Eurobank: Το μεταρρυθμιστικό κενό παραμένει υψηλό
✏ Όλες οι δράσεις που είναι αναγκαίο να ολοκληρώσει η κυβέρνηση, ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης, τα προβλήματα που παρουσιάζονται μέχρι στιγμής στην εφαρμογή τους και επικαιροποίηση σχολίων – προτάσεων της Eurobank Research
Kυκλοφόρησε σήμερα η έκδοση 7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ της Eurobank Research, η οποία παραθέτει στοιχεία για το μεταρρυθμιστικό κενό, το οποίο παραμένει υψηλό παρά τη σημαντική βελτίωση του δείκτη ανταγωνιστικότητας της Παγκόσμιας Τράπεζας σε σχέση με το 2012 και παρουσιάζει αναλυτικά –βάση πίνακα-τις δράσεις που είναι αναγκαίο να ολοκληρώσει η κυβέρνηση, τον χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης καθώς, τα προβλήματα που παρουσιάζονται μέχρι στιγμής στην εφαρμογή τους καθώς και τις προτάσεις της.
Την έκδοση υπογράφουν ο κος Θεόδωρος Σταματίου, Οικονομολόγος και η κα Μαρία Πρανδέκα, Οικονομικός Αναλυτής.
Αναλυτικά η έκδοση αναφέρει τα ακόλουθα:
• « Σύμφωνα με τον δείκτη ανταγωνιστικότητας Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας:
-Η ελληνική οικονομία κατατάσεται 17 θέσεις υψηλότερα το 2013, από την 89η θέση το 2012 στην 72η το 2013
-το μεταρρυθμιστικό κενό παραμένει υψηλό, στις 37,5 ποσοστιαίες μονάδες από το βέλτιστο επίπεδο μεταρρυθμίσεων.
• Οι βασικοί άξονες της στάσης της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις για τα δημοσιονομικά περιλαμβάνουν:
-Συμφωνία κυβέρνησης τρόικας για την αποφυγή οριζόντιων μέτρων για το κλείσιμο του δημοσιονομικού κενού του 2014.
-Σχέδιο στοχευμένων παρεμβάσεων σε ασφαλιστικό και δαπάνες ΔΕΚΟ και δημόσιων οργανισμών
• Καταθέσεις εγχώριου ιδιωτικού τομέα: το Σεπτέμβριο μειώθηκαν κατά €719εκ., εξαιτίας των αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων. Αναμένεται περαιτέρω μείωση τους επόμενους μήνες για τους ίδιους λόγους.
• Χρηματοδότηση εγχώριου ιδιωτικού τομέα: συνέχισε την πτωτική της πορεία το Σεπτέμβριο (-3,9% ετήσια μεταβολή), ωστόσο ο ρυθμός μείωσης παρέμεινε αμετάβλητος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
● Σημαντική βελτίωση σύμφωνα με τον δείκτη Doing Business για το τρέχον έτος αλλά το μεταρρυθμιστικό κενό παραμένει υψηλό
Η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank) ανακοίνωσε την Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2013 τον δείκτη ανταγωνιστικότητας Doing Business 2014 (DB2014).
Η Ελλάδα για το 2013 κατατάχθηκε στην 72η θέση μεταξύ 189 χωρών (βλέπε INFO 1).
Το 2012 κατατασσόταν στην 89η θέση (βλέπε INFO 2).
Η βελτίωση κατά 17 θέσεις μέσα σε ένα χρόνο οφείλεται στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν και εφαρμόστηκαν από την ελληνική κυβέρνηση κατά την περίοδο Ιουνίου 2012-Μαρτίου 2013 (βλέπε INFO 3).
Πριν από ένα χρόνο, τέτοιες μέρες, σε ένα από τα πρώτα τεύχη του «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» (βλέπε INFO 4) , είχαμε τονίσει πως η βελτίωση της κατάταξης στο DB2013 ανέβαζε σημαντικά τον πήχη για την παρούσα κυβέρνηση.
Πλέον μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τo έργο της κυβέρνησης, όσον αφορά την προώθηση των μεταρρυθμίσεων, κατά τη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε ήταν σημαντικό.
Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε φυσικά και την πίεση που ασκήθηκε όλη αυτή την περίοδο από τους δανειστές για την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (μέσω κυρίως της απειλής της μη-καταβολής δόσεων).
Ο Πίνακας 1 δείχνει τις μεταβολές που σημειώθηκαν το 2013 σε σχέση με το 2012 σε μια σειρά από υπο-δείκτες (από τους 10 συνολικά υπο-δείκτες που χρησιμοποιεί η Παγκόσμια Τράπεζα για τον υπολογισμό της κατάταξης DB 2014.
Σύμφωνα με τον Πίνακα 1 και τα αναλυτικά στοιχεία του δείκτη DB 2014 έχουμε σημαντική βελτίωση όσον αφορά:
• τη Δημιουργία νέων επιχειρήσεων: Βελτίωση κατά 11 θέσεις εξαιτίας της νομοθέτησης μιας νέας μορφής εταιρίας περιορισμένης ευθύνης (Νόμος Ν. 4072/2012 –βλέπε INFO 5).
• την Προστασία των Επενδυτών: Βελτίωση κατά 33 θέσεις εξαιτίας ενίσχυσης της σχετικής νομοθεσίας
• τον εξωτερικό τομέα της οικονομίας: Βελτίωση κατά 8 θέσεις εξαιτίας της δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού συστήματος εξυπηρέτησης των εξαγωγών (βλέπε 2ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης (Ιούλιος 2013).
Από την άλλη πλευρά, μια σειρά από άλλους υπο-δείκτες δείχνει ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της ελληνικής οικονομίας.
Εδώ περιλαμβάνεται ο υπο-δείκτης για την πληρωμή φόρων (αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις), ο υπο-δείκτης για την εκκαθάριση πτωχευμένων επιχειρήσεων (καμία μεταρρύθμιση κατά τη διάρκεια του 2013), ο υπο-δείκτης για την καταγραφή/δήλωση ακίνητης περιουσίας (καμία μεταρρύθμιση κατά τη διάρκεια του 2013 και αύξηση των φορολογικών συντελεστών μεταβίβασης περιουσίας το 2011), κτλ.
Με άλλα λόγια μένουν πολλά ακόμη να πραγματοποιηθούν την αμέσως επόμενη περίοδο.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η τιμή του δείκτη που μετρά την απόσταση της επίδοσης της χώρας από το βέλτιστο επίπεδο μεταρρυθμίσεων (βλέπε INFO 6) ακολουθεί πτωτική πορεία από το 2010 και μετά αλλά βρίσκεται ακόμη στο 37,5 για το 2013 (Σχήμα 2).
Απέχουμε ακόμη 37,5 ποσοστιαίες μονάδες από το βέλτιστο επίπεδο μεταρρυθμίσεων ενώ η αντίστοιχη μέση απόσταση για τις χώρες είναι 23,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Τέλος είναι αναγκαίο να σημειώσουμε ότι η υστέρηση της ελληνικής οικονομίας όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις δεν είναι αποτέλεσμα της τελευταίας δεκαετίας.
Για παράδειγμα, ήδη από το 2008 ο ΟΟΣΑ προειδοποιούσε για το μεταρρυθμιστικό έλλειμμα της ελληνικής οικονομίας και για το τι ήταν απαραίτητο να γίνει για να καλυφθεί.
Η προσπάθεια όμως ξεκίνησε καθυστερημένα, μετά την υπογραφή του 1ου Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Ουσιαστική βελτίωση υπήρξε μετά τον Νοέμβριο του 2013 και κυρίως μετά την έναρξη της εφαρμογής του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Οι περισσότερες από τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο 2ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης αποσκοπούν στη δημιουργία εκείνου του θεσμικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα επιτρέψουν την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε διατηρήσιμους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα.
Η επίδραση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας βραχυπρόθεσμα είναι περιορισμένη με την εξαίρεση των μεταρρυθμίσεων που έχουν να κάνουν με τον δημοσιονομικό έλεγχο της Γενικής Κυβέρνησης καθώς και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
Αντίθετα, προϋποθέτει σύγκρουση με ομάδες συμφερόντων, εντός και εκτός δημοσίου, και συνεπάγεται την ανάληψη πολιτικού κόστους.
Δεν υπάρχει όμως άλλος δρόμος.
Όπως έχει δείξει και η διεθνή εμπειρία, η επιτυχία ενός μεταρρυθμιστικού προγράμματος εξαρτάται άμεσα από τον βαθμό ιδιοκτησίας του (ownership) από τους φορείς που το εφαρμόζουν.
● Διαφαίνεται συμφωνία κυβέρνησης και τρόικας για την αποφυγή οριζόντιων μέτρων για το κλείσιμο του δημοσιονομικού κενού του 2014
Όπως είχαμε επισημάνει και την προηγούμενη εβδομάδα, η ελληνική κυβέρνηση τις επόμενες εβδομάδες είναι αναγκαίο να ολοκληρώσει:
1. τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την αποδέσμευση της δόσης του €1,0 δισ.,
2. την κατάρτιση του Προϋπολογισμού του 2014 συμπεριλαμβανομένων των λύσεων για το πρόβλημα του δημοσιονομικού και του χρηματοδοτικού κενού του 2014,
3. την κατάρτιση του ΜΠΔΣ2014-17 και τον προσδιορισμό των μέτρων για το 2015-16 αν τελικά κριθούν απαραίτητα.
Παράλληλα, θα πρέπει να προετοιμάσει το έδαφος για την έναρξη του επίσημου διαλόγου για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους.
Ο Πίνακας 2 παρακάτω παρουσιάζει αναλυτικά τις δράσεις που είναι αναγκαίο να ολοκληρώσει η κυβέρνηση, τον χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης καθώς, τα προβλήματα που παρουσιάζονται μέχρι στιγμής στην εφαρμογή τους καθώς και τις προτάσεις μας.
Κρίνουμε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για την επίτευξη συμφωνίας όσον αφορά τα θέματα του 2014 (δημοσιονομικό και χρηματοδοτικό κενό) χωρίς την επιβολή νέων οριζόντιων μέτρων.
Από την προηγούμενη εβδομάδα μέχρι σήμερα άλλωστε κάτι τέτοιο επιβεβαιώθηκε τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την τρόικα.
Δεν αποκλείουμε όμως στοχευμένες παρεμβάσεις για να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς αποτελέσματος του 2014.
Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίο να ολοκληρωθεί σύντομα και ο διάλογος για τον νέο φόρο στα ακίνητα έχοντας πάντα ως βασικούς άξονες τόσο την συγκέντρωση των απαραίτητων φορολογικών εσόδων όσο και την δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Η ολοκλήρωση των δράσεων του Πίνακα 2 (με την εξαίρεση της πρώτης δράσης) προϋποθέτει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 καθώς και την αύξησή του για τα επόμενα χρόνια (ο στόχος για το 2014 είναι πρωτογενές πλεόνασμα 2,8 δις. ή 1,6% του ΑΕΠ, 3,0% του ΑΕΠ για το 2015 και 4,5% του ΑΕΠ για το 2016 κτλ).
Μεταβολή των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο από το 2014 και μετά μπορεί να υπάρξει μόνο αν κάτι τέτοιο προβλεφθεί στην αναμενόμενη (για την Άνοιξη του 2014) συμφωνία για τη μείωση του ελληνικού χρέους.
Παράλληλα, μια βασική υπόθεση που διέπει τον Πίνακα 1 είναι η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Ας μην ξεχνάμε ότι πέρα από την παρούσα αξιολόγηση θα ακολουθήσουν τουλάχιστον άλλες τρεις (Δεκέμβριος 2013, Μάρτιος 2014 και Ιούνιος 2014) μέχρι να λήξει η χρηματοδότηση από τους εταίρους έλεγχοι θα συνεχιστούν μέχρι το 2016.
Συνεπώς, ο χρόνος για την λήξη της χρηματοδότησης είναι περιορισμένος.
Αναμένουμε οι εκπρόσωποι των δανειστών να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση για την ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Κάθε καθυστέρηση στην εφαρμογή τους είναι δυνατό να προκαλέσει και ανάλογη καθυστέρηση και σε δράσεις του Πίνακα 1 και κυρίως στις αποφάσεις για τη βελτίωση της διατηρησιμότητας του χρέους.
Όμως, η παράταση της αβεβαιότητας για το ζήτημα του χρέους θα θέσει σε κίνδυνο την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014.»
INFO 1. Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε:
http://www.doingbusiness.org/data/exploreeconomies/greece
INFO 2. Με βάση τα στοιχεία του DB2013 η Ελλάδα κατατασσόταν στην 72η θέση.
Δεν είναι δυνατή η άμεση σύγκριση της κατάταξης DB2013 με αυτή της DB2014 εξαιτίας αλλαγών στην μεθοδολογία υπολογισμού των δεικτών και την προσθήκη τεσσάρων (4) επιπλέον χωρών (από 185 χώρες το 2012 σε 189 χώρες το 2013).. Σύμφωνα με την νέα μεθοδολογία η Ελλάδα κατατάσσεται στην 89η θέση το 2012.
INFO 3. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Παγκόσμιας Τράπεζας για τον υπολογισμό του δείκτη κάθε έτους περιλαμβάνονται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόσθηκαν από μια συγκεκριμένη χώρα από τον Ιούνιο του προηγούμενου έτους μέχρι το τέλος Μαΐου του τρέχοντος έτους.
INFO 4. Ο δείκτης DB2013 έδειχνε βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας κατά 11 θέσεις (από την 89η θέση στην 78η) και περιελάμβανε μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν μέχρι το τέλος Μαΐου 2012 (δηλαδή διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο από την κυβέρνηση Λ. Παπαδήμου την περίοδο Νοεμβρίου 2011-Απριλίου 2012). Βλέπε και 7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (30/12/2012): http://www.eurobank.gr/Uploads/Reports/7awMERES_OIKONOMIA_3010 2012.pdf
INFO 5. Σημειώστε ότι και αυτός ο νόμος είχε ψηφιστεί από την κυβέρνηση Λ. Παπαδήμου τον Απρίλιο 2012 αλλά η εφαρμογή του πραγματοποιήθηκε από την παρούσα κυβέρνηση Α. Σαμαρά τον Μάρτιο του 2013 (βλέπε 2ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης (Ιούλιος 2013).
INFO 6. Βλέπε: http://www.doingbusiness.org/data/distance‐tofrontier
www. My Way Press.gr
30/10/2013
