Ikigai: Η αναζήτηση του σκοπού στην καθημερινότητα

Σε έναν κόσμο που συνεχώς επιταχύνεται και εξελίσσεται, η έννοια του «σκοπού» στη ζωή γίνεται όλο και πιο επιτακτική. Συχνά συγχέεται με μια μεμονωμένη, μεγάλη ανακάλυψη ή μια δραματική αλλαγή στην καριέρα. Ωστόσο, η ιαπωνική φιλοσοφία του Ikigai (προφέρεται «ίκι-γκάι») μας προσφέρει μια πιο βαθιά και συνάμα απλή προσέγγιση: την αναζήτηση της «αξίας της ζωής» στην καθημερινότητά μας.

 
Τι δεν είναι το Ikigai: Απομυθοποιώντας την παρεξήγηση

Είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε με το τι δεν είναι το Ikigai. Πολλοί από εμάς έχουμε συναντήσει το διάγραμμα με τους τέσσερις επικαλυπτόμενους κύκλους: «αυτό που αγαπάς», «αυτό στο οποίο είσαι καλός», «αυτό που χρειάζεται ο κόσμος» και «αυτό για το οποίο μπορείς να πληρωθείς». Ενώ αυτό το διάγραμμα μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για την εύρεση ουσιαστικής εργασίας (ο συγγραφέας προτείνει τον όρο hatarakigai για αυτό ), δεν αποτελεί την ακριβή απεικόνιση του Ikigai.

Το πραγματικό Ikigai είναι πολύ πιο απλό και ταυτόχρονα πιο βαθύ. Η λέξη προέρχεται από το iki (ζωή) και το gai (αξία). Είναι ο λόγος ύπαρξής σου, τα πράγματα που σε κάνουν να χαίρεσαι να ξυπνάς κάθε πρωί. Δεν αφορά μεγάλες αλλαγές ή την εύρεση της «μίας και μοναδικής κλήσης» σου. Αντιθέτως, επικεντρώνεται στην παρουσία, στην εύρεση χαράς στα μικρά πράγματα και στο να είσαι πλήρως παρών, εδώ και τώρα, με όσα έχεις.

 
Το Ikigai στην πράξη: Μικρές στιγμές με μεγάλο νόημα

Το Ikigai εκδηλώνεται στις καθημερινές, φαινομενικά ασήμαντες στιγμές. Μπορεί να είναι ο τρόπος που το πρωινό φως πέφτει στον καφέ σου, η ικανοποίηση ενός τέλεια οργανωμένου ραφιού με βιβλία, η ζεστασιά στη φωνή κάποιου όταν τον βοηθάς να λύσει ένα πρόβλημα, ή η ήσυχη ικανοποίηση του να γνωρίζεις ότι είσαι ακριβώς εκεί που πρέπει να είσαι. Δεν είναι πάντα δραματικό και δεν χρειάζεται να αλλάξει τον κόσμο. Αρκεί να έχει σημασία για σένα.

Παραδείγματα από την καθημερινότητα αναδεικνύουν αυτή την αλήθεια: ο γείτονας που φροντίζει τα βότανά του στο περβάζι του παραθύρου χαμογελώντας, ο φίλος που υπομονετικά μαθαίνει στην κόρη του να κάνει ποδήλατο, ή ακόμα και η προσωπική συνειδητοποίηση ότι η συγγραφή αυτών των κειμένων φέρνει χαρά, ακόμα κι αν κανείς δεν τα διαβάσει.

 
Οι πέντε πυλώνες του Ikigai

Ο νευροεπιστήμονας Ken Mogi, συγγραφέας του «The Little Book of Ikigai», αναλύει τη φιλοσοφία σε πέντε βασικούς πυλώνες που στηρίζουν μια ζωή που αξίζει να τη ζεις:

Ξεκινώντας μικρά (Starting Small): Δεν χρειάζεται μια πλήρης αναδιάρθρωση της ζωής σου. Ένα μικροσκοπικό βήμα, μια μικρή χαρά, μια στιγμή παρουσίας αρκούν για να ξεκινήσεις.

Απελευθέρωση του εαυτού (Releasing Yourself): Σταμάτα να προσπαθείς να είσαι τέλειος και να περιμένεις να είσαι «έτοιμος». Ο ακατάστατος, παράξενος, ατελής εαυτός σου είναι ακριβώς αυτός που χρειάζεται να ξεκινήσει αυτό το ταξίδι.

Αρμονία και βιωσιμότητα (Harmony and Sustainability): Δεν πρόκειται για σκληρότερη δουλειά, αλλά για την εύρεση ρυθμών που σε τρέφουν αντί να σε εξαντλούν. Εργασία που ενισχύει τη ζωή αντί να την καταναλώνει.

Η χαρά των μικρών πραγμάτων (The Joy of Little Things): Ένα τέλεια ώριμο φραουάλι, το γέλιο ενός παιδιού, η ικανοποίηση του να διαγράφεις κάτι από τη λίστα σου. Το Ikigai ζει σε αυτές τις στιγμές όσο και σε μεγάλες επιτεύξεις.

Είναι εδώ και τώρα (Being in the Here and Now): Όχι οι τύψεις του χθες ή οι ανησυχίες του αύριο. Ακριβώς εδώ. Ακριβώς τώρα. Αυτή η ανάσα. Αυτή η στιγμή. Αυτή η επιλογή.

 
Γιατί το Ikigai έχει σημασία περισσότερο από ποτέ

Ζούμε σε μια εποχή όπου οι παραδοσιακές πορείες σταδιοδρομίας αλλάζουν ραγδαία, η Τεχνητή Νοημοσύνη αναδιαμορφώνει την εργασία, και οι παλιές υποσχέσεις για ασφάλεια μέσω της εκπαίδευσης και της σκληρής δουλειάς μοιάζουν όλο και πιο κενές. Η κατανόηση του Ikigai μας θωρακίζει απέναντι στις εξωτερικές αλλαγές. Όταν είσαι ριζωμένος σε κάτι βαθύτερο από έναν τίτλο εργασίας, μπορείς να συνεργαστείς με την τεχνολογία αντί να ανταγωνιστείς με αυτήν. Το Ikigai σου δεν μπορεί να αυτοματοποιηθεί. Είναι το πιο «μελλοντικά ανθεκτικό» πράγμα που διαθέτεις.

 
Πώς να ξεκινήσεις την αναζήτηση του Ikigai σου

Η έναρξη του ταξιδιού Ikigai δεν απαιτεί μια «έρευνα ζωής» ή ένα τεστ προσωπικότητας. Ξεκίνησε με περιέργεια. Ξεκίνησε με μια μικρή ερώτηση: «Τι με έκανε να νιώσω πιο ζωντανός αυτή την εβδομάδα;». Μπορεί να ήταν η ικανοποίηση του να οργανώνεις ένα χαοτικό συρτάρι ή η στιγμή που έκανες κάποιον να γελάσει όταν το είχε περισσότερο ανάγκη. Αυτά δεν είναι τυχαία συναισθήματα· είναι ψίχουλα που οδηγούν προς το Ikigai σου.

Πάρε ένα σημειωματάριο και απλά… παρατήρησε. Τι σε ενεργοποιεί και τι σε εξαντλεί; Τι θα έκανες ακόμα κι αν κανείς δεν σε παρακολουθούσε; Ποια προβλήματα βρίσκεις τον εαυτό σου να σκέφτεται στο ντους; Αυτά δεν είναι για να τα μετατρέψεις αμέσως σε καριέρα, αλλά επειδή η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα προς την πρόθεση. Δεν μπορείς να βρεις το σκοπό σου επίτηδες αν δεν ξέρεις τι ψάχνεις.

 
Το ταξίδι, όχι ο προορισμός

Η αναζήτηση του Ikigai δεν είναι ένας προορισμός στον οποίο φτάνεις και μετά τελειώνεις. Είναι μια πρακτική. Είναι η διαδικασία του να γίνεσαι ο άνθρωπος που παρατηρεί το νόημα όταν αυτό εμφανίζεται. Κάποιες μέρες το Ikigai σου θα είναι κρυστάλλινα καθαρό, άλλες θα αναρωτιέσαι αν το επινόησες. Και τα δύο είναι απολύτως φυσιολογικά.

Η ομορφιά αυτής της φιλοσοφίας είναι ότι μπορεί να σε συναντήσει οπουδήποτε κι αν βρίσκεσαι. Είτε είσαι εξουθενωμένος από την εταιρική ζωή, είτε γονέας που μένει στο σπίτι και νιώθει αόρατος, είτε νέος απόφοιτος χωρίς ιδέα για το τι ακολουθεί – το Ikigai είναι εκεί. Γιατί το Ikigai δεν αφορά το τι κάνεις, αλλά πόσο παρών είσαι ενώ το κάνεις. Πόσο σκόπιμα. Πόσο ζωντανά.

 
Η πρόσκληση για έναρξη

Μην περιμένεις να είσαι έτοιμος. Μην περιμένεις να έχεις περισσότερο χρόνο, σαφήνεια ή κουράγιο. Ξεκίνησε ακριβώς εκεί που βρίσκεσαι, με ακριβώς ό,τι έχεις. Πάρε ένα στυλό. Κάνε στον εαυτό σου μια μικρή ερώτηση. Παρατήρησε μια μικροσκοπική χαρά.

Το Ikigai δεν αφορά την προσθήκη περισσότερων πραγμάτων στην ήδη αδύνατη λίστα σου, αλλά την παρατήρηση του τι υπάρχει ήδη. Όταν αρχίζεις να αναζητάς το σκοπό σου επίτηδες, η ζωή έχει έναν τρόπο να αποκαλύπτει μαγεία που ποτέ δεν ήξερες ότι υπήρχε. Όχι πάντα με δραματικούς τρόπους, αλλά στις ήσυχες στιγμές όπου συνειδητοποιείς ότι αναπτύσσεσαι ακριβώς σε αυτό που υποτίθεται ότι είσαι, κάνοντας ακριβώς αυτό που έχει σημασία. Αυτό αλλάζει τα πάντα.

 
Πηγή: seekingikigai.online/

 
mywaypress.gr – Για προσεκτικούς αναγνώστες