GfK : Οι Έλληνες εξαντλούν σταδιακά τις αποταμιεύσεις τους και αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον
• Τα αποτελέσματα της έρευνας της GfK Consumer Climate (Καταναλωτικό Κλίμα) στην Ευρώπη για το τέταρτο τρίμηνο του 2013
Η Ευρώπη βγαίνει από την ύφεση. Οι οικονομικές και εισοδηματικές προσδοκίες των καταναλωτών αυξήθηκαν σε σχεδόν όλες τις χώρες, ενώ και οι δύο ήταν υψηλότερες στο τέλος του 2013 συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
Υπάρχει ακόμα σημαντική διακύμανση ως προς την προθυμία για αγορές, αλλά και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μια ελαφρά ανοδική τάση.
Αυτά είναι τα αποτελέσματα της έρευνας της GfK Consumer Climate (Καταναλωτικό Κλίμα) στην Ευρώπη σε 14 ευρωπαϊκές χώρες για το τέταρτο τρίμηνο του 2013.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντικρίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Αναμένεται σταθερή ανάπτυξη για την Ευρώπη και φέτος. Αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ουσία προβλέπει μηδενική ανάπτυξη για το 2013 συνολικά, για τη φετινή χρονιά προβλέπεται ανάπτυξη 1,4% και έχει τεθεί ο στόχος να φτάσει ακόμα και στο 1,9% το 2015.
Ωστόσο υπάρχουν ακόμα μεγάλες διαφορές μεταξύ των μεμονωμένων κρατών μελών της ΕΕ.
Τα κράτη της βαλτικής Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία αναμένουν ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ του 3 και 4%. Ειδικοί στις Βρυξέλλες προβλέπουν μόνο μικρές βελτιώσεις στην οικονομική επίδοση των χωρών της ΕΕ που έχουν πληγεί από την κρίση, όπως είναι η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Η Κύπρος και η Σλοβενία θα πρέπει να περιμένουν ακόμα ένα χρόνο πριν οι ρυθμοί ανάπτυξης επιστρέψουν στις οικονομίες τους.
Αν και η δημοσιονομική εξυγίανση και οι διαρθρωτικές αλλαγές έχουν χαράξει το δρόμο της ανάκαμψης, η ανεργία δεν θα πέσει για αρκετό ακόμα καιρό.
Επίσης, η βιομηχανία προειδοποιεί κατά των υπερβολικών προσδοκιών.
Η παραγωγή και η λήψη παραγγελιών όντως αυξήθηκαν για τέταρτη συνεχή φορά τον Οκτώβριο, αλλά ο ρυθμός ανάκαμψης εξακολουθεί να είναι πολύ αργός.
Οι ασθενείς ρυθμοί ανάπτυξης στην παραγωγή και τις παραγγελίες είναι υπερβολικά χαμηλοί για να έχουν ως αποτέλεσμα την πρόσληψη πρόσθετου προσωπικού από τις εταιρείες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναμένει σημαντική μείωση στην ανεργία στην Ευρώπη ή την ευρωζώνη φέτος.
Το ποσοστό ανεργίας στις 18 χώρες της Eυρωζώνης είναι πιθανό να παραμείνει για το 2014 το ίδιο υψηλό με τα περσινά επίπεδα, στο 12,2%. Για το 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει μικρή μείωση στο 11,8%.
Αυτή η θετική τάση στην Ευρώπη αντανακλάται σαφώς στη βελτίωση των μεμονωμένων δεικτών κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς. Αν και η μέση τιμή του δείκτη οικονομικών προσδοκιών στην ΕΕ ήταν -42 μονάδες το Δεκέμβριο του 2012, αυξήθηκε στις -31,9 μονάδες το Μάρτιο του 2013 και στις -29 μονάδες τον Ιούνιο. Έως τον Σεπτέμβριο του 2013, ο δείκτης είχε βελτιωθεί κατά 35 μονάδες φτάνοντας τις +6 μονάδες, επιστρέφοντας για πρώτη φορά σε θετική τιμή. Ο δείκτης ανήλθε στις +14 μονάδες έως τον Δεκέμβριο του 2013.
Οι εισοδηματικές προσδοκίες σημείωσαν μια αντίστοιχα θετική πορεία. Η μέση τιμή για το Δεκέμβριο του 2012 ήταν -51 μονάδες. Το Μάρτιο και τον Ιούνιο του 2013, η τιμή αυξήθηκε στις -42,6 μονάδες και στις -40 μονάδες αντίστοιχα. Ο εν λόγω δείκτης σημείωσε σημαντική αύξηση 23 μονάδων το Σεπτέμβριο του 2013, όταν η μέση τιμή ήταν -17 μονάδες. Το Δεκέμβριο του 2013, η τιμή ήταν για ακόμα μια φορά ελαφρά υψηλότερη, στις -12 μονάδες.
Η ανάπτυξη της προθυμίας για αγορές δεν ήταν τόσο σημαντική, αλλά οι μέσες τιμές δεν ήταν τόσο χαμηλές. Ο δείκτης σε ολόκληρη την Ευρώπη βρισκόταν στις -33 μονάδες το Δεκέμβριο του 2012 και στις -28,3 μονάδες το Μάρτιο του 2013. Τον Ιούνιο υπήρξε πολύ μικρή διαφορά (-28 μονάδες), αλλά η βελτίωση των 14 μονάδων το τρίτο τρίμηνο στις -14 μονάδες ήταν αξιοσημείωτη. Ο δείκτης βελτιώθηκε περισσότερο έως το Δεκέμβριο, κλείνοντας το έτος στις -10 μονάδες
Ελλάδα: διακρίνεται ανάκαμψη
Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται κολλημένη στην ύφεση, αν και οι πτωτικές τάσεις επιβραδύνθηκαν για τέταρτη συνεχόμενη φορά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Το ΑΕΠ έπεσε κατά 3,0%, συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, το τρίτο τρίμηνο του 2013. Πρόκειται για τη μικρότερη μείωση των τελευταίων τριών ετών. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η συνολική μείωση για το 2013 θα είναι 4%.
Ωστόσο φαίνεται πως η ανάκαμψη διακρίνεται στον ορίζοντα. Φέτος η οικονομία θα αναπτυχθεί ξανά για πρώτη φορά. Η πρόβλεψη του 0,6% είναι ακόμα ιδιαίτερα χαμηλή για να είναι ικανή να υποκινήσει μια διαρκή ανοδική πορεία της οικονομίας και να προκαλέσει τη μείωση της ανεργίας, αλλά είναι μια εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση. Τα μέτρα που έχουν υιοθετηθεί μέχρι στιγμής φαίνεται πως αποδίδουν. Σημείο κλειδί είναι το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει στο δρόμο που επέλεξε και εφαρμόζει τις εναπομείνασες μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται. Ήδη για το 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει την ανάπτυξη να αυξηθεί στο 2,9%.
Η ιταλική οικονομία δεν κερδίζει προς το παρόν έδαφος με τις δικές της δυνάμεις.
Χρειάζεται επειγόντως διέγερση από την αυξανόμενη ζήτηση αλλού, με αποτέλεσμα περισσότερες εξαγωγές.
Εντούτοις, σύμφωνα με την ιταλική κυβέρνηση, το δυνατό ευρώ αποτρέπει τα καλύτερα αποτελέσματα στις εξαγωγές. Μια χαμηλότερη ισοτιμία του ευρώ θα ευνοούσε τις διεθνείς πωλήσεις των εξαγωγικών εταιρειών επειδή θα μπορούσαν να πωλήσουν τα προϊόντα τους φθηνότερα, χωρίς αυτό να επηρεάζει τα κέρδη τους.
Ο πρώην πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα προέτρεψε την ΕΕ να λάβει μέτρα για να αντιμετωπίσει την υψηλή ισοτιμία του ευρώ. Οι καταναλωτές έχουν προφανώς παρόμοια άποψη ή τουλάχιστον δεν αναμένουν μια επικείμενη ή διαρκή ανάκαμψη της οικονομίας. Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών βρίσκεται τώρα στις -38,4 μονάδες.
Υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ για την Ισπανία. Μετά από δύο χρόνια ύφεσης, η οικονομία κατέγραψε οριακή ανάπτυξη για πρώτη φορά κατά το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο. Οι ειδικοί προβλέπουν αύξηση της τάξης του 0,5% για φέτος και αυτή αναμένεται να ανέβει στο 1,7% για το 2015.
Οι τράπεζες σταθεροποιήθηκαν και το ποσοστό ανεργίας έπεσε για πρώτη φορά μετά από χρόνια, αν και οριακά. Όλα αυτά τα θετικά σημάδια κάνουν τους Ισπανούς καταναλωτές να έχουν ολοένα περισσότερη εμπιστοσύνη στην οικονομική βελτίωση.
Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών βρίσκεται επί του παρόντος στις 7 μονάδες και κατά συνέπεια κυμαίνεται σε θετικό πεδίο, γεγονός που σηματοδοτεί ανάπτυξη. Από τη στιγμή που έφτασε το χαμηλότερο σημείο του τον περασμένο Μάιο, έχει σημειωθεί γρήγορη βελτίωση και ο δείκτης έχει αυξηθεί συνολικά κατά 45 μονάδες.
Υπάρχουν ολοένα περισσότερες ενδείξεις ότι η οικονομία θα βελτιωθεί ξανά φέτος στην Τσεχική Δημοκρατία. Αν και το 2013 το χαρακτήριζε ακόμα η ύφεση, η οποία διήρκεσε συνολικά δύο έτη, είναι προφανές ότι οι καταναλωτές αναμένουν οικονομική ανάπτυξη. Οι προβλέψεις ότι η οικονομία θα βελτιωθεί ξανά φέτος και θα επιτύχει εύρωστη ανάπτυξη ήταν προφανώς αξιόπιστες. Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών βρίσκεται τώρα στις 8,6 μονάδες. Η τιμή αυξήθηκε ταχέως κατά περίπου 60 μονάδες στην περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου 2012, όταν βρισκόταν στο πιο πρόσφατο χαμηλό της σημείο, και Νοεμβρίου 2013. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της από το 2009.
Εισοδηματικές προσδοκίες: σταδιακή ανάκαμψη
Η ελληνική οικονομία εξακολούθησε να αγωνίζεται κατά της σφοδρής ύφεσης στο τέλος του 2013, αν και η πτώση στις οικονομικές επιδόσεις μειώθηκε σταθερά. Οι ειδικοί αναμένουν επιστροφή σε ελαφρώς θετική ανάπτυξη για πρώτη φορά φέτος.
Η ανεργία είναι ακόμα εξαιρετικά υψηλή, ξεπερνώντας σημαντικά το 27%.
Οι Έλληνες εξαντλούν σταδιακά τις αποταμιεύσεις τους και αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον.
Ωστόσο η ελπίδα για αυξήσεις των εισοδημάτων μέσα στους επόμενους μήνες αυξάνεται αργά, αλλά σταθερά.
Αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί σε δύο εξελίξεις: πρώτον, η ΕΕ επιδοτεί την κατασκευή τεσσάρων σημαντικών αυτοκινητοδρόμων. Αυτό το έργο θα δημιουργήσει 6.000 νέες θέσεις εργασίας καθώς και θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της περιοχής όπου κατασκευάζονται οι αυτοκινητόδρομοι.
Δεύτερον, οι Έλληνες ελπίζουν ότι η τουριστική περίοδος θα είναι το ίδιο καλή με την περσινή, δημιουργώντας επιπλέον θέσεις εργασίας και κατά συνέπεια εισόδημα, τουλάχιστον για λίγους μήνες.
Ο δείκτης εισοδηματικών προσδοκιών βρίσκεται επί του παρόντος στις -33,1 μονάδες, που είναι η υψηλότερη τιμή από το Φεβρουάριο του 2010.
Η Πορτογαλία σκοπεύει να αφήσει πίσω την ανάγκη για το πακέτο διάσωσης από την ΕΕ φέτος. Η οικονομία φαίνεται να βγαίνει από την ύφεση. Για το 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη της τάξης του 0,8%. Παρά το γεγονός αυτό, είναι εύλογο ότι οι καταναλωτές είναι υπερβολικά επιφυλακτικοί ως προς τις προσδοκίες για τους προϋπολογισμούς.
Ο δρόμος λιτότητας που έχει επιλέξει η κυβέρνηση εξακολουθεί να είναι υπερβολικά αυστηρός και οι μισθοί πέφτουν ακόμα περισσότερο.
Ωστόσο τα θετικά νέα πείθουν ολοένα περισσότερο τους Πορτογάλους καταναλωτές ότι επίκειται ανάκαμψη και κατά συνέπεια αυξήσεις στα εισοδήματα.
Ο δείκτης εισοδηματικών προσδοκιών αυξανόταν διαρκώς μέσα στο περασμένο έτος φτάνοντας τις -23 μονάδες το Δεκέμβριο, που είναι η υψηλότερη τιμή από το Σεπτέμβριο του 2010.
Η τιμή αυτή εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά χαμηλή και δείχνει με σαφήνεια πως αν και τα εισοδήματα δεν θα αυξηθούν ακόμα μέσα στους επόμενους μήνες, βρίσκονται σε ανοδική πορεία.
Η σλοβακική οικονομία ελπίζει να ευνοηθεί φέτος από το στενό της εταίρο εξωτερικού εμπορίου, τη Γερμανία, και να έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία σημαντικής ανάπτυξης.
Η Εθνική Τράπεζα της Σλοβακίας προβλέπει αύξηση της τάξης του 2,2%, ενώ ο πληθωρισμός και πάνω απ’ όλα οι τιμές αναμένεται να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα.
Στο τέλος του 2013 υπήρξε μια απροσδόκητη πτώση στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας. Συνεπώς, οι καταναλωτές θα κρατήσουν στην ουσία περισσότερα χρήματα στην τσέπη τους μετά τις επικείμενες μισθολογικές αυξήσεις.
Επιπλέον, η κυβέρνηση αύξησε τον ελάχιστο μισθό κατά €14 στα €352 ανά μήνα. Αυτά τα θετικά σημάδια προκαλούν στους καταναλωτές μια πιο αισιόδοξη θέαση του μέλλοντος. Ο δείκτης εισοδηματικών προσδοκιών αυξήθηκε περαιτέρω το τέταρτο τρίμηνο του 2013 και βρίσκεται επί του παρόντος στις 21,5 μονάδες. Πρόκειται για την υψηλότερη τιμή από τον Απρίλιο του 2010 και αντιπροσωπεύει μια βελτίωση περίπου 23 μονάδων στα νούμερα του περασμένου έτους.
Σύμφωνα με ειδικούς, η αλλαγή πορείας είναι δυνατή στη Γαλλία μόνο εάν η κυβέρνηση εφαρμόσει ριζικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομική και φορολογική πολιτική. Μέχρι σήμερα, έχει προσπαθήσει μόνο να κλείσει τις τρύπες του προϋπολογισμού αυξάνοντας τη φορολογία. Οι επιπτώσεις στις εισοδηματικές προσδοκίες των καταναλωτών ήταν ασφαλώς αρνητικές. Αν και ο δείκτης σκαρφάλωσε κατά περίπου 16 μονάδες στη μέση του έτους, παρέμεινε έκτοτε στο ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο γύρω στις -40 μονάδες. Προθυμία για αγορές: η υψηλή ανεργία εμποδίζει τη γρήγορη αύξηση
Αν και η οικονομία στις Κάτω Χώρες βγαίνει σταδιακά από την ύφεση, αυτό δεν έχει ακόμα επίπτωση στη διάθεση για αγορές. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι καταναλωτές πασχίζουν ακόμα με το τελικό αποτέλεσμα των κατακόρυφων περικοπών στους μισθούς πέρυσι και στις επιπτώσεις της ύφεσης. Εξακολουθούν να πρέπει να σφίγγουν γερά το ζωνάρι τους. Η κατάσταση στην αγορά εργασίας δεν έχει βελτιωθεί ακόμα και η ανεργία βρίσκεται ακόμα στο 6,9%. Αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζεται επίσης στο δείκτη προθυμίας για αγορές. Την παρούσα στιγμή βρίσκεται στις -20,8 μονάδες.
Παρά τη συνεχή ανάπτυξη τα τελευταία λίγα χρόνια, η Ρουμανία εξακολουθεί να είναι ένα από τα φτωχότερα έθνη στην Ευρώπη, αν και το επίπεδο ακολουθεί μια πολύ σταδιακή ανοδική πορεία.
Αυτό αντικατοπτρίζεται για παράδειγμα και στα δεδομένα αγοραστικής δύναμης.
Σύμφωνα με την GfK, η κατά κεφαλή αγοραστική δύναμη το 2013 ανερχόταν κατά μέσο όρο στα €3.491. Αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 27,1% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μόνο εξαιτίας της σταδιακής ανάκαμψης που έχει καταγραφεί στην ΕΕ, αυξάνεται και η ελπίδα των Ρουμάνων καταναλωτών ότι θα έχουν περισσότερα διαθέσιμα χρήματα για σημαντικές αγορές μέσα στους επόμενους μήνες. Αν και ο δείκτης προθυμίας για αγορές είναι ακόμα σαφώς αρνητικός στις -12,1 μονάδες, η τάση προς το τέλος του έτους ήταν σαφώς ανοδική.
Στην Αυστρία, η ιδιωτική κατανάλωση, οι επενδύσεις και η διαθεσιμότητα νέων δανείων γίνονται πιο δύσκολα λόγω των προσπαθειών δημοσιονομικής εξυγίανσης και επίσης ως ένα βαθμό λόγω του υψηλού επιπέδου ιδιωτικού χρέους.
Αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζεται με σαφήνεια στις σοβαρές διακυμάνσεις στην προθυμία για αγορές μέσα στο 2013.
Στις 7,8 μονάδες, ο δείκτης ήταν ελαφρώς χαμηλότερος το Δεκέμβριο συγκριτικά με τον Ιανουάριο, όταν ήταν στις 9,1 μονάδες. Ωστόσο οι ειδικοί προβλέπουν ότι η διάθεση κατανάλωσης θα αυξηθεί ξανά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, παράλληλα με τη βελτίωση της οικονομίας.
INFO
Σχετικά με τη GfK
Η GfK είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ερευνών στον κόσμο, με περίπου 13.000 ειδικούς, που εργάζονται για να ανακαλύψουν νέα στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος ζει, σκέπτεται και ψωνίζει σε περισσότερες από 100 αγορές κάθε μέρα.
Η GfK συνεχώς καινοτομεί και χρησιμοποιεί τις τελευταίες τεχνολογίες και τις πιο έξυπνες μεθοδολογίες για να δώσει στους πελάτες της τη σαφέστερη αντίληψη των πιο σημαντικών ανθρώπων στον κόσμο: των πελατών τους. Το 2012 οι πωλήσεις της GfK ανήλθαν σε 1,51 δις ευρώ.
