ΙΟΒΕ: Η εστίαση στο τρίπτυχο Παιδεία – Έρευνα – Καινοτομία μπορεί να ενδυναμώσει την εγχώρια παραγωγή και την εξαγωγική δυναμική της ελληνικής οικονομίας
• «Οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων στο α’ εννιάμηνο του 2012 άγγιξαν τα €12,5 δισεκ., παρουσιάζοντας άνοδο κατά 5,3% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2011»
• «H άνοδος κατά 5,3% των ελληνικών εξαγωγών στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2012 προήλθε κυρίως από τη διεύρυνσή τους προς τη Βόρεια Αμερική, τη Βόρεια Αφρική-Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια»
• Oι 3 προϋποθέσεις για την μετάλλαξη του παραγωγικού και εξαγωγικού προφίλ της ελληνικής οικονομίας
Η χθεσινή παρουσίαση από το IOBE της Τριμηνιαίας Έκθεσης :Η Ελληνική Οικονομία, περιείχε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση για τις εξαγωγικές επιδόσεις της Ελληνικής οικονομίας με παράθεση των ποσοτικών δεδομένων και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της.
«Οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων στο α’ εννιάμηνο του 2012 άγγιξαν τα €12,5 δισεκ., παρουσιάζοντας άνοδο κατά 5,3% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2011.
Αντίθετα, οι εισαγωγές περιορίστηκαν στα €22,5 δισεκ. σημειώνοντας μείωση κατά 8,7%.
Παρά το γεγονός ότι το μέγεθος των ελληνικών εξαγωγών βρίσκεται σε νέο υψηλότερο επίπεδο δεκαετίας, το εμπορικό έλλειμμα διαμορφώθηκε στα €10 δισεκ., με το ποσοστό κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές της χώρας να κυμαίνεται στο 55%.
Η ανοδική πορεία των εξαγωγών το α’ εννιάμηνο του περασμένου έτους προέρχεται κυρίως από την άνοδο στα «Αγροτικά προϊόντα» και στις «Πρώτες ύλες», που αντιπροσώπευαν και σημαντικό κομμάτι της συνολικής αξίας των εξαγωγών το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2012 (πάνω από το 1/3).
Το μέγεθος των εξαγωγών στις συγκεκριμένες κατηγορίες παρουσίασε αύξηση κατά €586 εκατ. σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2011, όταν η συνολική αύξηση της αξίας των εξαγωγών βρισκόταν στα €622 εκατ..
Πιο συγκεκριμένα, στις εξαγωγές των Αγροτικών προϊόντων η άνοδος έφθασε το 8,4%, με την αξία τους να διαμορφώνεται στα €3,3 δισεκ..
Η άνοδος αυτή ερμηνεύεται κυρίως από την αύξηση των εξαγωγών στα «Τρόφιμα», κατά 7,3%, με την αξία τους να αγγίζει τα €2,6 δισεκ..
Επίσης, σημαντική ήταν και η αύξηση των εξαγωγών στα Ποτά-Καπνός κατά 18,3% σε σχέση με το 2011 (+ €75 εκατ.).
Αντίστοιχα, στις «Πρώτες ύλες» οι εξαγωγές ανήλθαν στα €894 εκατ., αυξημένες κατά 58%, με αποτέλεσμα το μερίδιο τους στις συνολικές εξαγωγές να διαμορφώνεται στο 7,2%.
Στα «Βιομηχανικά προϊόντα» οι εξαγωγές κινούνται σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με πέρυσι, σημειώνοντας οριακή αύξηση κατά 0,2%, με την αξία τους να αγγίζει τα €7,6 δισεκ. (τα 3/5 σχεδόν του συνόλου των εξαγωγών).
Συγκεκριμένα, η άνοδος στα Χημικά Προϊόντα (+2%) και στα Μηχανήματα-Υλικό μεταφορών (+11,6%) αντισταθμίστηκε από την πτώση στα Βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη (-7%), που κατέχουν το υψηλότερο μερίδιο στη συγκεκριμένη κατηγορία (2/5).
Στα μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες αγαθά η αξία των εξαγωγών μειώθηκε κατά 14,5% σε σχέση με το 2011 (στα €445 εκατ.), ενώ η αξία στα καύσιμα έχει υπερδιπλασιαστεί έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2011, αγγίζοντας τα €186 εκατ..
Όσον αφορά τις εξαγωγές σε γεωγραφικό επίπεδο, πτώση 3% (ή κατά €165 εκατ.) σημειώνεται προς την ΕΕ-27 το α’ εννιάμηνο του 2012, με υποχώρηση των εξαγωγών και προς τις χώρες της Ευρωζώνης κατά €180 εκατ. (-3,4%).
Το γεγονός οφείλεται κυρίως στη μείωση των εξαγωγών στην Ιταλία, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας (-9,5%), αλλά και την Κύπρο (-6%) που επίσης απορροφά μεγάλο μέρος των ελληνικών προϊόντων, με την αξία τους να διαμορφώνεται στα €747 εκατ..
Μείωση των εξαγωγών καταγράφεται επίσης προς την Γερμανία (-1,6%), η αξία των οποίων αγγίζει τα €1,3 δισεκ.
Αντιθέτως, αύξηση στις εξαγωγές σημειώνεται προς το Ηνωμένο Βασίλειο –τον 5ο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ελλάδας– κατά 6,6%, με τη συνολική αξία τους να αγγίζει τα €612 εκατ..
Οι εξαγωγές προς την Τουρκία και τις ΗΠΑ, τον έκτο και έβδομο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ελλάδας, ανήλθαν κατά 12,1% και 39,5% αντίστοιχα, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στην περιοχή των €540 εκατ. προς αμφότερες.
Στις χώρες των Βαλκανίων, οι εξαγωγές εμφανίζουν άνοδο κατά 4,6%, ξεπερνώντας οριακά τα €2 δισεκ..
Αναλυτικά, σημαντική άνοδος σημειώνεται στη Βοσνία, της τάξης των €140 εκατ., καθώς επίσης και προς στη Σερβία (+9,1%), με την αξία των εξαγωγών να ανέρχεται στα €155 εκατ..
Στην Αλβανία, που εισάγει μεγάλο μέρος ελληνικών αγαθών, καταγράφεται αύξηση κατά 3,6% και η αξία τους προσεγγίζει τα €269 εκατ.
Πάραυτα, η αύξηση των εξαγωγών προς τους παραπάνω προορισμούς αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη μείωση τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη Ρουμανία, (-3,7% και -7,3%, αντίστοιχα), τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας στα Βαλκάνια, διαμορφώνοντας τη συνολική αξία στα €800 εκατ. και €420 εκατ. αντίστοιχα.
Στην περιοχή της Βόρειας Αμερικής σημειώνεται μείωση των εξαγωγών προς τον Καναδά (-1,8%) κατά €1,4 εκατ., που όμως υπερκαλύπτεται από την αύξηση της αξίας των εξαγωγών προς το Μεξικό (+38,7%) κατά € 19 εκατ..
Έντονα ανοδική τάση εμφανίζεται στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων προς τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή έναντι του α’ εννιαμήνου του 2011, με την αξία να διαμορφώνεται στα €993 εκατ (+20%).
Σημαντική άνοδος των εξαγωγών παρατηρείται στη Λιβύη (+250%), γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας έπειτα από τις ταραχές στη διάρκεια του 2011 καθώς επίσης προς το Κατάρ και το Ιράκ (+78%, +89% αντίστοιχα), με τη συνολική αξία των εξαγωγών και στις τρεις να μην ξεπερνά πάντως τα €149 εκατ..
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η αύξηση των εξαγωγών προς το Κουβέιτ (+45%), το Μπαχρέιν (+59%), τον Λίβανο (+51%), χώρες ωστόσο με χαμηλό μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές.
Το μεγαλύτερο μερίδιο στις εξαγωγές μεταξύ των χωρών της συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής καταγράφεται στην Αλγερία, παρά την πτώση τους κατά 10% στο εννιάμηνο του περασμένου έτους, καθώς και προς τα Ην. Αραβικά Εμιράτα (+58%), με τη συνολική αξία τους προσεγγίζει τα €221 εκατ. και €175 εκατ. αντίστοιχα.
Στις χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, καταγράφεται άνοδος κατά €98 εκατ. (+25%).
Η συγκεκριμένη ανοδική τάση των εξαγωγών ερμηνεύεται, κυρίως, από την αύξηση των εξαγωγών προς την Ρωσία (+€60 εκατ. ή 20%) οι οποίες αποτελούν σχεδόν τα 4/5 των ελληνικών εξαγωγών προς τη συγκεκριμένη περιοχή.
Έντονη αύξηση των εξαγωγών σημειώνεται προς την Ουκρανία (+55 %) και τη Μολδαβία (+39%), με χαμηλό μερίδιο και την αξία να διαμορφώνεται στα €83 εκατ. και €23 εκατ., αντίστοιχα.
Ανοδικά τέλος, συνεχίζουν να κινούνται οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων προς την Κίνα (+29%), με την αξία τους να προσεγγίζει τα € 194 εκατ. ωστόσο το μερίδιο παραμένει χαμηλό.
H άνοδος κατά 5,3% των ελληνικών εξαγωγών στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2012 προήλθε κυρίως από τη διεύρυνσή τους προς τη Βόρεια Αμερική, τη Βόρεια Αφρική-Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια
Συνοψίζοντας, η άνοδος κατά 5,3% των ελληνικών εξαγωγών στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2012 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, προήλθε κυρίως από τη διεύρυνσή τους προς τη Βόρεια Αμερική, τη Βόρεια Αφρική-Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια.
Η κλιμάκωση της ζήτησης για ελληνικά προϊόντα από αυτές τις περιοχές υπερκάλυψε την εξασθένισή της προς την Ευρωζώνη και την ΕΕ-27.
Η αύξηση των εξαγωγών εκτιμάται ότι συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, μετριάστηκε ωστόσο από την ήπια ενίσχυση της ύφεσης στην Ευρωζώνη σε αυτό το χρονικό διάστημα, καθώς και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα στη Βόρειο Αμερική τον Οκτώβριο.
Παρά αυτή την άνοδο και τη σημαντική προώθηση ελληνικών προϊόντων σε νέες αγορές (Κ.Α.Κ., Ν.Α. Ασία), το 2013 ο ρυθμός διεύρυνσης των εξαγωγών προβλέπεται ότι θα κυμανθεί σε ελαφρά χαμηλότερα επίπεδα, λόγω κυρίως των επιπτώσεων της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη στη ζήτηση των χωρών-μελών της.
Oι 3 προϋποθέσεις για την μετάλλαξη του παραγωγικού και εξαγωγικού προφίλ της ελληνικής οικονομίας
Η κρίση του 2008 είναι σίγουρο ότι έχει μεταβάλει τις ισορροπίες της ελληνικής οικονομίας.
Η οικονομία, στο σύνολο της, αναζητά ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, ενώ πολλές επιχειρήσεις αναζητούν εξαγωγικό διέξοδο στην συνεχώς πτωτική εγχώρια δραστηριότητα.
Η ραγδαία όμως πτώση της οικονομικής δυναμικής προκαλεί ποικίλα προβλήματα στην προσπάθεια των επιχειρήσεων να διατηρήσουν ένα σταθερό, ασφαλές επίπεδο δραστηριότητας, και να αναζητήσουν την εκκίνηση μιας νέας εξαγωγικής προοπτικής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του εξωτερικού τομέα της οικονομίας, οι εισαγωγές το 2012 (στα 3 πρώτα τρίμηνα) έχουν μειωθεί δραστικά σε σχέση με το 2008, περίπου κατά 40%, εξαιτίας της υποχώρησης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Παράλληλα, η αύξηση των εξαγωγών καταγράφει κόπωση στο τρίτο τρίμηνο του 2012, εξαιτίας των διεθνών αναταράξεων που προκαλεί η αβεβαιότητα για την τιθάσευση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, αλλά και τα δυνητικά δημοσιονομικά προβλήματα στις ΗΠΑ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η σύγκριση των ελληνικών επιδόσεων σε σχέση με την ΕΕ των 27, μπορεί να αποτυπώσει μια τάση σχετικά με την εξέλιξη των εξαγωγών προς τις εισαγωγές.
Συγκεκριμένα, όπως απεικονίζεται στο Διάγραμμα 3.2, ο λόγος των εξαγωγών ως προς τις εισαγωγές για την Ελλάδα, ως προς τον αντίστοιχο δείκτη για την ΕΕ27, εμφανίζει μεταβολές μετά το 2010, χωρίς ωστόσο να προκύπτει μια σαφής τάση ενίσχυσης των εξαγωγών στις διάφορες κατηγορίες προϊόντων, παρά μόνο μια άνοδος η οποία μπορεί να αποδοθεί στη μεγάλη μείωση των εισαγωγών.
Ο δείκτης αυτός για τιμές μεγαλύτερες της μονάδας υποδηλώνει ότι η σχέση εξαγωγών – εισαγωγών στην ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καλύτερη θέση, σε σχέση με την ΕΕ27, ενώ αντίθετα για τιμές μικρότερες της μονάδες σημαίνει ότι η Ελλάδα υστερεί σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για όλες τις κατηγορίες προϊόντων ( INFO: Σύμφωνα με την ταξινόμηση « Standard international trade classification sitc -Revision») παρατηρείται ότι με εξαίρεση την κατηγορία των καυσίμων, όπου λόγω διαφορετικού τρόπου εγγραφής εμφανίζονται αυξημένες οι εξαγωγές, μόνο στην κατηγορία των ζωικών και φυτικών ελαίων και στην κατηγορία των ακατέργαστων υλικών παρατηρείται μια σαφής διαφοροποίηση στο λόγο εξαγωγών εισαγωγών τα τελευταία έτη, με ενίσχυση του σχετικού λόγου, ο οποίος μάλιστα διακυμαίνεται αρκετά υψηλότερα της μονάδας, συνεπώς η σχέση εξαγωγών-εισαγωγών στην Ελλάδα είναι καλύτερη από ότι στην ΕΕ.
Δεν θα πρέπει όμως να παραβλεφθεί ότι και στις υπόλοιπες κατηγορίες, παρόλο που ο δείκτης είναι μικρότερος της μονάδας, καταγράφεται μια σχετική βελτίωση.
Η άνοδος αυτή εκτιμάται ότι αποτελεί, πέρα από τη μείωση των εισαγωγών, ένδειξη της τάσης εξαγωγικού προσανατολισμού, ο οποίος όμως δεν έχει λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά τα οποία θα επιτρέψουν, σε σύντομο χρονικό διάστημα την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, με έμφαση στις εξαγωγές.
Άλλωστε, όπως έχει επισημανθεί και σε παλαιότερες εκθέσεις του ΙΟΒΕ, η μετάλλαξη του παραγωγικού και εξαγωγικού προφίλ της ελληνικής οικονομίας μπορεί να λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά εφόσον καλυφθούν ορισμένες προϋποθέσεις, σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, όπως η εστίαση στο τρίπτυχο Παιδεία – Έρευνα – Καινοτομία, μέσα από το οποίο μπορεί να ενδυναμωθεί η εγχώρια παραγωγή και η εξαγωγική δυναμική της.»
Πηγή : IOBE,Τριμηνιαία Έκθεση: Η Ελληνική Οικονομία
www.mywaypress.gr
