2015 ισοδυναμεί με αύξηση της δαπάνης (σε σχέση με το 2014) για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες της τάξης των 4,696 δις ευρώ (σταθερές τιμές 2005). Επενδύσεις και εξαγωγές οι κινητήριοι μοχλοί.

Πόσο θα πρέπει να αυξηθούν οι δαπάνες για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες έτσι ώστε να επαληθευτούν οι προβλέψεις του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού αναφορικά με την πορεία του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης (έτος 2015); Αρχικά ας υποθέσουμε ότι οι εκτιμήσεις για το 2014 επαληθεύονται, δηλαδή καταγράφεται θετικός ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης της τάξης του 0,6%.

Το μέγεθος αυτό ισοδυναμεί με επίπεδο εγχώριας παραγωγής, για το έτος 2014, αξίας 161,947 δις ευρώ (σε τιμές 2005). Συνεπώς, ένας ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης για το 2015 ίσος με 2,9% ισοδυναμεί με αύξηση της εγχώριας παραγωγής (ή εισοδήματος ή δαπάνης για εγχώρια προϊόντα και υπηρεσίες) της τάξης των 4,696 δις ευρώ (αγοραστικής δύναμης 2005). Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού (βλέπε Πίνακα 3), η προαναφερθείσα αύξηση θα προέλθει (όλα σε δις ευρώ αγοραστική δύναμης 2005):

1. Ιδιωτική κατανάλωση + 1,732
2. Δημόσια κατανάλωση – 0,599
3. Επενδύσεις + 2,476
4. Εξαγωγές + 2,342
5. Εισαγωγές + 0,991

Γνώμη μας είναι πως για να πραγματοποιηθούν οι συγκεκριμένες δαπάνες είτε από εγχώριους οικονομικούς φορείς (κατανάλωση, επένδυση, εισαγωγές) είτε από φορείς προερχόμενους από την αλλοδαπή (εξαγωγές) θα πρέπει οι προσδοκίες για την μελλοντική πορεία της ελληνικής οικονομίας να βελτιωθούν σημαντικά. Τόσο η κατανάλωση όσο και οι επενδύσεις δεν εξαρτώνται μόνο από τα τρέχοντα εισοδήματα, κέρδη, φορολογικούς συντελεστές κτλ. Οι προσδοκίες ή αλλιώς η προεξόφληση των μελλοντικών οικονομικών εξελίξεων είναι ένας επιπλέον σημαντικός παράγοντας διαμόρφωσης των οικονομικών επιλογών, δηλαδή πόσο θα καταναλώσω; πόσο θα επενδύσω; πόσο θα εργαστώ; Συνεπώς, οι ασκούντες την οικονομική πολιτική, μέσω της σταθερής και προγραμματισμένης δημοσιονομικής προσαρμογής, μέσω της συνέχισης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, μέσω της αποφυγής εκπλήξεων και χρονικής ασυνέπειας, μέσω της εξάλειψης του φαινόμενου του πολιτικού οικονομικού κύκλου, δύναται:

1. Να αυξήσουν το απόθεμα της αξιοπιστίας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής.
2. Με αυτόν τον τρόπο να επηρεάσουν θετικά τις προσδοκίες για την μελλοντική πορείας της ελληνικής οικονομίας.
3. Και μέσω των προσδοκιών και της καλυτέρευσης των τρεχουσών συνθηκών να ξεκινήσει η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται αύξηση των εσόδων κατά +0,515 δις ευρώ και μείωση των δαπανών κατά -1,721 δις ευρώ. Το χρέος της κεντρικής διοίκησης αναμένεται να προσεγγίσει το 170,1% του ΑΕΠ.

Όπως γίνεται φανερό μέσω της ανάγνωσης του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2015 η δημοσιονομική προσαρμογή συνεχίζεται και η δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων μονιμοποιείται (βλέπε Πίνακες 4, 5 και 6). Πιο συγκεκριμένα, για το έτος 2015, αναμένεται αύξηση των εσόδων κατά 0,515 δις ευρώ, ενώ οι δαπάνες αναμένεται να μειωθούν κατά -1,721 δις ευρώ (έτος σύγκρισης οι εκτιμήσεις για το 2014). Από την πλευρά των σημαντικότερων (ποσοτικά, κοντά στο 90%) συνιστωσών των εσόδων, παρατηρούμε μια αύξηση των άμεσων φόρων κατά 0,805 δις ευρώ, μια αύξηση των έμμεσων φόρων κατά 0,930 δις ευρώ και μια μείωση των εισροών ΕΣΠΑ (έσοδα προγράμματος δημοσίων επενδύσεων) κατά -0,970 δις ευρώ. Αναφορικά με το κομμάτι των δαπανών, παρατηρούμε ότι υπάρχει πρόβλεψη για αύξηση του κονδυλίου των μισθών και των συντάξεων κατά 0,072 δις ευρώ, μείωση της κοινωνικής ασφάλισης και περίθαλψης κατά -0,459 δις ευρώ, μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά -0,371 δις ευρώ, αύξηση των τόκων (σε καθαρή ταμειακή βάση) κατά 0,200 δις ευρώ και μείωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων κατά -0,400 δις ευρώ. Τα προαναφερθέντα μεγέθη δημιουργούν ένα έλλειμμα στο ταμειακό ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ίσο με -0,219 δις ευρώ (-2,455 δις ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για το 2014) ή ως ποσοστό του ΑΕΠ της τάξης του -0,1%. Το ταμειακό πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται να είναι πλεονασματικό, ήτοι 5,681 δις ευρώ (3,245 δις ευρώ για το 2014) ή 3% του ΑΕΠ. Τέλος αξίζει να αναφερθεί πως το χρέος της κεντρικής διοίκησης προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 320,200 δις ευρώ ή ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 170,1% (176,9% για το 2014).

INFO1-  Ως ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης ορίζουμε την ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ.

INFO 2- Ένα επιπλέον στοιχείο το οποίο επηρεάζει θετικά τον πραγματικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης είναι και η μείωση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ (π.χ. λόγω της μείωσης του κόστους παραγωγής).